Περί αναγνώσεως

Manolas

Εμμανουήλ Ονησιφορίδης
Το ΤΑΣ (και φυσικά τα υπόλοιπα αρχαία τυπικά) ορίζουν ανάγνωση στην αρχή του Όρθρου. Μήπως έχουμε παραπάνω πληροφορίες για την ακριβή θέση της αναγνώσεως; Πως διαμορφώνεται η τάξις της αναγνώσεως όταν τα τυπικά λένε: "Το μαρτύριον του Αγίου εις δόσεις β' "; Έχουμε στοιχεία για το ποια λειτουργικά, πατερικά βιβλία ή και χειρόγραφα χρησιμοποιούνταν στις αναγνώσεις στην αρχή του Όρθρου;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Σὲ ἀγρυπνία γίνονται ἀναγνώσεις πρὸ τοῦ ἐξαψάλμου, μετὰ τὴν α' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα, μετὰ τὴν β' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα, μετὰ τὰ μεσῴδια καθίσματα καὶ μετὰ τὸ κοντάκιο, τοὺς οἴκους καὶ πάλι τὸ κοντάκιο «Συναξάριον. Κύριε εὐλόγησον» καὶ ἀνάγνωση καὶ τῶν βιογραφιῶν

(χφ. Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φφ. 8v-9r, ΤΑΣ κεφ. β').

Κατὰ τὶς καθημερινὲς γίνονται ἀναγνώσεις μετὰ τὴν α' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα, μετὰ τὴν β' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα καὶ εἰς τὸ συναξάριον

(χφφ. Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 4r-v, 1096 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 18r).

Βλ. καὶ Dmitrievskij τ. 1 σσ. 605, 805, 806, τ. 3 σσ. 308-309 καὶ ΤΑΣ Καθαρὰ Δευτέρα.


Ὅταν τίθεται ἀνάγνωση (βλ. ιζ’ κανόνα Λαοδικείας), ὁ ἀναγνώστης ἐκφωνεῖ τὴν ἐπιγραφή της καὶ ζητᾶ εὐλογία (πρβλ. Α’ Ἔσδρας θ’ 46-47) λέγοντας «εὐλόγησον πάτερ». «Λέγει ὁ ἱερεὺς στίχον[1]. Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων πατέρων ἡμῶν» (Εὐολόγιον Goar σ. 5, Eὐχολόγιον τὸ Μέγα ἐκδ. Ἀστὴρ σ. 7). Ἡ ἀνάγνωση γίνεται πρὸς δυσμάς (Ἁγιορειτικὸν τυπικὸν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀκολουθίας 1995 σ. 43, ΤΑΣ ἔκδ. 2010 σ. 77), ὅπως καὶ τὸ Συνοδικὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ Κατηχητικὸς λόγος καὶ τὰ ἑορταστικὰ ἐπισκοπικὰ μηνύματα.





[1]«ἐπιλέξας τὸν στίχον, ἤτοι τὸ Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐλέησον ἡμᾶς» (χφ. Σινὰ 982 εὐχολόγιο ιγ’ αἰ. φ. 92v· ὁμοίως χφφ. Σινὰ 1040 διακονικὸ μέσα ιβ’ αἰ. φ. 53r, 2149 εἰλητάριο εὐχολόγιο ιγ’ αἰ., 893 ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1382 φ. 50v, Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ τεῦχος ε’ Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου (σημειώσεις πρὸς χρήσιν τῶν φοιτητῶν) Θεσσαλονίκη 1969 σ. 48).


 

Manolas

Εμμανουήλ Ονησιφορίδης
Έχουμε στοιχεία για το ποια βιβλία χρησιμοποιούνται στις αναγνώσεις;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Βλ.
Τυπικὸν ἁγίου Σάβα ἔκδ. Ἱ. Μ. Τατάρνης 2010,
Συναξαριστὴ ἁγίου Νικοδήμου ἁγιορείτου,
Δ. Τσάμη Ἁγιολογία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας,
Δ. Τσάμη Θεομητορικόν,
Δ. Τσάμη Μητερικόν,
Migne Patrologia Graeca τ. 114-116,
Ἀθ. Παπαδοπούλου-Κεραμέως Varia Graeca Sacra 1909,
Θεόφιλος Ἰωάννου Μνημεῖα ἁγιολογικὰ 1884 (β' ἔκδ. 1973)

καὶ Bibliotheca hagiographica graeca:

https://www.dropbox.com/s/ty29p0vg7b71n3o/BHG%201.pdf?dl=0

https://www.dropbox.com/s/8scczu2asd3o9ui/BHG 2.pdf?dl=0

https://www.dropbox.com/s/mj5joz5pji0jgac/BHG 3.pdf?dl=0

https://www.dropbox.com/s/qwdiy5k6qz9zz38/BHG novum auctarium.djvu?dl=0
 

Manolas

Εμμανουήλ Ονησιφορίδης
ΤΑΣ κεφ. ιβ'
Εις τας κδ'. Της αγίας πρωτομάρτυρος και ισαποστόλου Θέκλης.
...Εις τον όρθρον, ανάγνωσις το μαρτύριον της αγίας δόσεις δ'...
Αφού σε καθημερινές γίνονταν αναγνώσεις μόνο δύο φορές (και μια στο συναξάριο) πως μπορούμε να αναγνώσουμε το μαρτύριο της αγίας σε τέσσερις δόσεις;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Τὰ μεγάλα ἤ δύο κείμενα κατανέμονται μετὰ τὴν α' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα, μετὰ τὴν β' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα, μετὰ τὴν γ' στιχολογία καὶ τὰ καθίσματα, μετὰ τὰ μεσῴδια καθίσματα καὶ στὴν τράπεζα.
 
Top