Ο ρόλος της ομορφιάς στην τέχνη.

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Διάβασα το παρακάτω άρθρο:

Η ομορφιά θα καταστρέψει την Εκκλησία;

του Θανάση Παπαθανασίου, και μου έκανε μεγάλη εντύπωση, ανιχνεύοντας αλήθειες, που συχνά μας διαφεύγουν. Παίρνει αφορμή από την ομορφιά στην ψαλτική, επεκτείνεται δε σε όλες τις εκκλησιαστικές τέχνες. Χωρίς να κάνει ξεχωριστά ιδιαίτερο λόγο για την ψαλτική, νομίζω ότι εύκολα μπορεί κανείς να κάνει την σχετική αναγωγή και να θέσει ερωτήματα για το τι είναι τελικά καλό ή όχι, όμορφο ή όχι, ουράνιο ή όχι και στην ψαλτική τέχνη. Τα ερωτήματα είναι εύκολα, οι απαντήσεις είναι δύσκολες και κυρίως οι πρακτικές συνέπειες αυτών. Μέχρι που μπορούμε, μας επιτρέπεται, να τραβήξουμε την προσπάθεια και την πάλη και αγώνα για μια γνήσια ψαλτική και θυσιάζοντας τι στην προσπάθειά μας αυτή;

Πριν από μερικές δεκαετίες, όταν είχα πρωτοπάει στο Άγιο Όρος, θυμάμαι κάποιον που μου είχε πει. Σ' αυτό το μοναστήρι (δεν έχει σημασία ποιο), οι μοναχοί δεν ψέλνουν πολύ όμορφα και τεχνικά. Το κάνουν επίτηδες όμως για να ταπεινώνονται μ' αυτή τους την πρακτική. Ίσως έχει σχέση μ' αυτά που λέει το άρθρο.

Το ανεβάζω και σε pdf, για να διαβάζεται ευκολότερα.
 

Attachments

  • Η ομορφιά θα καταστρέψει την Εκκλησία;.pdf
    123 KB · Views: 40

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Διάβασα το κείμενο κάπως ανήσυχος, αλλά τελικά δεν μιλάει για την ψαλτική παρά μόνο με έμμεσες νύξεις -όπως είπες.
Θα ήταν πάντως αφορμή για έναν διάλογο πάνω στην έννοια και κατ΄ επέκταση τη σκοπιμότητα, δηλαδή τον τον λόγο ύπαρξης του ωραίου στην ψαλτική και γενικότερα τη μουσική (θέματα για τα οποία γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι κάποιοι εδώ στοχάζονται καλύτερα από μένα και θα ήθελα να θέσουν αυτοί την άποψή τους).
 

antonios

Αετόπουλος Αντώνιος
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να γίνει η κουβέντα περί της ομορφιάς. Kαι ίσως να συσχετιστεί με το θέμα της παράδοσης.

Ευχαριστούμε τον διαχειριστή για το όμορφο αυτό κείμενο. Το οποίο φαίνεται να ακροβατεί μεταξύ του κινδύνου που το ίδιο επισημαίνει για την ομορφιά και την αλήθεια. Δεν ξέρω αν καταφέρει πάντα να ισορροπεί... Κίνδυνος υπάρχει και αυτό το κείμενο να διαβαστεί "μονοσήμαντα". Επιλεκτικά χωρία από το σύνολο της ορθόδοξης παράδοσης -και "μονοσήμαντες" ερμηνείες τους - θα μπορούσαν να υποστηρίξουν και αντίθετες απόψεις πάντως.

Το κείμενο είναι, εν τούτοις, σημαντικό. Ξεχωρίζω δύο φράσεις :

" Η ομορφιά του Νάρκισσου ήταν μια ομορφιά που επέστρεφε στον εαυτό του. Η μη-παραπεμπτικότητα, η αγκυροβόληση, δηλαδή, στην αγαλλίαση από καθαυτή την ωραιότητα, είναι εγγενής κίνδυνος της ομορφιάς.
...................................
Το πρωταρχικό ερώτημα δεν είναι “τι προσφέρει η ομορφιά;”, αλλά "ποια ομορφιά;". Kαι η διελκυστίνδα δεν είναι μόνο μεταξύ ομορφιάς και ασχήμιας, αλλά μεταξύ ομορφιάς και ομορφιάς. Όμορφη ομορφιά είναι αυτή που εκφράζει και διακονεί την αγάπη. Άσχημη ομορφιά είναι αυτή που γεμίζει τον χώρο με ωραιότητα και μεγαλείο, έτσι ώστε στην πραγματικότητα να μη χωρά τίποτα και κανείς άλλος. Αυτή είναι η ομορφιά που δύναται να καταστρέψει την Εκκλησία! "
 

dimitris

Παλαιό Μέλος
Πριν από μερικές δεκαετίες, όταν είχα πρωτοπάει στο Άγιο Όρος, θυμάμαι κάποιον που μου είχε πει. Σ' αυτό το μοναστήρι (δεν έχει σημασία ποιο), οι μοναχοί δεν ψέλνουν πολύ όμορφα και τεχνικά. Το κάνουν επίτηδες όμως για να ταπεινώνονται μ' αυτή τους την πρακτική. Ίσως έχει σχέση μ' αυτά που λέει το άρθρο.
Ἡ παράδοση λέει ὃτι ἡ Παναγία ἔδωσε φλουρί στόν Κουκουζέλη ἐπειδή προσπαθοῦσε νά ψάλη καλά.
Στό http://goc.biblos.com/luke/10.htm
Παρατηροῦμε διό φράσεις μέ κοινή ἴσως σημασία.
1. Ἀγαπήσεις (ἡ μοναδική ἐνέργεια εὐαγγελικά) τόν Θεό ... ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καί τόν συνάνθρωπο ὡς σεαυτόν . Ἡ σχέση δέ ἑαυτοῦ μέ τόν πλησίον καί τόν Θεό φαίνεται στό ίδιο ἀπόσπασμα παρακάτω :
Μάρθα , Μάρθα...
Μά ἀφοῦ ἡ Μάρθα μιά χαρά ἐνεργεῖ πρός τόν πλησίον.
Κι ὅμως ἡ Μαρία τήν ἀγαθήν μερίδαν ἐξελέξατο γιατί αὐτή εἶναι ἡ πηγή, τό φάρμακο, τό συμπλήρωμα διατροφῆς γιά νά ἀποδώσει ἐνέργεια.

Ὁ ψάλτης ἔχει διττό ρόλο.
Πρῶτον νά τά δώσει ὃλα στό ἀναλόγιο γιά τό Θεό ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος του (κανείς δέν ψάλλει μόνο γιά τά 100 ευρώ).
Δεύτερον νά ἱκανοποιήσει (μεριμνᾶ καί τυρβάζει σάν τήν Μάρθα γιά τόν πλησίον) τούς ἀδελφούς ἀκροατές.

Πάντα ὑπάρχει καί ὁ ἀνθρώπινος ἐγωισμός.
Οὐδείς ἀναμάρτητος συπεριλαμβανομένων καί τῶν ἁγίων Κουκουζέλη, Δαμασκηνό κ.ά.
Αὐτό βέβαια καταλιμπάνεται σάν ὑποδεέστερο τῶν ἄνω δύο καί ὑποκειμενικά δέν ἔχω γνωρίσει ψάλτη νά ψέλνει ἀμέτοχος στά δρώμενα.
 
Last edited:
Top