[Ανακοίνωση] Νέο! Ἔκδοση βιβλίου : «Λειτουργικά κατ'ήχον» Τάσος Φωτόπουλος, Σεπτέμβριος 2010

stapaman

Εφησυχάζων & ενίοτε προξενών αλγεινάς εντυπώσεις δ
Γλυκιά, γλυκιά!! :D

Είστε φανατικός, κύριε, και σας προτρέπω να γυρίσετε στα θρανία και να διαβάσετε Βέφα, Μαμαλάκη και Ρένα της Φτελιάς!!! :p



________________________________________________________________________________________________________________
Και για να σοβαρευτώ (ας προσπαθήσω έστω... :p:D) ... Θα συμφωνήσω ότι πολλές φορές προκειμένου να αποτυπώσουμε στο χαρτί κάποιες εκτελέσεις καταφεύγουμε σε κάποιες... "ορθογραφικές παρασπονδίες". Πώς να αποτυπώσεις ορθογραφήμενα στο έπακρο εκτελέσεις άφθαστης έμπνευσης όπως αυτές του Στανίτσα, ή του Παναγιωτίδη; Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αυτές τις "παρασπονδίες" τις αποδεχόμαστε ως κανόνα. Ούτε τις νομιμοποιούμε επειδή βρέθηκαν σε ένα ή περισσότερα σημεία κάποιων βιβλίων, έστω και κλασικών, μια που και σε αυτά τα ορθογραφικά και τυπογραφικά αμαρτήματα έδιναν και έπαιρναν, ούτε και απορρίπτουμε τις επισημάνσεις των λαθών αυτών με τελεσίγραφες ανακοινώσεις διανθισμένες με ευάριθμες παραπομπές.

Καταλήγοντας να πω ότι εάν ήμουν στη θέση του οποιουδήποτε εκδότη/επιμελητή θα άκουγα με προσοχή τις ενστάσεις που προηγήθηκαν όσον αφορά την ορθογραφία, μια που όλοι οι προλαλήσαντες (Γιάννου, Ζαγκανάς, Τσακίρογλου) τυγχάνουν γνώστες της ορθογραφίας (και όχι μόνο...) της Μουσικής μας και σίγουρα δεν αποτελούν τυχαία ονόματα. Ιδίως οι Γιάννου και Ζαγκανάς (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θεωρώ τον Τσακίρογλου υποδεέστερό τους) έχουν επιδείξει δείγματα γραφής τόσο στον τομέα της σύνθεσης και καταγραφής μελών, όσο και της επιμέλειας αντίστοιχων εκδόσεων. Προσωπικά λοιπόν, θα στεκόμουν με πολλή προσοχή στα λόγια τους προκειμένου να βελτιώσω και τις γνώσεις και το έργο μου, και σίγουρα δεν θα έμπαινα στη λογική του γνωστού άσματος, λογική που -δυστυχώς- φαίνεται να συμμερίζεται (προς το παρόν, τουλάχιστον) ο κος Φωτόπουλος...

Περί του μελισματικού μέρους, "περί ορέξεως κολοκυθόπιτα", άλλοι θα το επαινέσουν και άλλοι όχι... Είναι καθαρά θέμα μουσικής αντίληψης και... γούστου._

Στις δε παρατηρήσεις όσον αφορά το αισθητικό μέρος της έκδοσης, δεν θα πω περισσότερα, μια σύγκριση με ό,τι άλλο κυκλοφορεί μπορεί να βοηθήσει τον μέσο αναγνώστη/αγοραστή να βγάλει τα συμπεράσματά του...

Προσωπικά θα ευχηθώ πολλές, νέες και κατά το δυνατόν καλύτερες προσπάθειες στο μέλλον...
 
Last edited:

dimitrios.zaganas

Παλαιό Μέλος
Ας μη βιαζόμαστε να βγάλουμε κάποιον ΟΛΟ λάθος ούτε τους υπόλοιπους κακεντρεχείς. Δεν με λένε Χρήστο, αλλά ας κάνω μερικές (κριτικές) παρατηρήσεις-επισημάνσεις "για των στραβών το δίκιο"! :D


Έλεον ειρήνης
Α΄) Δεν υπάρχει ίσον με αντικένωμα και γοργό. Το αντικένωμα μπαίνει σε αναβάσεις και καταβάσεις. Μόνη εξαίρεση η ισότητα (σκέτο ίσον ή με πεταστή) εφόσον το αντικένωμα συνοδεύεται με απλή (και ακολουθεί μονόφωνη κατάβαση με γοργό κλπ.)
Πολύ σωστά!
4.Είναι λάθος ότι «δεν υπάρχει ίσον με αντικένωμα». Άνοιξε τα μεγάλα κεκραγάρια «του Κουκουζέλη» α ήχου (τόμος πρώτος μουσικής βιβλιοθήκης σελ.5 στο τέλος) στη φράση «Εισάκουσόν μου…»
Πρόκειται για αντικένωμα με απλή (βλ. συνημμένο).

Β΄) Δεν υπάρχει αντικένωμα σκέτο με δική του συλλαβή. Αν συνοδεύεται με απλή ναι.
Σπανίζει αλλά συναντάται (συνήθως σε αναγραμματισμούς). Βλ. συνημμένο.
5.Λάθος και το ότι «δεν υπάρχει αντικένωμα σκέτο με δική του συλλαβή». Στο ίδιο βιβλίο πιο κάτω «Τας εσπερινάς ημών ευχάς…» στην φράση «..ανάστασιν..»
Το παράδειγμα είναι άστοχο, δεδομένου ότι δεν έχουμε ολίγον κ αντικένωμα με δική του συλλαβή, αλλά ίσον με γοργόν κ αντικένωμα με δική του συλλαβή!:eek:

Γ΄) Μετά την βαρεία δεν ξέρω αν είναι αντικένωμα (άλλου χρώματος) ή έτσι γράφει ο συγγραφέας το ψηφιστόν (μάλλον το δεύτερο ισχύει απ' ότι βλέπω παρακάτω), αλλά ότι κι αν είναι, μετά από βαρεία το μόνο ποιοτικό σημάδι που επιτρέπεται είναι αντικένωμα και μόνο με την συνοδεία απλής.
Πολύ σωστά! Εξαιρείται ίσως η γνωστή συμπλοκή βαρείας, πεταστής (ως στήριγμα ή μη) κ αντικενώματος με απλή, δεδομένης της "πολυσημίας" της πεταστής. :wink:
2.Είναι λάθος ότι «μετά από βαρεία το μόνο ποιοτικό σημάδι που επιτρέπεται είναι αντικένωμα». Ας θυμηθούμε αντί αλλού τη συνηθέστατη θέση του «μεγάλου τέλους» του ομαλού : βαρεία – τρία ίσα – και ομαλό. Αλλά και άλλη θέση στο προαναφερθέν δοξαστικό : βαρεία – ίσον – απόστροφος με γοργό – και ίσον με κεντήματα με γοργό υπογραφόμενης οξείας και σε όλη τη θέση έτερον.
Άστοχα τα παραδείγματα δεδομένου ότι κ στις δύο μνημονευθείσες περιπτώσεις, οι χαρακτήρες ποιότητος (ομαλό, σύνδεσμος [η οξεία δε πού; :confused:]) συνδέουν δύο διαφορετικούς χαρακτήρες ποσότητος.

Και μετά του πνεύματός σου
Η Γ΄ περίπτωση παραπάνω.
Βλ. ανωτέρω.

Άξιον και δίκαιον (ετέρα γραμμή)
Α΄) Αντικένωμα της δίφωνης ανάβασης σε θέση.
Συναντάται συνήθως στη γνωστή γραμμή/κατάληξη Β´- Bαρέος ήχου αλλά κ αλλού (οι νεώτεροι το αντικαθιστούν ενίοτε με πεταστή:wink:). Με τη λογική του συνεπτυγμένου, δεν κάνουμε βέβαια λόγο για θέση. Στο "Άξιον κ δίκαιον" όμως δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Η δίφωνη ανάβαση θα έπρεπε, συνεπώς, να δηλωθεί με πεταστή κ ολίγον.

Β΄) Χαρακτήρας μετά από βαρεία δεν παίρνει έτερον.
1.Είναι λάθος ότι «χαρακτήρας μετά από βαρεία δεν παίρνει έτερο». Τα βιβλία βρίθουν. Το πρώτο δοξαστικό του ενιαυτού Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτη αρχίζει με βαρεία και έτερο στην πρώτη λέξη του «Θεία χάρις»
Σωστή εν μέρει η παρατήρηση. Χαρακτήρας μετά από βαρεία παίρνει συνήθως έτερον όταν υπ᾽αυτού τίθεται διπλή (κ ακολουθεί απόστροφος με ή χωρίς γοργόν) ή τριπλή (κ ακολουθεί απόστροφος ή ελαφρόν κ γοργό). Αυτό όμως δεν δικαιολογεί την τοποθέτηση του ετέρου μεταξύ του ίσου με βαρεία κ της αποστρόφου με γοργό, εφόσον το έτερον συνδέει την απόστροφο με γοργό με το ακολουθούν ίσον (με κεντήματα)!

Γ΄) Έτερον που συνδέει ίσον με κεντήματα (τα οποία έχουν το γοργό από πάνω).
3.Δε συνέδεσα με έτερον «ίσον με κεντήματα που έχουν γοργό από πάνω». Δεν πρόσεξες ότι το έτερον αρχίζει από το τέλος της προηγούμενης σειράς και συνεχίζεται στην επόμενη. Η θέση είναι όπως η προηγούμενη του Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτη.
Εύλογες ερωτήσεις: Γιατί δεν ετέθη ολίγον στηρίζον το ίσον με τα κεντήματα με γοργό (σύμφωνα με τα κρατούντα στη Ν.Γραφή); Προς τί ο διπλασιασμός του (ανακριβώς τοποθετημένου) ετέρου;

...Το θέμα της ορθογραφίας είναι πολύπλοκο. Οι μεταγραφείς παλαιοί δάσκαλοι δεν ακολούθησαν τις θεωρητικές περί ορθογραφίας απόψεις του Θ. Φωκαέα που τις έγραψε άλλωστε αργότερα. Οδηγός μας είναι η ακοή αλλά προπάντων η μελέτη των παλαιών χειρογράφων της τελευταίας, προ των τριών δασκάλων, γραφικής περιόδου.
Σχετικά σχόλια έχω στον πρόλογο της φωτοτυπικής έκδοσης της Κρηπίδας του Φωκαέα (Έκδοση Ομίλου Ελληνικών Τεχνών – Αθήνα 2005). ...
Τάσος Φωτόπουλος

Αν κ δεν είναι (πάντα) "δογματικό", το θέμα (των κανόνων) της ορθογραφίας γίνεται σίγουρα πολύπλοκο όταν η παλαιά γραφή μπλέκεται με τη νέα. Οδηγός μας είναι πρωτίστως η όραση και η μελέτη της παρακαταθήκης των 3 Διδασκάλων (κ των μαθητών τους) κ των έντυπων κλασικών εκδόσεων, δεδομένου ότι ζούμε στη μετά του 1814 εποχή και γράφουμε στη Νέα Μέθοδο.
Αν κ εκτός θέματος, μπορείτε να μας δώσετε συγκεκριμένα παραδείγματα αποστασιοποίησης του Θ.Φωκαέως από τους Διδασκάλους του;
 

Attachments

  • Mousiki_Bibliothiki_01.pdf
    33.5 KB · Views: 35
  • Mousiki_Bibliothiki_02.pdf
    33.2 KB · Views: 13
  • Doxastarion_Kwnstantinou.pdf
    367.5 KB · Views: 25
Last edited:
Top