Το θέμα ωφελεί πάρα πολύ κάποιον που είναι νεότερος από εσάς και δεν έχει υπόψη του όλα όσα εσείς έχετε συζητήσει μέχρι αηδίας. Όποιος βαρέθηκε μπορεί απλά να επισκεφθεί άλλη συζήτηση. Σταματήστε τις κοροϊδίες και άστε όποιον θέλει να ρωτήσει και να μάθει 5 πράγματα.
Διαβάζοντας και το κείμενο "Αγία Αναφορά" που αναρτήθηκε χθες έχω να παρατηρήσω σε συνδυασμό και με τα posts μια σύγχυση απόψεων. Πχ άλλοτε οι "κλασικοί" του 18ου και 19ου αιώνα θεωρούνται υπερασπιστές και τεκμήριο της παραδόσεως, άλλοτε αμφισβητούνται ως νεωτεριστές, άλλοτε το πρόβλημα παρουσιάζεται να ξεκινάει από παλιά, άλλοτε πολύ πρόσφατα. Άλλοτε η μουσική αλλοιώνεται στην εποχή του Πέτρου, άλλοτε από τους 3 δασκάλους και εξής, άλλοτε στον 20 αιώνα, άλλοτε μετά το Β' παγκόσμιο πόλεμο. Άλλος εξειδικεύει το ζήτημα των ευχών στην Αγία Αναφορά του Χρυσοστόμου αλλά όχι του Μ.Βασιλείου, άλλος θεωρεί και το Χερουβικό υπερβολικά μελισματικό απέναντι στις ευχές, άλλος όχι, το χερουβικό σωστά λέγεται. Αλλού αναφέρεται ότι τα σωστά λειτουργικά είναι μια λιτή μονωδία, αλλού όμως υπάρχει παράπονο ότι δεν τα λένε χορωδιακά που είναι και παραδοσιακότερο.
Ειδικότερα στην εργασία έχω να παρατηρήσω ότι οι περισσότερες αναφορές της είναι σε σημερινές μελέτες και όχι σε στοιχεία από την εποχή στην οποία αναφέρεται. Πιθανόν οι μελέτες αυτές να έχουν αντίστοιχες πηγές αλλά θα ήταν πειστικότερο εάν παρετίθοντο και εδώ.
Γενικά αφήνεται η εντύπωση ότι στο 18ο και 19ο αιώνα η μουσική και η λειτουργική βρίσκονταν σε μεγάλη παρακμή, με μακάμια ή με μουσικές υπερβολές αλλά χωρίς κανένα σχετικό παράδειγμα για να καταλάβουμε τη φύση του προβλήματος.
Σχετικά με την Αγια Σοφιά, η παρατήρησή μου είναι ότι η θ. λειτουργία του Χρυσοστόμου δε γίνονταν μόνο εκεί (φαντάζομαι) αλλά σε πολλές χιλιάδες άλλους ναούς, οι οποίοι μάλιστα είχαν μέγεθος, στελέχωση και ρόλο πλησιέστερο στα σημερινά δεδομένα.