Μεσονυκτικὸ τοῦ Σαββάτου

[MTheodorakis]

Ἀρχικὰ τὶς Κυριακὲς δὲν τελοῦνταν μεσονυκτικό, καθὼς προβλεπόταν ἀγρυπνία. Ὁ τριαδικὸς κανόνας τοῦ Μητροφάνους Σμύρνης (μέσα θ’ αἰ.) ψαλλόταν στὸ μεσονυκτικὸ τοῦ Σαββάτου (χφ. Πάτμου 266 τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας μεταξὺ τῶν ἐτῶν 878-944 (Dmitrievskij τ. 1 σ. 124)). «Τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου» (Ἔξοδος κ’ 10). Ἡ Κυριακὴ εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Υἱοῦ.


Κατάλοιπο τῆς πράξης αὐτῆς εἶναι οἱ τριαδικοὶ ὕμνοι τοῦ β’ ἤχου τοῦ σημερινοῦ μεσονυκτικοῦ τοῦ Σαββάτου καὶ οἱ τριαδικοὶ ὕμνοι τῆς προϊμιακῆς ἀκολουθίας. Μὲ τὴν ἐπικράτηση τοῦ μοναστικοῦ τυπικοῦ γενικῶς, ἡ ἀγρυπνία τῆς Κυριακῆς συνήθως δὲν γινόταν. Τότε ὁ τριαδικὸς κανόνας καὶ τὰ στιχηρὰ προσόμοιά του σταδιακὰ μεταφέρθηκαν στὴν ἄνευ ἀγρυπνίας Κυριακή, οἱ δὲ τριαδικοὶ ὕμνοι τοῦ β’ ἤχου ἔδωσαν τὴ θέση τους στὰ τριαδικὰ μεγαλυνάρια τοῦ πλ. β’ ἐπείσακτου σὲ β’ ἦχο.

 

[dimskrekas]

Ἀρχικὰ τὶς Κυριακὲς δὲν τελοῦνταν μεσονυκτικό, καθὼς προβλεπόταν ἀγρυπνία. Ὁ τριαδικὸς κανόνας τοῦ Μητροφάνους Σμύρνης (μέσα θ’ αἰ.) ψαλλόταν στὸ μεσονυκτικὸ τοῦ Σαββάτου (χφ. Πάτμου 266 τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας μεταξὺ τῶν ἐτῶν 878-944 (Dmitrievskij τ. 1 σ. 124)). «Τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου» (Ἔξοδος κ’ 10). Ἡ Κυριακὴ εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Υἱοῦ.


Κατάλοιπο τῆς πράξης αὐτῆς εἶναι οἱ τριαδικοὶ ὕμνοι τοῦ β’ ἤχου τοῦ σημερινοῦ μεσονυκτικοῦ τοῦ Σαββάτου καὶ οἱ τριαδικοὶ ὕμνοι τῆς προϊμιακῆς ἀκολουθίας. Μὲ τὴν ἐπικράτηση τοῦ μοναστικοῦ τυπικοῦ γενικῶς, ἡ ἀγρυπνία τῆς Κυριακῆς συνήθως δὲν γινόταν. Τότε ὁ τριαδικὸς κανόνας καὶ τὰ στιχηρὰ προσόμοιά του σταδιακὰ μεταφέρθηκαν στὴν ἄνευ ἀγρυπνίας Κυριακή, οἱ δὲ τριαδικοὶ ὕμνοι τοῦ β’ ἤχου ἔδωσαν τὴ θέση τους στὰ τριαδικὰ μεγαλυνάρια τοῦ πλ. β’ ἐπείσακτου σὲ β’ ἦχο.

Αφού έχει προηγηθεί Εσπερινός Σαββάτου, έχουμε μεταφερθεί στην Κυριακή. Ορθότερο δεν είναι να ονομάζεται Μεσονυκτικόν της Κυριακής; Έχει ήδη αλλάξει όχι μόνο λειτουργικά η ημέρα εξ άλλου. Ποιά είναι τα στιχηρά προσόμοια; Εξέλιπαν πλέον;

Ευχαριστώ,

δ.

 

[MTheodorakis]

Στὸ Dmitrievskij τ. 1 σ. 124 ὁρίζονται πρῶτα ἀναγνώσματα τοῦ ε' Σαββάτου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας καὶ ἀκολουθεῖ ἡ τοπικὴ διάταξη τοῦ Σαββάτου τῆς ἀκαθίστου τῶν Βλαχερνῶν.

Τὰ στιχηρὰ βλ. στὸ συνημμένο σσ. 130-146.

 

[dimskrekas]

Στὸ Dmitrievskij τ. 1 σ. 124 ὁρίζονται πρῶτα ἀναγνώσματα τοῦ ε' Σαββάτου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας καὶ ἀκολουθεῖ ἡ τοπικὴ διάταξη τοῦ Σαββάτου τῆς ἀκαθίστου τῶν Βλαχερνῶν.

Τὰ στιχηρὰ βλ. στὸ συνημμένο σσ. 130-146.

Ναι, κάτι θυμίζουν....

 

[MTheodorakis]

Μεσονυκτικὸ Σαββάτου.

 

[MTheodorakis]

Μεσονυκτικὸν τοῦ Σαββάτου κατὰ τὶς Ἀρχέτυπες διατάξεις.