Ο χορός στην αρχαιότητα

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''Έπεται η «γαμική θοίνη» (ή «γαμοδαισία», ή «ειλαπίνη»), ήτοι ένα πλούσιο γαμήλιο γεύμα, το οποίο όμως λαμβάνει χώρα στην οικία της νύφης και όχι του γαμπρού, όπως ήταν το έθιμο στα ομηρικά χρόνια (Οδύσσεια 431), στο οποίο συμμετέχουν φίλοι του ζευγαριού και συγγενείς, για τον αριθμό των οποίων ορίζεται (Πλάτων, Νόμοι 775a) ότι δεν πρέπει να ξεπερνούν τους 10 (5 φίλοι, 5 συγγενείς) από κάθε πλευρά. Το γαμήλιο συμπόσιο συνιστά τη μοναδική περίπτωση όπου γυναίκες και άνδρες συντρώγουν υπό τους ήχους μουσικής στον ίδιο χώρο καθισμένοι όμως χωριστά, η νύφη περιτριγυρισμένη από φίλους, συγγενείς και τη «νυμφεύτρια» και ο γαμπρός από τον «πάροχο» και τους οικείους του αντίστοιχα, και με τον περιορισμό ότι οι μεν πρώτες κάθονται σε καθίσματα («κλισμούς» και «δίφρους»), οι δε άλλοι ανακλίνονται όπως το συνηθίζουν.''

''Το δείπνο κλείνει ψάλλοντας τον «υμεναίο» προς τιμήν του ομώνυμου θεού του γάμου (Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί 1.9 a-b). Καθώς έχει αρχίσει να νυχτώνει, ακούγονται οι ήχοι αυλού στη θύρα της οικίας και η νύφη κρατώντας κόσκινο ή φρύγετρο ή τηγάνι (σύμβολα οικοκυρικών γνώσεων) επιβιβάζεται στη γαμήλια άμαξα, που τη σέρνουν άλογα, μουλάρια ή βόδια, ανάμεσα στο σύζυγό της και τον πάροχο. Σχηματίζεται μια πομπή, της οποίας ηγούνται αυλητές και τρεις κόρες που φέρουν κόσκινο, «ηλακάτη» και «άτρακτο» (σύμβολα της νοικοκυροσύνης της κόρης), ακολουθεί η άμαξα και πίσω η μητέρα της νύφης, κρατώντας πυρσό αναμμένο από την εστία της οικίας, και οι φίλοι και συγγενείς που έχουν αναμμένες λαμπάδες και τραγουδούν τον «υμεναίο» συνοδευόμενοι από κιθάρες και αυλό.''

''Η γαμήλια πομπή -που οι ρίζες της εντοπίζονται στην ομηρική εποχή (Ιλιάδα Σ 490-496)- διασχίζει τους δρόμους της Αθήνας, προκαλώντας ενθουσιασμό σε συγκεντρωμένα πλήθη, που ζητωκραυγάζουν, τραγουδούν και εύχονται στο ζευγάρι ραίνοντάς το με «καταχύσματα» (διάφορους καρπούς, όπως π.χ. φουντούκια, ξερά σύκα, σταφίδες, χουρμάδες), και κατευθύνεται στην οικία του γαμπρού, που είναι ανακαινισμένη και διακοσμημένη με κλαδιά ελιάς και δάφνης. Στη στολισμένη με γιρλάντες λουλουδιών πύλη εμφανίζεται ένα παιδάκι και προ*σφέρει φρούτα ψάλλοντας έναν ύμνο (που διαβεβαίωνε τη νύφη ότι «πιο θαυμαστή θα είναι η καινούργια ζωή από την παλιά»).''

''Την επομένη του γάμου ο πατέρας της νύφης και οι συγ*γενείς σχηματίζουν πομπή, της οποίας ηγείται κρατώντας λαμπάδα παιδί ντυμένο στα λευκά, έπεται κανηφόρος και μετά οι υπόλοιποι που φέρουν, υπό τους ήχους του αυλού, τα «επαύλια» δώρα (Αριστοφάνης, Ειρήνη 1206) και την προίκα. Τη μεθεπόμενη ημέρα είναι η σειρά του γαμπρού και των οικείων του να αποδώσουν στη νύφη τα «ανακαλυπτήρια» (ή «οπτήρια» ή «προσφθεγκτήρια») δώρα, που απαιτούν από τη νύφη να βγάλει το πέπλο μπροστά σε όλο τον κόσμο πλέον («ανακάλυψη»), και παραθέτουν τη «γαμηλία», ήτοι γεύμα στα μέλη της φρατρίας τους και θυσία στους θεούς για την εισαγωγή της νέας συζύγου στη φρατρία. Τέλος, μια εβδομάδα μετά εορτάζεται ο «αντίγαμος», όπου οι νιόπαντροι επισκέπτονται την οικία της οικογένειας της νύφης, λαμβάνουν μέρος σε εορταστικό συμπόσιο και αναχωρούν λαμβάνοντας γλυκά και άλλα δώρα.''

''Στη Σπάρτη, τα μέτρα είναι πολύ πιο αυστηρά, καθώς η αγαμία θεωρείται αποτυχία στην εκπλήρωση του καθήκοντος προς το κράτος, που απαιτεί τη γέννηση υγιών τέκνων. Έτσι, θεσπίζεται «γραφή αγαμίου», «γραφή οψιγαμίου» και «γραφή κακογαμίου» (Πολυδεύκης, Ονομαστικόν Γ’ 48), ενώ νόμος του Λυκούργου (Πλούταρχος, Λυκούργος 15) απαγορεύει στους άγαμους Λακεδαιμόνιους να συμμετέχουν σε γυμνικούς αγώνες, τους επιβάλλει τιμωρίες (π.χ. να περιφέρονται γυμνοί το χειμώνα στην αγορά ψάλλοντας προσβλητικά για τους ίδιους άσματα ή να σύρονται από τις Σπαρτιάτισσες γύρω από το βωμό, να ραπίζονται και να χλευάζονται, στο ίδιο, και Αθηναίος, Δειπνοσοφισταί 13.555c-d) και τους στερεί το δικαίωμα των τιμών και περιποιήσεων από τους νεότερους.''

Μαρία Γκιρτζή
Δρ Αρχαιολογίας
Περιοδικό, «Αρχαιολογία & Τέχνες», τεύχος 109, Δεκέμβριος 2008.
Γαμήλια έθιμα της αρχαιότητας και η θέση της γυναίκας στο γάμο
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Αρχαίος γάμος

''...η πομπή από το πατρικό σπίτι της νύφης άρχιζε να κατευθύνεται προς την οικία του γαμπρού, με τους ήχους κιθάρας και αυλών ―όπως γίνεται σήμερα στην επαρχία κυρίως και σε παραδοσιακούς γάμους― ενώ ο κόσμος τραγουδούσε τα άσματα του Υμεναίου. Ο Υμέναιος ήταν γιος της Τερψιχόρης και θεός-προστάτης του γάμου. Θρυλείται δε ότι είχε σώσει και είχε μεταφέρει στην πατρίδα τους πολλές Αθηναίες, που είχαν αιχμαλωτιστεί από πειρατές. Ως ανταμοιβή του επέτρεψαν, αν και ήταν Αργείος, να πάρει μία απ' αυτές τις κόρες, την οποία αγαπούσε και έτσι συνδέθηκε η μνήμη του με την τελετή του γάμου. Το φάσμα, βέβαια, των τραγουδιών περιλάμβανε και άλλα εγκώμια του γάμου, ενώ οι αυλοί που τα συνόδευαν ήταν δύο, ο ένας μικρότερος και ο άλλος μεγαλύτερος, συμβολίζοντας έτσι τη συμφωνία μεταξύ των νεονύμφων αλλά συγχρόνως και την προσήκουσα υπεροχή του άνδρα απέναντι στη γυναίκα. Τους αυλούς και τις κιθάρες έπαιζαν αυλητρίδες και κιθαριστές, που πληρώνονταν γι' αυτό, όπως γίνεται περίπου σήμερα με τους οργανοπαίχτες στο τραπέζι του γάμου.''
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Hom. Il. 18.493

ἐν δὲ δύω ποίησε πόλεις μερόπων ἀνθρώπων
καλάς. ἐν τῇ μέν ῥα γάμοι τ᾽ ἔσαν εἰλαπίναι τε,
νύμφας δ᾽ ἐκ θαλάμων δαΐδων ὕπο λαμπομενάων
ἠγίνεον ἀνὰ ἄστυ, πολὺς δ᾽ ὑμέναιος ὀρώρει:
κοῦροι δ᾽ ὀρχηστῆρες ἐδίνεον, ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν
495αὐλοὶ φόρμιγγές τε βοὴν ἔχον: αἳ δὲ γυναῖκες
ἱστάμεναι θαύμαζον ἐπὶ προθύροισιν ἑκάστη.

Στη μια γίνονταν γάμοι και ξεφάντωναν·
με λαμπάδες που φεγγοβολούσαν
έπαιρναν από τα δώματα τις νύφες
και τις οδηγούσαν μέσα από την πόλη,
ενώ ξεχυνόταν πλούσιο το τραγούδι του υμεναίου· 2
νεαροί χορευτές στροβιλίζονταν, 495
και ανάμεσά τους ηχούσαν αυλοί και φόρμιγγες.
Οι γυναίκες στέκονταν στις πόρτες και θαύμαζαν.

μετάφραση Θ. Κ. Στεφανόπουλος

Κι ακόμα παίρνει βάζει απάνω του δυο πολιτείες ανθρώπων,
πανέμορφες· στη μια ξεφάντωσες ιστόρησε και γάμους·
τις νύφες παίρναν απ᾿ τα σπίτια τους με φώτα, με λαμπάδες,
και τις περνούσαν με νυφιάτικα τραγούδια από τιίς ρούγες.
Και στρουφογύριζαν χορεύοντας οι νιοί, κι ανάμεσα τους
φιαμπόλια και κιθάρες άκουγες να παίζουν κι οι γυναίκες
στην πόρτα η καθεμιά τους έστεκε και θάμαζε το ψίκι.

Μετάφραση: Ν. Καζαντζάκη - Ἰ. Θ. Κακριδῆ [?]

Δύο κατόπιν έκαμεν ανθρώπων πολιτείες
καλές. Στην μίαν γίνονταν του γάμου χαροκόπι.
Νυφάδες απ’ τα γονικά συνώδευαν στην πόλην
με τα δαδιά και αλαλαγμός σηκώνεται υμεναίου.
Και αγόρια κει στριφογυρνούν εις τον χορόν τεχνίτες,
καλοί, κιθάρες αντηχούν στην μέσην και οι γυναίκες
ολόρθες εις τα πρόθυρα θωρούσαν κι εθαυμάζαν.

Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ

http://users.sch.gr/makritid/_2.html
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Χάραξε, λέει, ο καλλιτέχνης θεός επάνω στην ασπίδα, στολίζοντάς την, ένα χοροστάσι, αντάξιο μ' εκείνο που είχε φτιάξει ο Δαίδαλος για χάρη της Αριάδνης στην Κνωσό. Κι ο στολισμός παρίστανε: αγόρια και κορίτσια να χορεύουν χέρι με χέρι, δεμένα στον καρπό· φορώντας οι κοπέλες ρούχο λινό, λεπτό, κι οι νέοι χιτώνα λαμπερό, με λάδι ποτισμένο· στεφανωμένα τα κορίτσια με λουλούδια, τα αγόρια οπλισμένα με αργυρά μαχαίρια, κρεμασμένα από λουριά· χορεύοντας, τα πόδια τους πετούσαν γοργά κι ανάλαφρα, όπως γυρίζει ο τροχός έμπειρου κεραμέα· άλλοτε πάλι ο κυκλικός χορός άλλαζε σε αντικριστό, η μια σειρά απέναντι στην άλλη, και γύρω ο κόσμος μαζεμένος θαύμαζε. Κάπου στο πλάι ο θείος αοιδός χτυπούσε την κιθάρα του, κρατώντας τον ρυθμό για χορευτές και δύο ακροβάτες, που εκεί στη μέση ακροβατούσαν.

Κι έναν χορόν ιστόρησεν ο μέγας ζαβοπόδης,

όμοιον μ' αυτόν που ο Δαίδαλος είχε φιλοτεχνήσει 590

της Αριάδνης της λαμπρής εις της Κνωσού τα μέρη.

Αγόρια εκεί, πολύπροικες παρθένες εχορεύαν

κι εγύριζαν χεροπιαστοί· και οι κόρες εφορούσαν

λινά ενδύματα λεπτά, κι είχαν τα παλικάρια

από το λάδι λαμπερούς καλόγνεστους χιτώνες. 595

Λαμπρά στεφάνια είχαν αυτές, είχαν χρυσά εκείνοι

μαχαίρια, που απ' αργυρούς κρεμιόταν τελαμώνες·

και πότ' ετρέχαν κυκλικά με πόδια μαθημένα,

ωσάν σταμνάς, οπού τροχόν αρμόδιον στην παλάμην

τον τριγυρνά καθήμενος να δοκιμάσει αν τρέχει, 600

και πότε αράδα έτρεχαν αντίκρυ στην αράδα.

Και τον ασύγκριτον χορόν τριγύρω εδιασκεδάζαν

πολύς λαός και ανάμεσα ο αοιδός ο θείος

κιθάριζε· και ως άρχιζεν εκείνος το τραγούδι

δυο χορευτές στη μέση τους πηδούσαν κι εγυρίζαν.

Δ. Ν. Μαρωνίτης

''Ο Όμηρος δεν μας αποκαλύπτει το όνομα του χορού που περιγράφει. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό τα χορευτικά βήματα που δημιούργησε ο Δαίδαλος για την Αριάδνη να ανήκουν στον αρχαίο χορό Γέρανο, ο οποίος διασώζεται και σήμερα σε περιοχές της Ελλάδας, όπως η Νάξος, η Πάρος, η Αντίπαρος και αλλού (χορεύεται τις Απόκριες). Οι χορευτές είναι πιασμένοι ο ένας δίπλα στον άλλον, εναλλάξ νέοι και νέες, με δύο Κορυφαίους ή Οδηγούς στα δύο άκρα. Ως προς την προέλευση του ονόματος, σημειώνουμε τα εξής:

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο (Βίος Θησέα 21.2.2), αφού ο Θησέας σκότωσε το Μινώταυρο στο Λαβύρινθο της Κνωσού, κατά το γυρισμό του στην Αθηνά, σταμάτησε στη Δήλο. Εκεί πρόσφερε θυσία στη θεά Αφροδίτη και χόρεψε γύρω από το ναό -μαζί με τους νέους που είχε σώσει από το Μινώταυρο- ένα χορό με φιδίσιες κινήσεις, που αντιπροσώπευαν τα γεμάτα στροφές μονοπάτια του Λαβυρίνθου. Έτσι, το σχήμα του κύκλου μπορεί απλώς να απεικονίζει τις περιπέτειες του Θησέα στον πολυδαίδαλο λαβύρινθο, επομένως οι κινήσεις του χορού επιζητούσαν να εκφράσουν τους πολύπλοκους ελιγμούς που οδηγούσαν μέσα από το λαβύρινθο προς τα έξω. Η λέξη προέρχεται μάλλον από ρίζα που σημαίνει 'ελίσσομαι', προκειμένου για ποτάμια και φίδια.

Ωστόσο, ο χορός (τουλάχιστον στα νησιά σήμερα) μπορεί να ονομάστηκε γέρανος διότι αναπαριστά το πέταγμα των γεράνων (νεοελλ. γερανών), αποδημητικών πουλιών που μοιάζουν με τους ερωδιούς ή τους πελαργούς. Οι γερανοί, όταν κινούνται σε σειρά, καλύπτουν μεγάλη έκταση και κατά καιρούς διπλώνονται σε άλλα σχήματα, ανάμεσα στα οποία και το σχήμα του κύκλου, το οποίο πράγματι λαμβάνουν για να προφυλαχθούν από επερχόμενη θύελλα, ή όποτε χρειάζεται να αμυνθούν κατά των επιθέσεων αρπακτικών γεράκων.

Πάντως, και οι δύο απόψεις επιβεβαιώνουν ότι σπάνια η πορεία μας στη ζωή είναι γραμμική - μάλλον λαβυρινθώδης είναι. Η απλή αυτή παρατήρηση ίσως έρχεται σε αντίθεση με την ήρεμη συμμετρία των σχημάτων της γεωμετρικής εποχής, της εποχής του Ομήρου. Ας θυμηθούμε όμως ότι η Ιλιάδα αναφέρεται σε μία ταραγμένη, πολύ προγενέστερη εποχή (τη Μυκηναϊκή). Αν μεταφερθούμε τώρα στην Κνωσό, ακόμη και η Γραμμική Β, η γραφή δηλαδή που καταγράφει τη μυκηναϊκή ελληνική γλώσσα της Κνωσού, χρονολογείται 500-700 χρόνια πριν από την Ιλιάδα!''
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΟΝ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ / ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 1982-1983

https://static.eudoxus.gr/books/65/chapter-11565.pdf

Snell <-> Kastoriades
''βλακώδες'' προκαταλήψεις :)
«παγίδες» στον δρόμο της γνώσης

Bruno Snell Die Entdeckung des Geistes, Göttingen 1975, 17
 

Attachments

  • kastoriadis-internet.jpg
    kastoriadis-internet.jpg
    27.6 KB · Views: 19
  • BIG_0004195446.jpg
    BIG_0004195446.jpg
    44.5 KB · Views: 0
  • THM_0004195858 (1).jpg
    THM_0004195858 (1).jpg
    6 KB · Views: 17
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985


σελ.61

''Θυμίζουμε δειγματοληπτικά:

Hom. Od. 21.404

ὣς ἄρ᾽ ἔφαν μνηστῆρες: ἀτὰρ πολύμητις Ὀδυσσεύς,
αὐτίκ᾽ ἐπεὶ μέγα τόξον ἐβάστασε καὶ ἴδε πάντη,
ὡς ὅτ᾽ ἀνὴρ φόρμιγγος ἐπιστάμενος καὶ ἀοιδῆς
ῥηϊδίως ἐτάνυσσε νέῳ περὶ κόλλοπι χορδήν,
ἅψας ἀμφοτέρωθεν ἐϋστρεφὲς ἔντερον οἰός,
ὣς ἄρ᾽ ἄτερ σπουδῆς τάνυσεν μέγα τόξον Ὀδυσσεύς.
δεξιτερῇ ἄρα χειρὶ λαβὼν πειρήσατο νευρῆς:
ἡ δ᾽ ὑπὸ καλὸν ἄεισε, χελιδόνι εἰκέλη αὐδήν.


Αὐτὰ οἱ μνηστῆρες ἔλεγαν. Ὡς τόσο ὁ Ὀδυσσέας
τ' ὅπλο σὰν πῆρε τὸ τρανὸ κι ἀπὸ παντοῦθε τὸ εἶδε,
σὰν ἔμπειρος τραγουδιστὴς στὴ φόρμιγγα τεχνίτης,
ποὺ εὔκολα κόρδα μὲ γερὸ στριφτάρι σοῦ τεντώνει,
στὶς δυὸ ἄκρες δένοντας τοῦ ἀρνιοῦ τ' ἄντερο τὸ στριμμένο,
ἔτσι ὁ Δυσσέας εὔκολα τέντωσε τὸ δοξάρι,
καὶ μὲ τὸ χέρι τὸ δεξὶ δοκίμασε τὴν κόρδα·
κι ἐκείνη γλυκολάλησε, λὲς κι ἦταν χελιδόνι.

Μετάφραση Ἀργύρη Ἐφταλιώτη


Έτσι μιλούσαν ο πολύβουλος στο μεταξύ Οδυσσέας,
το μέγα του δοξάρι ως φούχτωσε και το 'δε ολούθε γύρα,*
σαν τραγουδάρης, που᾿ ναι η τέχνη του να παίζει την κιθάρα
και δένει από τις δυο τις άκρες της αρνιού στριμμένη κόρδα
και στο καινούργιο της την τάνυσε στριφτάρι δίχως κόπο,
όμοια ο Οδυσσέας ετάνυσε εύκολα το μέγα του δοξάρι'
μετά την κόρδα του δοκίμασε με το δεξιό του χέρι,
κι εκείνη αχό γλυκόν ανάδωκε, σα να 'ταν χελιδόνα.

Ομήρου Οδύσσεια (μετ. Ν Καζαντζάκη)


Κι ενώ οι μνηστήρες τον γλωσσότρωγαν, ο Οδυσσέας πολύβουλος,
αφού είχε ψάξει από παντού το τόξο, τώρα το κράτησε
γερά μέσα στα χέρια του.
Πώς ένας αοιδός, που ξέρει από κιθάρα και τραγούδι,
εύκολα τη χορδή τεντώνει στο καινούριο της στριφτάρι, δένοντας
πάνω κάτω καλοστριμμένη την αρνίσια κόρδα·
έτσι κι ο Οδυσσέας εύκολα τάνυσε το μέγα τόξο, μετά με το δεξί του χέρι
τη χορδή δοκίμασε, κι αυτή κελάηδησε σαν χελιδόνα.

[μτφρ.: Δ.Ν. Μαρωνίτης]




1) τη ραψωδία φ (404-411) της Οδύσσειας
''Παρατηρούμε ότι η μεταφορά ενεργεί σε πολλά οπτικά και εννοιολογικά επίπεδα. Η αυστηρή δομή που η συγκροτεί ορίζεται από τρείς στίχους σχετικούς με τη φόρμιγγα και τρείς σχετικούς με το τόξο. Κάθε φορά, ο πρώτος στίχος ορίζει το υποκείμενο της πράξεις (404, 409) ενώ οι άλλοι δύο τον τρόπο ( 408, 410) και το αποτέλεσμα (407, 411). Ο στίχος 411 μας δίνει επίσης την κατάληξη που περιμέναμε και από τις δύο πράξεις ενώ ταυτόχρονα διά μέσου όλου του αποσπάσματος παρακολουθούμε τη λογική και χρονική διαδοχή τους σαν να επρόκειτο για μία. Η μεταφορά εμπίπτει απολύτως στα όρια και στις συνήθειες των ομηρικών παρομιοιώσεων που, ξεκινώντας από μία φυγή από τη συγκεκριμένη ιστορούμενη πράξη, παραθέτουν μία σειρά μεταφορικών γεγονότων για να καταλήξουν στην αρχική ιδέα που εν τω μεταξύ προωθηθεί.58''

58. πβ. π.χ. Ιλ. Π53-60, 61-70, Ο 263-280 κα.''

http://www.youtube.com/watch?v=g_Bi3tGcEv0

http://www.youtube.com/watch?v=7JDvSY6lo1Q

http://www.bird-songs.com/ffhtms/Hirundo rustica.htm

https://mail.google.com/mail/u/0/?shva=1#inbox/13d887160b3c1367
 

Attachments

  • images (1).jpg
    images (1).jpg
    2.2 KB · Views: 15
  • images (2).jpg
    images (2).jpg
    10.4 KB · Views: 15
  • αρχείο λήψης (1).jpg
    5.6 KB · Views: 15
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985


σελ.62

''...Ηράκλειτος απ. 51.

οὐ ξυνιᾶσιν ὅκως διαφερόμενον ἑωυτῷ ὁμολογέει· παλίντονος ἁρμονίη ὅκωσπερ τόξου καὶ λύρης.

Δεν καταλαβαίνουν πως το διαφορετικό συνομολογεί με τον εαυτό του· αρμονία αντιθέτων εντάσεων όπως στο τόξο και τη λύρα. [14]

14. Πρόκειται βέβαια για τις αντίθετες εντάσεις των χορδών και του ξύλου, τόσο στη λύρα όσο και στο τόξο, δυο αντικείμενα που άλλωστε είχαν παραπλήσιο σχήμα. Μερικοί σχολιαστές προτείνουν να διορθωθεί το παλίντροπος σε παλίντονος.

σχόλια Ζαν Μπραν, μετάφραση Πόλυς Γκίκα


Δεν καταλαβαίνουν πώς είναι δυνατό, ενώ βρίσκεται σε αντίθεση, να συμφωνεί με τον εαυτό του: υπάρχει ένας παλίντονος δεσμός, όπως στο τόξο και τη λύρα.4
(μετάφραση Γιώργος Σεφέρης - Δ. Κούρτοβικ)





''Εντούτοις ο θάνατος και η μουσική συνδέονται μεταξύ τους στην ανθρώπινη φαντασία και ο κοινός τόπος τους έιναι το εκστατικό δέος.''

''Το δέος που αντιστοιχεί στην ψυχική αυτή κατάσταση περιγράφεται, σε μία από τις συγκινητικότερες σκιαγράφήσεις του, με τη μορφή των Σειρήνων ( Ομ. Οδ. μ. 39-46, 182-191).''

''Οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν αυτόν τον βασικό νόμο της ύπαρξης, Β 51. (Ο Ιππόλυτος το αναφέρει αμέσως μετά το Β50):
οὐ ξυνιᾶσιν ὅκως διαφερόμενον ἑωυτῷ ὁμολογέει· παλίντονος ἁρμονίη ὅκωσπερ τόξου καὶ λύρης.

Τα δυο βασικά μέρη του τόξου τείνουν σε αντίθετες φορές, και έτσι πραγματώνεται η ουσία του τόξου και επιτελείται το έργο του. Χωρίς την αντίθετη τάση δεν είναι τόξο εν τω έργω, ει μη μόνον ως δυνατότης τόξευσης. Η τάση της χορδής της λύρας παράγει τον ήχο, χωρίς αυτήν η λύρα σιωπά, δεν είναι πλήρης λύρα. Η αρμονία των όντων είναι παλίντονος, είναι τάση προς μια φορά που επιστρέφει κατά την αντίθετη φορά. Δια της εναντιοδρομίας αυτής συμπληρούται η ολοκληρία του όντος και της των πάντων ενώσεως, του Κόσμου ως όλου, ως διαφοροποιημένης ενότητας. «Ἡράκλειτος… εἱμαρμένην δὲ λόγον ἐκ τῆς ἐναντιοδρομίας δημιουργὸν τῶν ὄντων». Δοξογραφικά Α8 σε ύστερη Στωική διατύπωση. - «…καὶ διὰ τῆς ἐναντιοτροπῆς (ή ἐναντιοτροπίας Kranz ή ἐναντιοδρομίας Diels) ἡρμόσθαι τὰ ὄντα». Διογένης Λαέρτιος, ΙΧ, 7 (Α1 p. 141.10-1).''


Απόστολος Λ. Πιερρής




Hom. Od. 12.39
Σειρῆνας μὲν πρῶτον ἀφίξεαι, αἵ ῥά τε πάντας
ἀνθρώπους θέλγουσιν, ὅτις σφεας εἰσαφίκηται.
ὅς τις ἀιδρείῃ πελάσῃ καὶ φθόγγον ἀκούσῃ
Σειρήνων, τῷ δ᾽ οὔ τι γυνὴ καὶ νήπια τέκνα
οἴκαδε νοστήσαντι παρίσταται οὐδὲ γάνυνται,
ἀλλά τε Σειρῆνες λιγυρῇ θέλγουσιν ἀοιδῇ
ἥμεναι ἐν λειμῶνι, πολὺς δ᾽ ἀμφ᾽ ὀστεόφιν θὶς
ἀνδρῶν πυθομένων, περὶ δὲ ῥινοὶ μινύθουσι.

“Αὐτὰ ὅπως τά 'πες ἔγιναν· τώρα κι ἐσὺ ν' ἀκούσης
ὅσα σοῦ πῶ· ἀγκαλὰ ὁ θεὸς θὰ σ' τὰ θυμίση ὁ ἴδιος.
Καὶ πρῶτα ταξιδεύοντας θὰ φτάσης στὶς Σειρῆνες,
ποὺ ὅλους μαγεύουν τοὺς θνητοὺς ποὺ λάχουνε κοντά τους·
ὅποιος σιμώση ἀπ' ἀγνωσιὰ κι ἀκούση τὴ φωνή τους,
ἀπὸ γυναίκα καὶ παιδιὰ χαρὰ νὰ μὴν προσμένη
μήτε πατρίδα πὼς θὰ δῆ, τὶ μὲ γλυκὰ τραγούδια
αὐτὲς τόνε μαγεύουνε μὲς ἀπ' τὴ λιβαδιά τους.
Σωρὸς ἐκεῖ τ' ἀνθρωπινὰ τὰ κόκκαλα σαπίζουν
γυμνὰ, ποὺ εἶναι τὸ δέρμα τους χυμένο ὁλοτριγύρω.

Μετάφραση Ἀργύρη Ἐφταλιώτη


πήρε η σεβάσμια Κίρκη κι έλεγε κι αυτά μου απηλογήθη:
,, Έτσι όλα τούτα τώρα τέλεψαν μα στα δικά μου λόγια
για στήσε αφτί᾿ μπορεί κι αθάνατος να σου τ᾿ αναθυμίσει!
Πιό πρώτα στις Σειρήνες φεύγοντας θα φτάσεις, που πλανεύουν
τους θνητούς όλους, όποιος έτυχε να φτάσει στο νησί τους.
Κανείς αν τις σιμώσει ανήξερος και τη φωνή γρικήσει
απ᾿ τις Σειρήνες, πια η γυναίκα του και τα μικρά παιδιά του
το γυρισμό του δεν τον χαίρουνται᾿ τον έχουν οι Σειρήνες
με το γλυκό μαθές τραγούδι τους πλανέψει. Το λιβάδι
που κάθουνται το ζώνουν κόκαλα σωρός, από κουφάρια,
που γύρω εσκέβρωσε το δέρμα τους κι η σάρκα έχει σαπίσει.

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ -μ-





Hom. Od. 12.182

τὰς δ᾽ οὐ λάθεν ὠκύαλος νηῦς
ἐγγύθεν ὀρνυμένη, λιγυρὴν δ᾽ ἔντυνον ἀοιδήν:


δεῦρ᾽ ἄγ᾽ ἰών, πολύαιν᾽ Ὀδυσεῦ, μέγα κῦδος Ἀχαιῶν,
νῆα κατάστησον, ἵνα νωιτέρην ὄπ ἀκούσῃς.
οὐ γάρ πώ τις τῇδε παρήλασε νηὶ μελαίνῃ,
πρίν γ᾽ ἡμέων μελίγηρυν ἀπὸ στομάτων ὄπ᾽ ἀκοῦσαι,
ἀλλ᾽ ὅ γε τερψάμενος νεῖται καὶ πλείονα εἰδώς.
ἴδμεν γάρ τοι πάνθ᾽ ὅσ᾽ ἐνὶ Τροίῃ εὐρείῃ
Ἀργεῖοι Τρῶές τε θεῶν ἰότητι μόγησαν,
ἴδμεν δ᾽, ὅσσα γένηται ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ.
 

Attachments

  • image002.jpg
    image002.jpg
    35.5 KB · Views: 0
  • αρχείο λήψης (2).jpg
    7.5 KB · Views: 11
  • Sirens11.jpg
    Sirens11.jpg
    166.3 KB · Views: 0
  • Sirens16.jpg
    Sirens16.jpg
    25.6 KB · Views: 0
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985


σελ.63

''Μία διαδοχή είκόνων περιγράφει τη δράση των Σειρήνων: πρώτα οι Σειρήνες
οι ίδιες, ανεικονικές, με μόνη ταυτότητα τη γοητεία του τραγουδιού τους' στη
συνέχεια η εικόνα του ταξιδιώτη που ακούει τη φωνή τους.''

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/searchresults?q=Sirens

Odysseus & the Sirens, Athenian red-figure
stamnos C5th B.C., British Museum
 

Attachments

  • αρχείο λήψης (3).jpg
    13.2 KB · Views: 10
  • O21.5Seirenes.jpg
    O21.5Seirenes.jpg
    35.9 KB · Views: 0
  • O21.2Seirenes.jpg
    O21.2Seirenes.jpg
    40.6 KB · Views: 0
  • O21.2BSeirenes.jpg
    O21.2BSeirenes.jpg
    72.4 KB · Views: 0
  • O21.2CSeirenes.jpg
    O21.2CSeirenes.jpg
    22.5 KB · Views: 0
  • O21.4Seirenes.jpg
    O21.4Seirenes.jpg
    35 KB · Views: 0
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ.73

Δηλιακός ύμνος του ομηρικύ ύμνου στον Απόλλωνα 182-206

''Ο γιός της Λητούς, ντυμμένος με ωραία αροματισμένα ρούχα, φτάνει στη Πυθώ παίζοντας τη φόρμιγγα και σκορπίζοντας γύρω του όμορφους ήχους. Από κει, με την ταχύτητα της σκέψης, φτάνει στον Όλυμπο, όπου η αφιξή του γίνεται αφορμή γιορτής. Οι Μούσες ανταποκρίνονται στη μουσική του ''ηγέτη'' τους τραγουδώντας τις χαρές των θεών και τα πάθη των ανθρώπων. Οι Χάριτες, οι Ώρες, η Αρμονία, η Ήβη και η Αφροδίτη πορεύουν πιασμένες από το χέρι* ανάμεσά τους η Άρτεμις ξεχωρίζει με τη θαυμαστή της παρουσία. Το χορό πλαισιώνουν ο Ερμής και ο Άρης.''



Δηλιακός ύμνος

Hymn 3 to Apollo

Εἲς Ἀπόλλωνα Πύθιον


HH 3 182


εἶσι δὲ φορμίζων Λητοῦς ἐρικυδέος υἱὸς
φόρμιγγι γλαφυρῇ πρὸς Πυθὼ πετρήεσσαν,
ἄμβροτα εἵματ᾽ ἔχων τεθυωμένα: τοῖο δὲ φόρμιγξ
χρυσέου ὑπὸ πλήκτρου καναχὴν ἔχει ἱμερόεσσαν.
ἔνθεν δὲ πρὸς Ὄλυμπον ἀπὸ χθονός, ὥστε νόημα,
εἶσι Διὸς πρὸς δῶμα θεῶν μεθ᾽ ὁμήγυριν ἄλλων.
αὐτίκα δ᾽ ἀθανάτοισι μέλει κίθαρις καὶ ἀοιδή:
Μοῦσαι μέν θ᾽ ἅμα πᾶσαι ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ
ὑμνεῦσίν ῥα θεῶν δῶρ᾽ ἄμβροτα ἠδ᾽ ἀνθρώπων
τλημοσύνας, ὅσ᾽ ἔχοντες ὑπ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσι
ζώουσ᾽ ἀφραδέες καὶ ἀμήχανοι, οὐδὲ δύνανται
εὑρέμεναι θανάτοιό τ᾽ ἄκος καὶ γήραος ἄλκαρ:
αὐτὰρ ἐυπλόκαμοι Χάριτες καὶ ἐύφρονες Ὧραι
Ἁρμονίη θ᾽ Ἥβη τε Διὸς θυγάτηρ τ᾽ Ἀφροδίτη
ὀρχεῦντ᾽ ἀλλήλων ἐπὶ καρπῷ χεῖρας ἔχουσαι:
τῇσι μὲν οὔτ᾽ αἰσχρὴ μεταμέλπεται οὔτ᾽ ἐλάχεια,
ἀλλὰ μάλα μεγάλη τε ἰδεῖν καὶ εἶδος ἀγητή,
Ἄρτεμις ἰοχέαιρα ὁμότροφος Ἀπόλλωνι.
ἐν δ᾽ αὖ τῇσιν Ἄρης καὶ ἐύσκοπος Ἀργειφόντης
παίζουσ᾽: αὐτὰρ ὁ Φοῖβος Α᾽πόλλων ἐγκιθαρίζει
καλὰ καὶ ὕψι βιβάς: αἴγλη δέ μιν ἀμφιφαείνει
μαρμαρυγαί τε ποδῶν καὶ ἐυκλώστοιο χιτῶνος.
οἳ δ᾽ ἐπιτέρπονται θυμὸν μέγαν εἰσορόωντες
Λητώ τε χρυσοπλόκαμος καὶ μητίετα Ζεὺς
υἷα φίλον παίζοντα μετ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσι.


182 Τή φόρμιγγα παίζοντας τή βαθουλή 13
τῆς ἔνδοξης Λητοῦς ὁ γυιός
γιά τήν πετρώδη κίνησε Πυθώ
μέ ροῦχο ἄφθαρτο καί μοσχομυριστό.
Κι ἡ φόρμιξ κάτω ἀπ᾿ τό πλῆκτρο τό χρυσό
ἦχο ἀφήνει θελκτικό.
186 ᾿Από τή γῆ στόν ῎Ολυμπο εὐθύς, σάν σκέψη γοργός
στῶν ἄλλων θεῶν τήν ὁμήγυρη, στ᾿ ἀνάκτορο φτάνει τοῦ Διός.
Κιθάρα καί τραγούδι γίνεται πιά τῶν ἀθανάτων συντροφιά.
Κι ὅλες οἱ Μοῦσες στή σειρά, μ᾿ ὡραία φωνή
καί τῶν θνητῶν τά βάσανα
πού ἀπό κείνους τραβοῦν,
ἄφρονες κι ἀνήμποροι μιά ζωή
δίχως θανάτου φάρμακο νά ξέρουνε νά βροῦν
οὔτε καί γειρατειῶν ἀσπίδα.
Οἱ Χάρες οἱ καλοπλέξουδες λοιπόν κι οἱ χαρούμενες ῟Ωρες,
195 ἡ ῾Αρμονία, ἡ ῎Ηβη, τοῦ Δία ἡ κόρη ἡ ᾿Αφροδίτη
στήνουν χορό, ἡ μιά τῆς ἄλλης τά χέρια κρατῶντας στόν καρπό.
Κι ἀνάμεσά τους ὄχι πιό ἄσχημη ἤ ταπεινή
μά στήν ὄψη τρανή, σ᾿ ὀμορφιά θαυμαστή
ἡ ῎Αρτεμις ἡ σαϊτορίχτρα τραγουδεῖ,

Γιάννη Τριτσιμπίδα
μετάφραση καί ἐπιμέλεια

http://www.tritsibidas.gr/pdfs/Εις Απολλωνα, ύμνος ομηρικός .pdf

[Ρουμπή, Αντωνία: "Χεῖρ’ ἐπὶ καρπῷ ή Το ταξίδι ενός εικονογραφικού μοτίβου στο χρόνο", Αρχαιολογία 91, 06/2004, σελ. 37-42.]
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''Ελληνικά Μουσικά Όργανα: Ερευνητικό πρόγραμμα για τις ανάγκες της επανέκθεσης του Μουσείου Ελληνικών Μουσικών Οργάνων με στόχο την καταγραφή της τεχνολογίας των ελληνικών μουσικών οργάνων, στο πλαίσιο του οποίου το Π.Ι.Ο.Π. συνεργάσθηκε: α) με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. για την καταγραφή τεκμηρίων που αφορούν στα αρχαία, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μουσικά όργανα και περιλαμβάνουν εικονογραφικές μαρτυρίες, αρχαιολογικά ευρήματα και γραμματολογικές πηγές, και β) με το τμήμα Εθνολογίας και Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών για την καταγραφή των οπτικοακουστικών δρωμένων στον βορειοελλαδικό χώρο, καθώς και των τοπικών εθίμων κατά την περίοδο της Αποκριάς και τη διάρκεια του θέρους. Το πρόγραμμα εκπονήθηκε με επιτόπια έρευνα από ειδική ομάδα, η οποία αποτελούνταν από εθνολόγο, μουσικολόγο καθώς και ειδικούς φωτογράφους και εικονολήπτες.''

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς υλοποιεί δράσεις σχετικές με τον πολιτισμό που εντάσσονται στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Πειραιώς.

http://www.piop.gr/eCportal.asp?id=84&nt=18&Lang=1#Ελληνικά Μουσικά Όργανα
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οἱ Δηλιάδες κόρες «ΠΑΝΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΦΩΝΑΣ ΚΑΙ ΚΡΕΜΒΑΛΙΑΣΤΥΝ»

http://www.greek-language.gr/digita...k/anthology/literature/browse.html?text_id=28

16. – Ὕμνος εἰς Ἀπόλλωνα 162


οι Δηλιάδες κόρες, οι θεράπαινες του Εκατηβελέτη·2
αυτές που πρώτα αφού υμνήσουν τον Απόλλωνα
κι έπειτα τη Λητώ και την τοξότρια Άρτεμη,
αρχαίους άνδρες και γυναίκες μνημονεύοντας
ψάλλουνε ύμνο και τα γένη των ανθρώπων θέλγουν.
Και όλων των ανθρώπων τις φωνές και το χοροκροτάλισμα
ξέρουνε να μιμούνται· κι έτσι ο καθένας τους θα νόμιζε
πως τραγουδάει ο ίδιος· τόσο πετυχημένο ήταν το άσμα τους.

(μετάφραση Δ. Π. Παπαδίτσας - Ε. Λαδιά)

HH 3 162
κοῦραι Δηλιάδες, ἑκατηβελέταο θεράπναι:
αἵ τ᾽ ἐπεὶ ἂρ πρῶτον μὲν Ἀπόλλων᾽ ὑμνήσωσιν,
αὖτις δ᾽ αὖ Λητώ τε καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν,
μνησάμεναι ἀνδρῶν τε παλαιῶν ἠδὲ γυναικῶν
ὕμνον ἀείδουσιν, θέλγουσι δὲ φῦλ᾽ ἀνθρώπων.
πάντων δ᾽ ἀνθρώπων φωνὰς καὶ βαμβαλιαστὺν
μιμεῖσθ᾽ ἴσασιν: φαίη δέ κεν αὐτὸς ἕκαστος
φθέγγεσθ᾽: οὕτω σφιν καλὴ συνάρηρεν ἀοιδή.
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Χεῖρ’ ἐπὶ καρπῷ


[Ρουμπή, Αντωνία: "Χεῖρ’ ἐπὶ καρπῷ ή Το ταξίδι ενός εικονογραφικού μοτίβου στο χρόνο", Αρχαιολογία 91, 06/2004, σελ. 37-42.]

Αρχαϊστικό ανάγλυφο με παράσταση χορού γυναικών. Μουσείο Σαμοθράκης 340 π.Χ.

Dennis Spittle

SAMOTHRACE THE TEMENOS VOLUME 5 TEXT AND PLATES VOLUMES
Lehmann, Phyllis William, Dennis Spittle and and Elsbeth B. Dusenbery
Princeton University Press, 1982.



Edwards, C. M., Greek Votive Reliefs to Pan and the Nymphs


http://www.iconiclimc.ch/visitors/treesearch.php?source=126&image=39412&term=nymph

Walter Burkert
Greek Margins: Mysteries of Samothrace

45. Δίων, Or. (Όλυμπικός ή περί της πρώτης τοϋ θεοϋ έννοιας) 12, 33 = Ποσειοώνιος
F 368 Theiler: ώσπερ εϊ τις άνδρα, 'Έλληνα ή βάρβαρον, μνείσθαι παραδοίη εις
μυστικόν τίνα οίκον ύπερφυά κάλλει και μεγέθει, πολλά μέν όρώντα μυστικά θεάματα,
πολλών δέ άκούοντα τοιούτων φωνών, σκότους τε και φωτός εναλλάξ
αύτω φαινομένων, άλλων τε μυρίων γιγνομένων, έτι δέ, ει καθάπερ ειώθασιν εν
τω καλουμένω θρονισμώ καθίσαντες τους μυουμένους οι τελούντες κύκλω περιχορεύειν
αρά γε τον άνδρα τούτον μηδέν παθείν εικός τη ψυχή μηδ' ύπονοήσαι τά
γιγνόμενα, ώς μετά γνώμης και παρασκευής πράττεται σοφωτέρας.

Dio Chrysostom, Orationes

D.Chr. 12.33

[33] λογίζεσθαι καὶ διανοεῖσθαι περὶ αὐτῶν. σχεδὸν οὖν ὅμοιον ὥσπερ εἴ τις ἄνδρα Ἕλληνα ἢ βάρβαρον μυοίη παραδοὺς εἰς μυστικόν τινα οἶκον ὑπερφυῆ κάλλει καὶ μεγέθει, πολλὰ μὲν ὁρῶντα μυστικὰ θεάματα, πολλῶν δὲ ἀκούοντα τοιούτων φωνῶν, σκότους τε καὶ φωτὸς ἐναλλὰξ αὐτῷ φαινομένων, ἄλλων τε μυρίων γιγνομένων, ἔτι δὲ εἰ καθάπερ εἰώθασιν ἐν τῷ καλουμένῳ θρονισμῷ καθίσαντες τοὺς μυουμένους οἱ τελοῦντες κύκλῳ περιχορεύειν: ἆρά [p. 164] γε τὸν ἄνδρα τοῦτον μηδὲν παθεῖν εἰκὸς τῇ ψυχῇ μηδ᾽ ὑπονοῆσαι τὰ γιγνόμενα, ὡς μετὰ γνώμης καὶ παρασκευῆς πράττεται σοφωτέρας, εἰ καὶ πάνυ τις εἴη τῶν μακρόθεν καὶ ἀνωνύμων βαρβάρων,

''Μυστήρια με κυκλικό χορό αναφέρονται σε ένα πολυαναφερό-
μενο κείμενο του Δίωνα της Προύσας: "Εάν κανείς θα
έφερνε έναν άνθρωπο, Έλληνα ή βάρβαρο, για μύηση μέσα σε ένα μυστικό
σηκό, εξαιρετικής ομορφιάς και μεγέθους, όπου αυτός θα
παρατηρούσε πολλές μυστικές θέες και θα άκουγε πολλούς
μυστικούς ήχους, με σκοτάδι και φως να εναλλάσσονται
ξαφνικά και άλλα αμέτρητα πράγματα να συμβαίνουν, και ακόμη, όπως ακριβώς συνηθίζουν
να κάνουν στην καλούμενη τελετή 'θρονισμού' - όπου οι τελούντες
ιερείς έχουν τους μυουμένους να κάθονται κάτω και αυτοί χορεύουν
γύρω τους- εάν όλα αυτά συνέβαιναν, θα ήταν δυνατόν, ώστε αυτός ο
άνθρωπος να μην δοκίμαζε τίποτα στην ψυχή του και να μην έφτανε στο
σημείο να μαντεύσει ότι όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα κάτι παραπάνω από
μια σοφή πρόθεση και προετοιμασία ..."45 Ο Δίων δεν δίνει καμία ένδειξη
ποια 'αίθουσα μυστηρίων' έχει στο νου του. Το πρώτο μέρος θα μπορούσε
κάλλιστα να παραπέμπει στην Ελευσίνα, αλλά 'η τελετή θρονισμού'
δεν ταιριάζει στο Τελεστήριον έτσι η Σαμοθράκη παραμένει μια εικασία.''

Απόδοση στα ελληνικά: Αφροδίτη Α. Αβαγιανον

Word frequency information for περιχορεύω


Θόλος της Αρσινόης Β' (288 - 270 π.Χ.

«το κτίριο με τις χορεύτριες».
Το μεγαλύτερο και πρωιμότερο μαρμάρινο οικοδόμημα στο ιερό. Χρονολογείται γύρω στο 340 π.Χ.
Γλυπτή ζωφόρος περιέτρεχε το κτίριο, γνωστή ως ζωφόρος με τις χορεύτριες.

''Tέμενος : Bρίσκεται νοτίως του Aρσινόειου και του Διπλού περιβόλου, στο μέσο περίπου του ιερού. Πρόκειται για έναν ορθογώνιο περίβολο διαστάσεων 24 X 10 μ. κατασκευασμένο από πωρόλιθο, που περικλείει μία πλακόστρωτη αυλή. Στην BA. γωνία του βρίσκεται ένα πρόπυλο σχήματος Π, που φέρει ιωνική κιονοστοιχία από θασιακό μάρμαρο. Στον τοίχο του βάθους του προπύλου υπήρχε ζωφόρος αρχαϊστικής τέχνης, που απεικόνιζε χορεύτριες και ανάμεσά τους μουσικούς του αυλού, της λύρας και του τυμπάνου. H παράσταση πρέπει να αποτελούσε αναφορά στους τελετουργικούς χορούς, που ελάμβαναν χώρα στο εσωτερικό του περιβόλου και σχετίζονταν με τον μυθικό γάμο του Kάδμου και της Aρμονίας. Στο εσωτερικό του Tεμένους - που έφερε μαρμάρινο δάπεδο, εσχάρα για θυσίες και βόθρο για υγρές προσφορές - πρέπει να είχε τοποθετηθεί το σύμπλεγμα της Aφροδίτης και του Έρωτα, που είχε κατασκευάσει ο Σκόπας. H κατασκευή του τεμένους τοποθετείται το 340 π.X. (RB0009, σελ. 70-71, παρ. 267-268, RB0584, σελ. 61-66, εικ. 29-30, 49).''

http://www.planetware.com/map/samothrace-sanctuary-of-the-great-gods-map-gr-sankab.htm

Hall of Choral Dancers



'' Although parts of the elegant frieze of dancing women that give this building its name were known even to early travelers, such as Cyriacus of Ancona, who toured the island in 1444, the full extent of its architecture and decoration were not fully understood until very recently. The Austrians uncovered the precinct during their excavations in the 1870s. Following further excavations in the 1950s, Phyllis W. Lehmann reconstructed the structure as an unroofed temenos with a marble-paved terrace and an elaborate Ionic marble propylon with distyle projecting wings (left). She identified Skopas as designing architect-sculptor and placed the famous statue of Aphrodite and Pothos mentioned by Pliny (Natural History 36.5.5) within the open precinct.''

3-D Walkthroughs



The transformative power of the Mysteries is most palpably signaled today by the deployment of the innovative buildings that once framed the rites within the sacred landscape—a dozen extraordinary monuments, each distinct within the history of Greek architecture, each deftly positioned within the terrain to heighten the experience of the initiate, each archaeologically well-preserved although no longer standing. In concert with the landscape, they justifiably make Samothrace one of the most important expressions of Hellenistic sacred space in the ancient Mediterranean. We have developed the three-dimensional model of the Sanctuary to both as a research tool and as a visual demonstration.

The Salamis Relief, circa 4th century BCE. From the Piraeus Museum, Piraeus, Greece.


http://books.google.gr/books?hl=el&id=g0A1AAAAIAAJ&q=dancers#search_anchor

http://wikimapia.org/#lat=40.500796&lon=25.530137&z=19&l=14&m=b


~~~~

?

Michael B. Cosmopoulos - 2003 - Religion
Greek Mysteries: The Archaeology of Ancient Greek Secret Cults


... to the building now called the Hall of the Choral Dancers (formerly "Temenos"). ... Its frieze of approximately 800 choral dancers surrounds the entire building.

Plat. Euthyd. 277d


ἔτι δὴ ἐπὶ τὸ τρίτον καταβαλῶν ὥσπερ πάλαισμα ὥρμα ὁ Εὐθύδημος τὸν νεανίσκον: καὶ ἐγὼ γνοὺς βαπτιζόμενον τὸ μειράκιον, βουλόμενος ἀναπαῦσαι αὐτό, μὴ ἡμῖν ἀποδειλιάσειε, παραμυθούμενος εἶπον: ὦ Κλεινία, μὴ θαύμαζε εἴ σοι φαίνονται ἀήθεις οἱ λόγοι. ἴσως γὰρ οὐκ αἰσθάνῃ οἷον ποιεῖτον τὼ ξένω περὶ σέ: ποιεῖτον δὲ ταὐτὸν ὅπερ οἱ ἐν τῇ τελετῇ τῶν Κορυβάντων, ὅταν τὴν θρόνωσιν ποιῶσιν περὶ τοῦτον ὃν ἂν μέλλωσι τελεῖν. καὶ γὰρ ἐκεῖ χορεία τίς ἐστι καὶ παιδιά, εἰ ἄρα καὶ τετέλεσαι: καὶ νῦν

[277ε] τούτω οὐδὲν ἄλλο ἢ χορεύετον περὶ σὲ καὶ οἷον ὀρχεῖσθον παίζοντε, ὡς μετὰ τοῦτο τελοῦντε. νῦν οὖν νόμισον τὰ πρῶτα τῶν ἱερῶν ἀκούειν τῶν σοφιστικῶν.



Diod. 3.55.9

[9] οὐ μὴν ἀλλὰ τῶν Ἀμαζόνων ἐπανελθουσῶν εἰς τὴν ἤπειρον μυθολογοῦσι τὴν μητέρα τῶν θεῶν εὐαρεστηθεῖσαν τῇ νήσῳ ἄλλους τέ τινας ἐν αὐτῇ κατοικίσαι καὶ τοὺς ἑαυτῆς υἱοὺς τοὺς ὀνομαζομένους Κορύβαντας: ἐξ οὗ δ᾽ εἰσὶ πατρὸς ἐν ἀπορρήτῳ κατὰ τὴν τελετὴν παραδίδοσθαι: καταδεῖξαι δὲ καὶ τὰ νῦν ἐν αὐτῇ
συντελούμενα μυστήρια καὶ τὸ τέμενος ἄσυλον νομοθετῆσαι.

Strab. 10.3.7
τὰ δ᾽ ἀπωτέρω τῆς ὑποθέσεως ταύτης, ἄλλως δὲ διὰ τὴν ὁμωνυμίαν εἰς ταὐτὸν ὑπὸ τῶν ἱστορικῶν ἀγόμενα, ἅπερ Κουρητικὰ μὲν καὶ περὶ Κουρήτων λέγεται, ὁμοίως ὥσπερ καὶ τὰ περὶ τῶν τὴν Αἰτωλίαν καὶ τὴν Ἀκαρνανίαν οἰκησάντων, ἐκείνων μὲν διαφέρει, ἔοικε δὲ μᾶλλον τῷ περὶ Σατύρων καὶ Σειληνῶν καὶ Βακχῶν καὶ Τιτύρων λόγῳ: τοιούτους γάρ τινας δαίμονας ἢ προπόλους θεῶν τοὺς Κουρῆτάς φασιν οἱ παραδόντες τὰ Κρητικὰ καὶ τὰ Φρύγια, ἱερουργίαις τισὶν ἐμπεπλεγμένα ταῖς μὲν μυστικαῖς ταῖς δ᾽ ἄλλαις περί τε τὴν τοῦ Διὸς παιδοτροφίαν τὴν ἐν Κρήτῃ καὶ τοὺς τῆς μητρὸς τῶν θεῶν ὀργιασμοὺς ἐν τῇ Φρυγίᾳ καὶ τοῖς περὶ τὴν Ἴδην τὴν Τρωικὴν τόποις. τοσαύτη δ᾽ [p. 656] ἐστὶν ἐν τοῖς λόγοις τούτοις ποικιλία, τῶν μὲν τοὺς αὐτοὺς τοῖς Κουρῆσι τοὺς Κορύβαντας καὶ Καβείρους καὶ Ἰδαίους δακτύλους καὶ Τελχῖνας ἀποφαινόντων, τῶν δὲ συγγενεῖς ἀλλήλων καὶ μικράς τινας αὐτῶν πρὸς ἀλλήλους διαφορὰς διαστελλομένων, ὡς δὲ τύπῳ εἰπεῖν καὶ κατὰ τὸ πλέον, ἅπαντας ἐνθουσιαστικούς τινας καὶ βακχικοὺς καὶ ἐνοπλίῳ κινήσει μετὰ θορύβου καὶ ψόφου καὶ κυμβάλων καὶ τυμπάνων καὶ ὅπλων, ἔτι δ᾽ αὐλοῦ καὶ βοῆς ἐκπλήττοντας κατὰ τὰς ἱερουργίας ἐν σχήματι διακόνων, ὥστε καὶ τὰ ἱερὰ τρόπον τινὰ κοινοποιεῖσθαι ταῦτά τε καὶ τῶν Σαμοθρᾴκων καὶ τὰ ἐν Λήμνῳ καὶ ἄλλα πλείω διὰ τὸ τοὺς προπόλους λέγεσθαι τοὺς αὐτούς. ἔστι μὲν οὖν θεολογικὸς πᾶς ὁ τοιοῦτος τρόπος τῆς ἐπισκέψεως καὶ οὐκ ἀλλότριος τῆς τοῦ φιλοσόφου θεωρίας.


Ephorus says that Cadmus carried off Harmonia while sailing past Samothrace, and hence in that island search was still made for Harmonia at the festivals...

Diod. 5.48.4
[4] τὸν δὲ Δία βουληθέντα καὶ τὸν ἕτερον τῶν υἱῶν τιμῆς τυχεῖν, παραδεῖξαι αὐτῷ τὴν τῶν μυστηρίων τελετήν, πάλαι μὲν οὖσαν ἐν τῷ νήσῳ, τότε δέ πως παραδοθεῖσαν, ὧν οὐ θέμις ἀκοῦσαι πλὴν τῶν μεμυημένων. δοκεῖ δ᾽ οὗτος πρῶτος ξένους μυῆσαι καὶ τὴν τελετὴν διὰ τοῦτο ἔνδοξον ποιῆσαι.
[5] μετὰ δὲ ταῦτα Κάδμον τὸν Ἀγήνορος κατὰ ζήτησιν τῆς Εὐρώπης ἀφικέσθαι πρὸς αὐτούς, καὶ τῆς τελετῆς μετασχόντα γῆμαι τὴν ἀδελφὴν τοῦ Ἰασίωνος Ἁρμονίαν, οὐ καθάπερ Ἕλληνες μυθολογοῦσι, τὴν Ἄρεος.
τὸν δὲ γάμον τοῦτον πρῶτον δαῖσαι θεούς, καὶ Δήμητραν μὲν Ἰασίωνος ἐρασθεῖσαν τὸν καρπὸν τοῦ σίτου δωρήσασθαι, Ἑρμῆν δὲ λύραν, Ἀθηνᾶν δὲ τὸν διαβεβοημένον ὅρμον καὶ πέπλον καὶ αὐλούς, Ἠλέκτραν δὲ τὰ τῆς μεγάλης καλουμένης μητρὸς τῶν θεῶν ἱερὰ μετὰ κυμβάλων καὶ τυμπάνων καὶ τῶν ὀργιαζόντων: καὶ Ἀπόλλωνα μὲν κιθαρίσαι, τὰς δὲ Μούσας αὐλῆσαι, τοὺς δ᾽ ἄλλους θεοὺς εὐφημοῦντας συναυξῆσαι τὸν γάμον.
[2] μετὰ δὲ ταῦτα τὸν μὲν Κάδμον κατὰ τὸν [p. 72] παραδεδομένον χρησμὸν κτίσαι Θήβας τὰς ἐν Βοιωτίᾳ φασί, τὸν δ᾽ Ἰασίωνα γήμαντα Κυβέλην γεννῆσαι Κορύβαντα. Ἰασίωνος δὲ εἰς θεοὺς μεταστάντος, Δάρδανον καὶ Κυβέλην καὶ Κορύβαντα μετακομίσαι εἰς τὴν Ἀσίαν τὰ τῆς μητρὸς τῶν θεῶν ἱερὰ καὶ συναπᾶραι εἰς Φρυγίαν.
[3] καὶ τὴν μὲν Κυβέλην Ὀλύμπῳ τῷ πρώτῳ συνοικήσασαν γεννῆσαι Ἀλκήν, καὶ τὴν θεὰν Κυβέλην ἀφ᾽ ἑαυτῆς ὀνομάσαι: τὸν δὲ Κορύβαντα τοὺς ἐπὶ τοῖς τῆς μητρὸς ἱεροῖς ἐνθουσιάσαντας ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Κορύβαντας προσαγορεῦσαι,
[4] γῆμαι δὲ Θήβην τὴν Κίλικος θυγατέρα. ὁμοίως δὲ τοὺς αὐλοὺς εἰς Φρυγίαν ἐντεῦθεν μετενεχθῆναι, καὶ τὴν λύραν τὴν Ἑρμοῦ εἰς Λυρνησσόν, ἣν Ἀχιλλέα ὕστερον ἐκπορθήσαντα λαβεῖν. ἐξ Ἰασίωνος δὲ καὶ Δήμητρος Πλοῦτον γενέσθαι φασὶν οἱ μῦθοι, τὸ δ᾽ ἀληθές, τὸν τοῦ σίτου πλοῦτον, δωρηθέντα ἐν τῷ τῆς Ἁρμονίας γάμῳ διὰ τὴν συνουσίαν τοῦ Ἰασίωνος.
 

Attachments

  • img5_5.jpg
    img5_5.jpg
    58.9 KB · Views: 0
  • NYMPHS.JPG
    NYMPHS.JPG
    233.3 KB · Views: 1
  • 20060703142803ARXAIA3.jpg
    20060703142803ARXAIA3.jpg
    104.5 KB · Views: 0
  • images (3).jpg
    images (3).jpg
    13.5 KB · Views: 26
  • 520px-Plan_Samothrace_sanctuary-en.svg.png
    520px-Plan_Samothrace_sanctuary-en.svg.png
    98.3 KB · Views: 0
  • Dancing Girls frieze web_Big.jpg
    Dancing Girls frieze web_Big.jpg
    230.1 KB · Views: 1
  • fromsea_0.jpg
    fromsea_0.jpg
    84.5 KB · Views: 0
  • Picture 23.png
    Picture 23.png
    435.2 KB · Views: 0
  • 7903000974_62217c9090_z.jpg
    7903000974_62217c9090_z.jpg
    169.2 KB · Views: 0
  • img_harmonia.jpg
    img_harmonia.jpg
    26.1 KB · Views: 25
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
σελ. 75

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

''Πρέπει πάντως να επισημανθεί ότι ο Απόλλων ο ίδιος καθός και η ακολουθία του (οι Μούσες) δέ συμμέτέχουν στο χορό* εξάλλου, η θεική φύση των χορευτών συνηγορεί για τον ιερό χαρακτήρα του. Η είσοδος ενός νέου ισχυρου θεού που προτείνει μία νέα, μουσική διάσταση στην επίσημη ολύμπια ιεραρχία είναι το σημαντικότερο στοιχείο των στίχον που αναφέραμε.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η σύνθεση της ''ομήγυρης'' (στ. 187) των άλλων θεών που κρατούν τους κύριους ρόλους σ΄ αυτή τη συνάντηση.''
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος

Attachments

  • 11960X001.jpg
    11960X001.jpg
    44.8 KB · Views: 0
  • 11961X001.jpg
    11961X001.jpg
    40.1 KB · Views: 0
  • 11979X001.jpg
    11979X001.jpg
    40.2 KB · Views: 0
  • 11980X001.jpg
    11980X001.jpg
    26.4 KB · Views: 0
  • 11982X001.jpg
    11982X001.jpg
    40.2 KB · Views: 0
  • 11983X001.jpg
    11983X001.jpg
    32.2 KB · Views: 0
  • 12049X001 (1).jpg
    12049X001 (1).jpg
    38.9 KB · Views: 0
  • 12053X001.jpg
    12053X001.jpg
    52.3 KB · Views: 0
  • 12080X001.jpg
    12080X001.jpg
    33.3 KB · Views: 0
  • 12132X001.jpg
    12132X001.jpg
    37.7 KB · Views: 0
  • 12437X004.jpg
    12437X004.jpg
    64.7 KB · Views: 0
  • 12462X101.jpg
    12462X101.jpg
    45.9 KB · Views: 0
  • 1917X101.jpg
    1917X101.jpg
    105.9 KB · Views: 0
  • 1922X002.jpg
    1922X002.jpg
    85.1 KB · Views: 0
  • 19471X001.jpg
    19471X001.jpg
    31.7 KB · Views: 0
  • 19473X001.jpg
    19473X001.jpg
    36.2 KB · Views: 0
  • 19474X101.jpg
    19474X101.jpg
    60.8 KB · Views: 0
  • 19480X102.jpg
    19480X102.jpg
    57.3 KB · Views: 0
  • 19617X001.jpg
    19617X001.jpg
    48.9 KB · Views: 0
  • 19646X001.jpg
    19646X001.jpg
    41 KB · Views: 0
  • 19696X104.jpg
    19696X104.jpg
    44.7 KB · Views: 0
  • 6620X014.jpg
    6620X014.jpg
    78.6 KB · Views: 0
  • 7908X004.jpg
    7908X004.jpg
    91.8 KB · Views: 0
  • 9954X202.jpg
    9954X202.jpg
    50.5 KB · Views: 0
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος

Attachments

  • 26112X202.jpg
    26112X202.jpg
    122.4 KB · Views: 0
  • 26114X001.jpg
    26114X001.jpg
    70.6 KB · Views: 0
  • 26114X101.jpg
    26114X101.jpg
    69.7 KB · Views: 0
  • 26115X001.jpg
    26115X001.jpg
    63.9 KB · Views: 0
  • 26116X001.jpg
    26116X001.jpg
    67.5 KB · Views: 0
  • 45814X001.jpg
    45814X001.jpg
    71.9 KB · Views: 0
  • αρχείο λήψης (4).jpg
    5 KB · Views: 18
  • 45823X302.jpg
    45823X302.jpg
    72.4 KB · Views: 0
  • 45824X001.jpg
    45824X001.jpg
    53.5 KB · Views: 0
  • 45826X001.jpg
    45826X001.jpg
    56.8 KB · Views: 0
  • 45836X001.jpg
    45836X001.jpg
    54.1 KB · Views: 0
  • 7416X001.jpg
    7416X001.jpg
    76 KB · Views: 0
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος

Attachments

  • 10747X002 (1).jpg
    10747X002 (1).jpg
    78.7 KB · Views: 0
  • 10747X003 (1).jpg
    10747X003 (1).jpg
    85 KB · Views: 0
  • αρχείο λήψης (5).jpg
    6.9 KB · Views: 19
  • 1917X101 (1).jpg
    1917X101 (1).jpg
    105.9 KB · Views: 0
  • 205X012.jpg
    205X012.jpg
    70.5 KB · Views: 0
  • 7908X207.jpg
    7908X207.jpg
    105.8 KB · Views: 0
  • 7908X004 (1).jpg
    7908X004 (1).jpg
    91.8 KB · Views: 0
  • 6620X109 (1).jpg
    6620X109 (1).jpg
    72.4 KB · Views: 0
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ. 76

''Στον 'Ομηρο, η λέξη αρμονία σημαίνει ''αρμός'', ''σύνδεσμος'' 76 η, κατ' επέκτασιν,
''συμφωνία'', ''συμβόλαιο'' 77 σε μεταφορικότερη χρήση του όρου. [...]
Ο Πλάτων σχολιάζοντας το απόσπασμα του Ηράκλειτου διευκρινίζει σαφώς τη
μουσική σημασία της αρμονίας δίνοντας μάλιστα ένα πολύ κοντινό σε μας
ορισμό της (αρμονία = συμφωνία) 78. Ο G.S. Kirk πάντως υποβιβάζει του
μουσκολογικού ενδιαφέρον του αποσπάσματος... 79''


Hom. Od. 5.248

τόφρα δ᾽ ἔνεικε τέρετρα Καλυψώ, δῖα θεάων:
τέτρηνεν δ᾽ ἄρα πάντα καὶ ἥρμοσεν ἀλλήλοισιν,
γόμφοισιν δ᾽ ἄρα τήν γε καὶ ἁρμονίῃσιν ἄρασσεν.
ὅσσον τίς τ᾽ ἔδαφος νηὸς τορνώσεται ἀνὴρ
φορτίδος εὐρείης, ἐὺ εἰδὼς τεκτοσυνάων,
τόσσον ἔπ᾽ εὐρεῖαν σχεδίην ποιήσατ᾽ Ὀδυσσεύς.




76 Ομ. Οδ. ε 248, ε 361.

77. Ομ. Ιλ. Χ 255

78. Πλ. Συμπ. 187α.

79. [...] Kirk ''Heraclitus: The Kosmic Fragments'' απ. 51, Καίμπριτζ, 1978...


Ομ. Οδ. ε 248
τὰ ροκανίζει τεχνικά, τὰ σιάζει με τὴ στάφνη·
καὶ μὲ τρυπάνια ποὺ ἡ θεὰ ἀπὸ τὴ σπηλιὰ τοῦ φέρνει,
τὰ τρυπανίζει, καὶ μαζὶ τ' ἁρμολογάει ἀράδα,
χτυπώντας μέσα τους γεροὺς ἁρμοὺς καὶ ξυλοκάρφια.



http://nlp.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Hom.+Od.+5.361&fromdoc=Perseus:text:1999.01.0135
ἀλλὰ μάλ᾽ ὧδ᾽ ἔρξω, δοκέει δέ μοι εἶναι ἄριστον:
ὄφρ᾽ ἂν μέν κεν δούρατ᾽ ἐν ἁρμονίῃσιν ἀρήρῃ,
τόφρ᾽ αὐτοῦ μενέω καὶ τλήσομαι ἄλγεα πάσχων:
αὐτὰρ ἐπὴν δή μοι σχεδίην διὰ κῦμα τινάξῃ,
νήξομ᾽, ἐπεὶ οὐ μέν τι πάρα προνοῆσαι ἄμεινον.”

Ομ. Οδ. ε 361.
Αὐτὸ θὰ κάμω, ποὺ θαρρῶ καλύτερό 'ναι ἀπ' ὅλα.
Ὅσο τὰ ξύλα αὐτὰ μαζὶ δεμένα συγκρατιοῦνται,
θὰ μείνω ἐδῶ καὶ θὰ βαστῶ μ' ἁπομονὴ στὰ πάθια·
μὰ τ' ἄγρια ἂν πέσουν κύματα καὶ τὸ σκαρὶ μοῦ σπάσουν,
τότες κολύμπι, κι ἄλλο πιὰ καλύτερο δὲ βρίσκω.”

Plat. Sym. 187a

[187α] κυβερνᾶται, ὡσαύτως δὲ καὶ γυμναστικὴ καὶ γεωργία: [URL="http://analogion.com/forum/showthread.php?p=129609&highlight=%E1%F1%EC%EF%ED%DF%E1#post129609"]μουσικὴ [/URL]δὲ καὶ παντὶ κατάδηλος τῷ καὶ σμικρὸν προσέχοντι τὸν νοῦν ὅτι κατὰ ταὐτὰ ἔχει τούτοις, ὥσπερ ἴσως καὶ Ἡράκλειτος βούλεται λέγειν, ἐπεὶ τοῖς γε ῥήμασιν οὐ καλῶς λέγει. τὸ ἓν γάρ φησι “διαφερόμενον αὐτὸ αὑτῷ συμφέρεσθαι,” “ὥσπερ ἁρμονίαν τόξου τε καὶ λύρας.” ἔστι δὲ πολλὴ ἀλογία ἁρμονίαν φάναι διαφέρεσθαι ἢ ἐκ διαφερομένων ἔτι εἶναι. ἀλλὰ ἴσως τόδε ἐβούλετο λέγειν, ὅτι ἐκ διαφερομένων
[187β] πρότερον τοῦ ὀξέος καὶ βαρέος, ἔπειτα ὕστερον ὁμολογησάντων γέγονεν ὑπὸ τῆς μουσικῆς τέχνης. οὐ γὰρ δήπου ἐκ διαφερομένων γε ἔτι τοῦ ὀξέος καὶ βαρέος ἁρμονία ἂν εἴη: ἡ γὰρ ἁρμονία συμφωνία ἐστίν, συμφωνία δὲ ὁμολογία τις—ὁμολογίαν δὲ ἐκ διαφερομένων, ἕως ἂν διαφέρωνται, ἀδύνατον εἶναι: διαφερόμενον δὲ αὖ καὶ μὴ ὁμολογοῦν ἀδύνατον ἁρμόσαι—ὥσπερ γε καὶ ὁ ῥυθμὸς ἐκ τοῦ ταχέος καὶ
[187ξ] βραδέος, ἐκ διενηνεγμένων πρότερον, ὕστερον δὲ ὁμολογησάντων γέγονε. τὴν δὲ ὁμολογίαν πᾶσι τούτοις, ὥσπερ ἐκεῖ ἡ ἰατρική, ἐνταῦθα ἡ μουσικὴ ἐντίθησιν, ἔρωτα καὶ ὁμόνοιαν ἀλλήλων ἐμποιήσασα: καὶ ἔστιν αὖ μουσικὴ περὶ ἁρμονίαν καὶ ῥυθμὸν ἐρωτικῶν ἐπιστήμη. καὶ ἐν μέν γε αὐτῇ τῇ συστάσει ἁρμονίας τε καὶ ῥυθμοῦ οὐδὲν χαλεπὸν τὰ ἐρωτικὰ διαγιγνώσκειν, οὐδὲ ὁ διπλοῦς ἔρως ἐνταῦθά πω ἔστιν: ἀλλ᾽ ἐπειδὰν δέῃ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους καταχρῆσθαι
[187δ] ῥυθμῷ τε καὶ ἁρμονίᾳ ἢ ποιοῦντα, ὃ δὴ μελοποιίαν καλοῦσιν, ἢ χρώμενον ὀρθῶς τοῖς πεποιημένοις μέλεσί τε καὶ μέτροις, ὃ δὴ παιδεία ἐκλήθη, ἐνταῦθα δὴ καὶ χαλεπὸν καὶ ἀγαθοῦ δημιουργοῦ δεῖ. πάλιν γὰρ ἥκει ὁ αὐτὸς λόγος, ὅτι τοῖς μὲν κοσμίοις τῶν ἀνθρώπων, καὶ ὡς ἂν κοσμιώτεροι γίγνοιντο οἱ μήπω ὄντες, δεῖ χαρίζεσθαι καὶ φυλάττειν τὸν τούτων ἔρωτα, καὶ οὗτός ἐστιν ὁ καλός, ὁ οὐράνιος, ὁ τῆς Οὐρανίας
[187ε] μούσης Ἔρως: ὁ δὲ Πολυμνίας ὁ πάνδημος, ὃν δεῖ εὐλαβούμενον προσφέρειν οἷς ἂν προσφέρῃ, ὅπως ἂν τὴν μὲν ἡδονὴν αὐτοῦ καρπώσηται, ἀκολασίαν δὲ μηδεμίαν ἐμποιήσῃ, ὥσπερ ἐν τῇ ἡμετέρᾳ τέχνῃ μέγα ἔργον ταῖς περὶ τὴν ὀψοποιικὴν τέχνην ἐπιθυμίαις καλῶς χρῆσθαι, ὥστ᾽ ἄνευ νόσου τὴν ἡδονὴν καρπώσασθαι. καὶ ἐν μουσικῇ δὴ καὶ ἐν ἰατρικῇ καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις πᾶσι καὶ τοῖς ἀνθρωπείοις καὶ τοῖς θείοις, καθ᾽ ὅσον παρείκει, φυλακτέον ἑκάτερον τὸν ἔρωτα: ἔνεστον
[188α] γάρ. ἐπεὶ καὶ ἡ τῶν ὡρῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ σύστασις μεστή ἐστιν ἀμφοτέρων τούτων, καὶ ἐπειδὰν μὲν πρὸς ἄλληλα τοῦ κοσμίου τύχῃ ἔρωτος ἃ νυνδὴ ἐγὼ ἔλεγον, τά τε θερμὰ καὶ τὰ ψυχρὰ καὶ ξηρὰ καὶ ὑγρά, καὶ ἁρμονίαν καὶ κρᾶσιν λάβῃ σώφρονα, ἥκει φέροντα εὐετηρίαν τε καὶ ὑγίειαν ἀνθρώποις καὶ τοῖς ἄλλοις ζῴοις τε καὶ φυτοῖς, καὶ οὐδὲν ἠδίκησεν: ὅταν δὲ ὁ μετὰ τῆς ὕβρεως Ἔρως ἐγκρατέστερος περὶ τὰς τοῦ ἐνιαυτοῦ ὥρας γένηται, διέφθειρέν τε πολλὰ καὶ ἠδίκησεν.



187

Και η ιατρική, σύμφωνα με τα λεγόμενα μου, στο
σύνολο της διέπεται από τον θεό αυτό, όπως και η
γυμναστική με τη γεωργία. Η μουσική επίσης είναι
φανερό σε όλους, ακόμα και σε κείνον που ελάχιστα
έχει την προσοχή του σ' αυτή, ότι παρόμοια
αντιμετωπίζει τα αντίθετα, όπως ίσως θέλει να πει ο
Ηράκλειτος, γιατί στα αποφθέγματα του δεν τα λέει
καλά. Σε κάποιο απ' αυτά λέει: «Το διαφορετικό
έρχεται μαζί με το όμοιο του», « όπως ακριβώς η
αρμονία του τόξου και της λύρας». Και υπάρχει
παραλογισμός στην άποψη ότι πρόκειται για
διαφορετική αρμονία, αλλά ότι συντίθεται από
πράγματα που είναι ακόμη διαφορετικά. Ίσως
βέβαια υπονοούσε το εξής: 0ι οξείς και οι βαρείς τό-
νοι αρχικά ήταν αντίθετοι μεταξύ τους και αργότερα
ήρθαν σε επαφή και υποτάχθηκαν συνενωμένοι από
την μουσική τέχνη. Γιατί δεν νομίζω πως θα
μπορούσε να υπάρξει αρμονία, αν υπήρχε
δυσαρμονία ανάμεσα στο οξύ και στο βαρύ. Η
αρμονία προϋποθέτει το συνταίριασμα και το
συνταίριασμα τη συμφωνία, (και η συμφωνία
ανάμεσα σε διαφορετικά πράγματα, τα οποία δεν
έχουν διάθεση συνδιαλλαγής, δεν δύναται να
υπάρξει, γιατί, αυτό που διαφέρει και δεν είναι
σύμφωνο, δεν μπορεί να ενσωματωθεί στο σύνολο)
όπως συνέβη και με τον χορό· σε πρώτη φάση το
γοργό βήμα και ο αργός ρυθμός βρίσκονταν σε
πλήρη διάσταση· αργότερα όμως συμφιλιώθηκαν
και δημιουργήθηκε ο χορός. Και ενώ στα
προηγούμενα το συνταίριασμα το έκανε η ιατρική,
εδώ το κάνει η μουσική και δημιουργεί έρωτα και
ομόνοια ανάμεσα σε πράγματα φαινομενικά
ασυμβίβαστα. Κατά συνέπεια η μουσική είναι η
επιστήμη που ασχολείται με την αρμονία και τον
ρυθμό των ερωτικών πραγμάτων. Και σ' αυτή τη
συνύπαρξη ρυθμού και αρμονίας δεν είναι δύσκολο
να διακρίνει κανείς τα ερωτικά στοιχεία όμως ούτε
κι εδώ συναντάται ακόμη ο διπλός έρωτας.

῞Οπως σᾶς λέω 'λοιπόν, ὄχι µόνο ὁλόκληρη ἡ ἰατρικὴ κυβερνᾶται ἀπ᾿ αὐτὸν τὸν θεό ἀλλὰ καὶ ἡ γυμναστικὴ καὶ ἡ γεωργία
Καὶ ἡ ἁρµονία

[Μετ.;]

Με αυτόν τον τρόπο και η ιατρική, επαναλαμβάνω, τελεί ολόκληρη υπό την διεύθυνση τούτου του θεού, και επίσης η γυμναστική και η γεωργία. Στη δε μουσική πασιφανής είναι στον καθένα που έστω και για λίγο έχει ασχοληθεί, ότι το αυτό ισχύει, όπως σε αυτές. Αυτό ακριβώς και ο Ηράκλειτος ίσως θέλει να πει, αν και στις λέξεις δεν το διατυπώνει σωστά. Το εν, λέγει, αντιτιθέμενον προς εαυτό προς ένωσιν τείνει, καθώς η αρμονία τόξου και λύρας. Είναι όμως παράλογος εντελώς ο ισχυρισμός, ότι μία αρμονία ευρίσκεται σε εσωτερική αντίθεση ή ότι αποτελείται από στοιχεία που βρίσκονται ακόμα σε αντίθεση. Πιθανόν όμως είναι, ότι τούτο ήθελε να εκφράσει: ότι από στοιχεία που ευρισκονται κατ' αρχάς σε κατάσταση αντιθέσεως, τα οποία συμφώνησαν κατόπιν, του υψηλού δηλαδή και του χαμηλού των τόνων, απαρτίσθηκε κατόπιν η αρμονία από την τέχνη της μουσικής. Διότι δεν είναι πάντως δυνατό να υπάρξει αρμονία εκ του υψηλού και χαμηλού, καθ' ον χρόνο ευρίσκονται ακόμη σε αντίθεση. Διότι η αρμονία είναι συνήχηση, η δε συνήχηση είναι είδος συμφωνίας. Συμφωνία δε μεταξύ πραγμάτων αντιτιθεμένων, εφ' όσον εξακολουθούν ν' αντιτίθενται, είναι αδύνατο να υπάρξει. Ούτε είναι δυνατόν αφ'ετέρου να εναρμονίσουμε εκείνο το οποίο αντιτίθεται και δεν συμφωνεί. Καθώς ακριβώς και ο ρυθμός παρήχθη εκ του γοργού και του αργού, τα οποία ευρίσκονται κατ' αρχάς σε κατάσταση αντιθέσεως, κατόπιν δε συνεφώνησαν. Την συμφωνία δε σε όλα αυτά τα στοιχεία εισάγει, όπως εκεί η ιατρική, έτσι και εδώ η μουσική, επειδή προκαλεί έρωτα και αμοιβαία ομόνοια. Είναι άρα η μουσική, σε ό,τι αφορά την αρμονία και τον ρυθμό, και πάλι επιστήμη των φαινομένων του έρωτος. Και στη μεν συγκρότηση της αρμονίας και του ρυθμού καθ' εαυτή καμία δυσκολία δεν παρουσιάζει η διάγνωση των ερωτικών φαινομένων, ούτε υπάρχει εδώ με οποιαδήποτε μορφή ο διπλός έρωτας. Όταν όμως παραστεί ανάγκη ως προς τους ανθρώπους να χρησιμοποιήσει κάποιος τον ρυθμό και την αρμονία, είτε συνθέτοντας (αυτό το οποίο ονομάζουν μουσική σύνθεση), είτε εκτελώντας σωστά τις συντεθειμένες ήδη μελωδίες και τους στίχους (αυτό το οποίο ονομάσθηκε μόρφωση), τότε πλέον και δύσκολο είναι και έργο ικανού τεχνίτη. Διότι και πάλι επανερχόμαστε στο ίδιο αξίωμα: απέναντι μεν των ηθικών ανθρώπων και προς τον σκοπό να καταστούν ηθικότεροι όσοι δεν είναι ακόμη, πρέπει να φαίνεται κάποιος ευχάριστος και να προστατεύει τον έρωτα τούτων, και αυτός είναι ο ωραίος, ο Ουράνιος, ο Έρως της Ουρανίας της Μούσας. Αντίθετα ο της Πολυμνίας είναι ο Πάνδημος, τον οποίο πρέπει με μεγάλη προφύλαξη να προσφέρει κανείς σε όσους τον προσφέρει, με τρόπο ώστε ν' απολαύσουν μεν την ηδονή από αυτόν, να μη γίνει όμως πρόξενος κάποιας ακολασίας. Καθώς ακριβώς και στην επιστήμη μας, είναι υπόθεση δύσκολη να κανονίσουμε σωστά τις απολαύσεις, τις αναφερόμενες στη γαστρονομία, ώστε να απολαύσει κάποιος την ηδονή χωρίς κίνδυνο ασθένειας. Και στη μουσική άρα και στην ιατρική και σε όλα τα υπόλοιπα, τόσο τ' ανθρώπινα όσο και τα θεία, οφείλουμε να παρακολουθούμε με προσοχή, όσο είναι δυνατό, και τα δύο είδη των Ερώτων, διότι και τα δύο ευρίσκονται εκεί.








αρμονία


Word frequency information for ἁρμονία


μουσική

Word frequency information for μουσική


λύρα

Word frequency information for λύρα


μελοποιία

Word frequency information for μελοποιία


συμφωνία

Word frequency information for συμφωνία


~~~~~~~~~~~~

[Λύρα>]

Η σύνδεση των μελών

''Για να συνδέσουν τα διάφορα μέλη των επίπλων, οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν ξύλινους γόμφους ή τόρμους, μεταλλικούς ήλους και κόλλα.
Οι ξύλινοι τόρμοι και οι γόμφοι φαίνεται να είχαν την πιο ευρεία χρήση, όπως συνέβαινε και στην προβιομηχανική εποχή. Οι αναπαραστάσεις στα διάφορα μνημεία, καθώς επίσης και τα λίγα παραδείγματα που έχουν σωθεί από την Αίγυπτο ή την Ελλάδα φανερώνουν τη χρήση τέτοιων τρόπων σύνδεσης με τα σκέλη των κλινών να φέρουν τόρμο στο επάνω μέρος τους όπου και εισχωρούσε ο τάκος που εξείχε στο σημείο αυτό που γώνιαζε το πλαίσιο του σκελετού των επίπλων. Η λέξηγόμφος συναντάται συχνά στην αρχαία γραμματεία, όταν γίνεται αναφορά από κάποιο συγγραφέα σε τέτοιες συνδέσεις (Αριστοφάνης, Knigths 461 κε. / Οδύσσεια V, 248), ενώ ο Ησύχιος στο λεξικό του αναφέρει σε σχέση με τον όρο, την ερμηνεία: «για τη σύνδεση των κομματιών του ξύλου».

Πολλοί σπάνια γίνεται αναφορά σε σιδερένιους γόμφους, ενώ το σχήμα τους μπορούσε να ποικίλλει, όντας στρόγγυλο, ορθογώνιο ή με τη μορφή πελεκίνων. Η διαδικασία προϋπέθετε πρώτα τη διάνοιξη των οπών και έπειτα την τοποθέτηση των τόρμων και των γόμφων. Όποτε χρησιμοποιούνταν καρφιά, οι ήλοι, διακοσμούνταν στα σημεία όπου έμεναν εκτεθιμένα σε κοινή θέα.

Κόλλα χρησιμοποιούνταν τόσο από τους Έλληνες, όσο και από τους Ρωμαίους. Τα ξύλα τα οποία δεν δέχονταν εύκολα την κόλλα, δεν χρησιμοποιούνταν. Σύμφωνα με τον Πλίνιο (XVI 231) τα καλύτερα ξύλα για να κόβονται σε στρώματα και να χρησιμοποιούνται ως καπλαμάδες ήταν το κίτρο, οι διάφορες ποικιλίες του σφένδαμου, ο φοίνικας, το λιόπρινο, η δρυς και η λεύκα. Η κόλλα χρησιμοποιούνταν όχι μόνο για τη σύνδεση των μελών του ξύλου, αλλά και για τη σύνδεση αντίστοιχων μεταλλικών τμημάτων, όπως για παράδειγμα για τα fulcra των κλινών.

Σχετικό απόσπασμα από την Οδύσσεια:

Ως είκοσι έρριξε δεντρά, τα πελεκάει μ' αξίνα,
τα ροκανίζει τεχνικά, τα σιάζει με τη στάφνη·
και με τρυπάνια που η θεά από τη σπηλιά του φέρνει,
τα τρυπανίζει, και μαζί τ' αρμολογάει αράδα,
χτυπώντας μέσα τους γερούς αρμούς και ξυλοκάρφια

Οδύσσεια, ε, 244-248

γόμφος ο [γómfos] Ο18 : ξύλινος ή μεταλλικός σύνδεσμος. || στους αρχαίους, σιδερένιος ή χάλκινος άξονας σε διάφορα σχήματα για τη σύνδεση των διάφορων τμημάτων ενός έργου τέχνης, όταν αυτά κατασκευάζονται ξεχωριστά.

αρίδας
 

Attachments

  • aridas.png
    aridas.png
    85.4 KB · Views: 16
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ.77

Η λυρική ποίηση χρησιμοποίησε τη λέξη με άλλο τρόπο. Η άρμονία δηλώνει εκεί
ένα ιδιαίτερο είδος μουσικής. Είναι ''αρμονία Λυδία'' (Πινδ. Ν. 4.73), ''αρμονία Αιολίς'' (Πρατ. 5) η ακόμη αμονία αιολική ''βαρύμβρομος'' (Λάσος, Ι.) Η πρώτη είναι ιδιαίτερα αγαπητή στην Οινώνη και στη Κύπρο 80, η δεύτερη διαφέρει από την ''σύντονον'' και την ''ανειμέναν'' ιωνική μουσική 81, ενώ η τρίτη άδεται, σύμφωνα με τον Αθήναιο, με υποδώριο μέλος 82.

80. Πινδ. Ν Ι, 71-73 [?]

Pind. N. 4. 44

ἐξύφαινε, γλυκεῖα, καὶ τόδ᾽ αὐτίκα, φόρμιγξ,
Λυδίᾳ σὺν ἁρμονίᾳ μέλος πεφιλημένον
Οἰνώνᾳ τε καὶ Κύπρῳ, ἔνθα Τεῦκρος ἀπάρχει

81. Αθ. 14. 624 (περί της Αιολίδος αρμονίας [?]

Αθήναιου, Δειπνοσοφιστές ΙΔ', 624C-D, 19)



82. Αθ. 14. 624
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ.79

''Η πόλη της θήβας μνημονεύεται στο στίχο 225-228. Θυμίζουμε ότι η Θήβα
σύμφωνα με την πρόβλεψη του Ερμή, έγνε ισχθρή πόλη επειδή οι πέτρες
κινούνταν μόνες τους για να χτίζουν τα τείχη υπακούοντας στους ήχους της
μουσικής του Αμφίωνος* η αρμονία - με τη διπλή της σημασία (αρμογή,
μουσική ισοροπία) ολοκληρώθηκε όταν υψώθηκε το τείχος των Θηβών.
Οι επτά πύλες που το κοσμούσαν αντιστοιχούσαν στις επτά χορδές της
λύρας του Αμφίωνος. (Παυς. 9. 5. 7).

Θήβης δ᾽ εἰσαφίκανες ἕδος καταειμένον ὕλῃ:
οὐ γάρ πώ τις ἔναιε βροτῶν ἱερῇ ἐνὶ Θήβῃ,
οὐδ᾽ ἄρα πω τότε γ᾽ ἦσαν ἀταρπιτοὶ οὐδὲ κέλευθοι
Θήβης ἂμ πεδίον πυρηφόρον, ἀλλ᾽ ἔχεν ὕλη.


HH 3 225


Paus. 9.5.7

[7] μαρτυρεῖ δέ μοι τῷ λόγῳ καὶ Ὅμηρος ἐν τῇ Ὀδυσσείᾳ: “οἳ πρῶτοι Θήβης ἕδος ἔκτισαν ἑπταπύλοιο
πύργωσάν τ᾽, ἐπεὶ οὐ μὲν ἀπύργωτόν γ᾽ ἐδύναντο
ναιέμεν εὐρύχορον Θήβην, κρατερώ περ ἐόντε.
ὅτι δὲ Ἀμφίων ᾖδε καὶ τὸ τεῖχος ἐξειργάζετο πρὸς τὴν λύραν, οὐδένα ἐποιήσατο λόγον ἐν τοῖς ἔπεσι: δόξαν δὲ ἔσχεν Ἀμφίων ἐπὶ μουσικῇ, τήν τε ἁρμονίαν τὴν Λυδῶν κατὰ κῆδος τὸ Ταντάλου παρ᾽ αὐτῶν μαθὼν καὶ χορδὰς ἐπὶ τέσσαρσι ταῖς πρότερον τρεῖς ἀνευρών.


Hom. Od. 11.263
τὴν δὲ μετ᾽ Ἀντιόπην ἴδον, Ἀσωποῖο θύγατρα,
ἣ δὴ καὶ Διὸς εὔχετ᾽ ἐν ἀγκοίνῃσιν ἰαῦσαι,
καί ῥ᾽ ἔτεκεν δύο παῖδ᾽, Ἀμφίονά τε Ζῆθόν τε,
οἳ πρῶτοι Θήβης ἕδος ἔκτισαν ἑπταπύλοιο,
πύργωσάν τ᾽, ἐπεὶ οὐ μὲν ἀπύργωτόν γ᾽ ἐδύναντο
ναιέμεν εὐρύχορον Θήβην, κρατερώ περ ἐόντε.

Zethus, Antiope and Amphion
 

Attachments

  • AmphionZethus2.jpg
    AmphionZethus2.jpg
    17.7 KB · Views: 0
Last edited:
Top