Ακουσα μόλις το ''Κύριε των δυνάμεων... '' , με συνοδεία οργάνων, αε ήχο πλ. α` και ομολογώ οτι εντυπωσιάστηκα πάρα πολύ !!
Tο είχα ακούσει στην οργανική του μορφή, αλλά όχι σε ζωντανή συναυλία. Θα πω ότι έμεινα ενεός.
Προσωπικά δεν με εντυπωσίασε καθόλου: είναι μια πολύ γνωστή και παλιά σύνθεση του Σταμάτη Σπανουδάκη, ο οποίος εδώ και καιρό δείχνει να έχει στερέψει συνθετικά και το μόνο που κάνει είναι να παρουσιάζει παλιές του συνθέσεις αλλαγμένες εκτελεστικά. Όχι ότι αυτό είναι απαραίτητα κακό: η εξέλιξη της τεχνολογίας άλλωστε μπορεί να δώσει καλύτερα ορχηστρικά αποτελέσματα σε παλιές συνθέσεις. Όταν όμως βγάζει κάποιος το ίδιο πράγμα 2 και 3 και 5 φορές σε "νέους" δίσκους, αναρωτιέσαι από μια φάση και πέρα τι νόημα έχει αυτό και τι νέο προσφέρει στη μουσική, εκτός των οικονομικών απολαβών, που μοιραία έρχονται λόγω του ονόματος που έχει φτιάξει (άξια, δεν αντιλέγω) ο συνθέτης.
Προκειμένου να ακούμε τις '' καντάδες και τον Πολυκράτη .. '' καλύτερα να ακούμε μελωδίες στηριγμενες σε Βυζαντινούς ήχους , έστω και με συνοδεία κάποιων παραδοσιακών οργάνων. Δεν το εύχομαι , αλλά μεταξύ δύο κακών , το μη χείρον βέλτιστον...!!! Κύριος οίδε τι μας επιφυλλάσσει το Μέλλον... Στη Ζωή αυτή όλα είναι ρευστά .!!!!! Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ
Αν και η πιο πρόχειρη απάντηση έχει ήδη δοθεί:
Εάν την παραπάνω μελωδία, που ακουστικά μας αρέσει & μας ικανοποιεί, σταδιακά την καθιερώσουμε, θα γίνει, μετά απο λίγα χρόνια το συνηθισμένο άκουσμα του συγκεκριμένου τροπαρίου.
Θα είναι αυτό παραδοσιακό μέλος?
...εγώ θα πάω και παρακάτω: κατά πρώτον, θεωρώ ότι σήμερα δεν υπάρχει ο κίνδυνος εισαγωγής της τετραφωνίας που υπήρχε παλαιότερα, οπότε δεν υπάρχει λόγος να "καταφύγουμε" σε... εξωτερικές συνθέσεις για να αντιμετωπίσουμε ενδεχόμενη επιβολή τετραφωνικών συνθέσεων στην εκκλησία. Άλλωστε το παρελθόν μάς έδειξε πώς αντιμετωπίζονται αυτά τα πράγματα: με την καλλιέργεια της μουσικής μας όπως μας τη δίδαξε η παράδοση. Και είδαμε απτά αποτελέσματα όταν έκανε αυτό ο Μέγας Θρασύβουλος Στανίτσας...
Κατά δεύτερο, η συγκεκριμένη μελωδία μπορεί σ' ένα βαθμό να μας ικανοποιεί ακουστικά σαν ορχηστρική μελωδία (όσο βέβαια ικανοποιεί τον καθένα, αφού όποιος ακούει ορχηστρική μουσική, soundtracks κλπ. γνωρίζει ότι υπάρχουν πολύ καλύτερες) αλλά επ' ουδενί δεν θα έλεγα ότι είναι "στηριγμένη σε βυζαντινούς ήχους". Γενικώς η σχέση του συνθέτη με τη βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική είναι μάλλον επιφανειακή, όπως φαίνεται στις συνθέσεις του: απλώς του αρέσει σαν μουσική, χωρίς να την κατέχει. Όταν λοιπόν διανθίζει ορχηστρικά και πολύ πετυχημένα κάποιες βυζαντινές μελωδίες, θα πάρει απαραίτητα κάποιους λαϊκούς μουσικούς που μπορούν να τις αποδώσουν (όπως στο παλιό καλό "Ω γλυκύ μου έαρ") ενώ όταν συνθέτει ο ίδιος τη μουσική, αυτή δεν είναι βασισμένη ούτε σε βυζαντινούς ήχους ούτε σε παραδοσιακούς δρόμους, απλώς δανείζεται τις κλίμακες και φτιάχνει μια δική του ελεύθερη σύνθεση, που δεν υπακούει βέβαια στους κανόνες της βυζαντινής ή παραδοσιακής μουσικής (τετράχορδα, δεσπόζοντες φθόγγους, γραμμές συγκεκριμένου ήχου ή δρόμου κλπ.), απλώς είναι πετυχημένη σαν σύνθεση δυτικής μουσικής. Επομένως τα παρακάτω σχόλια:
Η Εκκλ. Βυζαντ. Μουσική , για πολλούς δεν είναι η μοναδική για να υμνολογείται ο Θεός ..!!! Και πιστεύω ότι έχουν δίκιο.. Τα εν χορδαίς και οργάνοις...., ίσως γίνουν πάλιν Πραγματικότητα... Κύριος οίδεν...!!!! Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ.
Συμπαθώ ιδιαίτερα τον Στ. Σπανουδακη. Οσα για τους αδελφούς Μπιλάλη , υπέροχες φωνές !!! Ταλαντούχοι όπως αυτοί θα καθιερώσουν σιγά σιγά σύγχρονες μελωδίες , με τη συνεργασία φωτισμένων συνθετών , όπως ο ευσεβής Σπανουδάκης, αντλώντας από την Παραδοσιακή Μουσική μας , οι οποίες [ μελωδίες ] θα λαμπρυνουν την μουσικη λατρευτική Παράδοσή μας , Το εύχομαι !!!! Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ
...ομολογώ ότι δεν τα καταλαβαίνω: δικαίωμα του καθενός είναι βέβαια να αρέσκεται σε ορισμένη μουσική. Αλλά από εκεί μέχρι να λέμε ότι η μουσική αυτή "αντλεί από την παραδοσιακή μας μουσική", ενώ πρόκειται για καθαρά δυτική σύνθεση, ή να λέμε ότι, επειδή ο συνθέτης είναι ταλαντούχος και "ευσεβής", μπορεί να φτιάξει μελωδίες για εκκλησιαστική χρήση, χωρίς να είναι γνώστης της βυζαντινής μουσικής και των μεγάλων μορφών που τη στήριξαν (συνθετικά και ερμηνευτικά), πάει πολύ... Αυτά τα πράγματα έχουν λυθεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια και είναι γνωστοί οι λόγοι που δεν εισάγονται όργανα και εξωτερική μουσική στη λατρεία.
Σε τέτοια περίπτωση, δεν καταλαβαίνω σε τι υστερούν θρησκευτικές συνθέσεις όπως, λ.χ., το
Requiem του Mozart ή η
Missa Criolla των Ramirez/Ξαρχάκου (τελείως ενδεικτικά). Είναι προφανές ότι οι υπέροχες αυτές συνθέσεις απηχούν μια συναισθηματική αντιμετώπιση της λατρείας, όπως και οι συνθέσεις του Σταμάτη Σπανουδάκη, η οποία δεν έχει καμία σχέση με το βαθύτερο εκκλησιαστικό ορθόδοξο βίωμα (και το ρωμέικο γενικώς), που μόνο η φωνητική - καθαρή - παραδοσιακή βυζαντινή μουσική μπορεί να αποδώσει και δεν έχει να ζηλέψει ΤΙΠΟΤΑ από τα πράγματα αυτά! Αντιθέτως, οι άλλοι θα πρέπει να ζηλεύουν! Εδώ πέρα ολόκληρος Frantz Liszt, που έγραψε την τιτάνια
σονάτα σε σι ελάσσονα λέγεται ότι, περνώντας από έναν ορθόδοξο ναό και ακούγοντας ένα Κύριε εκέκραξα, είπε: "ανταλλάσσω όλες μου τις συνθέσεις μ' αυτό το πράγμα!" κι εμείς τώρα καθόμαστε και... ζηλεύουμε συναισθηματικές προσεγγίσεις τύπου Σπανουδάκη για την ορθόδοξη λατρεία μας;; Έλεος...
