Ματθαίος Βατοπεδινός (1774-1849)

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Από εδώ:

«Ο Ματθαίος μοναχός, γνωστός ως Ματθαίος Εφέσιος, λόγω του τόπου καταγωγής του, γεννήθηκε στο Κουσάντασιν της Μικράς Ασίας, κοντά στην Έφεσσο, στα 1774. Από πληροφορίες που μας παρέχει ο ίδιος για την ζωή μέσα από την αλληλογραφία του, που σώζεται στο αρχείο της μονής, μαθαίνουμε, ότι ήταν υιός του Ιερέα Γεωργίου. Το όνομα Ματθαίος είναι αυτό που έλαβε πιθανώς κατά την κουρά του σε μεγαλόσχημο μοναχό αφού ο ίδιος μαρτυρεί σε ένα αυτόγραφο κώδικα του στα 1811 «παρ’ εμού του εν μοναχοίς ελαχίστου Μελετίου Εφεσίου, του μετονομασθέντος Ματθαίου Βατοπαιδινού».

Γνωρίζουμε ότι ο Ματθαίος διέμεινε για ένα διάστημα στην Κωνσταντινούπολη για να ολοκληρώσει τις μουσικές σπουδές του. Δεν είναι όμως βέβαιο πιά χρονική περίοδο βρισκόταν εκεί και σε ποιούς μαθήτευσε. Πιθανότατα διδάχθηκε την παλαιά γραφή από τον Πρωτοψάλτη Πέτρο τον Βυζάντιο και την νέα μουσική σημειογραφία από τους διδασκάλους Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα και Γρηγόριο Πρωτοψάλτη. Ο ίδιος ο Ματθαίος αναφέρει σ’ ένα κώδικά του ως διδάσκαλό του και τον ιερομόναχο Ιωαννίκιο Βατοπαιδινό.

Από τους πολλούς μαθητές του, όπως συχνά αναφέρει ο ίδιος «πρός χρήσιν των ημετέρων μαθητών» ξεχωρίζει και είναι γνωστός ο Γρηγόριος μοναχός, πρωτοψάλτης της Μονής Βατοπαιδίου. Ο μουσικοδιδάσκαλος όμως Ματθαίος όντας ανήσυχο πνεύμα ασχολήθηκε και διακρίθηκε σε όλους σχεδόν τους τομείς της εκκλησιαστικής μουσικής. Ξεχωρίζει το πλούσιο κωδικογραφικό του έργο, το εξηγητικό, καθώς και το μελοποιητικό. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπισθεί τουλάχιστον 40 κώδικες γραμμένοι από το χέρι του Ματθαίου και πολλοί άλλοι που περιέχουν μέλη του. Οι πρώτοι κώδικές του είναι γραμμένοι με την προ του 1814 μουσική σημειογραφία, ενώ το μεγαλύτερο μέρος έχει γραφτεί με την νέα Μέθοδο, που και ο ίδιος χαρακτηρίζει «..καλλίστην, σαφεστάτην και εύκολην..». Το μελοποιητικό έργο του Ματθαίου είναι και αυτό ευρύ και πρωτότυπο. Έχει συνθέσει έργα του κλασικού ρεπερτορίου όπως μαθήματα, κοινωνικά, χερουβικά, πολυελέους, αλλά και νεώτερα μελοποιήματα όπως άξιον εστί, καταβασίες, απολυτίκια και προσόμοια. Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να παρουσιάσουμε αναλυτικό κατάλογο του συνθετικού έργου του Ματθαίου, διότι αυτό απαιτεί έρευνα σε ένα μεγάλο αριθμό χειρογράφων, διαφόρων βιβλιοθηκών, ο οποίος γίνεται αυτή την περίοδο. Για τον λόγο αυτό και το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες και ασάφειες για την ζωή και το έργο του Ματθαίου, περιοριστήκαμε αναφέροντας μόνο στοιχεία εξακριβωμένα. Για τον Ματθαίο πραγματοποιείται (διδακτορική διατριβή) μελέτη, στην οποία θα φωτιστούν όλα τα τυχόν σκοτεινά σημεία που αφορούν στην ζωή αλλά και στο πολυσήμαντο έργο του και η οποία πρόκειται να εκδοθεί.»
 

dim.laskos

Λάσκος Δημήτριος
Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να παρουσιάσουμε αναλυτικό κατάλογο του συνθετικού έργου του Ματθαίου, διότι αυτό απαιτεί έρευνα σε ένα μεγάλο αριθμό χειρογράφων, διαφόρων βιβλιοθηκών, ο οποίος γίνεται αυτή την περίοδο. Για τον λόγο αυτό και το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες και ασάφειες για την ζωή και το έργο του Ματθαίου, περιοριστήκαμε αναφέροντας μόνο στοιχεία εξακριβωμένα. Για τον Ματθαίο πραγματοποιείται (διδακτορική διατριβή) μελέτη, στην οποία θα φωτιστούν όλα τα τυχόν σκοτεινά σημεία που αφορούν στην ζωή αλλά και στο πολυσήμαντο έργο του και η οποία πρόκειται να εκδοθεί.»

Μπορούμε να μάθουμε ποιος είναι ο υποψήφιος διδάκτωρ; Σε ποιο Τμήμα; Πότε αναμένεται η έκδοση;
 
Top