Λιτή στην ενοριακή πράξη

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Δέσποτα πολυέλεε Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν ταῖς πρεσβείαις τῆς παναχράντου δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν τιμίων καὶ ἐπουρανίων δυνάμεων ἀσωμάτων, τοῦ τιμίου προφήτου προδρόμου καὶ βαπτιστοῦ Ἰωάννου, τῶν ἁγίων ἐνδόξων καὶ πανευφήμων ἀποστόλων, τοῦ ἁγίου» τοῦ ναοῦ «καὶ πάντων σου τῶν ἁγίων εὐπρόσδεκτον ποίησον τὴν δέησιν ἡμῶν, δώρησαι ἡμῖν τὴν ἄφεσιν τῶν παραπτωμάτων ἡμῶν, σκέπασον ἡμᾶς ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου, ἀποδίωξον ἀφ’ ἡμῶν πάντα ἐχθρὸν καὶ πολέμιον, εἰρήνευσον ἡμῶν τὴν ζωὴν Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς καὶ τὸν κόσμον σου καὶ σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν ὡς ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος»

(χφ. Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 7r-v).

Ὁ χορός· Ἀμήν

(Dmitrievskij τ. 3 σ. 22, χφφ. Σινὰ 1097 τυπικὸ Συμεὼν ἀρχιεπισκόπου Σινὰ τοῦ ἔτους 1214 φ. 22v, Σινὰ 1101 Σιναϊτικὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1311φ. 23r).
 

romios1

Member
Νομίζω ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν Ἐφημέριο καὶ τὸν Ἐπίσκοπο. Εἶχα δῆ σὲ μιὰ μητρόπολι μιᾶ νήσου, ὅπου ὁ Ἀρχιερεὺς ἦτο Ἁγιορείτης μιὰ φορὰ καὶ ἕναν καιρό, καὶ κάνουν οἱ Ἱερεῖς μία πομπὴ ἀπὸ τὸ Ἱερὸ σὰν μιὰ κανονικὴ εἴσοδο μὲ τὴν εἰκόνα τῆς Ἑορτῆς ψάλλοντες ἕνα ἰδιόμελο τῆς Λιτῆς.
Φθάνοντες κάτωθεν τοῦ πολυελέου, ἐκεῖ κάνουν τὶς προβλεπόμενες αἰτήσεις τῆς Λιτῆς ὅπως τὴν Μοναστηριακὴ τάξι. Αὐτὸ εἶχε ἐξαπλωθῆ ὡς παράδοσι πλέον σὲ ὅλη τὴν Μητρόπολι, ὑπὸ ἐγγάμων καὶ ἀγάμων (ποὺ εἶχαν ζήση σὲ μονή) κληρικῶν.
 

Theo.arvanites

Θεόφιλος Ἀρβανίτης
Αξίζει να σημειώσουμε για την εκτενή της λιτής τα Κύριε, ελέησον, κατά το ΤΑΣ:
Στην πρώτη δέηση απαντούμε 40, στη δεύτερη 30, στην τρίτη 50. Στο Τας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν, λέει ότι κλίνουμε τα κεφάλια μας, σκύβοντας μέχρι τη γη!

Τα Κύριε, ελέησον, ωραίο είναι να ψάλωνται ως εξής: να λέμε γρήγορα 10-10 μέχρι να περισσέψουν 10, όπου κάθε χορός ψάλλει πέντε σε αργό ρυθμό. Η ιδέα μου ήρθε διότι σε κάποια αγρυπνία (γοχ βέβαια 🤭😇) έψαλλαν όλα τα Κύριε, ελέησον, 5-5 με δική τους πρωτόγνωρη για μένα μελωδία.

Παραθέτω το πενταπλούν Κύριε, ελέησον των γοχ σε β' ήχο και ένα δικό μου επινόημα σε πλ. α'.
 

Attachments

  • ε'. Κύριε ελέησον ήχου β'..mp3
    202.1 KB · Views: 22
  • ε'. Κύριε ελέησον πλ. α'..mp3
    470.9 KB · Views: 17

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τά πενταπλᾶ (ἐπί ὀκτώ —καί ὄχι δεκαπλᾶ ἐπί τέσσερα—) τά ἔχω ἀκούσει σέ ἀγρυπνία στή Μονή Θεολόγου στήν Πάτμο καί ψάλλονται καί στίς ἀγρυπνίες στήν Ὕδρα καί εἶναι παλαιά παράδοση τῶν ἁγίων Κολλυβάδων Πατέρων. Περισσότερα ἐδῶ, ὅπου καί μουσικά κείμενα.
 

Theo.arvanites

Θεόφιλος Ἀρβανίτης
Πρότεινα αυτό ώστε αν θέλει κανείς να κάνει αυτό που προβλέπει το ΤΑΣ, να μη γίνεται ανιαρό.
 

alex7305

Well-known member
Το θεοτοκίο της λιτής σε Κυριακή είναι τα θεοτοκία μετά τα κατ´αλφάβητον απόστιχα (Ιδού πεπλήρωται, Ω θαύματος καινού κλπ.) ή τα θεοτοκία που ψάλλονται μετά τα απόστιχα των επισήμως εορταζομένων αγίων (Αμαρτωλών τας δεήσεις, Την πάσαν ελπίδα μου κλπ.);
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Δὲν ὑπάρχει κανόνας. Καὶ οἱ δύο περιπτώσεις ἰσχύουν, ἀλλὰ ἀπαντῶνται καὶ θεοτοκία τοῦ μικροῦ ἑσπερινοῦ τῶν Κυριακῶν ἤ καὶ προσόμοια θεοτοκία δοξαστικῶν, ὅπως στὴ λιτὴ τῶν τριῶν Ἰεραρχῶν, «Σαλπίσωμεν ἐν σάλπιγγι ᾀσμάτων...» (5/7) κ.ἄ.
 
Last edited:

alex7305

Well-known member
Άρα μπορεί να γίνει η επιλογή κατά το δοκούν, εφόσον δεν προβλέπεται συγκεκριμένο θεοτοκίον από το Μηναίο;
Επίσης, μπορείτε να δώσετε ένα παράδειγμα με α'θεοτοκίο μικρού εσπερινού που να εμφανίζεται ως Και νυν σε κάποια Λιτή;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Ἐγὼ δὲν ψάλλω πάντα τὸ πρῶτο ἰδιόμελο, ἀλλὰ τὸ κατὰ τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος ἤ, ἄν δὲν ὑπάρχει, τοῦ ἀντιστοίχου πλαγίου ἤχου ἤ κυρίου ἤχου ἤ, ἄν δὲν ὑπάρχει, τοῦ γ' ἤχου ἤ κάποιου ἄλλου ποὺ δὲν συνηθίζεται.
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Κάποιοι ψάλλουν το μικρότερο.

Αλλά μπορούν να γίνουν και συντμήσεις ώστε όποιο τελικά ιδιόμελο ψαλεί να διαρκέσει όσο χρειάζεται για να γίνει η είσοδος. Δηλαδή στην πρώτη φράση να κολλήσεις απευθείας την τελευταία χωρίς μάλιστα να χαλάσει το νόημα του ύμνου.
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Δηλαδή ειρμολογικο; Γιατί αυτό που συνήθως λέγεται είναι το σύντομο στιχηραρικο και αργό είναι ο Ιάκωβος που δε νομίζω να λέει πουθενά κανείς τέτοιο.

Συχνά η προτροπή είναι να μη λεχθεί τίποτα. Ή μπορεί μόλις η είσοδος ολοκληρωθεί απλά να σε διακόψουν σε τυχαίο σημείο. Τουλάχιστον ας βγαίνει ένα ολοκληρωμένο νόημα.
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Η λογική όμως της επιτάχυνσης των μελών για να προλάβουμε όσο το δυνατόν περισσότερα λόγια οδηγεί στο να μην παράγεται το επιθυμητό ήθος κάθε ύμνου.
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Αυτό σημαίνει ότι έχει προηγηθεί τουλάχιστον ένα στιχηραρικο.

Τώρα όμως είπαμε ακόμα κι αυτό το ένα να ειπωθεί ειρμολογικα.

Κανένα πρόβλημα και αυτό.

https://analogion.com/forum/index.p...-Όρθρου-Μεγάλης-Παρασκευής.10686/#post-151062

Σίγουρα καλύτερη λύση από το «Οἱ τὰ Χερουβεὶμ μυστικῶς εικονίζοντες πᾶσαν την βιωτικὴν ἀποθώμεθα μέριμναν».
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Τα "ειρμολογικα αντίφωνα" είναι παραδοσιακο μέλος και η χρήση τους διαφέρει. Το ιδιομελο της λιτής έχει συγκεκριμένη μορφή, χρονική αγωγή και χρήση. Πιθανώς για να μη χαλάσουν σαν μέλος αφαιρέθηκαν τελείως αντί να συντομευθουν.

Επίσης για τον πρώτο ήχο που είναι συνήθως το πρώτο ιδιομελο το αντίφωνο "την Φιλαδελφιαν" είναι γραμμένο ειρμολογικα σαν το θεοτοκιο του;
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Τα "ειρμολογικα αντίφωνα" είναι παραδοσιακο μέλος και η χρήση τους διαφέρει.

Τα αντίφωα της πατριαρχικής παραδόσεως (Μ. Εβδομάδα του Πρίγγου) είναι ένα στιχηραρικό-ειρμολογικό μείγμα. Όμως τα του Πέτρου είναι στιχηραρικά, και η περίπτωση του Γρηγορίου μας λέει πως η αντικατάσταση του στιχηραρικού μέλους δεν είναι έγκλημα.

Το ιδιομελο της λιτής έχει συγκεκριμένη μορφή, χρονική αγωγή και χρήση. Πιθανώς για να μη χαλάσουν σαν μέλος αφαιρέθηκαν τελείως αντί να συντομευθουν.

Μπορείτε να εξηγείτε έστω και περιγραφικά σε τι διαφέρει το μέλος των ιδιομέλων της λιτής από το στιχηραρικό μέλος; Και γιατί ο Κηλτζανίδης, όταν αυτός έχει τα στιχηρά της λιτής, δεν έχει μόνο το πρώτο;
 

Attachments

  • 7AC4FC57-9BAE-458D-A4D5-E88611DA4EFD.jpeg
    7AC4FC57-9BAE-458D-A4D5-E88611DA4EFD.jpeg
    509.3 KB · Views: 18
  • 9A642784-1918-4D85-B08C-0FC4E2F762DE.jpeg
    9A642784-1918-4D85-B08C-0FC4E2F762DE.jpeg
    566.5 KB · Views: 17
  • DC69EB28-11F5-4601-ABCD-F954F6B1FE92.jpeg
    DC69EB28-11F5-4601-ABCD-F954F6B1FE92.jpeg
    519.9 KB · Views: 13
Top