Πάρτα συναυλίας Δαμασκηνού υπό Χρυσάνθου & Παναγιωτίδη με ύμνους Χριστουγέννων στο Κιλκίς

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Έπεσε πριν λίγο καιρό στα χέρια μου η συνημμένη παρτιτούρα, η οποία μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Περιέχει μέλη Χριστουγέννων, εν πολλοίς όμοια με την ηχογράφηση αυτή, αλλά και με ελάχιστες διαφορές, που προσωπικά εκτιμώ πως οφείλονται σε απομαγνητοφώνηση. Το κυρίως μέρος είναι από τη γραφίδα του αειμνήστου Χρυσάνθου Θεοδοσοπούλου και ήταν σε μέγεθος μεγαλύτερο από Α4, το φωτοτύπησα όμως σε σμίκρυνση για να το σαρώσω. Τα εισαγωγικά Απολυτίκια και οι Φήμες στο τέλος ήταν ήδη σε μέγεθος Α4, από το χέρι του αειμνήστου Θρασυβούλου Παπανικολάου. Υπάρχει ο ύμνος του Συλλόγου Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης, οπότε πρόκειται γι' αυτή τη χορωδία και όχι για την προσωπική κάποιου χοράρχη. Ο ύμνος αυτός είναι σε χειρόγραφο χρονολογημένο στις 24-3-1979, επομένως η εκδήλωση έλαβε χώρα από το έτος εκείνο κ.ε., σίγουρα πάντως πριν από την πάρτα της ΟΜΣΙΕ που έχει κάποια μέλη απ' αυτά καθαρογραμμένα απ' το χέρι του Αθανασίου Δημοπούλου (βλ. εδώ) και που, για κάποιο λόγο, νομίζω ότι την έχω δει χρονολογημένη στα 1983 ή '84, αλλά δε μπορώ να το επαληθεύσω. Η παρατιθέμενη φήμη είναι του Αμβροσίου Κιλκισίου (1974-1991), άρα μάλλον η εκδήλωση θα έγινε εκεί.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, ως χοράρχες, αναφέρονται οι Χρύσανθος Θεοδοσόπουλος και Αθανάσιος Παναγιωτίδης (αρκετά παράξενο για τον τελευταίο, καθώς δεν έχω ξανακούσει να χοραρχεί από το '70 και μετά). Τα μέλη των Χριστουγέννων αριθμούνται από το 1 ως το 10. Έπειτα καταχωρίζεται το «Όσοι εις Χριστόν» με αρίθμηση 3 και το «Αγαπήσω σε» ως 4, προφανώς από προγενέστερη πάρτα. Πάνω και από το όνομα των χοραρχών αναγράφεται «Μέρος Α΄», πουθενά όμως δεν υπάρχει Β΄. Να 'ταν πολλές χορωδίες στην εκδήλωση και να είχε μόνο το α΄ μέρος ο Δαμασκηνός; Και πώς στο ίδιο μέρος χοράρχησαν δύο ψάλτες; Επίσης, τα μέλη των Χριστουγέννων, με ένα ερωτηματικό στο «Βηθλεέμ ετοιμάζου» που δεν έχω ξανασυναντήσει με αυτή την αρχή, προδίδουν Παναγιωτίδη. Το «Όσοι εις Χριστόν» καταγράφεται έτσι στην πρώτη έκδοση της Λειτουργίας του Χρυσάνθου το 1976, άρα είναι μάλλον δική του ανάλυση.

Πολλά τα ερωτηματικά. Άραγε να γνωρίζει κανείς κάτι παραπάνω; Άραγε να μπορούσαμε να πληροφορηθούμε από άτομα που συμμετείχαν στην εκδήλωση αυτή; Τουλάχιστον να μαθαίναμε με σιγουριά την πατρότητα του κάθε μέλους...
 

Attachments

  • Συναυλία Χρυσάνθου-Παναγιωτίδη με Ύμνους Χριστουγέννων.pdf
    5.2 MB · Views: 294

barth

τάχα και ψάλτης
Ψάχνοντας τώρα λίγο, είδα ότι ο Κωνσταντίνος Γαϊτανίδης ίδρυσε τον Σύλλογο Ιεροψαλτών Κικλίς το 1978. Μήπως ήταν η πρώτη εκδήλωση του Συλλόγου το επόμενο έτος; Αν και ο Γαϊτανίδης αναφέρεται ως μαθητής του Καραμάνη, πιθανώς να διατηρούσε σχέση και με τους άλλους Άρχοντες.
https://www.ieropsaltis.com/choir_petrosglykis.htm
https://www.ieropsaltis.com/psalt_Gaitanidis.htm
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Ψάχνοντας τώρα λίγο, είδα ότι ο Κωνσταντίνος Γαϊτανίδης ίδρυσε τον Σύλλογο Ιεροψαλτών Κικλίς το 1978. Μήπως ήταν η πρώτη εκδήλωση του Συλλόγου το επόμενο έτος; Αν και ο Γαϊτανίδης αναφέρεται ως μαθητής του Καραμάνη, πιθανώς να διατηρούσε σχέση και με τους άλλους Άρχοντες.
https://www.ieropsaltis.com/choir_petrosglykis.htm
https://www.ieropsaltis.com/psalt_Gaitanidis.htm
Ενδιαφέρουσα σκέψη. Ίσως μας δώσει κατεύθυνση για να βρούμε παραπάνω στοιχεία. Θα το ψάξω. Ευχαριστώ!
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Να σας πληροφορήσω πως ήρθα σε επικοινωνία με τον κ. Γαϊτανίδη και, με την ευκαιρία, τον ρώτησα και γι' αυτό. Δε θυμάται καμία συναυλία στο Κιλκίς που να συμμετέχει ο Παναγιωτίδης. Από άλλες σχετικές, μόνο μία με Χρύσανθο και Ελευθέριο Γεωργιάδη (κάτι που μου έκανε εντύπωση, διότι δεν ήξερα πως είχε ο δάσκαλός μου σχέσεις με τον Δαμασκηνό).
Σκέφτηκα, επίσης, το ενδεχόμενο η αρχική πάρτα να είναι από συναυλία που χοράρχησαν ο Χρύσανθος με τον Παναγιωτίδη εδώ, στη Θεσσαλονίκη, αλλά ούτε γι' αυτό έχω βρει στοιχεία.
Πάντως, σχετικά με τις σημειώσεις με τις απλοποιήσεις, αν ακούσουμε τη ραδιοφωνική ηχογράφηση του 1963, το μέλος πλησιάζει περισσότερο προς την απλούστερη γραφή.
Εννοείται πως η έρευνα συνεχίζεται...
 
Last edited:

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Δεν έχω βρει ακόμη περισσότερες πληροφορίες για το εν θέματι μουσικό κείμενο. Βάσει, όμως, όσων έχω εντοπίσει ως τώρα, μπορώ να πω ότι κάποια μέλη είναι ξεκάθαρα του Παναγιωτίδη, ενώ τα υπόλοιπα δεν τα έχω διασταυρώσει σε αυτή τη μορφή με άλλη πηγή. Συγκεκριμένα:

- Το «Βηθλεέμ ετοιμάζου» δεν εντοπίζεται σε άλλη πάρτα ή σε παρόμοια ερμηνεία του Παναγιωτίδη.
- Το «Εξεπλήττετο ο Ηρώδης» μοιάζει σε όλους τους Θεσσαλονικείς, με παλαιότερη μαρτυρία την καταγραφή για το χορό του Αθανασίου Παναγιωτίδη σε αυτήν την παρτιτούρα, η που πιστεύω πως μας δείχνει ότι αυτός εμπνεύστηκε τη θέση «μέγα ην το δεινόν» την οποία καταχωρίζουν και οι Καραμάνης, Ταλιαδώρος και Χρύσανθος στα δικά τους κείμενα. Άλλη μία καταγραφή του μέλους του Παναγιωτίδη βρήκα σε χειρόγραφο του αειμνήστου Θεοδώρου Γωγοβίτη. Σε καμία από τις δύο μορφές, ούτε όμως και στα κείμενα των Καραμάνη και Ταλιαδώρου, δεν απαντάται η κατάληξη στον Πα στο «νικώμενος». Είτε είναι του Χρυσάνθου, είτε μεταγενέστερη έμπνευση του Παναγιωτίδη, αν όντως συμμετείχε σε εκδήλωση με τον Χρύσανθο.
- Το «Χριστός γεννάται» έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής σε 3 διαφορετικές μορφές: σε αυτή και αυτή την πάρτα, καθώς και στην ηχογράφηση του 1963. Αν και αυτή του παρόντος μουσικού κειμένου έχει τις θέσεις που έχουν οι δύο πρώτες, εντούτοις διαφέρει πολύ στις αναλύσεις.
- Τα μέλη 3 και 5-10 ταυτίζονται με τις εκτελέσεις της ηχογράφησης του 1963, από την οποία μάλλον έχουν καταγραφεί. Είναι σαφώς κατ' απαγγελίαν Αθανασίου Παναγιωτίδη. Οι διορθώσεις που φαίνονται (απλοποίηση κάποιων αναλύσεων, αφαίρεση κλασμάτων κλπ) προσαρμόζουν περισσότερο την αρχική καταγραφή στο ηχογραφημένο άκουσμα. Κάποια απ' αυτά θα αναρτηθούν τις επόμενες μέρες (πρώτα ο Θεός) σε καταγραφή ακόμη παλαιότερη, για λογαριασμό ραδιοφωνικής εκπομπής της δεκαετίας του 1950.
- Το «Όσοι εις Χριστόν», στο οποίο δε συνεχίζεται η αρίθμηση, δεν το έχουμε σε κάποια πάρτα του Παναγιωτίδη. Ταυτίζεται με αυτό που εξέδωσε ο Χρύσανθος το 1976 στην α' έκδοση της Λειτουργίας του, με 1-2 ορθογραφικές απλουστεύσεις, συνεπώς πρόκειται για δική του διασκευή. Ομοίως και για το «Αγαπήσω σε Κύριε», το οποίο δεν καταχωρίζεται ούτε στη Θ. Λειτουργία γιατί γενικώς δεν έβαζε τα «Αγαπήσω σε».

ΘΕΡΜΗ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ: Είναι κρίμα να έχουμε ένα τέτοιο κείμενο και να μη μπορούμε να το ταυτοποιήσουμε. Αν κάποια μέλη σχετίζονται με μαθητές του Χρυσάνθου, ας κάνουν τον κόπο να τους ρωτήσουν αν γνωρίζουν λεπτομέρειες για το εν θέματι κείμενο, αν θυμούνται κάποια συγχοραρχία των δύο μεγάλων ιεροψαλτών, ή αν ετοιμαζόταν κάτι τέτοιο και έμεινε το όνομα του Παναγιωτίδη στην πάρτα (γιατί δεν φαίνεται να τον θυμάται κανείς να διευθύνει μετά το '70), ή αν έγραψε ο Χρύσανθος τιμής ένεκεν το όνομα του Παναγιωτίδη καταγράφοντας τα δικά του μέλη.
 
Last edited:
Top