Μεταβολές στήν διάταξι τῶν στιχηρῶν τῶν αἴνων

[stapaman]

Ας προσέξουμε όμως μια υποσημείωση του τυπικού όταν υπάρχουν και στιχηρά αγίου: Δε λέει λοιπόν το τυπίκο «τρία των αναστασίμων και εν εκ των ανατολικών» χωρίς να ορίζει συγκεκριμένα; Άρα μπορεί να λεχθεί ως τελευταίο το κομμάτι αυτό (ανήκον στα ανατολικά στιχηρά αναστάσιμα) και όταν υπάρχουν στιχηρά αγίων.

Νομίζω όμως ότι εννοεί μεν "εν εκ των ανατολικών" αλλά κατά σειράν και όχι κατ' επιλογήν.
Εδώ βέβαια, να καταθέσω τον προβληματισμό μου ότι δλδ. σε κάποιες Κυριακές του Πεντηκοσταρίου, υπάρχει μια ἁνακατανομή"των Στιχηρών των Αίνων του Ήχου, αλλάζει η σειρά κάποια παραδοσιακά ανήκοντα στον Α' Χορό, καλείται να τα ψάλλει ο Β᾿ π.χ. Κυριακή των Αγ. Πάντων, Ήχος πλ Δ.
Τι γνώμη έχουν οι πιο ειδικοί επί του Τυπικού;

 

[stapaman]

Εδώ βέβαια, να καταθέσω τον προβληματισμό μου ότι δλδ. σε κάποιες Κυριακές του Πεντηκοσταρίου, υπάρχει μια ἁνακατανομή" των Στιχηρών των Αίνων του Ήχου, αλλάζει η σειρά κάποια παραδοσιακά ανήκοντα στον Α' Χορό, καλείται να τα ψάλλει ο Β᾿ π.χ. Κυριακή των Αγ. Πάντων, Ήχος πλ Δ.
Τι γνώμη έχουν οι πιο ειδικοί επί του Τυπικού;

Διονύσιε, σε ευχαριστούμε πολύ για την εμπεριστατωμένη απάντηση. Όσο για την "πραγματεία" είναι αναγκαία σε τέτοια θέματα κάποιες φορές. Επανέρχομαι όμως στην παραπάνω μου ερώτηση από περιέργεια. Τι γνωρίζουμε για την αλλαγή της σειράς που προανέφερα; Τυπογραφικό λάθος; Συνειδητή επιλογή ώστε να προταθούν κάποια άλλα έναντι άλλων λόγω των ημερών;

Σε ευχαριστούμε.

 

[Dionysios]

... Επανέρχομαι όμως στην παραπάνω μου ερώτηση από περιέργεια. Τι γνωρίζουμε για την αλλαγή της σειράς που προανέφερα; Τυπογραφικό λάθος; Συνειδητή επιλογή ώστε να προταθούν κάποια άλλα έναντι άλλων λόγω των ημερών;...

᾿Αγαπητὲ Σταῦρο, αὐτὸ τὸ ἐρώτημά σου ξεκίνησε μὲν ἐξ ἀφορμῆς ἄλλου θέματος, ἀλλὰ λόγῳ διαφορετικῆς θεματολογίας μεταφέρθηκε ἐδῶ.

 

[Dionysios]

...σε κάποιες Κυριακές του Πεντηκοσταρίου, υπάρχει μια ἁνακατανομή"των Στιχηρών των Αίνων του Ήχου, αλλάζει η σειρά κάποια παραδοσιακά ανήκοντα στον Α' Χορό, καλείται να τα ψάλλει ο Β᾿ π.χ. Κυριακή των Αγ. Πάντων, Ήχος πλ Δ.

Σταῦρο, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν κυριακὴ τῶν ἁγίων πάντων, ἔχεις καὶ ἄλλες περιπτώσεις τοῦ πεντηκοσταρίου ποὺ γίνονται τέτοιες ἀλλαγὲς στὴν σειρὰ τῶν στιχηρῶν, γιὰ νὰ παραπέμψῃς;

 

[stapaman]

Αγαπητέ Διονύσιε, καλησπέρα!

Δυστυχώς στερούμαι Πεντηκοσταρίου στο σπίτι. Θυμάμαι την συγκεκριμένη Κυριακή ως πιο πρόσφατη. Αν δεν απαττόμαι συμβαίνει και στην Κυριακή του Γ' Ήχου, αλλά δεν θυμάμαι καλά...

Λίγη υπομονή μέχρι να ξανακατέβω στο ναό...

 

[π. Μάξιμος]

Ευρισκόμενος «εκτός έδρας» έχοντας στη διάθεσή μου υπολογιστή με σύνδεση (αλλ’ όχι με πολυτονική γραφή), παρακολουθώ το Ψαλτολόγιο και σημειώνω θέματα για απάντηση όταν επιστρέψω «εντός έδρας».
Αλλά για το συγκεκριμένο σπεύδω να παρέμβω, επειδή πιστεύω ότι ανοίχτηκε θέμα χωρίς να υπάρχει θέμα. Σε καμμία Κυριακή του Πεντηκοσταρίου δεν υπάρχει «ανακατανομή» ή αλλαγή στη σειρά των στιχηρών των αίνων.
Αυτό γίνεται σε ωρισμένες περιπτώσεις μόνο στα Καθίσματα των στιχολογιών και πουθενά αλλού αναφορικά με τα αναστάσιμα και των οκτώ ήχων.

Αγαπητέ Σταύρο, δεν χρειάζεται να «ξανακατέβεις» στο Ναό σου για να ιδείς Λειτουργικά βιβλία. Δόξα τω Θεώ αυτά υπάρχουν στο διαδίκτυο από έναν ιερέα στην Αλάσκα, που δεν τον φτάνουμε εμείς σε αυτή του την προσφορά, και ήδη ο Δημήτρης τα έχει προβάλλει στο θέμα Πηγές της ενότητος Τυπικό. Για διευκόλυνσή σου πάντως υπάρχουν εδώ:
http://www.analogion.gr/glt/

Συμπλήρωση/Διόρθωση: Τελικά παραέσπευσα. Όντως στο Πεντηκοστάριον της Α.Δ. υπάρχει αυτή η αλλαγή μεταξύ 3ου και 2ου στον πλ.δ'. Εμείς όμως δεν το τηρούμε.
Είπα κι εγώ; Θα έπεφτε σε "παγίδα" ο Διονύσιος; Τι άραγε ομως θέλει να βγάλει ερωτώντας έτσι τον Σταύρο;;;

 

[MTheodorakis]

Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τῶν ἁγίων Πάντων, ἀλλαγὴ σειρᾶς παρατηρεῖται καὶ στὰ ἑσπέρια ἀνατολικὰ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Ὁμοίως καὶ στὸ Πεντηκοστάριο ἐκδ. 1890 (anemi.lib.uoc.gr) σσ. 15, 224.

«ΣΤΙΧΗΡΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ
ΗΧΟΣ ΠΛ. Δ'
Κύριε, εἰ καὶ κριτηρίῳ παρέστης...
Κύριε, ὅτε τῷ σταυρῷ προσηλώθης καὶ ἐξέτεινας τὰς χεῖρας σου, τότε τοῦ θανάτου τὸ κράτος ἐν ίσχύϊ σου κατήργησας καὶ τὰς ἐν Ἅδῃ ψυχὰς καταβὰς ἠλευθέρωσας, συνεγείρας καὶ φωτίσας τῇ ἀναστάσει σου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ὅμοιον
Κύριε, εἰ καὶ ὡς νεκρὸν ἐν μνημείῳ...
Τοῦ στίχου, ἧχος πλ. δ'
Ὁ ἄγγελος σου Κύριε...
Θεοτοκίον, ἧχος πλ. δ'
Τὴν μητέρα τοῦ Θεοῦ Λόγου χείλεσιν καθαροῖς ἀνυμνήσωμεν, τὴν Παρθένον καὶ ἁγνὴν σώφρονι λογισμῷ μακαρίσωμεν, εὑλαβῶς τῇ πανσέμνῳ τὸν ὕμνον προσάγοντες, μετὰ τοῦ ἀρχαγγέλου συμφώνως βοήσωμεν·Χαῖρε κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ». (χφ. Σινὰ 864 ὡρολόγιον θ' αἰ. φφ. 103v - 104v ἐκδ. M. Ajjoub - J. Paramele Le Livre d' heures du sinai (cod. Sinaiticus 864) στὸ Sources Chretiennes τ. 486, 2005 σσ. 392 - 394).

 

[Π. Δαβίδ]

Συνεπῶς αὐτὀ πού πρέπει νά κάνουμε εἶναι νά ψάλλουμε τά στιχηρά αἴνων, ἀποστίχων κλπ. ὅπως ἀκριβῶς εἶναι στό πεντηκοστάριο, ὀκτώηχο κλπ. χωρίς νά κάνουμε "ζαβολιές"
Ὅπως ἔγραφε καί σέ μιά διακήρυξη διαγωνισμοῦ πού συμμετείχαμε πρόσφατα: "Τά προσφερόμενα εἴδη πρέπει νά ἀκολουθοῦν τήν σειρά καί ἀρίθμηση τῆς διακηρὐξεως, ἄλλως ἡ προσφορά θά ἀπορρίπτεται!"

 

[stapaman]

Αυτό γίνεται σε ωρισμένες περιπτώσεις μόνο στα Καθίσματα των στιχολογιών και πουθενά αλλού αναφορικά με τα αναστάσιμα και των οκτώ ήχων.

Είχα παρατηρήσει κάποια στιγμή και αυτή την αλλαγή αλλά δεν είχε σχέση με τα Στιχηρά που αναφερθήκαμε. Οπότε τώρα θα με κάνετε να έχω δύο απορίες και περισσότερη δουλειά για τον Διονύσιο

Αγαπητέ Σταύρο, δεν χρειάζεται να «ξανακατέβεις» στο Ναό σου για να ιδείς Λειτουργικά βιβλία. Δόξα τω Θεώ αυτά υπάρχουν στο διαδίκτυο από έναν ιερέα στην Αλάσκα, που δεν τον φτάνουμε εμείς σε αυτή του την προσφορά, και ήδη ο Δημήτρης τα έχει προβάλλει στο θέμα Πηγές της ενότητος Τυπικό. Για διευκόλυνσή σου πάντως υπάρχουν εδώ:
http://www.analogion.gr/glt/

Σας ευχαριστώ. Θα χρησιμεύσουν από εδώ και πέρα, αν και προσωπικά είμαι λίγο του χαρτιού. Με τα οnline βιβλία είμαι λίγο νευρικός. Ποτέ δεν μπόρεσα να τα "ξεφυλλίσω". Θα έλεγα μάλιστα ότι είμαι και λίγο εναντίον τους, υποσυνείδητα, γιατί χάνεται η αίσθηση του χαρτιού και του ξεφυλλίσματος.

Συμπλήρωση/Διόρθωση: Τελικά παραέσπευσα. Όντως στο Πεντηκοστάριον της Α.Δ. υπάρχει αυτή η αλλαγή μεταξύ 3ου και 2ου στον πλ.δ'. Εμείς όμως δεν το τηρούμε.
Είπα κι εγώ; Θα έπεφτε σε "παγίδα" ο Διονύσιος; Τι άραγε ομως θέλει να βγάλει ερωτώντας έτσι τον Σταύρο;;;

Ο αγαπητός MTheodorakis με γλίτωσε τελικά από όλους τους κόπους, επισημαίνοντας πρώτος τις αλλαγές. Ευχαριστίες@ΜTheodorakis

 

[π. Μάξιμος]

Επανερχόμενος διευκρινίζω ότι, αναφορικά με τους αίνους των Κυριακών, η αλλαγή στον πλ. δ΄παρατηρείται στο Πεντηκοστάριο Α.Δ.. Στίς άλλες εκδόσεις (ΦΩΣ όπου και του fr. Leo) δεν υπάρχει καμμία αλλαγή. Σ΄αυτό το πλαίσιο κινήθηκε αρχικά το μήνυμά μου. Τώρα με τη βοήθεια του Μανόλη το βλέπουμε και στο "Πεντακοστάριον : χαρμόσυνον, την από του Πάσχα μέχρι της των Αγίων Πάντων Κυριακής ανήκουσαν αυτώ ακολουθίαν περιέχον επί τέλους και τα Εωθινά Ευαγγέλια τα εν τω όρθρω εκάστης των εν τω μεταξύ τούτω εορτών αναγινωσκόμενα / διορθωθέν και δι΄ενός προλόγου πλουτισθέν υπό Βαρθολομαίου Κουτλουμουσιάνου του Ίμβριου. Βενετία: Εκ του ελληνικού τυπογραφείου Ο Φοίνιξ, 1890" στοhttp://anemi.lib.uoc.gr/metadata/b/b/7/metadata-409-0000011.tkl

 

[Stathis]

Σταῦρο, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν κυριακὴ τῶν ἁγίων πάντων, ἔχεις καὶ ἄλλες περιπτώσεις τοῦ πεντηκοσταρίου ποὺ γίνονται τέτοιες ἀλλαγὲς στὴν σειρὰ τῶν στιχηρῶν, γιὰ νὰ παραπέμψῃς;

Δεν εχω μαζί μου Πεντηκοστάριο, αλλά νομιζω οτι κατι τετοιο γινεται τις ημερες της Διακαινησιμου.
Αν μπορει καποιος ας το κοιταξει.
Ευχαριστω.

 

[Dionysios]

Συνεπῶς αὐτὀ πού πρέπει νά κάνουμε εἶναι νά ψάλλουμε τά στιχηρά αἴνων, ἀποστίχων κλπ. ὅπως ἀκριβῶς εἶναι στό πεντηκοστάριο, ὀκτώηχο κλπ. χωρίς νά κάνουμε "ζαβολιές" .....

Λοιπὸν ἐπεσημάνθησαν ἐκεῖνα τὰ σημεῖα τοῦ Πεντηκοσταρίου, στὰ ὁποῖα ὑπάρχει κάποια ἀλλαγὴ εἰς τὴν σειρὰν τῶν στιχηρῶν ἑσπερινοῦ ἢ αἴνων.
Παρατηρῶ ἐπίσης ὅτι εἰς τὴν κυριακὴν τῶν ἁγίων πάντων εἰς τὰ στιχηρὰ τῶν αἴνων τοῦ πλ. δ΄ ὑπάρχει μία μεταβολὴ τῆς σειρᾶς των, ἡ ὁποία ὅμως δὲν ὑπάρχει εἰς τὸ σάββατον τῆς διακαινησίμου!
῾Ο Παναγιώτης Σόμαλης ἤδη διετύπωσε τὸ ἀνωτέρω συμπέρασμά του, μετὰ τοῦ ὁποίου συμφωνῶ ἀπολύτως.
Οἱ ὑπόλοιποι τί συμπεράσματα βγάζετε; ἢ τί ἄλλες παρατηρήσεις ἔχετε;

 

[master_yianni]

[Σημ. συντ. (π. Μ.)] Αυτό και τα επόμενα μηνύματα μεταφέρθηκαν από τό θέμα: Στιχηρό "Εις το μνήμα σε επεζήτησεν"

Για να επανερθουμε στο θεμα, υπαρχει και μια "ταξις", στα Πασαπνοαρια του πλ Α' να λεγεται και το ανατολικον "Οι της Κουστωδιας ενηχουντο". Δεν ξερω απο που προεκυψε, αλλα εχω ακουσει τον κ.Ταλιαδωρο αλλα και διαφορους Πολιτες πρωτοψαλτες να το λενε στον Ορθρο, (η θεση του ειναι στα Κεκραγαρια), και με μονωδιες κτλ σε στυλ "Εις το μνημα". Υπαρχουν εδω συναδελφοι που το τοποθετουν στον Ορθρο; Πως ακριβως προεκυψε αυτη η συνηθεια;

 

[haris1963]

...υπαρχει και μια "ταξις", στα Πασαπνοαρια του πλ Α' να λεγεται και το ανατολικον "Οι της Κουστωδιας ενηχουντο". Δεν ξερω απο που προεκυψε, αλλα εχω ακουσει τον κ.Ταλιαδωρο αλλα και διαφορους Πολιτες πρωτοψαλτες να το λενε στον Ορθρο, (η θεση του ειναι στα Κεκραγαρια), και με μονωδιες κτλ σε στυλ "Εις το μνημα"...

Πολύ καλά το έθεσες, λέγεται επίσης στα στιχηρά του Όρθρου του πλ.Α και το "Μέγα θαὐμα" επίσης από τα του Εσπερινού. Το έχω σε ηχογράφηση από Στανίτσα. Με ποιά λογική άραγε; Με αυτήν που σε εορταζόμενο Άγιο όταν δεν έχει στιχηρά Ὀρθρου, λέγονται τα Εσπέρια;

 

[π. Μάξιμος]

Ἡ Παρακλητική ἔχει 7 ἀναστάσιμα στιχηρά στό ἑσπερινό γιατί μέχρι τόσα χρειάζονται ἀνά περίπτωση ἀπό τό τυπικό καί 8 ἀναστάσιμα στιχηρά τῶν αἴνων γιατί μέχρι τόσα χρειάζονται ἐπίσης ἀνά περίπτωση ἀπό τό τυπικό.
Ἔτσι ἔχουν τά πράγματα καί στά Ἀναστασιματάρια.
Τώρα κάποιοι ἐκδότες καί περιέκοψαν στιχηρά καί ἄλλαξαν τήν σειρά τους.
Στήν δέ πράξη, φαίνεται συμβαίνουν ἀκόμη πιό παράξενα...

 

[master_yianni]

Τώρα κάποιοι ἐκδότες καί περιέκοψαν στιχηρά καί ἄλλαξαν τήν σειρά τους.
Στήν δέ πράξη, φαίνεται συμβαίνουν ἀκόμη πιό παράξενα...

Χαρη εχεις δικιο, και το "Μεγα Θαυμα" λεγεται, εκτος σειρας, και μαλιστα πολυ περισοττερο απο το "Οι της Κουστωδιας". Ποτε ομως δεν καταλαβα το γιατι.

π. Μαξιμε, εχετε δικιο, αν θυμαμαι καλα, στο Αναστασιματαριο του κ. Ταλιαδωρου της β' εκδοσης, το "Οι της Κουστωδιας" εχει μπει στο τελος σαν παραρτημα, και οχι στα στιχηρα του Εσπερινου (η των Αινων). Ο εκδοτης το αφηνει στην διαθεση του ιεροψαλτη να το πει στον Εσπερινο η τον Ορθρο.

 

[π. Μάξιμος]

Γιά νά ἐξηγηθῶ ἀκόμη περισσότερο, ἔχοντας ἀπόλυτο σεβασμό στούς ἐκδότες κατά τά ἄλλα, ἔχω νά πῶ τά ἑξῆς.
1. Στά ἑσπέρια παραθέτουν συνήθως μόνον 6 ἀντί 7, στούς δέ αἴνους μόνον 4 συνήθως. Αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα, ὅταν τό τυπικό προβλέπει 8 ἀναστάσιμα στούς αἴνους ἤ νά μήν λέγωνται τά 8 ἀλλά μόνον 4 ἤ νά λέγωνται παρατύπως 4 ἀπό τό Μηναῖο ἐκ τοῦ ἑσπερινοῦ ἤ νά ψάχνωνται οἱ ψάλτες. Ἔχουν ἐπισημανθεῖ καί ἄλλα περίεργα.
2. Συγκεκριμένα στόν περασμένο ἑσπερινό τοῦ πλ. β΄ προεβλέποντο 6 ἀναστάσιμα καί 4 τῶν Εἰσοδίων. Ὀ δεξιός διαβάζοντας ἀπό βιβλίο ἐκδότου λέει ἀντί γιά τό 5ο Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον τό 6ο Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε, ἐπειδή ἔχει παραλήψει ὁ ἐκδότης τό 5ο καί ἔχει βάλει τό 6ο γιά 5ο. Ὁ ἀριστερός, πού διαβάζει ἀπό Ἀναστασιματάριο, δέν πρόσεξε, ἐπειδή ἔχει καί τά παιδιά πού τούς κάνει μάθημα στό ψαλτῆρι, καί ξαναλέει κανονικά τό 6ο πού τοῦ ἔπεφτε ἤτοι τό Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε. Μετά στενοχωρήθηκε ὁ ἀριστερός πού δέν πρόσεξε. Ἦταν ὑποχρεωμένος νά προσέχει; Τώρα ποιός ἔφταιγε;

 

[Π. Σ.]

Σήμερα, Κυριακη του Παραλύτου, ήχος γ΄, άκουσα στον Αγ. Γεώργιο Παπάγου, το 7ο στιχηρό των αίνων "εις το μνήμα...".
Το Πεντηκοστάριο πάντως ορίζει 4 και δεν το περιλαμβάνει.
Υπάρχει κάποια τυπική διάταξη που έχει αλλαγή στην σειρά των στιχηρών αυτών για σήμερα;

 

[π. Μάξιμος]

Σήμερα, Κυριακη του Παραλύτου, ήχος γ΄, άκουσα στον Αγ. Γεώργιο Παπάγου, το 7ο στιχηρό των αίνων "εις το μνήμα...".
Το Πεντηκοστάριο πάντως ορίζει 4 και δεν το περιλαμβάνει.
Υπάρχει κάποια τυπική διάταξη που έχει αλλαγή στην σειρά των στιχηρών αυτών για σήμερα;

Τό Πεντηκοστάριο ἔχει καί τά 8, ἐνῶ τό ΤΜΕ ὁρίζει μόνον τά 4 (καί τά 4 Πάσχα ἱερόν).
Εἴθισται αὐτή ἡ ἐπιλογή/ἀντικατάσταση.

 

[dimitris]

Σήμερα, Κυριακη του Παραλύτου, ήχος γ΄, άκουσα στον Αγ. Γεώργιο Παπάγου, το 7ο στιχηρό των αίνων "εις το μνήμα...".
Το Πεντηκοστάριο πάντως ορίζει 4 και δεν το περιλαμβάνει.

4 λέει το τυπικό 4 είπαν οι συνάδελφοι. Τά του Δαμασκηνού είναι όλα ισάξια και το ένα καλύτερο απ το άλλο.