Ο χορός στην αρχαιότητα

[Zambelis Spyros]

''Ο όρος «σῦριγξ», ο οποίος μαρτυρείται πρώτη φορά από τον Όμηρο, χρησιμοποιούνταν για όλα τα πνευστά όργανα χωρίς γλωσσίδα, ενώ ο όρος «αὐλός» για αυτά που είχαν γλωσσίδα. Ο ήχος της σύριγγας παραγόταν από φύσημα κατευθείαν μέσα στην οπή, που είχε ανοιχτεί στο επάνω άκρο της, χωρίς την παρεμβολή γλωσσίδας. Υπήρχαν δύο είδη σύριγγας, η μονοκάλαμος και η πολυκάλαμος. Η πολυκάλαμος ήταν γνωστή ως «σῦριγξ τοῦ Πανὸς» και δε χρησιμοποιούνταν για καλλιτεχνικούς σκοπούς, αλλά ήταν όργανο ποιμενικό βλ. Μιχαηλίδης (2003/3) 296 - 8 λ. σῦριγξ.
Πβ. Ομ. Ἰλ. Κ 13 «αὐλὦν συρίγγων τ’ ἐνοπὴν» ·
Ομ. Ἰλ. Σ 525 - 6 «νομ῅ες τερπόμενοι σύριγξι».''

~~~~~~~~~

Hom. Il. 10.13

ἤτοι ὅτ᾽ ἐς πεδίον τὸ Τρωϊκὸν ἀθρήσειε,
θαύμαζεν πυρὰ πολλὰ τὰ καίετο Ἰλιόθι πρὸ
αὐλῶν συρίγγων τ᾽ ἐνοπὴν ὅμαδόν τ᾽ ἀνθρώπων.


Και στην πεδιάδα ότ’ έστρεφε τα μάτια προς την Τροίαν
με πλήξιν τα πολλά πυρά θωρούσε και τον ήχον
συρίγγων άκουε και αυλών και χλαλοήν ανθρώπων.

[Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]


Hom. Il. 18.525

οἳ δὲ τάχα προγένοντο, δύω δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο νομῆες
τερπόμενοι σύριγξι: δόλον δ᾽ οὔ τι προνόησαν.

Και ότ’έφθασαν όπου έπρεπε να στήσουν το καρτέρι,
στον ποταμόν που επότιζε καθένας το κοπάδι,
αυτού καθίσαν σκεπαστοί, με τα λαμπρά τους όπλα.
Και δυο ξέμακρα σκοποί σταθήκαν καρτερώντας
πότε να ιδούν τα πρόβατα να φθάσουν κι οι αγελάδες.
Γρήγορα εκείνα πρόβαλαν και δυο βοσκοί κατόπιν
και τούτοι ανυποψίαστοι με σύριγγες επαίζαν.

[Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ]

~~~~~~~~

Kalliope is playing the Pan-pipes(syrinx). The shape of pottery is volute krater and from Etruria, Archaic period.

 

[Zambelis Spyros]

''Σην αρχαιότερη μαρτυρία του μουσικού αγώνα μεταξύ των Μουσών και του Θάμυρη247 αποτελεί ο Όμηρος, κατά τον οποίο στην Πελοπόνησσο, στην πόλη Δώριον, οι Μούσες τιμώρησαν το Θάμυρη με τύφλωση και του αφαίρεσαν τις τέχνες της αοιδής248 και της κιθαριστικής εξαιτίας της αλαζονικής του συμπεριφοράς, καθώς ισχυριζόταν ότι μπορούσε να τις νικήσει με το τραγούδι του249. Στη διήγηση, όμως, του Ομήρου δε μαρτυρείται το παίξιμο κάποιου μουσικού κομματιού. Προκύπτει, λοιπόν, ότι η πρόκληση του Θάμυρη ήταν αρκετή, για να εξοργίσει τις Μούσες και να τον τιμωρήσουν παραδειγματικά250. Κατά το Λουκιανό, ο θρακιώτης αοιδός δεν ήταν μόνο αλαζόνας αλλά και αχάριστος, διότι θεώρησε τον εαυτό του ικανότερο μουσικό από τις Μούσες, στις οποίες όφειλε το μουσικό του χάρισμα251, ενώ ο Απολλόδωρος κάνει λόγο για μία συμφωνία του Θάμυρη με τις Μούσες πριν από την έναρξη του αγώνα τους252.
Ο αγώνας του Θάμυρη με τις Μούσες εμφανίζεται στην ελληνική τέχνη περίπου το 465 σε μία αττική ερυθρόμορφη υδρία του Ζ. των Νιοβιδών253. Σόσο στην υδρία αυτή όσο και στα περισσότερα ευρήματα της κεραμικής, που εικονογραφούνται με τον εξεταζόμενο αγώνα, ο Θάμυρης εικονίζεται να παίζει κυρίως λύρα ή κιθάρα, ενώ Μούσες τον πλαισιώνουν. Πρόκειται για μία ειρηνική απόδοση του μύθου, στην οποία οι Μούσες ακούνε ήρεμα τη μελωδία του μουσικού οργάνου του θρακιώτη αοιδού. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην αρχαία ελληνική τέχνη δεν αποδόθηκε ποτέ ο Θάμυρης να παρακολουθεί τις Μούσες να διαγωνίζονται, ενώ και η απεικόνιση της τιμωρίας του περιορίζεται σε μία αττική ερυθρόμορφη υδρία της ομάδας του Πολυγνώτου, που χρονολογείται περίπου το 440254. Επίσης, συχνή είναι η παρουσία της μητέρας του Θάμυρη, της Αγριόπης (αρ. κατ. 54), ενώ αυτή του θεού Απόλλωνα, ο οποίος δε σχετίζεται με το μύθο, μαρτυρείται για πρώτη φορά το 410 στην κεραμική255.

247 Ο Θάμυρης, μυθικός αοιδός από τη Θράκη, ήταν υιός του Υιλάμμωνα και της νύμφης Αργιόπης ή Αγριόπης. Ήταν ο όγδοος επικός ποιητής πριν από τον Όμηρο και έζησε στην αυλή του Ευρύτου, του βασιλιά της Οιχαλίας βλ. Μιχαηλίδης (2003/3) 142 λ. Θάμυρις και Θαμύρας. Πβ. Χευδ. - Πλούτ. Περὶ Μουσικῆς 1132 Α - 1132 Β «Θάμυριν δὲ τὸ γένος Θρᾶκα εὐφωνότερον καὶ ἐμμελέστερον πάντων τὦν τότε ᾆσαι, ὡς ταἶς Μούσαις κατὰ τοὺς ποιητὰς εἰς ἀγὦνα καταστ῅ναι· πεποιηκέναι δὲ τοῦτον ἱστορεἶται Σιτάνων πρὸς τοὺς θεοὺς πόλεμον» · Παυσ. 4. 33. 3 «παἶδα δὲ αὐτὸν Υιλάμμωνος καὶ Ἀργιόπης τ῅ς νύμφης εἷναι». Κατά το Διόδωρο το ΢ικελιώτη, ο Θάμυρης ήταν μαθητής του Λίνου βλ. Διόδ. ΢ικελ. Βιβλιοθ. 3. 67. 2 «τὸν δὲ Λίνον ἐπὶ ποιητικῆ καὶ μελῳδίᾳ θαυμασθέντα μαθητὰς σχεἶν πολλούς, ἐπιφανεστάτους δὲ τρεἶς, Ἡρακλέα, Θαμύραν, Ὀρφέα».
248 Η πρώτη και κύρια σημασία του όρου «αοιδή» ήταν τραγούδι. Όμως, σήμαινε και την τέχνη του τραγουδιού βλ. Μιχαηλίδης (2003/3) 40 λ. ἀοιδή. Πβ. Ομ. Ὀδ. Θ 498 «ὡς ἄρα τοι πρόφρων θεὸς ὤπασε θέσπιν ἀοιδήν».
249 Ομ. Ἰλ. Β 594 - 600 «Δώριον, ἔνθα τε Μοῦσαι ἀντόμεναι Θάμυριν τὸν Θρήϊκα παῦσαν ἀοιδ῅ς, Οἰχαλίηθεν ἰόντα παρ’ Εὐρύτου Οἰχαλι῅ος· στεῦτο γὰρ εὐχόμενος νικησέμεν, εἴ περ ἅν αὐταὶ Μοῦσαι ἀείδοιεν, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο· αἱ δὲ χολωσάμεναι πηρὸν θέσαν, αὐτὰρ ἀοιδὴν θεσπεσίην ἀφέλοντο καὶ ἐκλέλαθον κιθαριστύν». Πβ. Παυσ. 9. 30. 2 «Θάμυριν μὲν αὐτόν τε ἤδη τυφλὸν καὶ λύρας κατεαγυίας ἐφαπτόμενον».
250 Zschätzsch 2002, 159.
251 Λουκ. Ἀναβιοῦντες 6. 17 - 21 «ἐκτὸς εἰ μὴ κατὰ τὸν Θάμυριν ἥ τὸν Εὔρυτον εἴη τὴν φύσιν, ὡς ταἶς Μούσαις ἀντᾴδειν, παρ’ Ὠν εἴληφε τὴν Ὡδήν, ἥ τ῵ Ἀπόλλωνι ἐριδαίνειν ἐναντία τοξεύων, καὶ ταῦτα δοτ῅ρι ὄντι τ῅ς τοξικ῅ς».
252 Χευδ. - Απολλόδ. Βιβλιοθ. 1. 16. 1 - 5 «Κλειὼ δὲ Πιέρου τοῦ Μάγνητος ἠράσθη κατὰ μ῅νιν Ἀφροδίτης (ὠνείδισε γὰρ αὐτῆ τὸν τοῦ Ἀδώνιδος ἔρωτα), συνελθοῦσα δὲ ἐγέννησεν ἐξ αὐτοῦ παἶδα Ὑάκινθον, οὗ Θάμυρις ὁ Υιλάμμωνος καὶ Ἀργιόπης νύμφης ἴσχει ἔρωτα, πρὦτος ἀρξάμενος ἐρ᾵ν ἀρρένων».
253 ΢την υδρία αυτή (Ιδιωτική ΢υλλογή, Bordeaux) εικονίζεται ο Θάμυρης με θρακική ενδυμασία, ο οποίος κρατάει λύρα. Έξι Μούσες τον πλαισιώνουν, από τις οποίες η μία παίζει αυλό, κάποια άλλη κρατάει λύρα, ενώ μία τρίτη αυλό. Η παρουσία του βωμού και των ξοάνων μαρτυρούν ότι ο αγώνας διεξάγεται σε ιερό τόπο, πιθανότατα σε ιερό των Μουσών βλ. Zschätzsch 2002, 158 - 9.
254 Zschätzsch 2002, 160. ΢την Α όψη της υδρίας εικονίζεται ο Θάμυρης τυφλωμένος να κάθεται σε βράχο, ενώ η λύρα γλιστράει από τα χέρια του. Αριστερά του η μητέρα του Αγριόπη τραβάει την κόμη της λόγω απόγνωσης για την τιμωρία του υιού της και δεξιά του στέκεται μία Μούσα με λύρα βλ. ARV2 1061, 152 · Nercessian A., LIMC VII (1994), λ. Thamyris, Thamyras, 903, αρ. 16. Βέβαια, η τιμωρία του Θάμυρη απεικονίστηκε σε τοιχογραφία στη λέσχη των Κνιδίων στους Δελφούς βλ. Παυσ. 10. 30. 8 «Θαμύριδι δὲ ἐγγὺς καθεζομένῳ τοῦ Πελίου διεφθαρμέναι αἱ ὄψεις καὶ ταπεινὸν ἐς ἅπαν σχ῅μά ἐστι καὶ ἡ κόμη πολλὴ μὲν ἐπὶ τ῅ς κεφαλ῅ς, πολλὴ δὲ αὐτ῵ καὶ ἐν τοἶς γενείοις· λύρα δὲ ἔρριπται πρὸς τοἶς ποσί, κατεαγότες αὐτ῅ς οἱ πήχεις καὶ αἱ χορδαὶ κατερρωγυἶαι». Επίσης, στον Ελικώνα, στο ιερό των Μουσών, υπήρχε ένα άγαλμα του τυφλωμένου Θάμυρη με σπασμένη λύρα στα πόδια του βλ. Παυσ. 9. 30. 2 «Ποιητὰς δὲ ἥ καὶ ἄλλως ἐπιφανεἶς ἐπὶ μουσικῆ, τοσὦνδε εἰκόνας ἀνέθεσαν : Θάμυριν μὲν αὐτόν τε ἤδη τυφλὸν καὶ λύρας κατεαγυίας ἐφαπτόμενον».
255 Zschätzsch 2002, 160. Πρόκειται για μία αττική ερυθρόμορφη λήκυθο από το Ruvo (Ruvo, Mus. Jatta / 1538) της Ομάδας του Ζ. του Μειδία, στην οποία εικονίζεται ο Θάμυρης με λύρα να πλαισιώνεται από οκτώ Μούσες, τρεις έρωτες και από τον Απόλλωνα. Ο θεός, όμως, δε φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον για τη μουσική παράσταση του Θάμυρη, αφού στρέφει την κεφαλή του προς άλλη κατεύθυνση. Πιθανότατα η παρουσία του Απόλλωνα αποτελεί κάποιο εικονογραφικό στοιχείο, που επιθυμούσε να προσθέσει ο αγγειογράφος βλ. ARV2 1314, 16 · Nercessian A., LIMC VII (1994), λ. Thamyris, Thamyras, 903, αρ. 6.''

~~~~~~~~~~

Ps. Plut. Mus. 1132b

Θάμυριν ’ ‘ δὲ τὸ γένος Θρᾷκα εὐφωνότερον καὶ ἐμμελέστερον πάντων τῶν τότε ᾆσαι, ὡς ταῖς;

~~~~~~~~~~~~~

Paus. 4.33.3

σταδίους δὲ καταβάντι ἀπὸ τῶν πυλῶν τριάκοντα τὸ ῥεῦμά ἐστι τῆς Βαλύρας. γενέσθαι δὲ τὸ ὄνομα τῷ ποταμῷ λέγουσι Θαμύριδος τὴν λύραν ἐνταῦθα ἀποβαλόντος ἐπὶ τῇ πηρώσει: παῖδα δὲ αὐτὸν Φιλάμμωνος καὶ Ἀργιόπης τῆς νύμφης εἶναι. τὴν δὲ Ἀργιόπην τέως μὲν περὶ τὸν Παρνασσὸν οἰκεῖν, ἐπεὶ δὲ εἶχεν ἐν γαστρί, ἐς Ὀδρύσας λέγουσι μετοικῆσαι: Φιλάμμωνα γὰρ οὐκ ἐθέλειν ἐς τὸν οἶκον αὐτὴν ἄγεσθαι. καὶ Θάμυριν μὲν Ὀδρύσην τε καὶ Θρᾷκα ἐπὶ τούτῳ καλοῦσιν: ἡ δὲ Λευκασία καὶ Ἄμφιτος συμβάλλουσιν ἐς τὸ αὐτὸ τὰ ῥεύματα.

~~~~~~

Diod. 3.67.2

τὸν δὲ Λίνον ἐπὶ ποιητικῇ καὶ μελῳδίᾳ θαυμασθέντα μαθητὰς σχεῖν πολλούς, ἐπιφανεστάτους δὲ τρεῖς, Ἡρακλέα, Θαμύραν, Ὀρφέα. τούτων δὲ τὸν μὲν Ἡρακλέα κιθαρίζειν μανθάνοντα διὰ τὴν τῆς ψυχῆς βραδυτῆτα μὴ δύνασθαι δέξασθαι τὴν μάθησιν, ἔπειθ᾽ ὑπὸ τοῦ Λίνου πληγαῖς ἐπιτιμηθέντα διοργισθῆναι καὶ τῇ κιθάρᾳ τὸν διδάσκαλον πατάξαντα ἀποκτεῖναι,

~~~~~~~~

Ραψωδία θ 495

ἀνδρῶν ἐμπλήσας οἵ ῥ᾽ Ἴλιον ἐξαλάπαξαν.
αἴ κεν δή μοι ταῦτα κατὰ μοῖραν καταλέξῃς,
αὐτίκ᾽ ἐγὼ πᾶσιν μυθήσομαι ἀνθρώποισιν,
ὡς ἄρα τοι πρόφρων θεὸς ὤπασε θέσπιν ἀοιδήν."
ὣς φάθ᾽, ὁ δ᾽ ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο, φαῖνε δ᾽ ἀοιδήν,
ἔνθεν ἑλὼν ὡς οἱ μὲν ἐυσσέλμων ἐπὶ νηῶν
βάντες ἀπέπλειον, πῦρ ἐν κλισίῃσι βαλόντες,
Ἀργεῖοι, τοὶ δ᾽ ἤδη ἀγακλυτὸν ἀμφ᾽ Ὀδυσῆα
ἥατ᾽ ἐνὶ Τρώων ἀγορῇ κεκαλυμμένοι ἵππῳ·
αὐτοὶ γάρ μιν Τρῶες ἐς ἀκρόπολιν ἐρύσαντο.

Ἂ μᾶς τὰ δηγηθῆς κι αὐτὰ σωστὰ μὲ τὴ σειρά τους,
σ' ὅλο τὸν κόσμο τότε ἐγὼ γιὰ πάντα θὰ τὸ κρένω,
πὼς ὁ θεὸς σοῦ χάρισε τοῦ τραγουδιοῦ τὸ μάγιο.”
Εἶπε, κι αὐτὸς μὲ τὸ θεὸ ἀρχινώντας, τραγουδοῦσε

Μετάφραση Ἀργύρη Ἐφταλιώτη

~~~~~~~~~~

Thamyris, Boston Hydria

~~~~~~~~~~~~~

http://www.iconiclimc.ch/visitors/treesearch.php?source=100&term=Thamyris

 

[Zambelis Spyros]

''Η φόρμιγγα ήταν πιθανώς το αρχαιότερο έγχορδο όργανο των αοιδών, που μαρτυρείται για πρώτη φορά από τον Όμηρο. Πρόκειται για ένα μικρό, κοίλο μουσικό όργανο, που κατά το παίξιμό του κρατιόταν σε πλαγιαστή θέση, όπως και η λύρα βλ. Μιχαηλίδης (2003/3) 344 - 5 λ. φόρμιγξ. Πβ. Ομ. Ἰλ. Α 603 «φόρμιγγος περικαλλέος, ἣν ἔχ’ Ἀπόλλων».''

Hom. Il. 1.603

ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα
δαίνυντ᾽, οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης,
οὐ μὲν φόρμιγγος περικαλλέος ἣν ἔχ᾽ Ἀπόλλων,
Μουσάων θ᾽ αἳ ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ.

Ομ. Ἰλ. Α 603

Αυτού ετρώγαν κι έπιναν ολήμερα ως το δείλι,
κι όλες χαρήκαν οι καρδιές το ισόμοιρο τραπέζι,
του Φοίβου ακόμη την λαμπράν κιθάραν και τες Μούσες
ως έψαλναν καλόφωνα με την σειρά τους όλες.

~~~~~~~~
Achilles Painter
Staatliche Antikensammlungen
Room 3
Accession number Schoen 80
Credit line Schoen Collection
References Beazley, ARV2, 997, 155
Muse playing the lyre. The rock on which she is seated bears the inscription ΗΛΙΚΟΝ / Hēlikon. Attic white-ground lekythos, 440–430 BC

~~~~~~~

Epic singer
Cretan geometric bronze figurine
Iraklion Museum

~~~~~~~

Aοιδός με φόρμιγγα – από γεωμετρικό αγγείο του 8ου αι. π.X. (Aθήνα, Eθν. Aρχαιολ. Mουσείο)

~~~~~~~~~~~~

https://docs.google.com/viewer?a=v&...ybzOSd&sig=AHIEtbTpamAbNx-cjgqLr9P_9q31FzngTw

~~~~~~~~~

Σαρκοφάγος της Αγίας Τριάδας

Ύστερης Εποχής του Χαλκού, περίπου 1200 Π.Κ.Ε./π.Χ. (Υστερομινωική ΙΙΙ) και ανακαλύφθηκε στην Αγία Τριάδα Ηρακλείου

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Στην αριστερή πλευρά διακρίνονται ιέρειες ή θεές που μεταφέρουν το αίμα του θυσιασμένου ταύρου με υπό την συνοδεία μουσικού με λύρα[4], και το μεταγγίζουν σε άλλο αγγείο, τοποθετημένο ανάμεσα σε δύο διπλούς πελέκεις. Άνδρες ντυμένοι με δέρματα ζώων προσφέρουν ομοίωμα πλοίου και ζώα στον θεοποιημένο νεκρό[5], ο οποίος στέκει μπροστά από τον τάφο του -ένα ναόμορφο κτήριο- κοντά σε βαθμιδωτό βωμό και δένδρο[6].

[4]↑ Επτάχορδη φόρμιγξ κατά τον Younger John G. 1998, 67.
~~~~~~~~~~~~~

Αμφορέας που βρέθηκε στο Δίπυλο των Αθηνών Απεικονίζεται συρτός χορός ανδρών, ενώ ξεχωρίζει στη μέση ο μουσικός με την 4χορδη φόρμιγγα. 8ος αι. π.Χ.
http://www.mousikorama.gr/musical-instruments/the-music-in-greece/geometric-era.html

 

[Zambelis Spyros]

''Έως τον 8ο αι. ο Όμηρος αποτελεί τη μόνη γραπτή μαρτυρία για τα μουσικά όργανα της αρχαίας Ελλάδας βλ. Maas - Snyder 1989, 16. Πβ. Ομ. Ἰλ. Κ 11 - 3 «ἤτοι ὅτ’ ἐς πεδίον τὸ Τρωϊκὸν ἀθρήσειε, θαύμαζεν πυρὰ πολλά, τὰ καίετο Ἰλιόθι πρό, αὐλὦν συρίγγων τ’ ἐνοπὴν ὅμαδόν τ’ ἀνθρώπων» · Ομ. Ἰλ. ΢ 495 «αὐλοὶ φόρμιγγές τε βοὴν ἔχον».''

Hom. Il. 18.495

ἐν δὲ δύω ποίησε πόλεις μερόπων ἀνθρώπων
καλάς. ἐν τῇ μέν ῥα γάμοι τ᾽ ἔσαν εἰλαπίναι τε,
νύμφας δ᾽ ἐκ θαλάμων δαΐδων ὕπο λαμπομενάων
ἠγίνεον ἀνὰ ἄστυ, πολὺς δ᾽ ὑμέναιος ὀρώρει:
κοῦροι δ᾽ ὀρχηστῆρες ἐδίνεον, ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν
495αὐλοὶ φόρμιγγές τε βοὴν ἔχον: αἳ δὲ γυναῖκες
ἱστάμεναι θαύμαζον ἐπὶ προθύροισιν ἑκάστη.

Δύο κατόπιν έκαμεν ανθρώπων πολιτείες
καλές. Στην μίαν γίνονταν του γάμου χαροκόπι.
Νυφάδες απ’ τα γονικά συνώδευαν στην πόλην
με τα δαδιά και αλαλαγμός σηκώνεται υμεναίου.
Και αγόρια κει στριφογυρνούν εις τον χορόν τεχνίτες,
καλοί, κιθάρες αντηχούν στην μέσην και οι γυναίκες
ολόρθες εις τα πρόθυρα θωρούσαν κι εθαυμάζαν.

Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ

Hom. Il. 10.13

ἤτοι ὅτ᾽ ἐς πεδίον τὸ Τρωϊκὸν ἀθρήσειε,
θαύμαζεν πυρὰ πολλὰ τὰ καίετο Ἰλιόθι πρὸ
αὐλῶν συρίγγων τ᾽ ἐνοπὴν ὅμαδόν τ᾽ ἀνθρώπων.

Και στην πεδιάδα ότ’ έστρεφε τα μάτια προς την Τροίαν
με πλήξιν τα πολλά πυρά θωρούσε και τον ήχον
συρίγγων άκουε και αυλών και χλαλοήν ανθρώπων.

Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ

 

[Zambelis Spyros]

LIMC

MID24884, Piraeus, Peiraieus, Greece, Athens, National Archaeological Museum, 3835 (1. Inv.), marble, relief, 300BC, syrinx, altar, petasos, dance, nymph, altar: monolithic block, Acheloos, Hermes, Pan, Acheloos 192, Hermes 347e
‣ Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ relief
Bibliography: Isler, H. P., Acheloos (1970) 127 no. 25.

MID24885, Parnes (Attica), cave, Greece, Athens, National Archaeological Museum, 1448 (1. Inv.), marble, relief, 300BC/200BC, syrinx, altar, dance, music, goat, cave, cult monument (tree, cave, crevice), personification, nymph, altar: monolithic block, Acheloos, Hermes, Pan, Nysai, Nysiades Nymphai, Acheloos 188, Hermes 347f, IV.1.b.Kultorte (Darstellungen) 45d,
Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ relief
Bibliography: Πιττάκης, K.Σ., AE 1852, αρ. 1101; Svoronos, πίν. 74,6. 450; Feubel, R., Die attischen Nymphenreliefs (1935) αρ. 27, 43; Kαρούζου, 134; Isler, H.P., Acheloos (1970) αρ. 23.; Güntner, Göttervereine 125 A 44 Taf. 9, 1.

MID24885, Parnes (Attica), cave, Greece, Athens, National Archaeological Museum, 1448 (1. Inv.), marble, relief, 300BC/200BC, syrinx, altar, dance, music, goat, cave, cult monument (tree, cave, crevice), personification, nymph, altar: monolithic block, Acheloos, Hermes, Pan, Nysai, Nysiades Nymphai, Acheloos 188, Hermes 347f, IV.1.b.Kultorte (Darstellungen) 45d,
Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ relief
Bibliography: Πιττάκης, K.Σ., AE 1852, αρ. 1101; Svoronos, πίν. 74,6. 450; Feubel, R., Die attischen Nymphenreliefs (1935) αρ. 27, 43; Kαρούζου, 134; Isler, H.P., Acheloos (1970) αρ. 23.; Güntner, Göttervereine 125 A 44 Taf. 9, 1.

MID43591, Ekali (Attica), Greece, Athens, National Archaeological Museum, 3874 (1. Inv.), marble, relief, syrinx, altar, bull, dance, sacrifice, worshipper, praying man, goat, cave, cult monument (tree, cave, crevice), horn, horns, nymph, altar built of field stones, gesture: one forearm raised (worship, prayer, greeting?), Acheloos, Pan, Nysai, Nysiades Nymphai, Acheloos 185, I.1.Prozessionen.gr. 98, IV.1.b.Kultorte (Darstellungen) 47,
Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ relief
Bibliography: Vermaseren, M. J., Corpus Cultus Cybele Attidisque II, Graecia atque Insulae (1982) 117–118 no. 390 pl. 120.

MID6487, unknown, United kingdom, London, British Museum, 1971.11-1.1 (1. Inv.), terracotta, vase painting black figured, 580BC/570BC, Sophilos, syrinx, snake, sceptre, kithara, kantharos, chariot, fish, quadriga, horse, vine-branch, vine-foliage with grapes, winged boots, sphinx, river god, palace, mule, Aglauros (Agraulos), Amphitrite, Aphrodite, Apollon, Ares, Artemis, Athena, Chariklo I, Charis, Charites, Cheiron, Demeter, Dionysos, Eileithyia, Hebe I, Hephaistos, Hera, Hermes, Hestia, Horai, Iris I, Leto, Moirai, Mousa, Mousai, Okeanos, Peleus, Poseidon, Tethys I, Themis, Thetis, Zeus, Nymphai, Aglauros, Herse, Pandrosos 294p, Amphitrite 53a, Aphrodite 1289, Aphrodite 1500, Apollon 843, Ares 83, Artemis 1281, Athena 8, Chariklo I 2, Charis, Charites 14, Cheiron 41, Demeter (vol. IV) 474, Dionysos 495, Eileithyia 83, Fluvii 5, Hebe I 55, Hephaistos 185, Hera 419, Hermes 405, Hestia 4, Horai 44, Iris I 124, Leto 64, Moirai 24, Mousa, Mousai 120, Nymphai (S) 24a, Okeanos 1, Peleus 211, Poseidon 182, Sphinx (S) 96ad, Tethys I (S) 1, Themis (S) 20, Zeus, Add. 31, VI.1.c.Heirat.gr. 16,
United Kingdom ‣ London ‣ British Museum ‣ vase painting
Bibliography: Para 19, 16bis; Add(2) 10; Williams, D., GettyVases I (1983) 9–34 fig. 15. 29.

MID5511, Athens, Germany, München, Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek, Gl 456 (1. Inv.), marble, relief, 100AD/200AD, syrinx, altar, lagobolon, pedum, tree, cult image, cult statue, dance, music, goat, altar with fire protection, altar: monolithic block, Artemis, Charis, Charites, Hekate, Pan, Artemis 881, Hekate (vol. VI) 212, Hekate (vol. VI) 237, Pan (S) 139
Germany ‣ München ‣ Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek ‣ relief
Bibliography: Herbig, R., Pan (1949) 58 pl. 22, 3;; Eckstein, F., APl 4 (1965) 35 fig. 13;; Kraus, Th., Hekate (1960) 155–156 n. 650;; Karouzou, S., JHS 92, 1972, 69–70 n. 34; Werth, N., Hekate. Untersuchungen zur dreigestaltigen Göttin (2006) 401 Nr. 233.

MID7267, Athens, Stadium, Germany, Berlin, Staatliche Museen zu Berlin, Antikensammlung, Sk 709 (1. Inv.), marble, relief, 325BC/300BC, syrinx, altar, torch, horse, Heros equitans, nymph, altar: monolithic block, Acheloos, Artemis, Demeter, Hekate, Hermes, Persephone, Kore, Acheloos 202, Demeter (Suppl. 2009) 432, Demeter (vol. IV) 432, Heros equitans (vol. VI) 53, Persephone (S) 332,
‣ Germany ‣ Berlin ‣ Staatliche Museen zu Berlin, Antikensammlung ‣ relief
Bibliography: Blümel, KatSkulptBerlin III 62–63 K 87 pl. 74; Blümel, KlassSkulptBerlin 77–78 no. 90 fig. 123–124; Feubel, R., Die attischen Nymphenreliefs (1935) group II 23, 39–40; Isler, H. P., Acheloos (1970) no. 16; Travlos, TopAth 294 fig. 382; Güntner, Göttervereine 23–24. 128 no. A 53 pl. 12, 1;Comella, A., I rilievi votivi greci di periodo arcaico e classico: Diffusione, ideologia, committenza (2002) 116–117. 203 no. Atene 156.

 

[Zambelis Spyros]

LIMC

MID24834, Athens, Greece, Athens, Acropolis Museum, 702 (1. Inv.), marble, relief, 510BC/500BC, dance, pipe, flute, aulos, tibiae, child, flower, piper, fluteplayer, auletes, tibicen, fruit, Aglauros (Agraulos), Charis, Charites, Hermes, Aglauros, Herse, Pandrosos 25, Charis, Charites 20, Hermes 321, II.4.b.Tanz 28, II.4.c.Musik.gr. 181,
Dating: 510BC/500BC
Greece ‣ Athens ‣ Acropolis Museum ‣ relief
Bibliography: Schrader /Schuchhardt / Langlotz, Die archaischen Marmorbildwerke der Akropolis (1939) n. 430 pl. 178–179; Berger, E., Das Basler Arztrelief (1970) 5.107 fig. 4;; Mitropoulou, E., Corpus I. Attic Votive Reliefs of the Sixth and Fifth Centuries B. C. (1977) 21–22 n. 8 fig. 16; Simon, Götter 237 fig. 221; Shapiro, H. A., Art and Cult under the Tyrans in Athens (1989), Taf.4a

MID24889, Greece, Athens, National Archaeological Museum, 1966 (1. Inv.), marble, relief, 110BC/100BC, kerykeion, caduceus, altar, kithara, dance, music, pipe, flute, aulos, tibiae, gesture of prayerXXX, worshipper, praying man, altar: round altar, Apollon, Hermes, Mousa, Mousai, Pan, Apollon 973, Hermes 351, II.4.b.Tanz 49, III.6.b.Gebet.gr. 74, IV.1.b.Kultorte (Darstellungen) 82c,
Dating: 110BC/100BC
‣ Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ relief
Bibliography: Svoronos n. 341 pl. 136; Feubel, R., Die attischen Nymphenreliefs (1935) 50 XVII 6a; Havelock, C.M., Hellenistic Art (1971) 201–202 fig. 172; Güntner, Göttervereine 127 A 51.

 

[Zambelis Spyros]

MID3777, Pompei, House of Cicero (extra moenia), Italy, Napoli, Museo Archeologico Nazionale, 9133 (1. Inv.), wall painting, 15BC/63AD, lyre, thyrsos, tympanon (tambourine), garland, satyr, silen, maenad, centaur, female centaur, Achilleus, Cheiron, Achilleus 52, Kentauroi et Kentaurides (S) 451a, Kentauroi et Kentaurides (S) 451b, Kentauroi et Kentaurides (S) 451c, Kentauroi et Kentaurides (S) 451d
Dating: 15BC/63AD
Italy ‣ Napoli ‣ Museo Archeologico Nazionale ‣ wall painting
Bibliography: HBr pl. 93, 2; Pompeji, Katalog Ausstellung Essen, Villa Hügel (1973) no. 216 with fig.; Schwinzer, E., Schwebende Gruppen in der pompejanischen Wandmalerei (1979) nos. 61–64 pl. 14, 1–3. 15, 1.

MID43035, Germany, Berlin, Staatliche Museen zu Berlin, Antikensammlung, TC 7647 (1. Inv.), terracotta, relief, lyre, tympanon (tambourine), child, centaur, Achilleus, Cheiron, Achilleus 58,
‣ Germany ‣ Berlin ‣ Staatliche Museen zu Berlin, Antikensammlung ‣ relief
Bibliography: Heres, G., Die römischen Bildlampen der Berliner Antikensammlung (1972) no. 38 pl. 8.

 

[Zambelis Spyros]

Εις 'Απόλλωνα

HH 3 172

τυφλός ανήρ, οικεί δέ Χίω ένι παιπαλοέσση,
τού πάσαι μετόπισθεν αριστεύουσιν αοιδαί.

~~~~~~~

MID681, Marino, Bovillae, United kingdom, London, British Museum, 2191 (1. Inv.), marble, relief, 130BC/120BC, wreath, crown, stephane, corona, throne, sceptre, phiale, phiale mesomphalos, patera, sword, oinochoe, tympanon (tambourine), kithara, bull, torch, pipe, flute, aulos, tibiae, worshipper, praying man, omphalos, writing-tablet, child, incense, polos, kalathos, cave, eagle, winged figure, aplustre, altar: round altar, altar with fire protection, gesture: one forearm raised (worship, prayer, greeting?), gesture: one arm extended forward, Apollon, Arete I, Chronos, Historia, Ilias, Komodia, Mneme, Mnemosyne, Mousa, Mousai, Odysseia, Oikoumene, Physis, Pistis, Sophia, Tragodia, Zeus, Homeros, Apollon 715ad, Apollon 972, Arete I 1, Chronos 1, Historia 1, Ilias 1, Komodia 7, Mneme 1, Mnemosyne 2, Mousa, Mousai 266, Mythos 1, Odysseia 1, Oikoumene 1, Physis 1, Pistis 2, Poiesis 1, Sophia 1, Tragodia 5, Zeus 256, Zeus, Add. 85, II.3.d.Heroisierung, Apotheose 333, III.6.b.Gebet.gr. 75, IV.1.b.Kultorte (Darstellungen) 82b,
Dating: 130BC/120BC
‣ United Kingdom ‣ London ‣ British Museum ‣ relief
Bibliography: Smith, BMSculpture III 244–254 n. 2191 fig. 30; Pinkwart, D., Das Relief des Archelaos von Priene und die Musen des Philiskos (1965) 22. 75–77; Alföldi, A., Aion in Merida und Aphrodisias, Madrider Beiträge 6 (1979) 13–17.

 

[Zambelis Spyros]

MID33429, Italy, Roma, Museo Barracco, 118 (1. Inv.), relief stone, Demodokos II 1,

‣ Italy ‣ Roma ‣ Museo Barracco ‣ relief stone

 

[Zambelis Spyros]

LIMC

MID7061, Hermione (Argolis), Germany, München, Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek, N.I. 3482 (1. Inv.), bronze, sculpture in the round, 550BC/525BC, lion, polos, kalathos, jewellery, siren, Aphrodite, Aphrodite 374, Potnia (S) 46,
Dating: 550BC/525BC
‣ Germany ‣ München ‣ Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek ‣ sculpture in the round
Bibliography: De Franciscis, A., EAA I (1958) 118 fig. 172 s. v. Afrodite; Schaller, F., Stützfiguren in der griechischen Kunst (1973) 31 no. 66; Congdon, L. O. K., Caryatid Mirrors of Ancient Greece (1981) 129–130 no. 5 pl. 4.


MID7294, Germany, Tübingen, Antikensammlung des Archäologischen Instituts der Eberhard-Karls-Universität (Museum Schloss Hohentübingen), 2378 (1. Inv.), terracotta, relief vase, 5AD/15AD, candelabrum, siren, Seirenes (S) 60,
Dating: 5AD/15AD
Germany ‣ Tübingen ‣ Antikensammlung des Archäologischen Instituts der Eberhard-Karls-Universität (Museum Schloss Hohentübingen) ‣ relief vase
Bibliography: Dragendorff/Watzinger 178, 21 Taf. 2;; v. Vacano, O., Italische Antiken, Ausst. Tübingen (1971) 75, 250.

MID7335, Siana, United kingdom, London, British Museum, B 379 (1. Inv.), terracotta, vase painting black figured, 575BC/550BC, C Painter, sword, helmet, shield, corselet, greaves, lotus, warrior, soldier, siren, Aias II, Ares, Artemis, Athena, Gorgo, Gorgones, Hera, Herakles, Hermes, Kassandra I, Zeus, Aias II 16, Ares 78, Artemis 1324, Athena 82, Athena 428, Gorgo, Gorgones 166, Hera 460, Herakles 2847, Herakles 3304, Hermes 560, Kassandra I (vol. VII) 56, Seirenes (S) 84, Zeus, Add. 136, II.3.d.Heroisierung, Apotheose 214,
Dating: 575BC/550BC

MID7338, unknown, A, Greece, Athens, National Archaeological Museum, 1113 (1. Inv.), terracotta, vase painting black figured, 510BC/500BC, wreath, crown, stephane, corona, skin, dance, cup, diphros, grapes, keras, drinking horn, Dionysiac scene, mitra (headband), satyr, silen, maenad, siren, Dionysos, Seirenes (S) 86,
Dating: 510BC/500BC
‣ Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ vase painting

MID7350, Austria, Wien, Kunsthistorisches Museum, I 1024 (1. Inv.), relief, 300BC/200BC, sword, helmet, shield, siren, Amazon, fight, battle, Amazones, Amazones 439, Seirenes (S) 96a,
Dating: 300BC/200BC
Bibliography: Praschniker, K., OeJh 21–22 (1922–1923) Beibl. 130 fig. 47; Flagge, I, Untersuchungen zur Bedeutung des Greifen (1975) 57 no. 51 fig. 54.
‣ Austria ‣ Wien ‣ Kunsthistorisches Museum ‣ relief

 

[Zambelis Spyros]

LIMC

MID18971, Germany, München, Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek, Gl 174 (1. Inv.), sculpture in the round of stone, Charis, Charites 34, Hekate (vol. VI) 218,

MID18975, Austria, Wien, Kunsthistorisches Museum, I 737 (1. Inv.), marble, sculpture in the round, Charis, Charites 29, Hekate (vol. VI) 223, II.4.b.Tanz 31,
‣ Austria ‣ Wien ‣ Kunsthistorisches Museum ‣ sculpture in the round

MID18977, Greece, Athens, Museum of the Ancient Agora, S 1145 (1. Inv.), sculpture in the round of stone, Charis, Charites 28, Hekate (vol. VI) 225,
‣ Greece ‣ Athens ‣ Agora, Museum ‣ sculpture in the round of stone

MID18977, Greece, Athens, Museum of the Ancient Agora, S 1145 (1. Inv.), sculpture in the round of stone, Charis, Charites 28, Hekate (vol. VI) 225,
‣ Greece ‣ Athens ‣ Agora, Museum ‣ sculpture in the round of stone

MID18978, Switzerland, Basel, Antikenmuseum und Sammlung Ludwig, Zü 600 (1. Inv.), marble, sculpture in the round, 166BC/133BC, dance, Hekateion, music, Charis, Charites, Hekate, Charis, Charites 32, Hekate (vol. VI) 226,
‣ Switzerland ‣ Basel ‣ Antikenmuseum und Sammlung Ludwig ‣ sculpture in the round

MID18978, Switzerland, Basel, Antikenmuseum und Sammlung Ludwig, Zü 600 (1. Inv.), marble, sculpture in the round, 166BC/133BC, dance, Hekateion, music, Charis, Charites, Hekate, Charis, Charites 32, Hekate (vol. VI) 226,
Dating: 166BC/133BC
Bibliography: K. Schefold, Führer durch das Antikenmuseum Basel (1966) 139 Nr. 207.
MID18980, Italy, Roma, Museo Torlonia, 150 (1. Inv.), sculpture in the round of stone, Charis, Charites 31, Hekate (vol. VI) 228,

MID18980, Italy, Roma, Museo Torlonia, 150 (1. Inv.), sculpture in the round of stone, Charis, Charites 31, Hekate (vol. VI) 228,
‣ Italy ‣ Roma ‣ Museo Torlonia ‣ sculpture in the round of stone

MID18980, Italy, Roma, Museo Torlonia, 150 (1. Inv.), sculpture in the round of stone, Charis, Charites 31, Hekate (vol. VI) 228,

MID24834, Athens, Greece, Athens, Acropolis Museum, 702 (1. Inv.), marble, relief, 510BC/500BC, dance, pipe, flute, aulos, tibiae, child, flower, piper, fluteplayer, auletes, tibicen, fruit, Aglauros (Agraulos), Charis, Charites, Hermes, Aglauros, Herse, Pandrosos 25, Charis, Charites 20, Hermes 321, II.4.b.Tanz 28, II.4.c.Musik.gr. 181,
Dating: 510BC/500BC
‣ Greece ‣ Athens ‣ Acropolis Museum ‣ relief

MID33123, Greece, Athens, Museum of the Ancient Agora, J 5 (1. Inv.), gem, Charis, Charites 8,


MID33126, Paros (Cyclades), Germany, München, Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek, 241 (1. Inv.), marble, relief, Charis, Charites 19, II.4.b.Tanz 27,
‣ Germany ‣ München ‣ Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek ‣ relief
Bibliography: Prückner, H., Die attischen Tonreliefs (1968) 65 f. 120 Typ 52 Taf. 11, 1; Torelli, ConvMGrecia 16 (1976) 733, 163 Taf. 3.

MID33140, unknown, Greece, Athens, National Archaeological Museum, 3625 (1. Inv.), marble, relief, 10BC/1BC, wreath, crown, stephane, corona, dance, vine-branch, vine-foliage with grapes, Charis, Charites, Charis, Charites 35a,
Dating: 10BC/1BC
‣ Greece ‣ Athens ‣ National Archaeological Museum ‣ relief
Bibliography: Kαρούζος, Xρ., AΔ 10, 1926, Παρ. 4, αρ. 7.; Fuchs, W., JdI 20, 1959, 53. 56. 58

MID33141, Italy, Roma, Musei Capitolini, 614 (1. Inv.), marble, relief, 1AD/100AD, Kallimachos, wreath, crown, stephane, corona, lagobolon, pedum, dance, krotalon, krotala, pardalis, pantherskin, fruit, Charis, Charites, Pan, Charis, Charites 37, II.4.b.Tanz 32,
Dating: 1AD/100AD
‣ Italy ‣ Roma ‣ Musei Capitolini ‣ relief
Bibliography: Stuart Jones, SculptMusCap 264 Taf. 61; Richter, G., Sculpture and Sculptors of the Greeks (1970) 186 Fig. 681; EAA I 539 fig. 725; Fuchs, W., Die Skulptur der Griechen 3 (1983) 127f.

MID5511, Athens, Germany, München, Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek, Gl 456 (1. Inv.), marble, relief, 100AD/200AD, syrinx, altar, lagobolon, pedum, tree, cult image, cult statue, dance, music, goat, altar with fire protection, altar: monolithic block, Artemis, Charis, Charites, Hekate, Pan, Artemis 881, Hekate (vol. VI) 212, Hekate (vol. VI) 237, Pan (S) 139,
Dating: 100AD/200AD
‣ Germany ‣ München ‣ Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek ‣ relief
Bibliography: Herbig, R., Pan (1949) 58 pl. 22, 3;; Eckstein, F., APl 4 (1965) 35 fig. 13;; Kraus, Th., Hekate (1960) 155–156 n. 650;; Karouzou, S., JHS 92, 1972, 69–70 n. 34; Werth, N., Hekate. Untersuchungen zur dreigestaltigen Göttin (2006) 401 Nr. 233

MID7276, Greece, Athens, Acropolis, Temple of Athena Nike, Frise est (1. Inv.), relief stone, Aphrodite 1281, Aphrodite 1405, Artemis 1181, Athena 239, Charis, Charites 22, Demeter (vol. IV) 430, Eirene 9, Erechtheus (vol. IV) 73, Eumolpos 18, Eurynome I 2, Hera 255, Ker 69, Memnon 98, Peitho 26, Persephone (S) 336, Poseidon 137, Poseidon 224, Poseidon 258c, Themis (S) 28,
‣ Greece ‣ Athens ‣ Acropolis, Temple of Athena Nike ‣ relief stone

Monument ID: 1602
Keywords: MID1602, Chiusi, Camars, Clevsin, Clusium, noces de Pélée, Italy, Firenze, Museo Archeologico, 4209 (1. Inv.), Vase François (2. Inv.), terracotta, vase painting black figured, 570BC/560BC, Kleitias, kerykeion, caduceus, altar, shield, tripod, column, spear, kantharos, dance, chariot, hydria, stick, cane, whip, gate, fountain, fountain house, wall, Town wall, seat, chair, sedes, sedile, horse, agon, contest, architecture, altar with protection against wind, altar built of square stones, corpse, Oschophoria, Achilleus, Amphitrite, Antenor I, Antiochos, Apollon, Artemis, Asteria I, Athena, Automedon, Cheiron, Damasippos, Diomedes I, Gorgo, Gorgones, Hektor, Hermes, Hippothoon, Minotauros, Odysseus, Patroklos, Peleus, Polites I, Poseidon, Priamos, Rhodia, Theseus, Thetis, Troon, Amphitrite 54, Aphrodite 1291, Aphrodite 1503, Ares 84, Artemis 1282, Athena 9, Chariklo I 3, Charis, Charites 15, Cheiron 42, Demeter (vol. IV) 475, Dionysos 496, Hephaistos 186, Hera 421, Hestia 5, Horai 45, Iris I 126, Maia 14, Moirai 25, Mousa, Mousai 121, Nereus 95, Okeanos 3, Peleus 212, Poseidon 183, Themis (S) 21, IV.1.b.Kultorte (Darstellungen) 49a,
Dating: 570BC/560BC
‣ Italy ‣ Firenze ‣ Museo Archeologico ‣ vase painting
Bibliography: Beazley, ABV 76, 1; Para 29; Add(2) 21; Materiali per servire alla storia del vaso françois, BdA Ser. speciale 1 (1981); Kreuzer, B., Zurück in die Zukunft? ’Homerische’ Werte und ’solonische’ Programmatik auf dem Klitiaskrater in Florenz, OeJh 74, 2005, 175–224; Torelli, M., Le strategie di Kleitias: composizione e programma figurativo del vaso François (2007); Parke, H.W., Athenische Feste, 1987, 49 und 117 Abb. 12 und 37; Hermary, A., De la mere des dieux a Cybele et Artemis, in: Agathos Daimon. Mél. Lilly Kahil, BCH Suppl. 38 (2000) 193–203, Abb.3a+b; Shapiro, H. A., Art and Cult under the Tyrans in Athens (1989), pl. 6b.

 

[Zambelis Spyros]

Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά: Ο ρυθμός σε κείμενα και εικόνες της αρχαιότητας
4-6/11/2003

Β΄ Διεθνές Συνέδριο Μουσικολογίας με θέμα «Μουσική Ανάλυση και Ερμηνεία»

http://webcache.googleusercontent.c...pl=152&pk=21&ap=150+&cd=3&hl=el&ct=clnk&gl=gr

''Η επανάληψη ενός μοτίβου στην απεικόνιση της χορευτικής κίνησης υποδηλώνει την ρυθμική κίνηση όπος συμβαίνει με τους τέσσερις γυμνούς άνδρες που εκτελούν πανομοιότυπες κινήσεις αντικρουστά στους ήχους της λύρας που παίζει ο καθιστός άνδρας στο κέντρο σε ένα μελανόμορφο αμφορέα στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης στα
τέλη του 6ου αι. π.Χ.'' Σελ. 144

Αρ. Ευρ. 41.162.184 του Ζογράφου της Αιώρας. E. Bohr, Der Schankelmaler, Zabern, Mainz 1982 αρ. 38. πίν. 41.


Terracotta amphora (jar)
Attributed to the Swing Painter
Date: ca. 540–530 B.C.
Accession Number: 41.162.184

Period: Archaic Date: ca. 540–530 B.C. Culture: Greek, Attic Medium: Terracotta Dimensions: H. 40.41 cm. Classification: Vases Credit Line: Rogers Fund, 1941 Accession Number: 41.162.184
This artwork is currently on display in Gallery 154

Obverse, two warriors separated by onlookers
Reverse, seated lyre-player flanked by dancing men

New York (NY), Metropolitan Museum, 41.162.184: AMPHORA B; SWING PAINTER; HEROES (WARRIORS WITH BOEOTIAN SHIELDS) QUARRELLING, MAN AND YOUTHS INTERVENING, MEN, ONE SEATED ON STOOL PLAYING LYRE, SOME DANCING [Beazley Archive Vase] (3.07)

http://www.metmuseum.org/Collection...4850?rpp=20&pg=1&ft=+amphora+41.162.184&pos=1

http://metmuseum.org/Collections/se...4850?vid=5d9f0bbc-298c-4ecb-8ae3-61adf3fabe61


301502, New York (NY), Metropolitan Museum, 41.162.184


[View larger image] [Add to photograph album]

Vase Number: 301502
Fabric: ATHENIAN
Technique: BLACK-FIGURE
Shape Name: AMPHORA B
Date: -550 to -500
Attributed To: SWING P by BEAZLEY
SWING P by BEAZLEY
Decoration: B: MEN, ONE SEATED ON STOOL PLAYING LYRE, SOME DANCING
B: MEN, ONE SEATED ON STOOL PLAYING LYRE, SOME DANCING
A: HEROES (WARRIORS WITH BOEOTIAN SHIELDS) QUARRELLING, MAN AND YOUTHS INTERVENING
Collection Record: New York (NY), Metropolitan Museum: 41.162.184
New York (NY), Metropolitan Museum: 41.162.184
Publication Record: Smith, T.J., Komast Dancers in Archaic Greek Art (Oxford, 2010): 331, PL.24A (B)
Smith, T.J., Komast Dancers in Archaic Greek Art (Oxford, 2010): 331, PL.24A (B)
Corpus Vasorum Antiquorum: CAMBRIDGE (MA), FOGG MUSEUM AND GALLATIN COLLECTIONS, 85, PL.(384) 36.1A-B
Corpus Vasorum Antiquorum: NEW YORK, METROPOLITAN MUSEUM OF ART 3, 13, PL.(549) 17.1-2
Carpenter, T.H., with Mannack, T., and Mendonca, M., Beazley Addenda, 2nd edition (Oxford, 1989): 80
Beazley, J.D., Paralipomena (Oxford, 1971): 132
Beazley, J.D., Attic Black-Figure Vase-Painters (Oxford, 1956): 305.22

Link to this record using the address http://www.beazley.ox.ac.uk/record/A7AB809E-2DA6-474E-8D79-6BBD4ACEAF20

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

''Η σχέση του ''ηλιακύ'' θεού με τη μουσική βρήκε την ποιο στέρει εξήγηση της στη θεωρία των Πυθαγορείων. Ο Buffiere υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με της πυθαγόρειες αντιλήψεις, ο Απόλλων ταυτίζεται με την αρμονία χάρη σε δύο ιδιότητες: εκφράζει καταρχήν την αρμονία των μουσικών ήχων των οποίων η δομή μπορεί να αναλυθεί με αριθμητικές σχέσεις (τετρακτύς)* εκφράζει επίσεις την αρμονία των αστρονομικών κινήσεων, επειδή οι ουράνειες σφαίρες διέπονται απο τους ίδιους νόμους που διέπουν τους αριθμούς και τη μουσική. Κατά τον Οινοπίδα ο Απολλών μοιάζει να είναι ο αρχηγός του χορού των πλανητών, ο ήλιος.''
σελ.23

Οινοπίδα: ο Απολλών μοιάζει να είναι ο αρχηγός του χορού των πλανητών.

Απόλλων και Μουσική

analogion.com/forum/showthread.php?t...
Όμως, κατά Οινοπίδη, ο Απόλλων ονομαζόταν έτσι "οτι εκπορεύεται τον λοξον κύκλον [από δυσμών εις ανατολάς κινούμενος".


~~~~~~~

Homer the Theologian: Neoplatonist Allegorical Reading and the Growth of the Epic Tradition

By Robert Lamberton

University of California Press

1989

Homer is credited by these Pythagoreanizing interpretations with having described the music of the spheres126 and metempsychosis,127 and having presented a personification of the monad in Proteus, "who contains the properties of all things just as the monad contains the combined energies of all the numbers."128 He is said to have held such Pythagorean doctrines as the existence of a lunar paradise,129 and his Sirens are transformed into the benevolent Sirens of the Pythagoreanizing myth of Er in the Republic .130 This last instance is a striking one, illustrative of the central position of the dialogues of Plato in the establishment both of the canonical versions of "Pythagorean" myths and of the connections between those myths and Homer.

In going beyond Pythagoras to demonstrate the same doctrine in Homer, he may well have been working in a Pythagorean tradition as old as the sixth century B.C ., but which had been so radically reworked in the fourth and third centuries that little, if any, of its pre-Platonic content was or is perceptible. Similarly, the interpretations of the passages on the Sirens and on the arrows of Apollo that generated the music of the sphere of the sun were doubtless articulated by thinkers—Plutarch is an excellent case in point—thoroughly steeped in Platonism. Some, identifying their positions more emphatically with those of dogmatic Platonism, may, along with Numenius, have called themselves, or have been called, , but the myths of Plato loomed large among their sources and there would have been little in their Pythagoreanism traceable to sources earlier than those myths.



Homer is credited by these Pythagoreanizing interpretations with having described the music of the spheres126 and metempsychosis,127 and having presented a personification of the monad in Proteus, "who contains the properties of all things just as the monad contains the combined energies of all the numbers."128 He is said to have held such Pythagorean doctrines as the existence of a lunar paradise,129 and his Sirens are transformed into the benevolent Sirens of the Pythagoreanizing myth of Er in the Republic .130 This last instance is a striking one, illustrative of the central position of the dialogues of Plato in the establishment both of the canonical versions of "Pythagorean" myths and of the connections between those myths and Homer.

http://www.worldcat.org/wcpa/servlet/DCARead?standardNo=0520066073&standardNoType=1&excerpt=true

[Αρμονία των σφαιρών]

[αρμονία των αστρονομικών κινήσεων]

~~~~~~

Les mythes d'Homère et la pensée grecque

books.google.gr/books?id=KvoNAQAAIAAJ
Félix Buffière - 1973

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985



''Ο Ηράκλειτος ( Αλληγ. ΄Ομηρ. 12) σχολιάζοντας το λοιμό της Ιλιάδας (Α46-47) αναφέρεται στις θέσεις αυτές των Πυθαγορείων έχοντας πιθανότατα υπόψη του το μύθο του Ηρώς...''

Hom. Il. 1.46

ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, τοῦ δ᾽ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,
βῆ δὲ κατ᾽ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,
45τόξ᾽ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην:
ἔκλαγξαν δ᾽ ἄρ᾽ ὀϊστοὶ ἐπ᾽ ὤμων χωομένοιο,
αὐτοῦ κινηθέντος: ὃ δ᾽ ἤϊε νυκτὶ ἐοικώς.
ἕζετ᾽ ἔπειτ᾽ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ᾽ ἰὸν ἕηκε:
δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ᾽ ἀργυρέοιο βιοῖο:
50οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς,
αὐτὰρ ἔπειτ᾽ αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς
βάλλ᾽: αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.

κλαγγή
(ἡ) (κλάζω)' ὀξὺς καὶ σύντομος ἤχος, ὅπως ὁ ἤχος τοῦ τόξου, ἡ κραυγὴ τῶν πτηνῶν, ὁ συριγμὸς φιδιῶν, κτλ.

''Ο αετός και ο γερανός κλαγγάζουν και η φωνή τους λέγεται κλαγγή. Με την ίδια λέξη χαρακτηρίζεται καταχρηστικώς και ο ήχος των όπλων "κλαγγή των όπλων". Κλαγγή λέγεται επίσης και ο ήχος της νευράς του τόξου.
Και η χήνα επίσης κλαγγάζει και η φωνή της λέγεται κλαγγή. Οι γλαγγές των χηνών έμειναν ιστορικές, διότι, ξυπνώντας τους φρουρούς, έσωσαν το Καπιτώλιο. Πλουτάρχου, Βίοι Παράλληλοι. Ενώ από τον Πλούταρχο παίρνουμε τη φωνή της χήνας ως κλαγγή από τον Σκαρλάτο τον Βυζάντιο θησαυρίζουμε κι άλλη ονομασία της φωνής της χήνας που …πλαταγίζει και η φωνή της λέγεται πλαταγισμός.''

http://aspastos1.blogspot.gr/search?q=κλαγγή

~~~~~~~~~~~~~

Το τόξο του Oδυσσέα

''Πώς ένας αοιδός, που ξέρει από κιθάρα και τραγούδι,
445 εύκολα τη χορδή τεντώνει στο καινούριο της στριφτάρι,3 δένοντας
πάνω κάτω καλοστριμμένη την αρνίσια κόρδα·
έτσι κι ο Oδυσσέας εύκολα τάνυσε το μέγα τόξο, μετά με το δεξί του χέρι
τη χορδή δοκίμασε, κι αυτή κελάηδησε καλά σαν χελιδόνα.''

[Αδημ. μτφρ.: Δ.Ν. Μαρωνίτης]

~~~

''Το Ελληνικό τόξο ( ο “βιός”, κατά τον Όμηρο ) απετελείτο από δύο ακραία καμπύλα μέρη
(‘κέρατα’) τα οποία συνέδεε ένα κεντρικό ( “πήχυς” ) το οποίο αποτελούσε και την λαβή ( Ομ. Ιλ. Δ,
105-126 ). Η χορδή του κατεσκευάζετο από νεύρο ή ιμάντα βοδινό ( “νευρά βοεία” ) η οποία στο
μεν ένα άκρο της ήταν σταθερά στερεωμένη ενώ στο άλλο, όποτε επρόκειτο να τοξευθεί βέλος,''

''Το τόξο ήταν κατασκευασμένο από ξύλο κρανιάς, σκληρό αλλά και ελαστικό, και αποτελούνταν από ένα καμπύλο στέλεχος ισχυρό και εύκαμπτο. Η χορδή του τόξου που δένονταν στα δύο άκρα του στελέχους, ήταν κατασκευασμένη από νεύρα ή συνεστραμμένα έντερα ζώων.''

~~~~~~~~~~~

?

Ηράκλειτος

ὁ θεὸς ἡμέρη εὐφρόνη, χειμὼν θέρος, πόλεμος εἰρήνη, κόρος λιμός. ἀλλοιοῦται δὲ ὅκωσπερ πῦρ, ὁπόταν συμμιγῇ θυώμασιν, ὀνομάζεται καθ᾽ ἡδονὴν ἑκάστου.


~~~~~~~~

Ἡράκλειτος

Ἡ Ἁρμονία τῶν Ἀντιθέτων

30. (48).
τῷ οὖν τόξῳ ὄνομα βίος, ἔργον δὲ θάνατος.
Του τόξου το όνομα είναι ζωή, αλλά το έργο θάνατος.


Παλίντροπος αρμονίη οκώσπερ τόξου και λύρης.

Plat. Rep. 10.617b



[617β] ἀλλήλοις τόν τε ἕβδομον καὶ ἕκτον καὶ πέμπτον: τὸν τρίτον δὲ φορᾷ ἰέναι, ὡς σφίσι φαίνεσθαι, ἐπανακυκλούμενον τὸν τέταρτον, τέταρτον δὲ τὸν τρίτον καὶ πέμπτον τὸν δεύτερον. στρέφεσθαι δὲ αὐτὸν ἐν τοῖς τῆς ἀνάγκης γόνασιν. ἐπὶ δὲ τῶν κύκλων αὐτοῦ ἄνωθεν ἐφ᾽ ἑκάστου βεβηκέναι Σειρῆνα συμπεριφερομένην, φωνὴν μίαν ἱεῖσαν, ἕνα τόνον: ἐκ πασῶν δὲ ὀκτὼ οὐσῶν μίαν ἁρμονίαν συμφωνεῖν. ἄλλας δὲ καθημένας

''Επτά ημέρες έμειναν οι ψυχές στο λιβάδι και την όγδοη πορεύτηκαν σε ένα τόπο, όπου έβλεπαν ένα φως σαν ουράνιο τόξο, αλλά πολύ λαμπρότερο και καθαρότερο. Εκεί, μετά από μιας ημέρας δρόμο, είδαν να’ ναι τεντωμένες από τον ουρανό οι άκρες των δεσμών που το συγκρατούσαν. Αυτό το φως ήταν ο σύνδεσμος του ουρανού που συγκρατούσε την ουράνια περιφορά. Από τις άκρες των δεσμών του ήταν σφιχτά στερεωμένο το αδράχτι της Ανάγκης[11], το οποίο προκαλεί όλες τις κινήσεις . Το αδράχτι είχε στέλεχος και αγκίστρι από σκληρό μέταλλο και σφόνδυλο που ήταν κοίλος και περιείχε άλλους επτά σφονδύλους. Στους κύκλους που σχημάτιζαν τα επάνω χείλη των σφονδύλων ήταν καθισμένες και περιστρέφονταν Σειρήνες, μια πάνω σε κάθε κύκλο. Κάθε Σειρήνα έβγαζε από μέσα της έναν ήχο και όλες μαζί σχημάτιζαν ένα αρμονικό ταίριασμα από νότες. Την κυκλική κίνηση των σφονδύλων, πάνω στα γόνατα της Ανάγκης, παρακολουθούσαν καθισμένες πάνω σε θρόνους οι τρεις Μοίρες, η Λάχεσις, η Κλωθώ και η Άτροπος και τραγουδούσαν η καθεμιά πάνω στη μελωδία των Σειρήνων. Η Λάχεσις τα περασμένα, η Κλωθώ τα τωρινά και η Άτροπος τα μελλούμενα.''

https://sites.google.com/site/stmessinis/ArxikiSelida/MithosIros

''Επτά ημέρες παρέμεναν στον Λειμώνα οι ψυχές και ύστερα
πορεύονταν σ’ έναν τόπο, όπου έβλεπαν ένα φως σαν το ουράνιο
τόξο αλλά λαμπρότερο πολύ και καθαρότερο. Το φως αυτό, σαν ένας
κίονας ευθύ ήταν τεταμένο διὰ παντὸς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, δηλ.
βρισκόταν στο κέντρο του σύμπαντος. Και ήταν το φως ο σύνδεσμος
του ουρανού, που συγκρατούσε την αιώνια περιφορά. Από τις άκρες
των δεσμών του, που ήταν τεντωμένες από τον ουρανό, κρεμόταν
ο ἄτρακτος1 της Ἀνάγκης, ο οποίος ρυθμίζει όλες τις περιστροφές.
Ο σφόνδυλος της ατράκτου ήταν κοίλος και περιείχε άλλους επτά
σφονδύλους2. Στους κύκλους, που σχημάτιζαν τα επάνω χείλη των
σφονδύλων, ήταν καθισμένες και περιστρέφονταν Σειρήνες, μια πάνω
σε κάθε κύκλο. Κάθε Σειρήνα εξέπεμπε τον ήχο μιας και μοναδικής
νότας. Και οι οκτώ αυτές φωνές παρήγαγαν μια αρμονία (δηλ. τη
μουσική των ουρανίων σφαιρών). Την κυκλική κίνηση των σφονδύλων
πάνω στα γόνατα της Ἀνάγκης παρακολουθούσαν καθισμένες πάνω
σε θρόνους οι τρεις Μοίρες, οι κόρες της Ἀνάγκης: Λάχεσις, Κλωθὼ
και Ἄτροπος.''

''Ο μύθος του Ηρός είναι βέβαια επίνοια του Πλάτωνα, αλλά
ο φιλόσοφος έχει αντλήσει στοιχεία από κάποια προφορική
παράδοση, από τη λαϊκή πίστη, από τις θεωρίες των Ορφικών
και των Πυθαγορείων για τη μετεμψύχωση καθώς και από τις
τελετουργίες των Ελευσινίων μυστηρίων. Σύγχρονοι ερευνητές έχουν
επισημάνει στον εσχατολογικό αυτό μύθο και επιδράσεις από τον
Ζωροαστρισμό, την Ινδική φιλοσοφία και τον ασιατικό σαμανισμό.''

''Οι ψυχές οδηγήθηκαν στον ολοφώτεινο τόπο. Εκεί βρίσκονταν
η Ανάγκη κρατώντας το αδράχτι και γύρω της οι κόρες της, οι τρεις
μοίρες, καθισμένες σε θρόνους, ντυμένες στα λευκά και φορώντας
στεφάνια από μαλλιά στο κεφάλι. Τραγουδούσαν σύμφωνα με το
αρμονικό σύστημα των Σειρήνων η Λάχεση τα παρελθόντα, η Κλωθώ
τα παρόντα και η Άτροπος τα μέλλοντα. Βοηθούσαν δε και οι τρεις
στην περιστροφή του Αδραχτιού την Ανάγκη. Η Κλωθώ με το δεξί
της χέρι στην εξωτερική περιστροφή. Η Άτροπος με το αριστερό
στην εσωτερική. Η Λάχεση και με τα δυο χέρια πότε στη μια και
πότε στην άλλη περιστροφή.''

''πρὸς τὴν Σειρήνων ἁρμονίαν: Οι μοίρες σύμφωνα με τον
Πλάτωνα τραγουδούσαν σύμφωνα με το αρμονικό σύστημα των
Σειρήνων. Για τις Σειρήνες υπάρχουν πολλές παραδόσεις. Ο Όμηρος
αναφέρεται σ’ αυτές και το τραγούδι τους αλλά δεν τις περιγράφει,
πίστευε όμως ότι ήταν δύο, ενώ σύμφωνα με μεταγενέστερους
συγγραφείς ήταν εννέα. Κατοικούσαν στην κάτω Ιταλία και ήταν
σύμβολο πειρασμού και αποπλάνησης αφού με το τραγούδι τους
μάγευαν τους ναυτικούς και μετά τους εξόντωναν. Κόρες του
ποταμού Αχελώου και της μούσας Μελπομένης (ή της Τερψιχόρης
ή της Καλλιόπης) παρουσιάζονται στην αρχαία εικονογραφία ως
παράξενα όντα με κεφάλι και στήθος γυναίκας και σώμα πουλιού.
Τα ονόματά τους ανταποκρίνονταν στην υπέροχη φωνή τους:
Θελξιέπεια, Αγλαοφήμη, Μόλπη, Λίγεια, Παρθενόπη, Αλλαοφώνη
κ.α. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν γυναίκες εξαιρετικής ομορφιάς,
έπαιζαν μουσική και τραγουδούσαν. Λέγεται ότι κάποτε κάλεσαν τις
μούσες σε διαγωνισμό. Οι μούσες τις νίκησαν και για να τιμωρήσουν
την αλαζονική τους συμπεριφορά τις μεταμόρφωσαν. Κατά μία άλλη
παράδοση τις μεταμόρφωσε έτσι η θεά Αφροδίτη γιατί ήταν απρόσιτες
στον έρωτα. Άλλοι πάλι λένε ότι ήταν φίλες της Περσεφόνης κι όταν ο
Άδης την πήρε στον Κάτω Κόσμο απαρηγόρητες εκείνες θέλησαν να
φύγουν μακριά από τους ανθρώπους. Η Δήμητρα τις μεταμόρφωσε,
γιατί άφησαν αβοήθητη την Περσεφόνη κι αυτές εγκαταστάθηκαν
κάπου στη θάλασσα και εκδικούνταν τους ανθρώπους. Ο Πρόκλος
τις χαρακτηρίζει «ψυχαὶ τινὲς ζῶσαι νοερῶς».Το σημείο που όλες οι
παραλλαγές συμφωνούν είναι η μαγευτική μουσική τους. Σύμφωνα με
την πυθαγόρεια αντίληψη αυτές δημιουργούν την ουράνια αρμονία.
Την αντίληψη αυτή φαίνεται να ασπάζεται ο Πλάτων στο μύθο του
Ηρός. Μάλιστα εδώ θεωρεί ότι είναι οχτώ και καθεμιά παράγει ένα
μουσικό τόνο, μια νότα, ώστε όλες μαζί δημιουργούν την αρμονία
των σφαιρών.''

''Λάχεσιν τὰ γεγονότα … Ἄτροπον τὰ μέλλοντα: ο Πλάτων
διαιρεί το χρόνο σε τρεις βαθμίδες. Η κάθε Μοίρα, ακολουθώντας
το μουσικό σύστημα των Σειρήνων, τραγουδά τα συμβαίνοντα μιας
χρονικής περιόδου. Η Λάχεση όσα έχουν συμβεί, η Κλωθώ όσα
συμβαίνουν και η Άτροπος όσα θα συμβούν.''

''
τοῦ ἀτράκτου: αναφέρεται στο κοσμικό αδράχτι που ο Πλάτωνπεριγράφει με λεπτομέρεια λίγο παραπάνω (616-617). Το αδράχτιείναι ένα από τα εργαλεία με τα οποία οι γυναίκες φτιάχνουντο νήμα. Το άλλο είναι η ρόκα (ηλακάτη) στην οποία βάζουν τοεπεξεργασμένο μαλλί και περιστρέφοντάς την συνεχώς φτιάχνουντο νήμα. Η άτρακτος αιωρείται από έναν κίονα φωτός που ενώνειτον ουρανό με τη γη. Γύρω από αυτόν τον άξονα περιστρέφονταντα ουράνια σώματα. Βρισκόταν στο κέντρο του σύμπαντος, πάνωστα γόνατα της Ανάγκης, της γενεσιουργού αιτίας που συντόνιζεμε αρμονία και ισορροπία τις ουράνιες κινήσεις και είναι σύμβολο(μηχανισμός) για τη συνένωση όλων των κινήσεων του κόσμου.Ο φωτεινός αυτός κίονας περιείχε μέσα τους επτά σφονδύλους,τους πλανήτες. Οι πλανήτες περιστρέφονται κυκλικά γύρω απότο αδράχτι. Την κίνησή τους τη δίνουν οι Μοίρες. Η περιγραφήαυτή ανακαλεί την παραδοσιακή εικόνα που έχουμε για τηνΚλωθώ η οποία κρατούσε την ηλακάτη και έφτιαχνε το νήμα.Είναι ταυτόχρονα ο μέγα κόσμος και το μικροσκοπικό πρότυπότου (ο μακρόκοσμος και ο μικρόκοσμος). Έτσι μπορούμε να τονφανταστούμε σαν ένα πλανητάριο και να τον θεωρήσουμε ως πηγήτης κοσμικής τάξης. Ο κ. Γεωργούλης γράφει: «ο Rivaud διατύπωσετην αντίληψη ότι οι σφόνδυλοι και η άτρακτος περιγράφουναστρονομικό μηχάνημα, που είχαν εφεύρει οι μαθηματικοί τηςΑκαδημίας, για να αισθητοποιούν τις κινήσεις των ουράνιωνσωμάτων».

''τὴν ἔξω περιφοράν: αναφέρεται στην εξωτερική κυκλική
κίνηση των ουράνιων σωμάτων. Η κίνηση αυτή έχει θετική ενέργεια,
συμβολίζει την αιώνια κίνηση του σύμπαντος, της ζωής. Η κίνησή
της δίνεται από την Κλωθώ με το δεξί χέρι (εύνοια, καλή τύχη).
Παράλληλα συμβολίζεται και η βεβαιότητα αυτών που συμβαίνουν
τώρα (η Κλωθώ τραγουδά τα παρόντα). Αντίθετα η εσωτερική
κίνηση έχει αρνητική ενέργεια και συμβολίζει τη ζωή του ανθρώπου,
την «αρχή του τέλους». Δίνεται από την Άτροπο με το αριστερό χέρι
(κακή τύχη). Είναι η αβεβαιότητα, το ασταθές του μέλλοντος που
τραγουδά αυτή η σκληρή, αλύγιστη Μοίρα. Η Λάχεση βοηθάει και
στις δυο κινήσεις στα διαστήματα που σταματούν οι αδερφές της.
Ως Μοίρα που τραγουδά τα παρελθόντα συμμετέχει ενεργά στην
εξέλιξη. Το παρελθόν είναι αυτό που μας βοηθά να συντονίσουμε
τις ενέργειές μας για το παρόν και το μέλλον. Είναι αυτό που μας
διδάσκει και μας καθοδηγεί για να μην κάνουμε τα ίδια σφάλματα.''


PLATONA POLITEIA.pdf
http://1lyk-n-michan.thess.sch.gr/webpage/GIA MORFOSH/G/PLATONA POLITEIA.pdf

~~~~~~

Αναπαράσταση του πυθαγόρειου κόσμου σύμφωνα με το σχέδιο της οκτάβας.
Stanley, History of Philosophy.

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

''Το λυκόφως της 23ης ομηρικής μέρας φωτίζει το πέρας της συνελεύσεως των θεών και, μαζί μ΄αυτό, την πρώτη εκδήλωση της κιθαριστικής τέχνης του Απόλλωνα που συνοδεύει το δείπνο των αθανάτων. Οι απαλοί τόνοι της ''φόρμιγγος περικαλλέος'' και το τραγούδι τών Μουσών χαιρετίζουν τη δύση του ήλιου που φέρνει την ανάπαυση στους ύψηλους κατοίκους των ολυμπίων ανακτόρων. ( Ιλ. Α. 601-611). Ο μελωδικός αυτός επίλογος της ραψωδίας Α αποτελεί, από άλλη άποψη, την εισαγωγή ενός μουσικού θέματος που περιγράφει το ρόλο του Απόλλωνα ώς πήγής κάθε μουσικής συνθέσεως.''


''φόρμιγγος περικαλλέος''

Hom. Il. 1.601

ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα
δαίνυντ᾽, οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης,
οὐ μὲν φόρμιγγος περικαλλέος ἣν ἔχ᾽ Ἀπόλλων,
Μουσάων θ᾽ αἳ ἄειδον ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ.



http://analogion.com/forum/showthread.php?p=137301&highlight=%F6%FC%F1%EC%E9%E3%EE#post137301

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ. 34

''Στους στίχους 62της ραψοδίας Ω η Ήρα θυμίζει, με πολύ οργισμένα λόγια, τη μουσική της φόρμιγγας του Απόλλωνα που τίμησε τους γάμους του Πηλέα και της Θέτιδας και αυτή είναι η τελευταία μνεία συμποσιακής μουσικής που γίνεται στην Ιλιάδα."

Hom. Il. 24.62

τὸν δὲ χολωσαμένη προσέφη λευκώλενος Ἥρη:
‘εἴη κεν καὶ τοῦτο τεὸν ἔπος ἀργυρότοξε
εἰ δὴ ὁμὴν Ἀχιλῆϊ καὶ Ἕκτορι θήσετε τιμήν.
Ἕκτωρ μὲν θνητός τε γυναῖκά τε θήσατο μαζόν:
αὐτὰρ Ἀχιλλεύς ἐστι θεᾶς γόνος, ἣν ἐγὼ αὐτὴ
60θρέψά τε καὶ ἀτίτηλα καὶ ἀνδρὶ πόρον παράκοιτιν
Πηλέϊ, ὃς περὶ κῆρι φίλος γένετ᾽ ἀθανάτοισι.
πάντες δ᾽ ἀντιάασθε θεοὶ γάμου: ἐν δὲ σὺ τοῖσι
δαίνυ᾽ ἔχων φόρμιγγα κακῶν ἕταρ᾽, αἰὲν ἄπιστε.

Και με χολήν του απάντησεν η Ήρα, η λευκοχέρα:
«Θα έστεκε, αργυρότοξε, ο λόγος σου, αν ομοίαν
του Έκτορος θα δώσετε τιμήν και του Αχιλλέως.
Θνητός ο Έκτωρ και θνητής εβύζαξε το γάλα.
Γόνος θεάς ο Αχιλλεύς, που γλυκοαναθρεμμένην
από εμέ, την έδωκα γυναίκα του Πηλέως
που όλοι αγαπούσαν οι θεοί. Και στες χαρές των γάμων
όλοι καθίζετε, ω θεοί, και αυτού με την κιθάραν
και συ, ω πάντοτ’ άπιστε και των αχρείων φίλε.».

Μετάφραση : ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ

Museum Collection: Museo Archeologico Nazionale di Firenze, Florence, Italy
Catalogue Number: Florence 4209
Beazley Archive Number: 300000
Ware: Attic Black Figure
Shape: Volute krater
Painter: Signed by Kleitias
Date: ca 570 - 560 BC
Period: High Archaic

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/image?img=Perseus:image:1993.01.0109

Πίσω από τα άλογα του άρματος βρίσκονται από τις Μούσες η Καλλιόπη, που παίζει σύριγγα και η Ουρανία.

Crane Dance (Geranos)


Αρχαϊκή Αγγειογραφία, Μελανόμορφος ρυθμός, πρώιμη περίοδος
Σοφίλος
Ο γάμος του Πηλέα με τη Θέτιδα

Μελανόμορφος λέβης, με υπόστατο. Ύψος: 71 εκ. 580 π.Χ., Βρετανικό Μουσείο


File name: 6620X014.jpg
File size: 78.63 KB
File type: image/jpeg
Image dimensions: 600x469 px
Image resolution: 72x72 ppi

Title: Monument ID: 6487
Keywords: MID6487, unknown, United kingdom, London, British Museum, 1971.11-1.1 (1. Inv.), terracotta, vase painting black figured, 580BC/570BC, Sophilos, syrinx, snake, sceptre, kithara, kantharos, chariot, fish, quadriga, horse, vine-branch, vine-foliage with grapes, winged boots, sphinx, river god, palace, mule, Aglauros (Agraulos), Amphitrite, Aphrodite, Apollon, Ares, Artemis, Athena, Chariklo I, Charis, Charites, Cheiron, Demeter, Dionysos, Eileithyia, Hebe I, Hephaistos, Hera, Hermes, Hestia, Horai, Iris I, Leto, Moirai, Mousa, Mousai, Okeanos, Peleus, Poseidon, Tethys I, Themis, Thetis, Zeus, Nymphai, Aglauros, Herse, Pandrosos 294p, Amphitrite 53a, Aphrodite 1289, Aphrodite 1500, Apollon 843, Ares 83, Artemis 1281, Athena 8, Chariklo I 2, Charis, Charites 14, Cheiron 41, Demeter (vol. IV) 474, Dionysos 495, Eileithyia 83, Fluvii 5, Hebe I 55, Hephaistos 185, Hera 419, Hermes 405, Hestia 4, Horai 44, Iris I 124, Leto 64, Moirai 24, Mousa, Mousai 120, Nymphai (S) 24a, Okeanos 1, Peleus 211, Poseidon 182, Sphinx (S) 96ad, Tethys I (S) 1, Themis (S) 20, Zeus, Add. 31, VI.1.c.Heirat.gr. 16,
Dating: 580BC/570BC
Creator: Institution or individual who owns the object
Publisher: LIMC Basel
Rights: To order this picture, please apply to the institution or individual who owns the object
Bibliography: Para 19, 16bis; Add(2) 10; Williams, D., GettyVases I (1983) 9–34 fig. 15. 29.

‣ United Kingdom ‣ London ‣ British Museum ‣ vase painting

http://books.google.gr/books?id=KgS...a=X&ei=IhEtUf2qLMjtsgb4-YGYAw&ved=0CDsQ6AEwAg

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ. 34

''Ο Οδυσσέας, επαινώντας το τραγούδι του Δημόδοκου στο 487, αποδίδει την έμπνευση του αοιδού στη θεική επέμβαση (ἢ σέ γε μοῦσ᾽ ἐδίδαξε, Διὸς πάϊς, ἢ σέ γ᾽ Ἀπόλλων). Η πατρότητά της ανάγεται, με τη βοήθεια ενός διαζευτικού σχήματος, είτε στη Μούσα, την κόρη του Δία, είτε στον Απόλλωνα."

[...]

''Ο Δημόδοκος επαληθεύει την παρατήρηση του Οδύσσέα και άρχίζει να τραγουάει χάρη σε θεική ώθηση (>> ὁρμηθεὶς θεοῦ <<).

Δημόδοκ᾽, ἔξοχα δή σε βροτῶν αἰνίζομ᾽ ἁπάντων.
ἢ σέ γε μοῦσ᾽ ἐδίδαξε, Διὸς πάϊς, ἢ σέ γ᾽ Ἀπόλλων

Hom. Od. 8.487


Σ' ὅλον τὸν κόσμο τοὺς τιμοῦν τοὺς ψάλτες οἱ ἀνθρῶποι,
τὶ ἡ θεία ἡ Μοῦσα τὰ γλυκὰ τοὺς δίδαξε τραγούδια,
ἀγάπη πάντα δείχνοντας ξεχωριστὴ σ' ἐτούτους.”
[...]
“Ἐσένα ἀπ' ὅλους τοὺς θνητούς, Δημόδοκε, δοξάζω.
Γιά ἡ κόρη τοῦ Δία σ' ἔμαθε ἡ Μοῦσα, γιά κι ὁ Φοῖβος,
καὶ τὰ δεινὰ τῶν Ἀχαιῶν μὲ τόση τέχνη ψέλνεις...

Μετάφραση Ἀργύρη Ἐφταλιώτη

Μοῦσα

Μοῦσα , pl. Μοῦσαι: Muse, the Muses, nine in number, daughters of Zeus and Mnemosyne, Od. 8.488, Il. 2.598, Od. 24.60; they sing for the gods, and inspire the bard, Il. 1.604, Il. 1.1, Od. 1.1, Il. 2.484.

Art & Archaeology Search Results
for Muse

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

σελ. 38

''...ο Οδυσσέας ακούγοντας τη μουσική που αναγγέλλει το τραγούδι του Φήμιου στο παλάτι της Ιθάκης βεβαιώνει ότι η φόρμιγξ έχει δοθεί από τους θεούς για να συνοδεύει τις χαρές του συμποσίου (ρ. 271). 23''

ρ. 271
Hom. Od. 17.271
ἐν δέ τε φόρμιγξ
ἠπύει, ἣν ἄρα δαιτὶ θεοὶ ποίησαν ἑταίρην.

23 Πρόμοια θ 99: φόρμιγγός θ᾽, ἣ δαιτὶ συνήορός ἐστι θαλείῃ
Hom. Od. 8.99




Word frequency information for φόρμιγξ
Homer, Iliad
book 1, card 568: ... , οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης, οὐ μὲν φόρμιγγος περικαλλέος ἣν ἔχ᾽ Ἀπόλλων, Μουσάων θ᾽ αἳ ἄειδον
book 9, card 162: ... καὶ νῆας ἱκέσθην, τὸν δ᾽ εὗρον φρένα τερπόμενον φόρμιγγι λιγείῃ καλῇ δαιδαλέῃ, ἐπὶ δ᾽ ἀργύρεον ζυγὸν ἦεν,... δὲ πρόσθ᾽ αὐτοῖο: ταφὼν δ᾽ ἀνόρουσεν Ἀχιλλεὺς αὐτῇ σὺν φόρμιγγι λιπὼν ἕδος ἔνθα θάασσεν. ὣς δ᾽ αὔτως Πάτροκλος
book 18, card 490: ... κοῦροι δ᾽ ὀρχηστῆρες ἐδίνεον, ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν αὐλοὶ φόρμιγγές τε βοὴν ἔχον: αἳ δὲ γυναῖκες ἱστάμεναι θαύμαζον
book 18, card 561: ... φέρον μελιηδέα καρπόν. τοῖσιν δ᾽ ἐν μέσσοισι πάϊς φόρμιγγι λιγείῃ ἱμερόεν κιθάριζε, λίνον δ᾽ ὑπὸ καλὸν ἄειδε
book 24, card 22: ... ἀντιάασθε θεοὶ γάμου: ἐν δὲ σὺ τοῖσι δαίνυ᾽ ἔχων φόρμιγγα κακῶν ἕταρ᾽, αἰὲν ἄπιστε.

Homer, Odyssey
book 8, card 46: ... κίονα μακρὸν ἐρείσας: κὰδ δ᾽ ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα λίγειαν αὐτοῦ ὑπὲρ κεφαλῆς καὶ ἐπέφραδε χερσὶν ἑλέσθαι
book 8, card 83: ... μέδοντες. ἤδη μὲν δαιτὸς κεκορήμεθα θυμὸν ἐίσης φόρμιγγός θ᾽, ἣ δαιτὶ συνήορός ἐστι θαλείῃ: νῦν δ᾽... δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο. κὰδ δ᾽ ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα λίγειαν, Δημοδόκου δ᾽ ἕλε χεῖρα καὶ ἔξαγεν ἐκ
book 8, card 250: ... ὀρχηστυῖ καὶ ἀοιδῇ. Δημοδόκῳ δέ τις αἶψα κιὼν φόρμιγγα λίγειαν οἰσέτω, ἥ που κεῖται ἐν ἡμετέροισι δόμοισιν.... ὣς ἔφατ᾽ Ἀλκίνοος θεοείκελος, ὦρτο δὲ κῆρυξ οἴσων φόρμιγγα γλαφυρὴν δόμου ἐκ βασιλῆος. αἰσυμνῆται δὲ κριτοὶ ἐννέα... δ᾽ εὔρυναν ἀγῶνα. κῆρυξ δ᾽ ἐγγύθεν ἦλθε φέρων φόρμιγγα λίγειαν Δημοδόκῳ: ὁ δ᾽ ἔπειτα κί᾽ ἐς μέσον:
book 8, card 521: ... , Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες, Δημόδοκος δ᾽ ἤδη σχεθέτω φόρμιγγα λίγειαν: οὐ γάρ πως πάντεσσι χαριζόμενος τάδ᾽ ἀείδει
book 17, card 247: ... ὑφορβὸς στήτην ἐρχομένω, περὶ δέ σφεας ἤλυθ᾽ ἰωὴ φόρμιγγος γλαφυρῆς: ἀνὰ γάρ σφισι βάλλετ᾽ ἀείδειν Φήμιος: αὐτὰρ ... τίθενται ἄνδρες, ἐπεὶ κνίση μὲν ἀνήνοθεν, ἐν δέ τε φόρμιγξ ἠπύει, ἣν ἄρα δαιτὶ θεοὶ ποίησαν ἑταίρην.
book 21, card 401: ... τόξον ἐβάστασε καὶ ἴδε πάντη, ὡς ὅτ᾽ ἀνὴρ φόρμιγγος ἐπιστάμενος καὶ ἀοιδῆς ῥηϊδίως ἐτάνυσσε νέῳ περὶ κόλλοπι ... ἐν φάει, αὐτὰρ ἔπειτα καὶ ἄλλως ἑψιάασθαι μολπῇ καὶ φόρμιγγι: τὰ γάρ τ᾽ ἀναθήματα δαιτός. ἦ καὶ
book 22, card 330: ... μετὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ. ἔστη δ᾽ ἐν χείρεσσίν ἔχων φόρμιγγα λίγειαν ἄγχι παρ᾽ ὀρσοθύρην: δίχα δὲ φρεσὶ μερμήριζεν,... γούνων ἅψασθαι Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος. ἦ τοι ὁ φόρμιγγα γλαφυρὴν κατέθηκε χαμᾶζε μεσσηγὺς κρητῆρος ἰδὲ θρόνου ἀργυροήλου,
book 23, card 129: ... μεγάροισιν ἀνώγετε εἵμαθ᾽ ἑλέσθαι: αὐτὰρ θεῖος ἀοιδὸς ἔχων φόρμιγγα λίγειαν ἡμῖν ἡγείσθω φιλοπαίγμονος ὀρχηθμοῖο, ὥς κέν... ὅπλισθεν δὲ γυναῖκες: ὁ δ᾽ εἵλετο θεῖος ἀοιδὸς φόρμιγγα γλαφυρήν, ἐν δέ σφισιν ἵμερον ὦρσε μολπῆς τε

~~~

Συμποτικά άσματα

''...σχετικός χορός ήταν και η ιωνική «παροίνιος», κατά την οποία οι μετέχοντες μιμούνταν τους μεθυσμένους.''

παροίν-ιος , ον,
A. f.l. for πάροινος, Id.Ach.981.
II. befitting a drinking party, “ὄρχησις” Ath.14.629e, cf. Luc.Salt.34; “ἀγών” Ph.1.353 ; π. ᾠδαί, μέλη, drinking songs, Sch.Ar.V.1217,1231 ; τὰ Πραξίλλης παροίνιαdrinking songs, ib.1232 ; “τρυφερὰ καὶ π. γράφειν” Plu. Dem.4.

Word frequency information for παροίνιος

Athenaeus, The Deipnosophists
book 14, chapter 27: ... ἐστιν ἴδιος καὶ αὔλησις. ἦν δέ τις καὶ Ἰωνικὴ ὄρχησις παροίνιος. καὶ τὴν ἀγγελικὴν δὲ πάροινον ἠκρίβουν ὄρχησιν.
book 15, chapter 3: ... περὶ κοττάβῳ. Πλάτων δὲ ἐν Διὶ Κακουμένῳ παιδιᾶς εἶδος παροίνιον τὸν κότταβον εἶναι ἀποδίδωσιν, ἐν ᾗ ἐξίσταντο καὶ τῶν

Basil, Saint, Bishop of Caesarea, Epistulae (ed. Roy J. Deferrari)
chapter 210: ... καὶ ὀνειροσκόπους μισθοῦσθαι, καὶ ἐν ταῖς πανδήμοις ἑστιάσεσιν ἡμᾶς ποιεῖσθαι παροίνιον διήγημα; ἐγὼ γάρ, εἰ καὶ παῤ ἄλλοις τισὶν ἦσαν

Philostratus the Athenian, Vita Apollonii
book 3, chapter 29: ἡ μὲν δὴ πρώτη παροινία τοῦ βασιλέως ἐνταῦθα ἔληξεν: ἀκούσας γὰρ ἐπαινεῖσθαι αὑτὸν

’ ὧδε ἡ παροινία ἐσβέσθη καὶ ἀπῆλθεν ὁ φάσκων ἐρᾶν ὑπὲρ ξυγγνώμης θύσας.

Arrian, Anabasis (ed. A.G. Roos)
book 4, chapter 8: ... Ἀριστόβουλος αριστοβ. φρ. 23 βουλος δὲ ὅθεν μὲν ἡ παροινία ὡρμήθη οὐ λέγει, Κλείτου δὲ γενέσθαι μόνου τὴν ἁμαρτίαν,

Plutarch, Quaestiones Convivales (ed. Gregorius N. Bernardakis)
book 8, chapter 0: ... δ᾽ ἀτάκτου καὶ φλυαρίας εἰς ἄκρατον ἐμπεσούσης, ὕβρις καὶ παροινία τέλος ἀμουσότατον καὶ ἀχαριστότατον. οὐ φαύλως οὖν καὶ

Demosthenes, On the False Embassy
speech 19, section 198: ... εἰ μὴ 'κεῖνος ἀφείλετο, ἀπώλετ᾽ ἂν παροινουμένη: καὶ γὰρ ἡ παροινία τοῦ καθάρματος τουτουὶ δεινή. καὶ περὶ ταύτης τῆς ἀνθρώπου

Lysias, On the Murder of Eratosthenes
speech 1, section 45: τοσούτου τοίνυν δεῖ ἢ λοιδορία ἢ παροινία ἢ ἄλλη τις διαφορὰ ἡμῖν γεγονέναι, ὥστε οὐδὲ ἑωρακὼς

Aeschines, Against Timarchus
speech 1, section 61: ... περιστάντες ἐδέοντο τοῦ Πιτταλάκου ἀναστῆναι, λέγοντες ὅτι τὸ ὅλον πρᾶγμα παροινία γέγονεν, καὶ αὐτὸς οὗτος, οὔπω μὰ Δία ὥσπερ νῦν

Philostratus the Athenian, Vitae Sophistarum (ed. Carl Ludwig Kayser)
book 2, chapter pos=88: ... καὶ ὃς παρὰ Φιλάγρῳ ἔφη. αὕτη μὲν δὴ ἡ παροινία ἐς τὰ τοιαῦτα προὔβη, τῆς δὲ ὑστεραίας μαθὼν τὸν

Achilles Tatius, Leucippe et Clitophon (ed. Rudolf Hercher)
book 8, chapter 2: ... Ἐπὶ τὴν Ἄρτεμιν αἱ πληγαί. Καὶ οὐ μέχρι πληγῶν ἡ παροινία, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τῶν προσώπων τις λαμβάνει τραύματα, ὡς

Xenophon, Symposium
text Sym., chapter 6: ... αὐτόν, ἔχοις ἄν, ἔφη, ὦ Ἑρμόγενες, εἰπεῖν ἡμῖν τί ἐστὶ παροινία; καὶ ὃς ἀπεκρίνατο: εἰ μὲν ὅ τι ἐστὶν ἐρωτᾷς... ἃ μὴ δεῖ λέγειν, ἔφη, σιωπᾷς. αὕτη μὲν δὴ ἡ παροινία οὕτω κατεσβέσθη.

Lucian, Dialogi meretricii (ed. Karl Jacobitz)
book 15, section 2: ... ἐμάνη ὁ ἄνθρωπος ἢ μέθη τις ἦν καὶ παροινία τὸ πρᾶγμα; Παρθενίς ζηλοτυπία τις, ὦ

Lucian, De saltatione Less
section 34: ... προσήκοντα. οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνο τὸ Φρύγιον τῆς ὀρχήσεως εἶδος, τὸ παροίνιον καὶ συμποτικόν, μετὰ μέθης γιγνόμενον ἀγροίκων πολλάκις πρὸς αὔλημα
section 48: ... καὶ ἡ κατ᾽ Ἀρκαδίαν μυθολογία, Δάφνης φυγή, Καλλιστοῦς θηρίωσις, Κενταύρων παροινία, Πανὸς γοναί, Ἀλφειοῦ ἔρως καὶ ὕφαλος ἀποδημία.

Plutarch, Demosthenes (ed. Bernadotte Perrin)
(Greek) (English, ed. Bernadotte Perrin)
chapter 4: ... αὐτὸν Ἀντιφάνης πεποίηκεν. ἔνιοί δέ τινες ὡς ποιητοῦ τρυφερὰ καὶ παροίνια γράφοντος τοῦ Βατάλου μέμνηνται. δοκεῖ δὲ καὶ τῶν οὐκ

Lucian, Deorum concilium (ed. A. M. Harmon)
section 5: ... καὶ ὅπερ ἠγάπα κυνίδιον. ταῦτα οὐχ ὕβρις ὑμῖν δοκεῖ καὶ παροινία καὶ γέλως ; ἀκούσατε δ᾽ οὖν καὶ ἄλλους.

Lucian, Pro lapsu inter salutandum (ed. Karl Jacobitz)
section 2: ... Τιρυνθίας. καὶ μετὰ τὸ δεῖπνον ἐς λόγους ἤδη παροινίους τρεπόμενοι, ὡς τό χαῖρ᾽, Ἀχιλεῦ, δαιτὸς μὲν ἐΐσης


HODOI ELEKTRONIKAI : Du texte à l'hypertexte
mercure.fltr.ucl.ac.be/Hodoi/concordances/.../listvocabulaire.cfm?lett...
παροίνιον 3 occ. dans 3 oeuvre(s) παροίνιος 1 occ. dans 1 oeuvre(s) παροινίους 1 occ. dans 1 oeuvre(s) παροίνοις 1 occ. dans 1 oeuvre(s) πάροινον 5 occ.

[σκόλιον]
''Ο Πρόκλος (Χρηστομ. 19) γράφει: "το δε Σκόλιο μέλος ήδετο παρά τους πότους· διό και παροίνιον έσθ' ότε καλούσι" (το σκόλιο μέλος τραγουδιόταν σε συμπόσια [φαγοπότια]· γι' αυτό και, καμιά φορά, το λένε παροίνιο). Κατά τον Πίνδαρο , τα σκόλια μέλη επινοήθηκαν από τον Τέρπανδρο (Πλούτ. Περί μουσ. 1140F, 28).''

Βλ. Page PMG "Garmina convivalia", 471-482, αποσπ. 884-917.

http://www.musipedia.gr/

Παροίνια
Η ελληνική Αρχαιότητα ονόμαζε [[παροίνια|παροίνια]] ή σκόλια τα άσματα που τραγουδιόνταν στα συμπόσια από τους συμμετέχοντες ομοτραπέζους. Ήταν διαφόρων ειδών. Τα πιο έντεχνα εκτελούνταν προς το τέλος του συμποσίου και λέγονταν "μεταδόρπια". Τα «παροίνια» συνοδεύονταν από αυλό ή λύρα.

Τάκης Καλογερόπουλος, Λεξικό της Ελληνικής μουσικής, εκδόσεις Γιαλλελή, 2001

''παροίνιος Ο όρος προέρχεται από τις λέξεις παρά και οίνος και σημαίνει αυτόν που βρίσκεται κοντά στο κρασί, στις οινοποσίες. Μεταφορικά σημαίνει τα άσματα και τους χορούς που γίνονταν μετά από οινοποσίες στα συμπόσια των αρχαίων Ελλήνων.''

''Πάροινος πάροινος, ον, = παροινικός, Πρατίν. 1. 10, Λυσίας, 101. 20, Ἀντιφάν. ἐν «Λυδῷ» 1, κλ.· - Ἐπίρρ. -νως, Πολυδ. Ϛ΄ , 21 ΙΙ. = παροίνιος ΙΙ, ὄρχησις Ἀθήν. 629Ε, κτλ. - Καθ’ Ἡσύχ.: «πάροινος· ἁμαρτωλός, μεθυστής. ὑβριστής, λοίδορος. ἔκλυτος».


~~~~~~~

ANONYMOUS , Greek Lyric. Scolia (Drinking Songs) , Scolia: Testimonia

σκόλιον λέγεται ἡ παροίνιος ᾠδή, ὡς μὲν Δικαίαρχος ἐν τῷ περὶ μουσικῶν ἀγώνων (fr. 88 Wehrli), ὅτι τρία γένη ἦν ᾠδῶν, τὸ μὲν ὑπὸ πάντων ᾀδόμενον, <τὸ δὲ> καθ᾿ ἕνα ἑξῆς, τὰ δ᾿ ὑπὸ τῶν συνετωτάτων, ὡς ἔτυχε τῇ τάξει· ᾧ δὴ καλεῖσθαι σκόλιον. ὡς δὲ Ἀριστόξενος (fr. 125 Wehrli) καὶ Φίλλις ὁ μουσικός, ὅτι ἐν τοῖς γάμοις περὶ μίαν τραπέζαν πολλὰς κλίνας τιθέντες, παρὰ μέρος ἑξῆς μυρρίνας ἔχοντες ᾖδον γνώμας καὶ ἐρωτικὰ σύντονα. ἡ δὲ περίοδος σκολιὰ ἐγίνετο διὰ τὴν θέσιν τῶν κλινῶν. . . . οὐ διὰ τὴν μελοποιίαν οὖν, διὰ δὲ τὴν μυρρίνης σκολιὰν διάδοσιν ταύτῃ καὶ τὰς ᾠδὰς σκολιὰς καλεῖσθαι.

2 Scholiast on Plato, Gorgias (Socrates refers to scolion 890 P.M.G.)
(a) The song sung over the wine is called a scolion for the following reason, according to Dicaearchus1 in his work On Musical Contests: there were three kinds of song, the first sung by everyone, the second sung by individuals in sequence, the third sung by the most skilled performers in haphazard order—whence the name scolion (‘crooked’); but Aristoxenus2 and Phillis the musician3 say it was because at weddings they put many couches round one table and holding myrtle-twigs took turns singing proverbs and serious love-songs, one after the other; the progress was ‘crooked’ because of the position of the couches. . . . So it was not because of their composition that the songs were called ‘crooked’4 but because of the crooked course of the myrtle as it was passed on.

 

[Zambelis Spyros]

LUCIAN , The Dance , The Dance

ANONYMOUS , Homeric Hymns. 3. To Apollo , Section 3

ANONYMOUS , Homeric Hymns. 4. To Hermes , Section 4

ANONYMOUS , Homeric Hymns. 19. To Pan , Section 19

PLUTARCH , Moralia. On Music , On Music

XENOPHON OF ATHENS , Symposium , Xenophon’s Banquet

HOMER , Odyssey , Book 1

 

[Zambelis Spyros]

Οι θεότητες της Μουσικής στην ομηρική και αρχαϊκή ποίηση. Μενέλαος Χριστόπουλος. Αθήνα 1985

"...η Πηνελόπη παραπονείται για τη θλίψη που της προκαλεί το τραγούδι που μιλάει για το νόστο των ηρώων της τρωικής εκστρατείας ( ι 325-352)24, ο Τηλέμαχος της απαντάει ότι η θλύψη της οφείλεται στη μοίρα που επιβάλλει στούς ανθρώπους η θέληση του Δία και ότι τα τραγούδια θέλγουν τους ανθρώπους...''

24. Η αναβίωση της μνήμης χάρη στη μουσική του αιδού αναφέρεται και αλλού όπως π.χ. γ 265-271 όπου η παρουσία του αιδού διατηρεί στην Κλυταιμνήστρα ζωντανή την ανάμνηση του άνδρα της.


Hom. Od. 1.325
τοῖσι δ᾽ ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός, οἱ δὲ σιωπῇ
ἥατ᾽ ἀκούοντες: ὁ δ᾽ Ἀχαιῶν νόστον ἄειδε
λυγρόν, ὃν ἐκ Τροίης ἐπετείλατο Παλλὰς Ἀθήνη.
τοῦ δ᾽ ὑπερωιόθεν φρεσὶ σύνθετο θέσπιν ἀοιδὴν
κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρων Πηνελόπεια:
330κλίμακα δ᾽ ὑψηλὴν κατεβήσετο οἷο δόμοιο,
οὐκ οἴη, ἅμα τῇ γε καὶ ἀμφίπολοι δύ᾽ ἕποντο.
ἡ δ᾽ ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυναικῶν,
στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο,
ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κρήδεμνα:
335ἀμφίπολος δ᾽ ἄρα οἱ κεδνὴ ἑκάτερθε παρέστη.
δακρύσασα δ᾽ ἔπειτα προσηύδα θεῖον ἀοιδόν:
‘

Φήμιε, πολλὰ γὰρ ἄλλα βροτῶν θελκτήρια οἶδας,
ἔργ᾽ ἀνδρῶν τε θεῶν τε, τά τε κλείουσιν ἀοιδοί:
τῶν ἕν γέ σφιν ἄειδε παρήμενος, οἱ δὲ σιωπῇ
340οἶνον πινόντων: ταύτης δ᾽ ἀποπαύε᾽ ἀοιδῆς
λυγρῆς, ἥ τέ μοι αἰεὶ ἐνὶ στήθεσσι φίλον κῆρ
τείρει, ἐπεί με μάλιστα καθίκετο πένθος ἄλαστον.
τοίην γὰρ κεφαλὴν ποθέω μεμνημένη αἰεί,
ἀνδρός, τοῦ κλέος εὐρὺ καθ᾽ Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργος.
’ 345

τὴν δ᾽ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα:
‘μῆτερ ἐμή, τί τ᾽ ἄρα φθονέεις ἐρίηρον ἀοιδὸν
τέρπειν ὅππῃ οἱ νόος ὄρνυται; οὔ νύ τ᾽ ἀοιδοὶ
αἴτιοι, ἀλλά ποθι Ζεὺς αἴτιος, ὅς τε δίδωσιν
ἀνδράσιν ἀλφηστῇσιν, ὅπως ἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ.
350τούτῳ δ᾽ οὐ νέμεσις Δαναῶν κακὸν οἶτον ἀείδειν:
τὴν γὰρ ἀοιδὴν μᾶλλον ἐπικλείουσ᾽ ἄνθρωποι,
ἥ τις ἀκουόντεσσι νεωτάτη ἀμφιπέληται.

~~~~~~~

361. Τους τραγουδούσε ο φημισμένος αοιδός, κι εκείνοι
καθισμένοι τον ακούν με τη σιωπή τους· των Αχαιών τον νόστο
τραγουδούσε, πικρόν όπως τον όρισε τον γυρισμό τους απ’ την Τροία
η Αθηνά Παλλάδα. 1 Τότε
365. από το υπερώο ψηλά 2 συνάκουσε το θείο τραγούδι, και την άγγιξε,
του Ικαρίου η κόρη, η Πηνελόπη, σκεφτική και φρόνιμη·
από τον θάλαμό της κατεβαίνει την ψηλή του σκάλα·
δεν ήταν μόνη, τη συνόδευαν 3 οι δυο της βάγιες.
Κι όταν κοντά με τους μνηστήρες βρέθηκε, η θεία γυναίκα,
370. στήθηκε στην κολόνα εκείνη που κρατεί στερεή τη στέγη,
τη λαμπερή μαντίλα της τραβώντας γύρω στα μάγουλά της.
Κι ενώ πιστές οι ακόλουθες, δεξιά κι αριστερά, της παραστέκουν,
εκείνη δακρυσμένη μίλησε στον θεϊκό αοιδό:
«Φήμιε, το ξέρεις πως μπορείς να θέλγεις τους θνητούς 4
375. και μ’ άλλα κατορθώματα μεγάλα, ανθρώπων και θεών,
των αοιδών τα γνώριμα τραγούδια·
ένα απ’ αυτά παρακαθήμενος τραγούδησε, κι αυτοί ας πίνουν το κρασί τους
σιωπηλοί· ετούτο μόνο το τραγούδι μην το συνεχίσεις,
θλιβερό κι αβάστακτο· σπαράζει την καρδιά μου
380. μες στα στήθη, αφότου με κατοίκησε πένθος μεγάλο κι αλησμόνητο.
Τέτοιο το πρόσωπο που εγώ ποθώ, και συνεχώς τη μνήμη μου πληγώνει
η μορφή του αντρός μου, με δόξα απέραντη, απλωμένη στην Ελλάδα
και μέσα στο Άργος.5»
Της αντιμίλησε όμως ο γνωστικός Τηλέμαχος:
385. «Μητέρα μου, πώς θέλεις ν’ αρνηθείς στον τιμημένο μας αοιδό
χαρά να δίνει μ’ ό,τι βάζει ο νους του; Φταίχτες δεν είναι
οι αοιδοί· ο Δίας ίσως είναι ο αίτιος, που δίνει στους φιλόπονους
ανθρώπους ό,τι θελήσει εκείνος στον καθένα.
Δεν πρέπει η αγανάκτηση σ’ αυτόν να πέφτει,
390. που ψάλλει την κακή μοίρα των Δαναών. Ξέρεις,
οι άνθρωποι τιμούν και προτιμούν εκείνο το τραγούδι
που τους φαντάζει, ακούγοντας, το τελευταίο.
Θάρρος λοιπόν χρειάζεσαι και σφίξε την καρδιά σου να τ’ ακούσεις·
δεν ήταν μόνος ο Οδυσσέας που χωρίστηκε στην Τροία
395. από του νόστου του τη μέρα· κι άλλοι πολλοί, γενναίοι άντρες,
χάθηκαν και πάνε.
Αλλά καλύτερα να πας στην κάμαρή σου, με τα δικά σου έργα απασχολήσου,
τον αργαλειό, τη ρόκα· 6 δίνε στις παρακόρες εντολές, για να δουλεύουν
με φροντίδα. Ο λόγος είναι μέλημα του αντρός, του καθενός,
400. και περισσότερο δικό μου· 7 σ’ αυτό το σπίτι είμαι εγώ ο κυβερνήτης.»
Κατάπληκτη η Πηνελόπη τότε τραβήχτηκε στην κάμαρή της,
κρατώντας μέσα της τη συμβουλή του γιου της.
Κι όταν ανέβηκε ψηλά στον θάλαμο, με τις ακόλουθες μαζί,
έστησε θρήνο για τον Οδυσσέα, το ακριβό της ταίρι, ωσότου η Αθηνά,
405. τα μάτια λάμποντας, κλείνει τα βλέφαρά της,
σταλάζοντας ύπνο γλυκό.
Την ίδιαν ώρα οι μνηστήρες, στον ίσκιο της μεγάλης αίθουσας,
σήκωσαν ταραχή: όλοι τους κι ολοφάνερα κάνουν ευχή, μαζί της θέλουν
να πλαγιάσουν στο κρεβάτι.

[...]

Αοιδοί
Aπό τους στίχους 361-92/<325-52> διαπιστώνεται ότι ο αοιδός (ο Φήμιος εδώ):
• θέλγει, γενικά, τους ακροατές του αυτοσχεδιάζοντας «μ’ ό,τι βάζει ο νους του», ενώ, ειδικά, με «τον πικρό νόστο των Aχαιών», συγκινεί την Πηνελόπη, η οποία διαμαρτύρεται επειδή ο Φήμιος επιμένει να τραγουδά ένα λυπητερό τραγούδι, που της «σπαράζει την καρδιά»·
• συνήθως τα τραγούδια του αναφέρονται σε ἔργ᾿ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·
• «οι άνθρωποι τιμούν και προτιμούν [...] το τραγούδι [...] το τελευταίο», όπως πάντα·
• έχει τιμητική θέση στα ανάκτορα και την υποστήριξη του οικοδεσπότη.
Είναι λοιπόν πολύτιμος επαγγελματίας ένας φημισμένος αοιδός (όπως πάντα ο καλός τραγουδιστής).


[Θάμυρις]


Οι αοιδοί της Οδύσσειας

«Πέρα από τους ανώνυμους αοιδούς, το έπος αυτό διαθέτει δύο επώνυμους αοιδούς: τον Φήμιο στο παλάτι της Ιθάκης· τον Δημόδοκο στην αυλή και στην αγορά των Φαιάκων. Oι αοιδές των δύο αυτών αοιδών δεν είναι μόνο, ανεξαιρέτως, διηγητικές, αλλά και συνδέονται, εμμέσως ή αμέσως, με τον κεντρικό ήρωα του έπους, προκαλώντας δηλωμένες αντιδράσεις των ακροατών τους.
Tα δύο εξάλλου παραδείγματα επαγγελματιών αοιδών στην Οδύσσεια μπορούν, ή πρέπει, να θεωρηθούν συμπληρωματικά μεταξύ τους. Στο πολιτικά αντιφατικό περιβάλλον της Ιθάκης αναλογεί ο αντιφατικός επίσης Φήμιος – ένας τραγουδιστής που εξαναγκάζεται να διασκεδάζει τους μνηστήρες με τις αοιδές του και σώζεται από τον Oδυσσέα στη σκηνή της Mνηστηροφονίας την τελευταία στιγμή, προβάλλοντας την αυτοδίδακτη διηγητική του τέχνη, πλάι στην εύνοια των Mουσών, για να δικαιολογήσει τη συμβιβαστική του στάση μέσα στο παλάτι της Iθάκης [...]. Στο υπερπολιτισμένο και σχεδόν ουτοπικό περιβάλλον της Σχερίας αντιστοιχεί ο τυφλός Δημόδοκος, αυλικός αοιδός, στον οποίο αποδίδονται οι προσήκουσες τιμές δίχως καμιά επιφύλαξη για τον
ρόλο του.» (Mαρωνίτης 4, σ. 12, Γ΄· βλ. και Μαρωνίτης — Πόλκας, σσ. 54-65, Β΄).


Ελληνικός πολιτισμός, Διδάσκοντας την Οδύσσεια


~~~~~~

Hom. Od. 3.265

ἡμεῖς μὲν γὰρ κεῖθι πολέας τελέοντες ἀέθλους
ἥμεθ᾽: ὁ δ᾽ εὔκηλος μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο
πόλλ᾽ Ἀγαμεμνονέην ἄλοχον θέλγεσκ᾽ ἐπέεσσιν.
265ἡ δ᾽ ἦ τοι τὸ πρὶν μὲν ἀναίνετο ἔργον ἀεικὲς
δῖα Κλυταιμνήστρη: φρεσὶ γὰρ κέχρητ᾽ ἀγαθῇσι:
πὰρ δ᾽ ἄρ᾽ ἔην καὶ ἀοιδὸς ἀνήρ, ᾧ πόλλ᾽ ἐπέτελλεν
Ἀτρεΐδης Τροίηνδε κιὼν ἔρυσασθαι ἄκοιτιν.
ἀλλ᾽ ὅτε δή μιν μοῖρα θεῶν ἐπέδησε δαμῆναι,
270δὴ τότε τὸν μὲν ἀοιδὸν ἄγων ἐς νῆσον ἐρήμην
κάλλιπεν οἰωνοῖσιν ἕλωρ καὶ κύρμα γενέσθαι,
τὴν δ᾽ ἐθέλων ἐθέλουσαν ἀνήγαγεν ὅνδε δόμονδε.
πολλὰ δὲ μηρί᾽ ἔκηε θεῶν ἱεροῖς ἐπὶ βωμοῖς,
πολλὰ δ᾽ ἀγάλματ᾽ ἀνῆψεν, ὑφάσματά τε χρυσόν τε,
275ἐκτελέσας μέγα ἔργον, ὃ οὔ ποτε ἔλπετο θυμῷ.


Ὡς τόσο ἀρνιόταν τ' ἄπρεπο τὸ κάμωμα ἡ πανώρια
ἡ Κλυταιμνήστρα στὴν ἀρχή, τ' εἶχε καλὴ τὴ γνώμη.
Σιμά της κι ὁ τραγουδιστὴς ἀγρύπνα, ποὺ ὁ Ἀτρείδης
νὰ τὴ φυλάη παράγγειλε μισεύοντας στὴν Τροία.
Μὰ τότες ποὺ οἱ ἀθάνατοι ψηφίσαν τὸ χαμό της,
τὸν παίρνει τὸν τραγουδιστὴ σὲ ρημονήσι ἐκεῖνος,
κι ἀφήνοντάς τον νὰ γενῆ ξεφάντωμα τῶν ὄρνιων,
τὴ φέρνει σπίτι πρόθυμη καθὼς κι ὁ ἴδιος ἦταν.

Ὁμήρου Ὀδύσσεια

Ραψωδία γ
Τὰ ἐν Πύλῳ.

Μετάφραση Ἀργύρη Ἐφταλιώτη