Μεσώδια καθίσματα Κυριακής Απόκρεω

[Dimitri]

Στο ΗΟΠ αναφέρει:

Μεσῴδια Καθίσματα: 1.– Τοῦ Τριῳδίου· «Ἐννοῶ τήν ἡμέραν...». 2.– Δόξα· «Εἰς τήν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος...», καί 3.– Καί νῦν, τό Θεοτοκίον αὐτῶν· «Ἐλπίς τοῦ κόσμου ἀγαθή...».

Στο Τριώδιο (ΑΔ, 1994) όμως έχει ακόμα ένα μεσώδιο κάθισμα «Το βήμα σου φρικτόν» με το θεοτοκίο του «Τον πάντων ποιητήν».

Τα Δίπτυχα 2009 καθώς και το ΤΓΡ προβλέπουν αυτά που αναφέρονται στο ΗΟΠ και επίσης να ψαλλεί και το κάθισμα «Το βήμα σου φρικτόν» αλλά χωρίς το θεοτοκίον «Τον πάντων ποιητήν» (εφόσον προβλέπουν να ψαλλεί το θεοτοκίο «Ἐλπίς τοῦ κόσμου ἀγαθή...», όπως ακριβώς και το ΗΟΠ).

Σε παλαιότερο (2006) βοήθημα του Α. Παπαχρήστου δεν διευκρινίζει αλλά λέει γενικά να ψαλλούν τα καθίσματα του τριωδίου μετά του θεοτοκίου.

 

[π. Μάξιμος]

Δημήτρη,
Σ᾿ εὐχαριστοῦμε καί πάλι γι᾿ αὐτήν τήν ὡραία παρατήρησή σου, μέ παραπομπές σέ 5 πηγές (!!! παρακαλῶ), δεῖγμα τοῦ πόσο ἔχεις μυηθεῖ σέ θέματα τυπικοῦ. Ὅλους μας μᾶς ἔχει ὠφελήσει τό Ψαλτολόγιον, ὅπως καί ἀλλοῦ ἔχω ἐπισημάνει, δίνοντάς μας τήν εὐκαιρία νά προβληματιζόμαστε καί νά ψάχνουμε.

Βλέπουμε, λοιπόν, στό Τριῴδιο νά ὑπάρχουν δύο ὁμάδες Μεσῳδίων Καθισμάτων, ὅπως ἀλλοῦ ἔχουμε διπλά Κοντάκια.
Βλέπουμε ἐπίσης δύο διαφορετικές ἑρμηνεῖες ἀπό τά ἐπίσημα βοηθήματα ἐτησίων τυπικῶν διατάξεων.

Τό ΤΜΕ (σελ. 322) γράφει: «τὸ Κάθισμα τοῦ Τριῳδίου μετὰ τοῦ Θεοτοκίου».

Προσωπικῶς τό ἑρμηνεύω ὡς πρόβλεψη μόνον τῆς πρώτης ὁμάδος τῶν Μεσῳδίων Καθισμάτων καί στό Ναό ὁρίζω:

Μεσῴδιον Κάθισμα. Ἦχος α'. Τὸν τάφον σου, Σωτὴρ.​

Τὸ Βῆμά σου φρικτόν, καὶ ἡ κρίσις δικαία, τὰ ἔργα μου δεινά· ἀλλ' αὐτός, Ἐλεῆμον,
προφθάσας με διάσωσον, καὶ κολάσεως λύτρωσαι· ῥῦσαι, Δέσποτα, τῆς τῶν ἐρίφων μερίδος,
καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε.​

Δόξα… Καὶ νῦν… Θεοτοκίον. Ὅμοιον.​

Τὸν πάντων ποιητήν, καὶ Θεόν σου καὶ κτίστην, πανάμωμε Ἁγνή, διὰ Πνεύματος θείου,
ἐν μήτρᾳ σου ἐχώρησας, καὶ φθορᾶς δίχα τέτοκας, ὃν δοξάζοντες, σὲ ἀνυμνοῦμεν Παρθένε,
τὸ παλάτιον τοῦ Βασιλέως τῆς δόξης, καὶ κόσμου ἀντίλυτρον.​

Υ.Γ. Ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό ΣΤ (σελ. 595, ὑποσημ. 1123) προσάγει μαρτυρίες ἀπό ἄλλα Τυπικά κατά τά ὁποῖα (καί κατ᾿ αὐτόν) ἡ α΄ ὁμάς πρέπει νά ἐκληφθεῖ ὡς Κάθισμα Πολυελέου, τοῦ κατά τό ΤΜΕ προβλεπομένου Ἐπί τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος (ΤΜΕ σελ. 19), καί νά ψαλεῖ μετά τά ἀναστάσιμα Καθίσματα. Ὁπότε γιά Μεσῴδια ἀπομένουν τῆς β΄ ὁμάδος. Σ᾿ αὐτή τήν περίπτωση ἴσως δέν λέγονται Εὐλογητάρια, ἀλλά δέν προβλέπει κάτι τέτοιο τό ΤΜΕ οὔτε τό ΣΤ.

 

[dkalpakidis]

Μεσῴδιον Κάθισμα.
Ἦχος α'.
Τὸν τάφον σου, Σωτὴρ.​

​

Τὸ Βῆμά σου φρικτόν, καὶ ἡ κρίσις δικαία, τὰ ἔργα μου δεινά· ἀλλ' αὐτός, Ἐλεῆμον, προφθάσας με διάσωσον, καὶ κολάσεως λύτρωσαι· ῥῦσαι, Δέσποτα, τῆς τῶν ἐρίφων μερίδος, καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε.

​

Δόξα… Καὶ νῦν

Θεοτοκίον Ὅμοιον.​

Τὸν πάντων ποιητήν, καὶ Θεόν σου καὶ κτίστην, πανάμωμε Ἁγνή, διὰ Πνεύματος θείου, ἐν μήτρᾳ σου ἐχώρησας, καὶ φθορᾶς δίχα τέτοκας, ὃν δοξάζοντες, σὲ ἀνυμνοῦμεν Παρθένε, τὸ παλάτιον τοῦ Βασιλέως τῆς δόξης, καὶ κόσμου ἀντίλυτρον.
​

Προσωπικά θα προτιμήσω την δεύτερη ομάδα Καθισμάτων τα οποία είναι σπανιότατα.
Μου κάνει πάντως εντύπωση ότι το τέλος του α΄ Καθίσματος της α΄ ομάδας είναι:
"καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε".

Έχει μάλλον κάποια σχέση με το Κοντάκιον της Απόκρεω;

 

[π. Μάξιμος]

Μου κάνει πάντως εντύπωση ότι το τέλος του α΄ Καθίσματος της α΄ ομάδας είναι:
"καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε".

Έχει μάλλον κάποια σχέση με το Κοντάκιον της Απόκρεω;

http://www.analogion.com/forum/showthread.php?t=2296

 

[Kostas Tsig]

Στα μεσώδια καθίσματα τα Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος λένε να ψαλλούν όλα εκτος από το πρώτο θεοτοκίο..όμως είδα στο τυπικό της Μ.Χ.Ε. (πορτοκαλί βιβλιαράκι) και στο τυπικο του Βιολάκη ότι λέει μόνο τα δύο πρώτα (<< Τον τάφον σου Σωτηρ >>)...τελικά τι ισχύει και ποιο είναι το ορθό??

 

[Καλογιάννης Νέστορας]

Πάντως έαν επισκευτεί κανείς και το τυικό του μηνός φεβρουαρίου στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Οικουμενικού Πατριαρχείου , http://www.ec-patr.org/gr/typikon/2014/2014-02-23.htm , θα δείτε ότι στα μεσώδια καθίσματα της Κυριακής της Απόκρεω ορίζει ότι και τα Δίπτυχα της Αποστολικής Διακονίας

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Στην ενορία μου, σήμερα (10 Φεβρουαρίου, π. η.) ψάλαμε μόνο το αˊ κάθισμα «Τὸ βῆμά Σου φρικτόν…» καθότι ομόηχο και προσόμοιο με το μεσώδιο κάθισμα του αγίου Χαραλάμπους (το ένα εξ αυτών). Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν δηλαδή γίνεται συμπλοκή καθισμάτων και υπάρχουν επιλογές, νομίζω προτιμάται το ομόηχο και ομότροπο.

 

[Kostas Tsig]

Πάντως έαν επισκευτεί κανείς και το τυικό του μηνός φεβρουαρίου στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Οικουμενικού Πατριαρχείου , http://www.ec-patr.org/gr/typikon/2014/2014-02-23.htm , θα δείτε ότι στα μεσώδια καθίσματα της Κυριακής της Απόκρεω ορίζει ότι και τα Δίπτυχα της Αποστολικής Διακονίας

Απο μία ηχογράφηση περσίνη ,που έχω στο αρχείο μου και υπάρχει και στο Ψ , της Κυριακής της Απόκρεω απο το Φανάρι, είχαν ψάλλει τα δύο πρώτα που ψάλλονται ως προς <<Τον τάφον σου Σωτήρ>>....