Οι αδελφές της Μονής Novo Tikhvinsky στο μακρινό Ekaterinburg της Ρωσίας ψάλλουν την Τιμιωτέρα σε ήχο πρώτο. Να είστε επιεικείς, καθώς έχουν κάνει ελάχιστα μαθήματα ψαλτικής (15 ημέρες) και δεν γνωρίζουν παρά ελάχιστα την ελληνική γλώσσα. Είναι όμως γεμάτες ζήλο, ταλέντο και πόθο για κάθε τι το παραδοσιακό, με πρώτη την ψαλτική.
Ε.Γ.
Πολύ καλές οι μοναχές κ. Γιαννόπουλε! Εντάξει, μην περιμένετε βυζαντινά φωνητικά γυρίσματα, αλλά είναι συγχρονισμένες (αυτό έλειπε, οι Ρώσοι δεν αστειεύονται σ' αυτά...) και λένε και ωραίες γραμμές, κάνουν και το κάτω ΖΩ, κάνουν και πρώτο δίφωνο στο "Καθείλε δυνάστας". Για 15 μέρες βυζαντινή είναι πάρα πολύ καλό αποτέλεσμα!
Πολύ καλές οι μοναχές κ. Γιαννόπουλε! Εντάξει, μην περιμένετε βυζαντινά φωνητικά γυρίσματα, αλλά είναι συγχρονισμένες (αυτό έλειπε, οι Ρώσοι δεν αστειεύονται σ' αυτά...) και λένε και ωραίες γραμμές, κάνουν και το κάτω ΖΩ, κάνουν και πρώτο δίφωνο στο "Καθείλε δυνάστας". Για 15 μέρες βυζαντινή είναι πάρα πολύ καλό αποτέλεσμα!
Αφού σας άρεσε, χαίρομαι ειλικρινά.
Η Τιμιωτέρα ψάλθηκε από την Μουσική Παρακλητική του π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, αφού αυτήν χρησιμοποιεί ο δάσκαλός τους.
Ακούστε και ένα χερουβικό σε ήχο πρώτο (Μουσικόν Τριώδιον π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, Παράρτημα του πρώτου τόμου, όπου υπάρχουν χερουβικά βασισμένα στον Θεόδωρο Φωκαέα, αλλά συντομώτερα).
Επειδή δεν είχαν μάθει ακόμη να ψάλλουν το Ως τον βασιλέα αργά και επειδή οι ιερείς τους λειτουργούσαν επίσης αργά, αναγκάστηκαν να ξαναρχίσουν το χερουβικό. Δεν χάθηκε ο κόσμος...
Προς στιγμήν τους ενδιαφέρει να μάθουν να ψάλλουν ορισμένα πράγματα στα ελληνικά.
Ε.Γ.
Ακούστε και ένα χερουβικό σε ήχο πρώτο (Μουσικόν Τριώδιον π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, Παράρτημα του πρώτου τόμου, όπου υπάρχουν χερουβικά βασισμένα στον Θεόδωρο Φωκαέα, αλλά συντομώτερα).
Επειδή δεν είχαν μάθει ακόμη να ψάλλουν το Ως τον βασιλέα αργά και επειδή οι ιερείς τους λειτουργούσαν επίσης αργά, αναγκάστηκαν να ξαναρχίσουν το χερουβικό. Δεν χάθηκε ο κόσμος...
Ε.Γ.
Ακούστε και ένα χερουβικό σε ήχο πρώτο (Μουσικόν Τριώδιον π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, Παράρτημα του πρώτου τόμου, όπου υπάρχουν χερουβικά βασισμένα στον Θεόδωρο Φωκαέα, αλλά συντομώτερα).
Επειδή δεν είχαν μάθει ακόμη να ψάλλουν το Ως τον βασιλέα αργά και επειδή οι ιερείς τους λειτουργούσαν επίσης αργά, αναγκάστηκαν να ξαναρχίσουν το χερουβικό. Δεν χάθηκε ο κόσμος...
Ε.Γ.
Από το μήνυμα αυτό πέρασαν κιόλας 3,5 χρόνια. Τότε έψαλαν περίπου 14 μοναχές. Στο διάστημα των ετών αυτών και μετά από συστηματική και κοπιαστική εργασία οι αδελφές έχουν διευρύνει το ρεπερτόριό τους στα σπουδαιότερα μέλη του σύντομου και αργού ειρμολογίου, του νέου στιχηραρίου και της παπαδικής. Έχουν γίνει πολλές προσαρμογές ή εξ αρχής μελοποιήσεις στην σλαβονική κατά την ρωσική της προφορά και στις ακολουθίες τους ψάλλουν απροβλημάτιστα σ᾿ αυτήν, ή στην ελληνική την οποία έχουν πλέον μάθει σε ικανοποιητικό βαθμό. Υπάρχουν πολλές ηχογραφήσεις τους, αλλά την περίοδο αυτή δεν μπορώ να ανεβάσω, δεν έχω τον χρόνο
Το Εκατερίνμπουργκ βρίσκεται πολύ κοντά στην νοητή γραμμή που χωρίζει την Ευρώπη από την Ασία, στα Ουράλια. Εκεί μετέφεραν την τσαρική οικογένεια (από την Αγ. Πετρούπολη όπου τους συνέλαβαν) και τους σκότωσαν. Μια μεγάλη ιστορία με επεκτάσεις μέχρι τις μέρες μας, που δεν είναι δυνατόν να γράψω τώρα εδώ.
Το παλιό μοναστήρι είναι στο κέντρο της πόλης, με κεντρικό ναό αυτόν του Αγ. Αλεξάνδρου Νέφσκι, όλη όμως η έκταση είχε καταληφθεί από τους κομμουνιστές και τα τελευταία χρόνια αποδόθηκε πάλι -μερικώς- στην μονή . Σήμερα η μονή στεγάζεται στο προάστιο Ελισσαβέτ και το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Αγ. Αικατερίνα.
Πρόκειται για μια αληθινή κοιτίδα γνήσιου ορθόδοξου μοναχισμού, εκκλησιαστικής τέχνης και χριστιανικής δραστηριότητας στην περιοχή αυτή. Εξαιρετικά έχει βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση η αδελφική σχέση των μοναζουσών με το κοινόβιο της Ορμύλιας.
Πήραν ευλογία να ανακατασκευάσουν τον ναό του Αγ. Αλεξάνδρου Νέφσκι και αυτό που βλέπετε είναι η πρώτη λειτουργία με τον πατριάρχη Κύριλλο. Μόλις πριν 1,5 μήνα ο ναός ήταν πράγματι σαν γιαπί, με τις σκαλωσιές να φτάνουν μέχρι τον τρούλο και όλους να εργάζονται 16 ώρες την ημέρα για να προλάβουν. Δεν πίστευα ότι θα προλάβουν, και οι ίδιες κάποια στιγμή είχαν αμφιβολίες. Δόξα τω Θεώ όμως, τελείωσαν αργά το βράδυ της παραμονής (18-5-13).
Οι αδελφές του μοναστηριού που ασχολούνται με την αγιογραφία έχουν γυρίσει όλο τον ορθόδοξο κόσμο μελετώντας μνημεία και τεχνοτροπίες, στήνοντας το εργαστήριό τους και αποκτώντας σταδιακά μεγάλη εμπειρία και θαυμαστή ικανότητα στην τέχνη αυτή, κάτι που πέρα από τα άλλα αντικατοπτρίζει και την εσωτερική τους κατάσταση. Πρόκειται για ευλογημένους ανθρώπους! Ανεβαίνοντας στις σκαλωσιές τον Απρίλιο και μελετώντας από κοντά το έργο τους, συνειδητοποίησα ότι λίγες φορές, ακόμη και στην Ελλάδα, βλέπεις τέτοια ποιότητα.
Παράλληλα, μια άλλη ομάδα μοναζουσών ασχολήθηκε με την ψαλτική ξεκινώντας από το μηδέν. Δουλέψαμε συστηματικά τα τελευταία πέντε χρόνια και σήμερα είναι σε θέση να ψάλλουν άνετα τις κλασσικές μελωδίες, αργά χερουβικά και κοινωνικά,κ.ά. Το σημαντικότερο είναι ότι σταδιακά αρχίσαμε να προσαρμόζουμε μελωδίες στην λειτουργική τους γλώσσα, την σλαβονική. Βάλαμε συγκεκριμένα κριτήρια, διορθώσαμε και βασανιστήκαμε σε πολλές περιπτώσεις μέχρι να βρούμε ένα δρόμο λυσιτελέστερης εργασίας. Είναι η αλήθεια ότι συγκεκριμένες τέτοιες προσπάθειες, παλαιότερες και νεότερες δεν μας ικανοποίησαν (σε διαφορετικό βαθμό βέβαια η καθεμία). Ακόμη και τον προηγούμενο μήνα που εξετάσαμε από κοντά ογκώδη τέτοιο τόμο, οι ίδιες μου ανέφεραν συγκεκριμένα προβλήματα που παρουσιάζει, και το πώς δεν τις αναπαύει σε σχέση με μουσικά κείμενα που τους δίδαξα όλα αυτά τα χρόνια.
Ας μη μακρυγορήσω. Ψάλλουν το χερουβικό του πρώτου ήχου του Φωκαέως, σε σύντμηση του π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη (βλ. Μουσικόν Τριώδιον, τόμ. Α΄, στο Παράρτημα). Είχαν συνενοηθεί με τον πατριάρχη, τα ήθελε όλα σύντομα, αλλά από την άλλη μεριά ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκε η ψαλτική σε τέτοια σπουδαία λειτουργική ευκαιρία στην περιοχή εκείνη και όλοι πήραν μια γεύση.
Το Σύμβολο της Πίστεως ψάλλεται από όλο το εκκλησίασμα.
Ο πατριάρχης έδωσε ευλογία η μονή να ονομάζεται πλέον "Αγ. Αλεξάνδρου Νέφσκι και Νόβο Τιχβίν".
Όλες αυτές οι προσπάθειες και πολλές άλλες από τις δραστηριότητες της μονής (πολυποίκιλες και πολυεπίπεδες) ευλογούνται από τον γέροντα Αβραάμ και την γερόντισσα Δομνίκη, οι οποίοι πρωτοστατούν εις παν έργον αγαθόν.
Εύχεσθε...
Να κάνω και εγώ μία ερώτηση: Είναι κάποιοι ύμνοι που οι Σλάβοι ψάλλουν πάντα (και) στα ελληνικά, όπως “Τὸν δεσπότην...” ή το τρισάγιο; Αν ναι τότε αυτό έχει ρίζες σε αρχαία τυπικά (έχω κάτι υπ' όψη μου: διάταξη μονής που επιβάλλει στους ξενόγλωσσους μοναχούς όταν δεν εκκλησιάζονται με την υπόλοιπη αδελφότητα στο καθολικό το τρισάγιο της λειτουργίας να ψάλλεται στα ελληνικά);
Να κάνω και εγώ μία ερώτηση: Είναι κάποιοι ύμνοι που οι Σλάβοι ψάλλουν πάντα (και) στα ελληνικά, όπως “Τὸν δεσπότην...” ή το τρισάγιο; Αν ναι τότε αυτό έχει ρίζες σε αρχαία τυπικά (έχω κάτι υπ' όψη μου: διάταξη μονής που επιβάλλει στους ξενόγλωσσους μοναχούς όταν δεν εκκλησιάζονται με την υπόλοιπη αδελφότητα στο καθολικό το τρισάγιο της λειτουργίας να ψάλλεται στα ελληνικά);
Ο ύμνος "Τον Δεσπότην και Αρχιερέαν" ψάλλεται πάντοτε στην ελληνική από τους Ορθοδόξους Ρώσους, Ορθοδόξους και Ουνίτες Ουκρανούς, όπως επίσης και το "Εις πολλά έτη Δέσποτα", το "Κύριε ελέησον" της χειροτονίας και συχνά ψάλλεται στην ελληνική το Τρισάγιο σε αρχιερατικές λειτουργίες, ειδικά εάν τελείται και χειροτονία. Γίνεται δε εις ένδειξη ότι από τους Έλληνες (Κων/πολη) έλαβαν την αποστολική διαδοχή και την Ορθόδοξη πίστη. Ίσως γίνεται και σε άλλες χώρες (π.χ. Γεωργία, Πολωνία).
Ατυχώς οι Βούλγαροι (λόγω των γεγονότων της εξαρχίας του 19ου αιώνα) δεν τηρούν την ωραία αυτή παράδοση- το ίδιο ισχύει και για τους μη Σλάβους (αλλά Βαλκάνιους) Ρουμάνους. Στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας έχω δει να συμβαίνουν και τα 2: δηλ. χρήση και της ελληνικής και της σλαβονικής σε αυτούς τους ύμνους.
. Χερουβικό
