Νηλέας Καμαράδος (1847 - +1922)

[Nikolaos Giannoukakis]

Ο ηλεκτρονικός μας διάλογος, αγαπητέ μου κ. Γιαννόπουλε, δεν αφορά την μουσικολογία. Έχει σχέση με την ιστορία και τα τεκμήρια της ιστορίας.

Αναγνωρίζω στο πρόσωπό σας την ειλικρίνεια της ιστοριοδηφίας, της αγάπης για την μουσικολογική έρευνα και την αντικειμενικότητα στην μελέτη των διαφόρων πτυχών της εξέλιξης της εκκλησιαστικής μας μουσικής.

Η αγάπη σας, όμως, θα έπρεπε να επεκταθεί ΚΑΙ στην προβολή ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ στις ερωτήσεις που δημιουργεί η τοποθέτησή σας:

" Όποιος παρακολουθεί και ερευνά, γνωρίζει αν και τι έγραψε ο Ψάχος για την εργασία του Κηλτζανίδη και που, γνωρίζει ακόμη σε ποια βιβλιοθήκη εμφανίζονται τόμοι από την συλλογή του τελευταίου. Κοντεύουν είκοσι χρόνια από τότε που ο συγγραφέας του καταλόγου της βιβλιοθήκης αυτής μου ζήτησε στοιχεία για τον Κηλτζανίδη και αργότερα με ευχαρίστησε στον πρόλογό του. Μια εργασία για το σύγγραμμά του Κηλτζανίδη θα όφειλε να παραθέσει και αυτά τα στοιχεία και να ερευνήσει, αν είναι δυνατόν, την βιβλιοθήκη αυτή ώστε να διαπιστωθεί αν το σύγγραμμα είναι εκεί. Δεν είμαι βέβαια υποχρεωμένος να παραθέσω την βιβλιογραφία, η βάσανος της έρευνας θα κάνει καλό σε όλους."

Και ερωτώ την αγάπη σας, εφ όσον αφήνετε να εννοηθεί πως ΚΑΤΙ γνωρίζετε για το πρόσωπο που, για τουλάχιστον 20 χρόνια έχει έστω έναν κατάλογο και σας ζήτησε στοιχεία και μάλιστα σας ευχαρίστησε, δεν μπαίνετε έστω στον πενιχρό κόπο να μας παραπέμψετε στην συγκεκριμένη βιβλιοθήκη, και στο όνομα του βιβλιοθηκάριου τον οποίο επικαλείσθε; Απο κει και πέρα, και πάντοτε με στόχο την επιστήμη, θαρρώ πως πολλοί μελετητές θα μπούν στο βάσανο της έρευνας.

Τουλάχιστον, δώστε μας το όνομα του βιβλιοθηκαρίου, και απο κει και πέρα αφήστε μας να......ερευνήσουμε.

ΝΓ

 

[lagoudakis]

Άρθρο για τον Νηλέα Καμαράδο στην Πεμπτουσία:

http://www.pemptousia.gr/2015/09/o-erevnitis-ke-mousikodidaskalos-nileas-kamarados-1847-1922/

Ο ερευνητής και μουσικοδιδάσκαλος Νηλέας Καμαράδος (1847-1922)

25 Σεπτεμβρίου 2015

Ο Νηλέας Καμαράδος (1847-1922) καταγόταν από τη Χίο και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Κωνσταντινούπολη, όπου σπούδασε πρακτική της ψαλμωδίας κοντά στον Γεράσιμο Κανελλίδη, θεωρία με τον Παναγιώτη Κηλτσανίδη και γραφή της ευρωπαϊκής μουσικής με τον Ιωάσαφ τον Ρώσσο. Όντας ερευνητής της βυζαντινής μουσικής, δημοσίευσε πολλές μελέτες, κυρίως πάνω στο ρυθμό και το βυζαντινό τονικό σύστημα.

Δίδαξε και ανέδειξε πολλούς μαθητές, διαπρεπείς μουσικολόγους και ιεροψάλτες. Ως πρωτοψάλτης διακρίθηκε για το «ίδιο» (ιδιαίτερο) ψαλτικό ύφος, που αποτέλεσε «Σχολή». Από τα πιο γνωστά του μαθήματα είναι τα «Πολλαπλά», «Κύριε ελέησον» και το «Δύναμις Άγιος ο Θεός».

Έψαλλε πολλά χρόνια σε ναούς της Πόλης και τελικά στον Άγιο Νικόλαο (Γαλατάς), όπου διετέλεσε και Χοράρχης. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του “Ελληνικού Μουσικού Συλλόγου” Κων/πόλεως και μέλος της εκπαιδευτικής του Επιτροπής. Η Ολυμπία Τολίκα (“Επίτομο Λεξικό της Βυζ. Μουσικής”) αναφέρει ότι η θεωρητική μουσική του εργασία εκδόθηκε σε 6 τεύχη του παραρτήματος της “Εκκλησιαστικής Αλήθειας”, ενώ 2 κιβώτια με χειρόγραφά του έμειναν ανέκδοτα στα χέρια των παιδιών του, στην Αθήνα. Στους μαθητές του και οι: Παναγιώτης Αντωνέλλης, Νικόλαος Βλαχόπουλος, Δημήτριος Βουτσινάς, Θεμιστοκλής Γεωργιάδης, ο γιος του Βασίλειος Καμαράδος, Αθανάσιος Κωνσταντινίδης, Διονύσιος Μακρής-Πλιάκας, Κων/νος Μπεκιάρης, Ιωάννης Παλάσης, Σωκράτης Παπαδόπουλος, Ζαφείριος Παπαχρήστου, Ευστάθιος Τιμο(ω)νίδης, Εμμ. Φαρλέκας, Μιχαήλ Χατζηαθανασίου, κ.ά.

Το Αρχείο Νηλέα Καμαράδου περιήλθε στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη» το 1996 και αποτελείται από εκκλησιαστικά μέλη και κείμενα γραμμένα από το τέλος του 18ου έως τα μέσα του 20ου αιώνα. Μετά το θάνατο του μουσικοδιδασκάλου, το αρχείο περιήλθε στον γαμπρό του, Νικόλαο Βλαχόπουλο, ο οποίος αντέγραψε, ταξινόμησε και εμπλούτισε το υπάρχον υλικό.

Ο Νηλέας ο Καμαράδος, εκκλησιαζόταν τακτικότατα στον Πατριαρχικό Ναό, για να μπορεί ν’ ακούει τον Ιάκωβο. Κάποια μέρα, τον πλησίασε και του είπε : «Σε θαυμάζω, γιά τον τρόπο που ψάλλεις τα διάφορα μαθήματα». Και ο Ιάκωβος, ο οποίος ήταν αυθόρμητος και ετοιμόλογος, του απάντησε : «Εάν κι εσύ, είχες κάνει τόσα χρόνια μέσα σ’ αυτόν το Ναό όσα έχω εγώ, θα είχες κι εσύ την δυνατότητα, να ψάλλεις έτσι».

 

[Π.Κατσουλιέρης]

Υπάρχει και η μαρτυρία αν θυμάμαι καλά του Γιώργου Μιχαλάκη οτι ο Ναυπλιώτης έστειλε τον πατριαρχικό πρωτοκανονάρχο και μαθητή του Στυλιανό Τσολακίδη στον Καμαράδο για ένα διάστημα. Και ο Καμαράδος σύμφωνα με άλλη μαρτυρία του Βουδούρη εκτιμούσε και θαύμαζε τον Ιάκωβο (βλ. περιστατικό που συναντήθηκαν μετά από μια πατριαρχική λειτουργία και ο Καμαράδος σχολίασε με θαυμασμό το Ναυπλιώτη ο οποίος του είπε οτι εάν έκανε και αυτός τόσα χρόνια στον Πατριαρχικό ναό έτσι θα έψαλλε).

ΓΚΜ
Ὁ Τσολακίδης ἔλαβε ΑΔΕΙΑΝ παρὰ τοῦ πρωτοψάλτου Ἰακώβου ἴνα ὑπάγῃ ὡς πρωτοκανόναρχος εἰς τὸν Γεώργιον ΒΙΝΑΚΗΝ, λόγου ἀνωτέρου μισθοῦ (8 ἔναντι 6 γροσίων ἐν τῷ Πατριαρχείῳ).

Διασταυρώνοντας τὰς πληροφορίας, ἴσως ἐπρόκειτο περὶ ἐποχῆς φωνητικῆς ἀλλαγὴς == αἱ ὑψολότεραι βάσεις τοῦ Βινάκη ἦτο ἴσως εὐνοηκώτεραι

Ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν Ἁγίου Ἰωάννου τῶν Χίων, μετὰ τὸ πέρας τοῦ Ἀποστόλου, ἔτρεχε ἴνα ἀπαγγείλη αὐτὸν εἰς τὴν Παναγίαν Καφατιανήν (μισθώμενος 4 γρόσια ἐπί πλέον, τουτέστι σύνολον 12 γρόσια), ὄπου καὶ ἔψαλλε ὁ ὑπερήλιξ πλέον Νηλεύς Καμαράδος

Παρακαλούθησε κάποια σποραδικὰ μαθήματα μαζί του

Ὑπῆρξε αὐτόπτης μάρτυς ΑΚΡΟΑΣΕΩΣ καὶ ἄμεσης καταγραφῆς ὡς καὶ ἀρκριβοῦς ἀναπαραγωγῆς ἐκτελέσεως == "σὲ ἄκουγε, σὲ ἔγραφε ..... (παῦσις καὶ χαριτολογῶντας) καὶ ὕστερα σοῦ τὰ ἔλεγε καλύτερα κι ἀπὸ ἐσένα....

(ὁ Νηλεὺς ἦτο πλέον ὑπερήλιξ, καὶ ὄχι μόνον δὲν εἶχε ὕφος, ἀλλ οὖτε φωνήν...)
Πληροφορίες περί Παναγίας Καφατιανής: http://fanarion.blogspot.fr/2016/05/blog-post_11.html

 

[Γιάννης Λιάκος]

Πόσο εύκολο είναι να ανέβει το βιβλίο:
Βιογραφία Νήλεως Καμαράδου Μουσικοδιδασκάλου (Ἀθῆναι 1976). σε μορφή pdf;
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

[dimitrios.zaganas]

Πόσο εύκολο είναι να ανέβει το βιβλίο:
Βιογραφία Νήλεως Καμαράδου Μουσικοδιδασκάλου (Ἀθῆναι 1976). σε μορφή pdf;
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

Διαθέσιμο από τον Σ.Ι.Χ. εδώ. Αν ο σύνδεσμος δεν λειτουργεί, επικοινωνήστε με τον κ. Χιώτο.

 

[ybulbu]

Πριν κάποια χρόνια ξεκίνησα να δακτυλογραφώ κάποια άρθρα του Γεωργίου Τσατσαρώνη από τα Ιεροψαλτικά Νέα και από άλλες εφημερίδες. Ο λόγος είναι ότι με εντυπωσίασε το γράψιμό του, που συνδυάζει καλή γνώση της ψαλτικής ως τέχνης, μουσική κατάρτιση (στο σημείο να παραπέμπει σε αρχαίους αρμονικούς φιλοσόφους) και βιώματα από μεγάλους δασκάλους. Και, επειδή ένα άρθρο από εφημερίδα σπάνια παίρνει το δρόμο της επίσημης έκδοσης, αν και θα ήταν ευκταίο για τα εν λόγω άρθρα, αποφάσισα να τα αναδείξω με τον τρόπο αυτό. Βέβαια, τα κείμενα βρίθουν τυπογραφικών λαθών και εγώ είμαι ατελής στη γνώση της γλώσσας, οπότε ανέλαβε ο φίλτατος Δημήτρης Σκρέκας να με βοηθήσει υποδεικνύοντάς μου διορθώσεις προκειμένου να αποκατασταθούν κατά το δυνατόν αρτιότερα, διατηρώντας βέβαια και τις ορθογραφικές ιδιαιτερότητες του πρωτοτύπου. Είναι πολλά τέτοια κείμενα έτοιμα από τριετίας και σιγά-σιγά θα αρχίσουν να ανεβαίνουν!

Αναρτώ σήμερα, μιας και ανακινήθηκε το θέμα του Νηλέως Καμαράδου, μια μελέτη του Τσατσαρώνη στη μεγάλη αυτή μορφή της μουσικής μας. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα Ιεροψαλτικά Νέα σε επτά συνέχειες, από το φύλλο του Σεπτεμβρίου του 1974 μέχρι το φύλλο των μηνών Ιουλίου & Αυγούστου του 1975. Επισυνάπτω και τα πρωτότυπα. Σημειωτέον πως, στην παράθεση κάποιων λόγων του Γεωργίου Παπαδοπούλου, χρησιμοποιήθηκε η γραφή του ιδίου και όχι οι μικροδιαφορές του Τσατσαρώνη, που μάλλον οφείλονται στον τυπογράφο.

Έχω την εντύπωση ότι κάποια στιγμή είδα ένα ευχαριστήριο του εγγονού του Νηλέως για το άρθρο αυτό, το οποίο το επαίνεσε και γνωστοποίησε πως από τα κιβώτια χειρογράφων που αναφέρει ο Τσατσαρώνης πλέον σώζονται πολύ λιγότερα κείμενα, αλλά με μια πρόχειρη αναζήτηση που έκανα τώρα στο αρχείο μου, δεν κατάφερα να βρω κάτι.

 

[Nikolaos]

Μήπως μπορεί να ανέβει και εδώ; Ευχαριστώ

Πόσο εύκολο είναι να ανέβει το βιβλίο:
Βιογραφία Νήλεως Καμαράδου Μουσικοδιδασκάλου (Ἀθῆναι 1976). σε μορφή pdf;
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

[π. Μάξιμος]

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΝΗΛΕΩΣ ΚΑΜΑΡΑΔΟΥ

MediaFire is a simple to use free service that lets you put all your photos, documents, music, and video in a single place so you can access them anywhere and share them everywhere.

www.mediafire.com

 

[Nikolaos]

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΝΗΛΕΩΣ ΚΑΜΑΡΑΔΟΥ

MediaFire is a simple to use free service that lets you put all your photos, documents, music, and video in a single place so you can access them anywhere and share them everywhere.

www.mediafire.com

Ευχαριστώ! Ευλογείτε και καλά Χριστούγεννα!