Κοντάκιον τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου «Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν Πατέρων τὰ δόγματα»

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἐκτός τοῦ ὅτι ἐπί 15 χρόνια πού ἀντιγράφαμε ἀπό http://glt.goarch.org/ γράφαμε στά φυλλάδια «Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα...», τώρα πού τό διαπίστωσα συνάντησα καί διαφορετικές γραφές, καθώς καί σέ διαφορετικό ἦχο ἀποδιδόμενο ἤτοι σέ πλ. δ΄ ἤ πλ. β΄.

Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα, καὶ τῶν Πατέρων τὰ δόγματα, [τῇ Ἐκκλησίᾳ / ἡ Ἐκκλησία] μίαν [τὴν] πίστιν [ἐκράτυνεν / ἐσφράγισε / ἐσφράγισαν]· ἣ καὶ χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει, τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον.

Ποιά εἶναι ἡ καλύτερη σύνταξη;
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Δεν ξέρω ποια ειναι η ορθότερη γραφή, πάντως η ακόλουθη εκδοχή είναι συντακτικώς άρτια:
  • Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα, καὶ τῶν Πατέρων τὰ δόγματα (ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ)
  • τῇ Ἐκκλησίᾳ ΕΜΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
  • μίαν [τὴν] πίστιν ἐσφράγισαν
(Καταχρηστικώς όμως μπορεί να λεχθεί και ο Ενικός: ἐκράτυνεν / ἐσφράγισε λόγω έλξεως από το εμφατικότερο Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα).

ΣΗΜ Νομίζω ότι όλη η σύγχυση στις διάφορες διορθώσεις ή αντιγραφές προέρχεται από το ότι στο ουδέτερο (κήρυγμα / δόγμα) η Αιτιατική και η Ονομαστική συμπίπτουν (συνεπώς μπορούν να εκληφθούν είτε ως Υποκείμενο είτε ως Αντικείμενο).

Χριστός Ανέστη!
 
Ορθά τα του Γιώργου Μ.
Επιπλέον, θεωρώ πως δεν μπορεί να γραφτεί "η Εκκλησία (ως Υποκείμενο) εσφράγισε ή εκράτυνεν την πίστιν" διότι μένουν στον αέρα τα "Των Αποστόλων κηρύγματα" και τα "των Πατέρων δόγματα". Αλλιώς θα έπρεπε να έμπαιναν καλύτερα σε δοτική "κηρύγμασι" και "δόγμασι" των Αποστόλων και των Πατέρων (η Εκκλησία εσφράγισε την πίστιν).

Απολογούμαι για το μονοτονικό. Γράφω από τηλέφωνο...
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Ἦχος πλ. δ΄»

(χφφ. Barb. gr. 478 ἐκλογάδιο ι’ αἰ. φ. 35v, Σινὰ 755 πεντηκοστάριο ι’ αἰ. φ. 196v, Βατοπαιδίου 1041 κοντακάριο ι’-ια’ αἰ. φ. 266v, Μ. Λαύρας Β-74 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φφ. 36v-37r, Σινὰ 736 πεντηκοστάριο τοῦ ἔτους 1028 φ. 286r, 759 πεντηκοστάριο ια’ αἰ. φ. 155v, Reg. gr. Pio. II. 31 πεντηκοστάριο ια’ αἰ. φ. 61r, Σινὰ 926 κοντακάριο ια’-ιβ’ αἰ. φ. 57v, Κρατικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ῥωσίας 173.I 281 πραξαπόστολος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1025-1100 φ. 22v, Σινὰ 286 πραξαπόστολος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1020-1200 φ. 39v).


«Τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα, ἡ ἐκκλησία μίαν τὴν πίστιν ἐσφράγισεν, καὶ τὸν χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον»

(χφφ. Σινὰ 925 κοντακάριο ι’ αἰ. φφ. 110v-111r, 755 πεντηκοστάριο ι’ αἰ. φ. 196v, Βατοπαιδίου 1041 κοντακάριο ι’-ια’ αἰ. φ. 266v, Πάτμου 213 κοντακάριο ια’ αἰ. φ. 147r, Reg. gr. Pio. II. 31 πεντηκοστάριο ια’ αἰ. φ. 61r, Σινὰ 926 κοντακάριο ια’-ιβ’ αἰ. φ. 57v, Σινὰ 286 πραξαπόστολος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1020-1200 φ. 39v).



«Τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα, τῇ ἐκκλησία μίαν τὴν πίστιν ἐσφράγισεν, καὶ τὸν χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον»

(χφφ. πεντηκοστάρια Σινὰ 736 τοῦ ἔτους 1028 φ. 286r, 759 ια’ αἰ. φ. 155v).



«Τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα, ἡ ἐκκλησία μίαν τὴν πίστιν ἐσφράγισεν, καὶ τὸν χιτῶνα φέρουσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον»

(χφ. Reg. gr. Pio. II. 31 πεντηκοστάριο ια’ αἰ. φ. 61r).



«Τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα, ἡ ἐκκλησία μίαν τὴν πίστιν ἐσφράγισεν, καὶ τὸν χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ διδάσκει τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον»

(χφ. Μ. Λαύρας Β-74 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φφ. 36v-37r).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Εὐχαριστίες!!! Μανόλη καί Γιῶργο καί Ἀντρέα!

Ἐκτός τοῦ ὅτι ἀποκαλύπτεται καί μία ἄλλη παραλλαγή «ὀρθοτομεῖ καὶ [δοξάζει / διδάσκει]», στά τοῦ Μανόλη λείπει παντελῶς ἡ ἀντωνυμία «ἥ», καθώς καί τό ρῆμα «ἐκράτυνεν».

Αὐτή ἡ ἀντωνυμία, Γιῶργο καί Ἀντρέα, καί ὅλη ἡ ἑπομένη φρασεολογία σέ ὀνομαστική (φέρουσα ... ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει ...) —καί ὁ σύνδεσμος «καί» στά τοῦ Μανόλη— πῶς συνδέεται μέ τή δοτική (τῇ ἐκκλησία) ;

Ἀλλά, ἄν ἐπικρατέστερη εἶναι ἡ ὀνομαστική, τότε πῶς συνδέονται «τὸ κήρυγμα καὶ τὰ δόγματα» ;
Μήπως ἡ Ἐκκλησία εἶναι (=) τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα ;

Μᾶλλον αὐτό φαίνεται στόν Οἶκο: «Ἐν ὑψηλῷ κηρύγματι τῆς τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίας, ἀκούσωμεν βοώσης...»
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Εὐχαριστίες!!! Μανόλη καί Γιῶργο καί Ἀντρέα!

Ἐκτός τοῦ ὅτι ἀποκαλύπτεται καί μία ἄλλη παραλλαγή «ὀρθοτομεῖ καὶ [δοξάζει / διδάσκει]», στά τοῦ Μανόλη λείπει παντελῶς ἡ ἀντωνυμία «ἥ», καθώς καί τό ρῆμα «ἐκράτυνεν».

Αὐτή ἡ ἀντωνυμία, Γιῶργο καί Ἀντρέα, καί ὅλη ἡ ἑπομένη φρασεολογία σέ ὀνομαστική (φέρουσα ... ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει ...) —καί ὁ σύνδεσμος «καί» στά τοῦ Μανόλη— πῶς συνδέεται μέ τή δοτική (τῇ ἐκκλησία) ;

Ἀλλά, ἄν ἐπικρατέστερη εἶναι ἡ ὀνομαστική, τότε πῶς συνδέονται «τὸ κήρυγμα καὶ τὰ δόγματα» ;
Μήπως ἡ Ἐκκλησία εἶναι (=) τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα καὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα ;

Μᾶλλον αὐτό φαίνεται στόν Οἶκο: «Ἐν ὑψηλῷ κηρύγματι τῆς τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίας, ἀκούσωμεν βοώσης...»

Πάτερ, το πιο λογικό βάσει της ροής του κειμένου είναι ότι η αναφορική αντωνυμία αναφέρεται στην εκκλησία. (Ας είναι στη δοτική, δεν αλλοιώνει το νόημα).

Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα, καὶ τῶν Πατέρων τὰ δόγματα, τῇ Ἐκκλησίᾳ μίαν [τὴν] πίστιν [ἐκράτυνεν / ἐσφράγισε / ἐσφράγισαν]·
καὶ χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει, τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἀγαπητέ Γιῶργο,
Ὅταν χθές πρωτοέγραψα, ἔστειλα μήνυμα σέ κάποιους (ὅπως καί σέ σένα) γιά νά τό δοῦν.
Κάποιος πού δέν εἶναι φιλόλογος (εἶναι κοινωνικῶν ἐπιστημῶν) ἀλλά μέσα στήν Ἐκκλησία καί κοντά στά ὑμνολογικά κείμενα, εὐθύς μοῦ ἔγραψε:
— Ευχαριστούμε πολύ!!! Αν είχα επιλογή να διαλέξω, αυτο που θα διάλεγα θα ήταν: "Η Εκκλησια μια πίστιν εσφράγισε"!!! Μου βγαζει κατι πιο επιβλητικο αυτή η φράση!!!
Τοῦ ἔγραψα μετά:
— ναι αλλά διάβασε τί έγραψαν οι φιλόλογοι Γιώργος Μ και Αντρέας Παντελίδης… Των αποστόλων το κήρυγμα και των πατέρων τα δόγματα εσφράγισαν την πίστη στην Εκκλησία… οπότε η δοτική (τῇ ἐκκλησίᾳ) χρειάζεται…
Μοῦ ἀπάντησε:
— Το διάβασα!!! Αυτοί το πήγαν γραμματικά!!! Εγώ δεν το προσέγγισα με βάση τη γραμματική!!

Ὅταν προχώρησε τό θέμα μέ τίς πολύτιμες μαρτυρίες τοῦ Μανόλη καί αὐτά πού ἔγραψα ἐγώ τοῦ ξαναέγραψα:
— πάντως καί το κριτήριό σου ισχύει… αν διαβάσεις και τα επόμενα…

Ἐπανερχόμενος ἐγώ, φρονῶ ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό κέντρο τοῦ νοήματος καί θεολογικά (ἡ Ἐκκλησία κατέχει καί τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά Παράδοση, δόγματα καί Συνόδους) καί διορθώνω στή προηγούμενη σκέψη μου –μέ τή δική σου προηγούμενη σκέψη– ὅτι κήρυγμα / δόγμα εἶναι Αιτιατική καί ταυτίζονται μέ τήν πίστιν.

Ἐγώ θά δώσω στούς ψάλτες τό παρακάτω κείμενο, πού θά τό ψάλλουμε στόν ὄρθρο καί ἐγώ θά τό ψάλω ὡς κοντάκιο στήν 1η λειτουργία (κατά τό Ὡς ἀπαρχάς).

Κοντάκιον τῶν Πατέρων. Ἦχος πλ. δ΄.

Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα,
καὶ τῶν Πατέρων τὰ δόγματα,
ἡ Ἐκκλησία μίαν τὴν πίστιν ἐσφράγισεν·
καὶ τὸν χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας,
τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας,
ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει,
τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριον.


ΥΓ. Τό ἰδιο πρόσωπο μοῦ ἐπεσήμανε ὅτι καί ἡ μετοχή «φέρουσα» ἔχει πολύ ὡραῖα δυναμική...
 
ΣΗΜ Νομίζω ότι όλη η σύγχυση στις διάφορες διορθώσεις ή αντιγραφές προέρχεται από το ότι στο ουδέτερο (κήρυγμα / δόγμα) η Αιτιατική και η Ονομαστική συμπίπτουν (συνεπώς μπορούν να εκληφθούν είτε ως Υποκείμενο είτε ως Αντικείμενο).
Ἐπανερχόμενος ἐγώ, φρονῶ ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό κέντρο τοῦ νοήματος καί θεολογικά (ἡ Ἐκκλησία κατέχει καί τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά Παράδοση, δόγματα καί Συνόδους) καί διορθώνω στή προηγούμενη σκέψη μου –μέ τή δική σου προηγούμενη σκέψη– ὅτι κήρυγμα / δόγμα εἶναι Αιτιατική καί ταυτίζονται μέ τήν πίστιν.

Οι μαρτυρίες που παραθέτει ο Μανώλης συνηγορούν (υπερτερώντας αριθμητικά) υπέρ του "η Εκκλησία".
Εάν λάβουμε τούτο ως βασικό υποκείμενο της όλης πρότασης, και σκεφθούμε την άνω τελεία ως αντίστοιχη της σημερινής άνω-κάτω τελείας, τότε το "των Αποστόλων το κήρυγμα και των Πατέρων τα δόγματα" (αμφότερα σε αιτιατική πτώση) θα μπορούσε κάλλιστα να είναι προσδιορισμός του "μίαν την πίστιν" επεξηγώντας ποια ακριβώς είναι αυτή η πίστις.

Συνεπώς θα μπορούσε να προταθεί η εξής απόδοση:

Η Εκκλησία μία την πίστη σφράγισε:
Των Αποστόλων το κήρυγμα και των Πατέρων τα δόγματα,
και φέροντας τον χιτώνα της αλήθειας,
τον υφασμένον από την άνω θεολογία,
ορθοτομεί και δοξάζει
το μέγα μυστήριο της ευσέβειας.
 
Last edited:
Top