πάλι παρεξήγησες και το πας αλλού συνάδελφε δεν είπα ότι λυπουμαι για κάποιον αλλά από αυτό το επιπεδο συζήτησης , δεν γνωριζόμαστε καν και μου λες δημόσια μέσα στο φόρουμ να λυπάμαι τον εαυτό μου... τώρα τι να πω δεν ξερω
Νέος Πρωτοψάλτης στον άγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης.
- Thread starter Αντώνιος Βασιλείου
- Start date
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΚΑΡΠΕΛΛΟΣ
Μέλος
Ο Δημήτρης Χριστοδούλου είναι ένας ταλαντούχος νέος άνθρωπος, με ήθος και πολλά προσόντα, φωνή, γνώση, τέχνη! Συγχαρητήρια για την επιλογή αυτή!
Αισθάνομαι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση ότι η πνοή τού Μεγάλου Δασκάλου μας, τού Χατζημάρκου, θα πνεύσει στο ιστορικό προσκύνημα τού Πολιούχου τής Θεσσαλονίκης! Παράλληλα είμαι βέβαιος ότι ο Δημήτρης, με την σωφροσύνη που τον διακρίνει, θα σεβαστεί και την παράδοση των Θεσσαλονικέων Πρωτοψαλτών και δη τού μεγάλου προκατόχου του Χρυσάνθου Θεοδοσοπούλου. Άξιος!
Αισθάνομαι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση ότι η πνοή τού Μεγάλου Δασκάλου μας, τού Χατζημάρκου, θα πνεύσει στο ιστορικό προσκύνημα τού Πολιούχου τής Θεσσαλονίκης! Παράλληλα είμαι βέβαιος ότι ο Δημήτρης, με την σωφροσύνη που τον διακρίνει, θα σεβαστεί και την παράδοση των Θεσσαλονικέων Πρωτοψαλτών και δη τού μεγάλου προκατόχου του Χρυσάνθου Θεοδοσοπούλου. Άξιος!
Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
Πολύ ωραία τοποθέτηση.
Κι εγώ αναφωνώ «Άξιος» και μακάρι, όπως λέτε, να τον ενδυναμώσει ο Θεός να σηκώσει το βάρος ενός τόσο ιστορικού αναλογίου.
Τι να πει κανείς, δεν λειτουργούν ούτε επιτροπές ούτε τίποτα. Παρακμή, οι τοποθετήσεις γενικώς έχουν γίνει απλά απόφαση του κάθε ανίδεου μητροπολίτη, πρωτοσύγκελου και δεν το λέω για τον συγκεκριμένο νέο ψάλτη. Βάλανε απέναντι στον Τζινευράκη ένα νέο ψάλτη ερωτήθηκε? Λυπάμαι.
Last edited:
Και κάτι ακόμη να προσθέσω, αγαπητέ συνάδελφε και ακούστε άμα έχετε διάθεση,... Σας κούρασα λίγο... Δεν διαβάσαμε σε κάποια μελέτη ότι το ύφος έχει άμεση σχέση με το υθος, οι κριτικοί στη λογοτεχνία θυμίζουν συχνά το λόγο του Μπιφον που διδάσκει πως το "υφος είναι ο ίδιος ο ανθρωπος" εξάλλου και στα διάφορα θεωρητικά της μουσικής μας βλέπουμε κεφάλαια για το ήθος που θέλουν να δώσουν οι ήχοι. Δεν αμφιβαλουμε ότι το ύφος διμιουργειται από τα ακούσματα που έχει ο καθένας μας και την τριβή επάνω σε αυτά. Όμως το ήθος με άλλα λόγια η πνευματική κατάσταση του ψαλτου, βγαίνει στο ψαλσιμο του. Τι ύφος μπορεί να έχει ένας ανήθικος ένας διεφθαρμένο φιλαργυρος εκκοσμικευμενος, εγωιστής?? Τι ύφος μπορεί να έχει αυτός που δεν εμφορείται από φόβο Θεού και δεν μετέχει των Αχράντων Μυστηρίων? Ύφος και ήθος λοιπόν μαζί για να γίνεται η μουσική προσευχή και ευπρόσδεκτη ενώπιον του Θεού, άμα σας λέει κάτι αυτό καλώς,..
Αυτός είναι ο ορισμός της διπλωματίας. Έχει χαθεί η αμεσότητα στην εποχή μας κι έχουμε γεμίσει κρυψίνοες. Αν δε στηλιτεύσει το συνάφι μας τις όποιες αποκλίσεις, τότε ποιος; Ή θα θεσμοθετήσουμε την ασυδοσία; Τα δημοσίως γενόμενα, δημοσίως και ελέγχονται. Δε νομίζω να έχει κάποιος κάτι προσωπικό με το συνάδελφο.
Εγώ πάλι, καθόλου. Άλλη η παράδοση της Θεσσαλονίκης: πιο δωρική, πιο αφαιρετική, πιο κλασική από τους ευφάνταστους αυτοσχεδιασμούς του Χατζημάρκου και πιο κατανυκτική από τις φωνητικές ακροβασίες του. Εν ολίγοις, πιο εκκλησιαστική.
Αμήν! Το ελπίζουμε και το ευχόμαστε όλοι. Ίδωμεν! Προς το παρόν είναι σε τελείως διαφορετικά πατήματα.
Το ύφος βγαίνει από το βίωμα και την προσήλωση κατά τη λατρεία. Ξέρουμε ψάλτες που δε φημίζονταν για την αγιότητά τους (ένας είναι, φυσικά, ο καρδιογνώστης), που όμως ζούσαν τη λατρεία και έκαναν το εκκλησίασμα να ανατρυχιάζει με την εκφραστικότητά τους (δεν εννοώ εντυπωσιασμό από τραγούδια, αυτό είναι άλλο πράγμα).
ΠΜΧ
...
Συμφωνώ με τα γραφόμενά σου, αλλά επειδή ακούω συχνά τον επιθετικό προσδιορισμό "εκκλησιαστικός" (ήθος, ύφος κλπ), μου έχει δημιουργηθεί για τα καλά η απορία: τί και πώς ορίζουμε κάτι ως εκκλησιαστικό; Υπάρχει πηγή που να αναφέρει κάτι σχετικό; Είτε για το ύφος είτε για το ήθος.
Στον ίδιο άξονα, πάντα μου έκανε εντύπωση η χρήση αυτού του όρου. Όσους έχω ακούσει να τον αναφέρουν, αν καταλαβαίνω καλά, έχουν στο νου τους κάτι αντικειμενικά ορισμένο, που όμως εγώ δεν μπορώ να το εντοπίσω. Για να γίνω πιό συγκεκριμένος, θα αναφέρω δύο τινά:
1) μου έχει συμβεί πολλάκις, μαθητές από τις "νεώτερες" σχολές να μου κατηγοριοποιήσουν τον ένα και τον άλλο ψάλτη ως αντιεκκλησιαστικό. "Φοβερές ικανότητες, είναι όμως εξωεκκλησιαστικό το ήθος του ψαλσίματός του". Έχω ρωτήσει τι ακριβώς εννοούν, και ποτέ δεν πήρα ακριβή απάντηση.
2) Ευτράπελο: δέκα άτομα είχαμε μια δουλειά σε κάποια αίθουσα. Υπήρχαν σε αυτούς και κάποιοι ψάλτες. Θέλοντας να περάσει πιό "ευχάριστα" η ώρα, έβαλα να ακούσουμε Τσαμκιράνη (η επιτομή της "εκκλησιαστικότητας για μένα). Μετά από μερικά λεπτά, γυρνάει εκνευρισμένος ένας από αυτούς (ψάλτης) και μου λέει: αμάν, πια, με τα μιρμοιροκλάματα που μας έβαλε! Δεν είναι ψάλσιμο αυτό. Μιρμοιροκλάματα!
vaiacum
Ποιος είπε ότι ο Δημήτρης Μητροπάνος δεν ζει πια;;
Αν κολλάμε στους τύπους, τότε ναι, είναι νεωτερισμός ο όρος "εκκλησιαστικό ύφος". Αλλά μην κάνετε ότι δεν καταλαβαίνετε πως χρησιμοποιείται ως όρος για να σταθεί απέναντι στο "τραγουδιάρικο", "σκυλάδικο", "αμανετζίδικο", "γυφτολαϊκό" ύφος κλπ, που επίσης είναι νεωτερισμοί, αλλά δυστυχώς τείνουν να κατακλύσουν όλο και περισσότερες ενορίες (και δη ενορίες - βιτρίνες).
Last edited:
Τι είναι εκκλησιαστικό; Μα, αυτό που εμπνέει κατάνυξη και προσευχή, που μυρίζει λιβάνι, που έχει ιεροπρέπεια, δεν προκαλεί, δε λέει "δοξάστε με", που καθιστά τη μουσική μέσο λατρείας και όχι αυτοσκοπό, που ο ψάλτης εκπροσωπεί τον προσευχόμενο λαό, προσπαθώντας να προσφέρει στο Θεό ό,τι πιο αγνό και εκλεκτό μελωδικά, όπως ό,τι άλλο προσφέρεται στο Ναό. Νομίζω πως είναι σαφής ο όρος!
ΠΜΧ
...
Σαφώς και συμφωνώ με αυτά που λέτε. Δεν κάνω ότι δεν καταλαβαίνω. Αυτό που προσπαθώ να εξηγήσω, είναι ότι το εκκλησιαστικό ύφος νιώθω ότι είναι μια αρκετά υποκειμενική έννοια. Πχ, εμένα δεν με αναπαύει ο τρόπος που έψαλε ο Χατζημάρκος (τυχαίο παράδειγμα) και πολλοί άλλοι εκ των μεγάλων, για πολυποίκιλους λόγους. Συνοπτικά, δεν νιώθω ότι "με φέρνει πιό κοντά στην εκκλησία". Κάποιον άλλο, όμως, δεν αποκλείεται να τον βοηθάει το ύφος αυτό. Ένα παράδειγμα αρκετά ενδιαφέρον, είναι ο Σακελλαρίδης. Τον θεωρείτε εκκλησιαστικό ή όχι; Είναι σαφώς τραγούδι (δεν το λέω με αρνητική έννοια, αλλά είναι) το ψάλσιμό του, όμως, προσωπικά, στις ηχογραφήσεις ακούω αρκετό "εκκλησιαστικό βάθος". Μπορεί να το θεωρήσει κάποιος ψευτο-συναισθηματισμούς, απλώς εμένα μου βγάζει αυτό που γράφω και παραπάνω.
Αντιλαμβάνομαι τι θέλεις να πεις. Απλά, μερικές φορές, αυτό το "δοξάστε με" μπορεί να είναι... τρικυμιώδες στην ψυχή του ανθρώπου, ενώ ο πιστός από κάτω να το εκλάβει εντελώς διαφορετικά. Προφανώς, άλλο να κάνεις συλλαβή και κορώνα, κι άλλο να κάνεις κορώνα μια φορά στο τόσο.
Υγ: με συγχωρείτε αμφότεροι που επιμένω στο θέμα αυτό. Είναι απορία που την έχω πολύ καιρό. Δεν αντιλέγω από "εξυπνάδα".
Δε θέλω να επεκταθώ γιατί η κουβέντα αυτή είναι γενικότερη ενώ εδώ μπορεί να θεωρηθεί ως προσωπική μομφή. Εν ολίγοις, δε μπορεί να μη βιώνεις κάτι βαθύτερο όταν ψάλλεις έτσι:
ΥΓ: Αν δε σου ανοίγουν τα βίντεο, δοκίμασε να αλλάξεις browser.
Last edited:
Αγαπητέ συνάδελφε όταν λέμε βίωμα στο αναλόγιο εννοειται συν τις άλλοις ότι είναι κατεξοχήν τα ακούσματα, η τήρηση του τυπικού, η στάση μας, ο τρόπος που ψαλουμε και ένα σωρό άλλα, θα συμπληρώσω, συμφωνώ μαζί σου
Σύμφωνοι. Όσο για τα ακούσματα, ευθυνόμαστε και οι ίδιοι εν πολλοίς. Όταν ψάχνουμε ψάλτες για να εντυπωσιαστούμε από τις φωνητικές τους ακροβασίες αδιαφορώντας για την ιεροπρέπεια των μελών, αυτό θα βγει και στο δικό μας ψάλσιμο. Δόξα τω Θεώ, ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα είναι προσιτά, οπότε έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε και να επιλέξουμε. Επίσης, όταν εγώ λέω βίωμα, εννοώ το να κατανύσσομαι και να συγκλονίζομαι πρώτος εγώ με τα ψαλλόμενα. Τα άλλα είναι πιο τεχνικά στοιχεία που πλαισιώνουν την εικόνα του σωστού ψάλτη.
ΠΜΧ
...
Έχεις δίκιο σε αυτό που λες. Δεν ξέρω όμως πως (ή αν) γίνεται.
Για την ακρίβεια, ελάχιστες φορές μπορώ παράλληλα να επεξεργάζομαι στο μυαλό μου τί ψάλλω, ειδικά όταν μιλάμε για κανόνες...
Παρεμπιπτόντως, στο θέμα αυτό...
Είχα μια φορά κουβέντα με έναν πολύ καλό ιερέα, βαθύ γνώστη της βυζαντινής, και του λέω: πάτερ, πώς γίνεται να καταλαβαίνεις τί ψάλλεις; Ακόμα κι αποβραδίς να έχεις διαβάσει μεταφράσεις κλπ, όταν ψάλλεις προσέχεις τόσα πολλά πράγματα (ειδικά αν έχεις χορωδία) που είναι σχεδόν αδύνατο να μπορείς παράλληλα να προσεύχεσαι, κατανύσσεσαι κλπ. Άρα, τί κάνουμε ακριβώς;
Και μου είπε: κοίταξε. Εγώ σκέφτομαι το εξής. Ότι εμάς καθήκον μας είναι να ψάλλουμε όσο καλύτερα και κατανυκτικότερα μπορούμε, για να βοηθήσουμε τους πιστούς να προσευχηθούν. Και, πιστεύω, η προσευχή που θα κάνουν αυτοί, χάρη σε μας, θα καλύπτει το δικό μας κενό.
Μάλιστα, εντύπωση μου έκανε ότι κι ο ίδιος ο δάσκαλός μου μού έχει πει ακριβώς το ίδιο πράγμα.
Θέλει δουλειά πολλή και αλλαγή ρότας σε κάποια πράγματα που έχουμε κακώς συνηθίσει τα τελευταία χρόνια. Για παράδειγμα, το τρέξιμο δε βοηθάει ποτέ. Μόνο οι Κανόνες της Μ. Εβδομάδας συνηθίζεται να λέγονται σε ρυθμό πολυβόλου, οι υπόλοιποι όχι. Το μουσικό κείμενο πολλές φορές αποσυντονίζει γιατί οδηγεί σε προσκόλληση, αφού προσπαθούμε να το ακολουθήσουμε κατά γράμμα και να το στολίσουμε όσο περισσότερο μπορούμε, οδηγούμενοι ενίοτε σε υπερβολές. Γι' αυτό, το μαθαίνουμε απ' έξω, κλείνουμε το βιβλίο και ψάλλουμε από στήθους. Έτσι έχουμε καλύτερη συναίσθηση και του λόγου και του μέτρου κατά το ψάλλειν. Βέβαια, είναι απαραίτητο το κείμενο όταν έχουμε χορό. Και τότε, όμως, δεν τον αφήνουμε να παρασυρθεί, ελέγχουμε την έκφραση: εντάσεις, σβησίματα κλπ. Βοηθούν επίσης το άκουσμα και η καλώς νοούμενη μίμηση, αφού πρέπει να ψάλλεις σε πατήματα κάποιου που σε κατανύσσει και σε κάνει να αντιληφθείς τα λεγόμενα προκειμένου να το καταφέρεις κι εσύ.
Όμως, και τα λόγια να λέμε μηχανικά, πράγμα φυσικό για κάποιες στιγμές μέσα σε μια Ακολουθία διάρκειας 3-3,5 ωρών, αυτό που έγραψες παραπάνω ότι «ψάλλουμε όσο καλύτερα και κατανυκτικότερα μπορούμε, για να βοηθήσουμε τους πιστούς να προσευχηθούν», μας υποβάλλει κι εμάς σε αντίστοιχη στάση. Πχ, σε ένα Κοινωνικό, τι λόγια να σκεφτείς; Όμως, κι εκεί γίνεται ένας μουσικός διάλογος, μια αλληλουχία φράσεων που, αν αποδοθούν με τη δέουσα εκφραστικότητα, κατανύσσουν και τον ψάλτη και το εκκλησίασμα, δημιουργώντας ατμόσφαιρα προσευχής, εν προκειμένω για την προσέλευση των πιστών στα Άχραντα Μυστήρια. Βέβαια, πρέπει το κείμενο να είναι γνωστό ώστε να υπάρχει η άνεση της ερμηνείας. Όπως λέει, άλλωστε, και ο Ταλιαδώρος, «η ερμηνεία είναι το άπαν»!
Όμως, και τα λόγια να λέμε μηχανικά, πράγμα φυσικό για κάποιες στιγμές μέσα σε μια Ακολουθία διάρκειας 3-3,5 ωρών, αυτό που έγραψες παραπάνω ότι «ψάλλουμε όσο καλύτερα και κατανυκτικότερα μπορούμε, για να βοηθήσουμε τους πιστούς να προσευχηθούν», μας υποβάλλει κι εμάς σε αντίστοιχη στάση. Πχ, σε ένα Κοινωνικό, τι λόγια να σκεφτείς; Όμως, κι εκεί γίνεται ένας μουσικός διάλογος, μια αλληλουχία φράσεων που, αν αποδοθούν με τη δέουσα εκφραστικότητα, κατανύσσουν και τον ψάλτη και το εκκλησίασμα, δημιουργώντας ατμόσφαιρα προσευχής, εν προκειμένω για την προσέλευση των πιστών στα Άχραντα Μυστήρια. Βέβαια, πρέπει το κείμενο να είναι γνωστό ώστε να υπάρχει η άνεση της ερμηνείας. Όπως λέει, άλλωστε, και ο Ταλιαδώρος, «η ερμηνεία είναι το άπαν»!
evangelos
Ευάγγελος Σολδάτος
Φάλτσος δεν είναι ο Δημήτρης, σήμερα πολύ δύσκολο να πετύχεις μη φάλτσο. Εύχομαι να τον φωτίσει ο Άγιος και να μιμηθεί το ύφος που αρμόζει στον ιστορικό ναό της Θεσσαλονίκης. Πιστεύω έχει την ικανότητα να ψάλλει κατά το παραδοσιακό ύφος, παρά τα διάφορα "έξτρα τσαλιμάκια"που κατά καιρούς κάνει, εύχομαι να έχει και την θέληση. Καλή επιτυχία Δημήτριε!