[Ερώτηση] Λιτάνευση Τιμίου Σταυρού

[billion]

Μήπως γνωρίζει κανείς αν η λιτάνευση του Τιμίου Σταυρού στις εορτές της Υψώσεως και της Σταυροπροσκυνήσεως γίνεται σε ολόκληρο τον ναό ή γίνεται από το βόρειο και το κεντρικό κλίτος;

Στην έξοδο του Εσταυρωμένου και του επιταφίου (του Σώματος του Χριστού μετά την Αποκαθήλωση) ακολουθείται η ίδια διαδρομή;

 

[MTheodorakis]

Γίνεται ἀπὸ τὸ βόρειο κλίτος ἕως τὸν νάρθηκα, στὴν εἴσοδο τοῦ κυρίως ναοῦ ἐκφωνεῖται τὸ Σοφία ὀρθοὶ γιὰ νὰ σηκωθοῦν ἔγκαιρα οἱ πιστοί, καὶ εἰσοδεύει ὁ ἱερεὺς στὸ κεντρικὸ κλίτος.

Ὁμοίως καὶ στὴν μεταγενέστερη περιφορὰ τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ ἐπιταφίου, χωρὶς ἐκφωνήσεις ἀπὸ τὸν ἱερέα.

 

[π. Μάξιμος]

Ἡ τάξη πού μᾶς παρουσιάζει ὁ Μανόλης εἶναι ἡ ἀρχαία, τοῦ ἀρχαίου (ἀρχιτεκτονικῶς) ναοῦ, πού καταγράφει τό ΤΑΣ (χωρίς λεπτομέρειες). Αὐτή ἡ τάξη διασώζεται/διατηρεῖται στίς εἰσόδους τοῦ ἑσπερινοῦ καί τῆς θείας λειτουργίας. Στή λιτή τῆς ἀγρυπνίας (ΤΑΣ, κεφ. β΄) ἁπλῶς ἀναφέρει «λιτανεύοντες ἐν τῷ νάρθηκι».
Τό ΤΜΕ ἐπίσης ἀναφέρεται ἀορίστως σέ διαδρομή κατευθυνόμενη «ἐν τῷ μέσῳ τοῦ Ναοῦ».
Στήν συνήθη ἀρχιτεκτονική τῶν ἐνοριακῶν ναῶν, μέ τά κλίτη καί τόν σολέα, ἔχει ἐπικρατήσει ὅπως αὐτές οἱ ἐντός τοῦ ναοῦ λιτανεῖες (γιά ἀρτοκλασία μέ φορητή εἰκόνα, εἰκόνες Νυμφίου καί Μ. Δείπνου, Σταυροῦ καί Ἐσταυρωμένου, Σώματος Ἐπιταφίου κλπ) διέρχονται διά τοῦ βορείου κλίτους στό κάτω μέρος τοῦ ναοῦ καί διά τοῦ νοτίου στή συνέχεια καταλήγουν στό σολέα.

 

[MTheodorakis]

Ἀπὸ τὶς Ἀρχέτυπες διατάξεις:

Προπορευομένου θυμιῶντος διακόνου
(ΤΕ σ. 273, ΤΜ σ. 24, ΚΣ σ. 28, ΤΜΕ σ. 74, ΜΕΘ σ. 42, ΤΔ σ. 25, ΤΓΡ σ. 272)

ἡ λιτάνευση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ γίνεται ἀπὸ τὸ βόρειο κλίτος ἕως τὸν νάρθηκα, στὴν εἴσοδο τοῦ κυρίως ναοῦ ἐκφωνεῖται τὸ Σοφία ὀρθοὶ γιὰ νὰ σηκωθοῦν ἔγκαιρα οἱ πιστοὶ καὶ εἰσοδεύει ὁ ἱερεὺς στὸ κεντρικὸ κλίτος
(Λ φ. 9v, Σ5 φ. 31r, ΤΑΣ κεφ. ιβ’, χφ. Uppsala gr. 74 μηναῖο Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 1441 φ. 131r).