Κοντάκια Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ

goldengreek25

Μέλος
Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα Κοντάκια του Οσίου Ρωμανού του Μελωδού στην εκκλησιαστική ζωή; Είναι παρα πολύ όμορφοι, αλλά δεν ξέρω πως μπορούμε να τα διαβάζουμε η να τα ψάλουμε.

Σας ευχαριστώ πολύ!
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Μποροῦν νὰ ψαλλοῦν μετὰ τὴν ἕκτη ᾠδὴ σὲ περίπτωση ἀναμονῆς ἀρχιερέως, ἤ ὅταν ὑπάρχει χρόνος. Ψάλλονται ἀπὸ τὸν πρωτοψάλτη μὲ ἴσο, τὰ δὲ ἀκροτελεύτια ἀποκρίνεται ὁ χορὸς, ἤ ὁ β’ ψάλτης. Στὸ προΐμιο ὁ λαὸς ἤ ὁ χορὸς ἀπαντᾶ μὲ τὸ ἀκροτελεύτιο ὡς παραλαβὴ τῆς ὑπόδειξής του ἀπὸ τὸν ψάλτη, κατὰ τὴν πρακτικὴ τῶν ὑπακοῶν (Π. Χρήστου Ἑλληνικὴ Πατρολογία τ. 5 1992 σ. 587· βλ. καὶ Dmitrievskij τ. 1 σσ. 362, 537, 878). Ἐπαναλαμβάνεται στὸ τέλος ἡ πρώτη στροφή (προΐμιον ἤ κουκούλιον· Dmitrievskij τ. 1 σ. 362, τ. 3 σ. 300). ῾Ο π. ᾿Ανανίας Κουστένης καὶ οἱ ἐκδόσεις ῾Αρμὸς προσφέρουν τὸ «Κονδακάριον σὺν Θεῷ ἁγίῳ» τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ μελωδοῦ (+ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 556-562) γιὰ ἀνάγκες ἀγρυπνιῶν καὶ κάλυψη ὁποιωνδήποτε λειτουργικῶν κενῶν. Στοὺς οἴκους ὁ λαὸς κάθεται (συναξάριο τοῦ ᾿Ακαθίστου), ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο-κοντάκιο.
 
Επίσης, όπου τελείται η ασματική παννυχίς, μπορεί το κοντάκιο να ψαλλεί μετά το πέρας αυτής, με κατάλληλα επιλεγμένο προανάγνωσμα και αντίστοιχα ενδιάμεσα - αναμεταξύ των στάσεων.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
῾Ο π. ᾿Ανανίας Κουστένης καὶ οἱ ἐκδόσεις ῾Αρμὸς προσφέρουν τὸ «Κονδακάριον σὺν Θεῷ ἁγίῳ» τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ μελωδοῦ (+ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 556-562) ...
Ἀπό αὐτή τήν ἔκδοση φαίνεται ὁ Σύλλογος Ορθοδόξων Τυφλών Ελλάδος καί ἡ ἱστοσελίδα τους Ορθόδοξη Πορεία, ἔχουν ἀντιγράψει ἀρκετά ἀπό αὐτά, τά ὁποῖα ἐκδίδονται μετ᾿ ἑρμηνείας (ὅλα σέ μονοτονικό).
Λίγα ἀπό αὐτά δέν ὑπάρχουν στά ἐν χρήσει λειτουργικά μας βιβλία οὔτε ὡς Προοίμιον (Κοντάκιον) καί ἕνας Οἶκος. Τά ὑπάρχοντα [ὡς Προοίμιον (Κοντάκιον) καί ἕνας Οἶκος] θέλουν κάποιο σχολιασμό καί παρατηρήσεις ἀναφορικά μέ τή σημερινή ὕπαρξή τους, ὁ ὁποῖος ὅμως ἐπαφίεται στούς μελετητές/παρατηρητές ἤ ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ ἀπό μένα κατά περίπτωση.
Τά κοντάκια τῶν Χριστουγέννων ὡς κείμενον μόνον ἔχουν ἀναρτηθεῖ ἀπό τό Γιῶργο Μ. ἐδῶ κι ἐδῶ.

 

Attachments

  • ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ - ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ ΕΙΣ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ.doc
    90 KB · Views: 234
  • ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ - ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ ΕΙΣ ΤΑ ΒΑΪΑ.doc
    94 KB · Views: 128
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον εις έκαστον σεισμόν και εμπρησμόν.doc
    130.5 KB · Views: 130
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον Εις την Ανάληψιν του Κυρίου.doc
    176.5 KB · Views: 110
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - Κοντάκιον Εις την Αποτομήν του Προδρόμου.doc
    107.5 KB · Views: 107
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - Κοντάκιον εις Την επαύριον της Χριστού Γεννήσεως.doc
    103 KB · Views: 128
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον Εις την θυσίαν Αβραάμ.doc
    116 KB · Views: 104
  • ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ - ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΗΣ Ε. ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ.doc
    87 KB · Views: 115
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - Κοντάκιον εις την Σαμαρείτιδα.doc
    126 KB · Views: 108
  • ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ - ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΑΠΑΝΤΗΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.doc
    100 KB · Views: 125
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - Κοντάκιον εις τον άσωτον υιόν.doc
    132.5 KB · Views: 108
  • Αγίου Ρωμανού του Μελωδού - κοντάκιον εις τον Όσιον και Δίκαιον και τετραήμερον Λάζαρον.doc
    90.5 KB · Views: 102
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον Εις τον πλούσιον και τον Λάζαρον.doc
    105.5 KB · Views: 98
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον των Αγίων Πάντων.doc
    70 KB · Views: 105
  • Αγίου Ρωμανού του Μελωδού - Κοντάκιον Των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων.doc
    119.5 KB · Views: 92
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον Των Αγίων τριών Παίδων.doc
    167.5 KB · Views: 101
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον, Εις την Αγίαν και Μεγάλην Κυριακήν του Πάσχα.doc
    138 KB · Views: 134
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον, εις την πόρνην.doc
    119 KB · Views: 97
  • ΑΓΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΕΠΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣ.doc
    107 KB · Views: 134
  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού, Κοντάκιον - Εις την Γέννησιν της Υπεραγίας Θεοτόκου.doc
    62.5 KB · Views: 104
  • Ρωμανού του μελωδού - κοντάκιον εις Οσίους Μοναχούς, Ασκητάς και Μοναζούσας.doc
    119 KB · Views: 112

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Τό κατανυκτικόν κοντάκιον εἰς τόν ἄσωτον υἱόν ἐψάλλετο τῇ Κυριακῇ τῆς Β΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.
Τό κατανυκτικόν κοντάκιον εἰς ἔκαστον σεισμόν καί ἐμπρησμόν ἐψάλλετο τῇ Τετάρτῃ τῆς Γ΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.
Τό κοντάκιον εἰς τήν θυσίαν Ἀβραάμ ἐψάλλετο τῇ Κυριακῇ τῆς Δ΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.
Τό κατανυκτικόν κοντάκιον εἰς τόν πλούσιον καί τόν Λάζαρον ἐψάλλετο τῇ Τετάρτῃ τῆς ΣΤ΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.

Στό κοντάκιον τῶν ἁγίων Τριῶν Παίδων, πού εἶναι τῆς Κυριακῆς τῶν Προπατόρων καί τῆς Κυριακῆς πρό τῶν Χριστουγέννων, βλέπουμε ποιά εἶναι ἡ ἔναρξη τοῦ (α΄) οἴκου, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό ΣΤ, γιά νά βγαίνει καί ἡ ἀκροστιχίδα «Τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ ὁ ψαλμός οὗτος» (στίς ἀκροστιχίδες δέν συμπεριλαμβάνονται τά προοίμια -κουκούλια-).

Στό κοντάκιον εἰς τόν ὅσιον καί δίκαιον Λάζαρον τόν τετραήμερον βλέπουμε ὅτι στό Τριῴδιον χρησιμοποιεῖται ὡς Οἶκος ὁ δ΄ οἶκος τοῦ κοντακίου μέ τροποποίηση στό τέλος γιά νά ταιριάζει μέ τό α΄ προοίμιον τοῦ κοντακίου, πού χρησιμοποιοῦμε σήμερα.

 
Last edited:
Ἀπό αὐτή τήν ἔκδοση φαίνεται ὁ Σύλλογος Ορθοδόξων Τυφλών Ελλάδος καί ἡ ἱστοσελίδα τους Ορθόδοξη Πορεία, ἔχουν ἀντιγράψει ἀρκετά ἀπό αὐτά, τά ὁποῖα ἐκδίδονται μετ᾿ ἑρμηνείας (ὅλα σέ μονοτονικό).
Λίγα ἀπό αὐτά δέν ὑπάρχουν στά ἐν χρήσει λειτουργικά μας βιβλία οὔτε ὡς Προοίμιον (Κοντάκιον) καί ἕνας Οἶκος. Τά ὑπάρχοντα [ὡς Προοίμιον (Κοντάκιον) καί ἕνας Οἶκος] θέλουν κάποιο σχολιασμό καί παρατηρήσεις ἀναφορικά μέ τή σημερινή ὕπαρξή τους, ὁ ὁποῖος ὅμως ἐπαφίεται στούς μελετητές/παρατηρητές ἤ ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ ἀπό μένα κατά περίπτωση.
Τά κοντάκια τῶν Χριστουγέννων ὡς κείμενον μόνον ἔχουν ἀναρτηθεῖ ἀπό τό Γιῶργο Μ. ἐδῶ κι ἐδῶ.


Από την ίδια ιστοσελίδα.
Πότε άραγε εψάλλετο, εφόσον την Λαμπρή έψαλλαν το «Εί καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες...»;
 

Attachments

  • Αγίου Ρωμανού του μελωδού - Κοντάκιον εις τους νεοφωτίστους.doc
    110 KB · Views: 96


Ψάλλεται «τῇ ἐπαύριον τῶν Φώτων» (Ν. Τωμαδάκη Ῥωμανοῦ μελωδοῦ ὕμνοι).

Ως φώτα εννοούνται τα Θεοφάνεια ή τα βαπτίσματα γενικότερα;
Τι σημαίνει «τῇ ἐπαύριον»;
Αν, π.χ., φώτα εννοούνται τα Θεοφάνεια, το κοντάκιο ψάλλεται στην παννυχίδα της 6ης προς 7η Ιανουαρίου (αντίστοιχα στον όρθρο της 7ης) ή στην παννυχίδα της 7ης προς 8η (αντίστοιχα στον όρθρο της 8ης);

[Σημείωμα συντονιστή] Από λάθος, αντί για Quote, έκανα Edit στο προηγούμενο μήνυμα του κ. Θεοδωράκη. Το μήνυμα επανήλθε στην πρωτότυπη έκδοση του συγγραφέα.
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Δὲν ἔχω περιγραφὴ τοῦ χφ. Πάτμου 212 κοντακαρίου ια' αἰ. φ. 150r, ἀπ' ὅπου τὸ ἐκδίδει ὁ Τωμαδάκης, οὔτε ἔχω στὸ σπίτι μου τὴν ἔκδοση μὲ τὸ σχετικὸ σχόλιο τοῦ καθηγητή. Δὲν γράφεται ὅμως «φωτισμάτων» καὶ πιστεύω ὅτι πρόκειται γιὰ τὴν 7η Ἰανουαρίου πρωί, ἤ ἀφ' ἑσπέρας.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἐπειδή τόν ἔχω ἐγώ τόν τόμο καί τήν χωριστή ἔκδοση (ἐν τῷ αὐτῷ τόμῳ) τοῦ Ν. Λιβαδάρα, κατά πρῶτον ἐπιγράφεται μόνον «Κοντάκιον ἕτερον· εἰς τοὺς νεοφωτίστους» καί τίθεται μετά τό «Κοντάκιον ἕτερον τῇ ἐπαύριον τῶν Φώτων», πού ὅμως στόν Πατμιακό Κώδικα 212 δέν ἐπιγράφεται «τῇ ἐπαύριον τῶν Φώτων», ἀλλά ἕτερον κοντάκιον τῶν Φώτων. Τό «τῇ ἐπαύριον τῶν Φώτων» προσετέθη ἐπειδή ἐκ τῶν ὑστέρων τοποθετήθηκε στήν 7η Ἰανουαρίου (ἀναφέρομαι στό «Τὴν σωματικὴν σου παρουσίαν δεδοικὼς ὁ Ἰορδάνης...»).
Τό «Κοντάκιον ἕτερον· εἰς τοὺς νεοφωτίστους» τοποθετήθηκε μετά τό «Κοντάκιον ἕτερον τῇ ἐπαύριον τῶν Φώτων» ἀπό τούς ἀντιγραφεῖς, συσχετίσαντας τό θέμα πρός τήν βάπτισιν τοῦ Κυρίου, «θεωρήσαντες ὡς πλέον κατάλληλον τὴν ἡμέραν διὰ τὴν τοποθέτησιν τοῦ ὕμνου, ἐπειδὴ λόγῳ τοῦ περιεχομένου του τὸ ἔργον εἶχε περιέλθει εἰς ἀχρηστίαν μετὰ τὴν πλήρη ἐξάπλωσιν τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τὴν παντελῆ ἐπικράτησιν τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ, τὰ ὁποῖα καὶ συνετέλεσαν ὥστε ἡ παράδοσις τοῦ κειμένου νὰ εἶναι περιωρισμένη».
Συνεχίζοντας ὁ ἀείμνηστος καθηγητής πρεσβεύει ὅτι καταλληλότερη τοποθέτηση θά ἦταν σέ μιά ἡμέρα τῆς Διακαινησίμου, σχετιζομένου οὕτω τοῦ ἐφυμνίου μέ τήν Ἀνάστασιν.
Πάντως ξεκινώντας γράφει ὅτι ὁ Ὕμνος τοῦ Ῥωμανοῦ εἰς Νεοφωτίστους δέν γράφτηκε γιά καμμία ἑορτή καθιερωμένη στό ἑορτολόγιον, ἀλλά «διὰ γεγονός τῆς ἡμέρας, ὅπως ἡ βάπτισις τῶν Νεοφωτίστων. Γράφει δέ καί πάρα πολλά ἄλλα ἐνδιαφέροντα ἱστορικά, θεολογικά, σημασιολογικά, ἐννοιολογικά καί ἑρμηνευτικά, πού δέν εἶναι δυνατόν νά παραθέσω.

Εὐχαριστοῦμε γιά τήν ἀνακίνηση τοῦ θέματος, πού τώρα βλέπω ὅτι ὀφείλω κάποιες παρατηρήσεις καί σχολιασμούς σέ κάποια κοντάκια, πού εἴθε ὁ Θεός νά μᾶς ἀξιώσει ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ.


 


῾Ο π. ᾿Ανανίας Κουστένης καὶ οἱ ἐκδόσεις ῾Αρμὸς προσφέρουν τὸ «Κονδακάριον σὺν Θεῷ ἁγίῳ» τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ μελωδοῦ (+ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 556-562) γιὰ ἀνάγκες ἀγρυπνιῶν καὶ κάλυψη ὁποιωνδήποτε λειτουργικῶν κενῶν.

Γνωρίζετε τιμή και πώς μπορούμε να το προμηθευτούμε; Πωλείται από online βιβλιοπωλεία; Περιέχει και μουσικό κείμενο ή μόνο το λειτουργικό; Γνωρίζουμε τον τρόπο ψαλμωδίας όλων αυτών των κοντακίων (εννοώ αν σώζονται σε μουσικούς κώδικες αφενός, αφετέρου ήχο και επιλογή μέλους, ειρμολογικό ή στιχηραρικό);
 
Last edited:

μάρκελλος

Μάρκελλος Πιράρ, Γενικός συντονιστής
Μανουήλ δομέστικος;126338 said:
Γνωρίζετε τιμή και πώς μπορούμε να το προμηθευτούμε; Πωλείται από online βιβλιοπωλεία; Περιέχει και μουσικό κείμενο ή μόνο το λειτουργικό; Γνωρίζουμε τον τρόπο ψαλμωδίας όλων αυτών των κοντακίων (εννοώ αν σώζονται σε μουσικούς κώδικες αφενός, αφετέρου ήχο και επιλογή μέλους, ειρμολογικό ή στιχηραρικό);

Ναί, σώζονται χειρόγραφα, ὅπως π.χ. ὁ κώδικας Laurentianus Ashburnhamensis 64 (= Κοντακάριον), ὁ ὁποῖος ἔχει δημοσιευθῆ ὁλοκλήρως σὲ φωτοαντίγραφα στὴ σειρὰ Monumenta Musicae Byzantinae (Κοπεγχάγη 1956)(http://www.igl.ku.dk/MMB/princ.html) -μὴ ρωτᾶς τὴ τιμὴ :mad:- καὶ ἡ Margaret C. Patrikeos Cominos ἔχει μεταγράψει στὸ πεντάγραμμο 17 κονδάκια ἀπὸ τὸν κώδικα στὴν διατριβή της. Ἀγνοῶ ποιὰ μέθοδο ἀκολουθεῖ. (M.A., University of New England, 1979), ἡ ὁποία μάλλον δὲν ἔχει ἐκδοθῆ (Ὑπάρχει ἀντίγραφο στὴ βιβλιοθήκη τοῦ πανεπιστημίου τῆς Ἀδελαίδας...).
 
Last edited:
Υπάρχουν σε κάποια λίστα συγκεντρωμένα όλα τα σωζόμενα κοντάκια παλαιών ποιητών (όχι μόνο του αγίου Ρωμανού, π.χ. αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού); Αν υπάρχει ψηφιακά μπορείτε να την ανεβάσετε εδώ; Αν όχι, μπορείτε να δώσετε βιβλιογραφία;

Ευχαριστώ.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος

Attachments

  • Kontakarion A1.jpg
    Kontakarion A1.jpg
    967 KB · Views: 76
  • Kontakarion A2.jpg
    Kontakarion A2.jpg
    1.1 MB · Views: 56
  • Kontakarion A3.jpg
    Kontakarion A3.jpg
    678.9 KB · Views: 57
  • Kontakarion A4.jpg
    Kontakarion A4.jpg
    842.7 KB · Views: 51

Shota

Παλαιό Μέλος
Υπάρχουν σε κάποια λίστα συγκεντρωμένα όλα τα σωζόμενα κοντάκια παλαιών ποιητών (όχι μόνο του αγίου Ρωμανού, π.χ. αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού); Αν υπάρχει ψηφιακά μπορείτε να την ανεβάσετε εδώ; Αν όχι, μπορείτε να δώσετε βιβλιογραφία;

Ευχαριστώ.

José Grosdidier de Matons, Romanos le Mélode et les origines de la poésie religieuse à Byzance, Éditions Beauchesne, Paris, 1977, p. 74-93 (αναλυτικό πινακα. Δεν ξέρω αν περιέχει όλα τα κοντάκια παλαιών ποιητών).

Όσον αφορά τα κοντάκια του Δαμασκηνού, δεν νομίζω πως υπάρχουν τέτοια (αυθεντικά, τουλάχιστον)
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Το Προστασία των Χριστιανών;

Ανήκει εις τα κοντάκια "παρακλητικά". Στην έκδοση του Pitra εμφανίζεται ανεπίγραφος. Και ο Grosdidier de Matons δεν λέει κάτι για τον Δαμασκηνό (λέει κάτι παραπάνω: L'école sabaïte, en ce qui concerne le kontakion, n'existe pas).
 

Attachments

  • Analecta_sacra_I_p535.pdf
    373.2 KB · Views: 80
Top