Κοινωνικόν (Πεντηκοστής και) Δευτέρας του Αγίου Πνεύματος

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ομοίως, αναφορικά με το μέλος του Κλαδά, άπό την έρευνα που έχω διεξάγει δεν εντόπισα τέτοια σύνθεση.

Αν δεν κάνω λάθος πρέπει να βρίσκεται στο Χειρ. 705 του εν Κων/πόλει Μετοχίου του Παναγίου Τάφου, εξηγηθέν παρά Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος.
 
Αν δεν κάνω λάθος πρέπει να βρίσκεται στο Χειρ. 705 του εν Κων/πόλει Μετοχίου του Παναγίου Τάφου, εξηγηθέν παρά Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος.

Αν υπάρχει το μονο σίγουρο ειναι οτι περιέχεται στο 705, θα επιθυμούσα να μου πείτε ακριβές φύλλο όπως παραθέτω και εγω στις σχετικές αναφορές μου, έχω ομως την εντύπωση οτι δεν υπάρχει μελοποίηση του Μάρκου Κορίνθου στο Κοινωνικό "Το Πνεύμα σου το αγαθον", παρά μόνον για το αντίστοιχο της Δευτέρας του Αγίου Πνεύματος, οπως ανέφερα και παραπάνω.
Όσον αφορά την σύνθεση του Κλαδα δεν υπάρχει ο στίχος "Το Πνεύμα σου το Αγίον..."' εξ ου και η ένσταση μου, παρά μόνον αυτος της Πεντηκοστής "Το Πνεύμα σου το αγαθον.." με μια μίξη απο τον έτερο στίχο της Δευτέρας και αυτόν σε κολοβωμενη μορφή "...μη αντανελης αφ ημων.Αλληλούια"
 
Last edited:

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Αν δεν κάνω λάθος πρέπει να βρίσκεται στο Χειρ. 705 του εν Κων/πόλει Μετοχίου του Παναγίου Τάφου, εξηγηθέν παρά Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος.

Το μουσικό κείμενο του κοινωνικού βρίσκεται εδώ, στις σελίδες 705.340-705.341
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Αν υπάρχει το μονο σίγουρο ειναι οτι περιέχεται στο 705, θα επιθυμούσα να μου πείτε ακριβές φύλλο όπως παραθέτω και εγω στις σχετικές αναφορές μου


Ἰωάννου τοῦ Κλαδᾶ. Ἦχος α'. Κε. Τὸ πνεῦμα σου τὸ ἀγαθὸν μὴ ἀντανέλης ἀφ' ἡμῶν. Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια»

(χφ. ΜΠΤ 705 φφ. 204v-205r).
 


Ἰωάννου τοῦ Κλαδᾶ. Ἦχος α'. Κε. Τὸ πνεῦμα σου τὸ ἀγαθὸν μὴ ἀντανέλης ἀφ' ἡμῶν. Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια»

(χφ. ΜΠΤ 705 φφ. 204v-205r).

Ακριβώς ετσι μάλιστα "το αγαθον". Η απορία μου ομως αφορούσε το Κοινωνικό του Μάρκου "Το Πνεύμα σου το αγαθον..", που περιλαμβάνεται στην σχετική αναφορά σας, και όχι του Κλαδα, για το οποιο εκτενη αναφορά έχω συμπεριλάβει στην σχετική μου διατριβή. Συμπληρωματικά αναφέρω οτι στην παλαιά γραφή παρδιδεται ενδεικτικά στους κώδικες Λειμωνος 245 φ. 59β και Αγίου Στέφανου Μετεωρων 52 φ. 339α και εχει εκδοθεί στον τόμο των Κοινωνικών της Ενωμένης Ρωμιοσύνης στην σ. 346, οπως επεσήμανε ο κ. Γιαννοπουλος.
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Αν δεν κάνω λάθος πρέπει να βρίσκεται στο Χειρ. 705 του εν Κων/πόλει Μετοχίου του Παναγίου Τάφου, εξηγηθέν παρά Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος.



Ἰωάννου τοῦ Κλαδᾶ. Ἦχος α'. Κε. Τὸ πνεῦμα σου τὸ ἀγαθὸν μὴ ἀντανέλης ἀφ' ἡμῶν. Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια»

(χφ. ΜΠΤ 705 φφ. 204v-205r).

Εννοὠ προφανώς το υβρίδιο που λέει κι ο κ. Κωστόπουλος.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Κοινωνικὸ Πεντηκοστῆς

«Κοινωνικόν, τὸ μὲν ἀρχαῖον· Αἰνεῖτε, τὸ δὲ νέον ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει»

(τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας μεταξὺ τῶν ἐτῶν 945-959 ἐκδ. J. Mateos τ. 2 σ. 138).

«Κοινωνικόν τὸ βασιλικόν· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ. Ἀλληλούια»

(χφ. Plutei 09.15 ἐκλογάδιο τοῦἔτους 964 φ. 98v).

«Ἦχος πλ. δ’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθεῖα. Ἀλληλούια»

(χφ. Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 153r).

«Ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει»

(χφ. Σινὰ 1097, τυπικὸν Συμεὼν ἀρχιεπισκόπου Σινὰ τοῦ ἔτους 1214 φ. 62v).

«Ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν»

(Dmitrievskij τ. 1 σ. 148).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν»

(χφφ. πραξαπόστολοι Paris. gr. 382 ι’ αἰ. φ. 52v, Σινὰ 293 τοῦ ἔτους 1053 φ. 41v, Τ. Σταυροῦ 67 ια’ αἰ. σ. 95, Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 144v).

«Ἦχος πλ. δ’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με Κύριε. Ἀλληλούια»

(χφφ. Σινὰ 2095 κανονάριο ι’ αἰ. φ. 3r, ἁγ. Σάβα 312 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1201 φ. 122r).

«Ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφφ. πραξαπόστολοι Κρυπτοφέῤῥης Α. β. VII ια’ αἰ. φ. 14v, RGB 173.I 281 μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1025-1100 φ. 31v, τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 272).

«Ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με»

(χφφ. Vat. gr. 2068 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 40v).

«Ἦχος πλ. δ’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με»

(χφφ. Σινὰ 284 πραξαπόστολος ι’-ια’ αἰ. φ. 39v, Βατοπαιδίου 1190 πεντηκοστάριο ιβ’ αἰ. φ. 156r).

«Ἦχος πλ. δ’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφ. Σινὰ 286 πραξαπόστολος ια’-ιβ’ αἰ. φ. 51r).

«Ἦχος πλ. β’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφ. ἁγ. Σάβα 266 πραξαπόστολος ἀρχὲς ια’ αἰ. φ. 43v).

«Ἦχος δ’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με Κύριε. Ἀλληλούια»

(Dmitrievskij τ. 1 σ. 182).

«Ἦχος δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφφ. πραξαπόστολοι Μ. Λαύρας Β-74 ια’ αἰ. φ. 47r, Κρυπτοφέῤῥης Α. β. V μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1025-1100 φ. 73r, Paris. gr. 375 τοῦ ἔτους 1021 φ. 54r, Φλωρεντίας Conv. Soppr. 24 (a.k.a. 2742; Plut. 42) ια’ αἰ. φ. 41v).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφφ. Moscow State Historical Museum Vladimir 21/Savva 4 πραξαπόστολος β’ ἥμισυ ια’ αἰ. φ. 51v, Βατοπαιδίου 925 ἐκλογάδιο τοῦ ἔτους 1105 φ. 27v).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με»

(τυπικὰ Εὐεργέτιδος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1098-1118 σ. 595 καὶ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 278).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με»

(χφφ. Φλωρεντίας S. Marco 704 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 5r, Τ. Σταυροῦ 15 πεντηκοστάριο ιβ’ αἰ. φ. 209r).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ. Ἀλληλούια»

(χφ. Μουσείου Μπενάκη ΤΑ 247 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 29v).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ»

(χφ. Vat. gr. 782 ΤΑΣ α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 144v).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς ἀφ’ ἡμῶν. Ἀλληλούια»

(χφ. Κρατικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ῥωσίας 173.Ι 501 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 121r).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς»

( χφ. Σινὰ 756 πεντηκοστάριο τοῦ ετους 1205 φ. 300v).









Δευτέρα τοῦ ἁγίου Πνεύματος

«Ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με»

(χφφ. Vat. gr. 2068 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 40v).

«Ἦχος πλ. δ’· Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφφ. πραξαπόστολοι Μ. Λαύρας Β-74 ια’ αἰ. φ. 48v, RGB 173.I 281 μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1025-1100 φ. 32r, τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 272).

«Ἦχος πλ. δ’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθεῖα. Ἀλληλούια»

(χφ. Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 154r).

«Ἦχος α’. Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν»

(χφ. Moscow State Historical Museum Vladimir 21/Savva 4 πραξαπόστολος β’ ἥμισυ ια’ αἰ. φ. 52r).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ. Ἀλληλούια»

(χφ. Μουσείου Μπενάκη ΤΑ 247 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 30r).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει»

(χφ. Φλωρεντίας S. Marco 704 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 5r).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με. Ἀλληλούια»

(χφ. ἁγ. Σάβα 312 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1201 φ. 123r).
«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθόν, Κύριε, ὁδηγήσει με» (τυπικὰ Εὐεργέτιδος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1098-1118 σ. 597 καὶ Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 283).
«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθόν»

(χφφ. Τ. Σταυροῦ 67 πραξαπόστολος ια’ αἰ. σ. 97, Σινὰ 286 πραξαπόστολος ια’-ιβ’ αἰ. φ. 52r, Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 145v).

«Τὸ πνεῦμα σου τὸ ἀγαθὸν μὴ ἀντανέλῃς ἀφ’ ἡμῶν δεόμεθα φιλάνθρωπε. Ἀλληλούια»

(χφ. Μ. Λαύρας Δ-45 πεντηκοστάριο ια’-ιβ’ αἰ. φ. 342v).

«Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν Κύριε ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ»

(χφ. Vat. gr. 782 ΤΑΣ α’ ἥμισυ ιγ’ αἰ. φ. 145v).




Ἄρα ἀρχικὰ ψαλλόταν τὸ «Αἰνεῖτε τὸν Κύριον[1] ἐκ τῶν οὐρανῶν. Ἀλληλούια». Κατὰ δὲ ι’ αἰῶνα ψαλλόταν μία παραλλαγὴ τοῦ «Τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθεῖα. Ἀλληλούια», ὁμοίως καὶ κατὰ τὴ Δευτέρα τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ ὄχι τὸ μεταγενέστερο «Τὸ πνεῦμα σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς ἀφ’ ἡμῶν δεόμεθα φιλάνθρωπε. Ἀλληλούια».
[1] Τὸ ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ «ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ» (Πραξ. β’ 2).
 
Last edited:
Με αφορμή την αυριανή εορτή της Πεντηκοστής δημοσιεύω μία μικρή μελέτη μου που αφορά τις επώνυμες βυζαντινές και μεταβυζαντινές μελοποιήσεις του Κοινωνικού της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος. Η διττή ταξινόμηση έγινε με βάση το ισχύον πλαίσιο που καθιερώθηκε από το Τυπικό της Μ.Χ.Ε. και εντεύθεν.
Το κείμενο αυτό αποτελεί απόσπασμα από την διδακτορική μου διατριβή "Οι ύμνοι της εορτής της Πεντηκοστής στην Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Μελοποιία", Θεσσαλονίκη 2015
 

Attachments

  • ἐπώνυμες βυζαντινές καί μεταβυζαντινές μελοποιήσεις τῶν στίχων τοῦ Κοινωνικοῦ τῆς Κυριακῆς τ...pdf
    596 KB · Views: 58

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Η σημείωση του Πρωγάκη (1910) είναι λίγο αινιγματική.

Συμφώνως τω τυπικώ της Μ. Εκκλησίας ορίζοντι δια την ημέραν ταύτην ως κοινωνικόν "Το πνεύμα σου το αγαθόν οδηγήσει με εν γη ευθεία" και ουχί "το Πνεύμα σου το άγιον μη αντανέλης αφ ημών δεόμεθα φιλάνθρωπε", όπερ ψάλλεται τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, αμφότερα τα κοινωνικά ταύτα διεσκευάσθησαν υπό του μουσικολογ. Λαμπαδαρίου της Μ. του Χριστού Εκκλησίας κ Κωνσταντίνου Κλάββα. Και του μεν πρώτου (της Πεντηκοστής) το μέλος παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτον του δε δευτέρου του οποίου ο μείζων αριθμός των λέξεων απαιτεί και την επέκτασιν των αντιστοίχων γραμμών εμελοποιήθη κατ' ανάγκην αναλόγως.

Έχω λοιπόν τα εξής ερωτήματα:

1. Επικαλείται το τυπικό της Μ. Εκκλησίας για να πει ότι το κοινωνικό είναι το Α και όχι το Β. Άρα υποννοεί ότι εν αντιθέσει του τυπικού, την εποχή εκείνη βρισκόταν σε χρήση και το Β ή μόνο το Β, ή ήταν αντεστραμμένα, την Κυριακή το Β και τη Δευτέρα το Α.

2. Για να συμμορφωθεί το βιβλίο του (η και ολόκληρη η εκκλησιαστική τάξις) στο (1) ο Κλάββας διασκεύασε αμφότερα τα κοινωνικά του Π. Λαμπαδαρίου.

3. Αν το μέλος του Α παρέμεινε αναλλοίωτο, τότε προς τι η αναφορά;
4. Αν το Β επεκτάθηκε για να προσαρμοστεί στο νέο, μεγαλύτερο στίχο, τότε το αρχικό του Π. Λ ήταν ένα δεύτερο Α κοινωνικό, σε α' ήχο αυτή τη φορά. Το έχουμε αυτό το κοινωνικό;

5. Αν δεν υπήρχε καθόλου το Β κοινωνικό, τότε γιατί στο (1) χρησιμοποιεί τη λέξη "ουχί"; Για να λέει "ουχί το Β" σημαίνει ότι κοινωνικό Β υπήρχε. Κι αν υπήρχε γιατί έπρεπε να φτιαχτεί νέο, διασκευή πάνω στο Α;
 
Last edited:
Η σημείωση του Πρωγάκη (1910) είναι λίγο αινιγματική.

Συμφώνως τω τυπικώ της Μ. Εκκλησίας ορίζοντι δια την ημέραν ταύτην ως κοινωνικόν "Το πνεύμα σου το αγαθόν οδηγήσει με εν γη ευθεία" και ουχί "το Πνεύμα σου το άγιον μη αντανέλης αφ ημών δεόμεθα φιλάνθρωπε", όπερ ψάλλεται τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, αμφότερα τα κοινωνικά ταύτα διεσκευάσθησαν υπό του μουσικολογ. Λαμπαδαρίου της Μ. του Χριστού Εκκλησίας κ Κωνσταντίνου Κλάββα. Και του μεν πρώτου (της Πεντηκοστής) το μέλος παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτον του δε δευτέρου του οποίου ο μείζων αριθμός των λέξεων απαιτεί και την επέκτασιν των αντιστοίχων γραμμών εμελοποιήθη κατ' ανάγκην αναλόγως.

Έχω λοιπόν τα εξής ερωτήματα:

1. Επικαλείται το τυπικό της Μ. Εκκλησίας για να πει ότι το κοινωνικό είναι το Α και όχι το Β. Άρα υποννοεί ότι εν αντιθέσει του τυπικού, την εποχή εκείνη βρισκόταν σε χρήση και το Β ή μόνο το Β, ή ήταν αντεστραμμένα, την Κυριακή το Β και τη Δευτέρα το Α.

2. Για να συμμορφωθεί το βιβλίο του (η και ολόκληρη η εκκλησιαστική τάξις) στο (1) ο Κλάββας διασκεύασε αμφότερα τα κοινωνικά του Π. Λαμπαδαρίου.

3. Αν το μέλος του Α παρέμεινε αναλλοίωτο, τότε προς τι η αναφορά;
4. Αν το Β επεκτάθηκε για να προσαρμοστεί στο νέο, μεγαλύτερο στίχο, τότε το αρχικό του Π. Λ ήταν ένα δεύτερο Α κοινωνικό, σε α' ήχο αυτή τη φορά. Το έχουμε αυτό το κοινωνικό;

5. Αν δεν υπήρχε καθόλου το Β κοινωνικό, τότε γιατί στο (1) χρησιμοποιεί τη λέξη "ουχί"; Για να λέει "ουχί το Β" σημαίνει ότι κοινωνικό Β υπήρχε. Κι αν υπήρχε γιατί έπρεπε να φτιαχτεί νέο, διασκευή πάνω στο Α;
Καλησπέρα και χρονια πολλά. Για τις 1,2 και 3 παραμέτρους που θέτεις η απάντηση είναι ΝΑΙ. Για την 4 και 5 θα λάβεις απάντήσεις απο το αμέσως προγένεστερο ποστ μου όπου περιέχεται σχετικό μελέτημα μου
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Ευχαριστώ για την απάντηση και τις ευχές!

Στην εργασία σου αναφέρεται μόνο ένα κοινωνικό Π. Λαμπαδαρίου, με "αντανέλης" σε ήχο βαρύ. Διαβάζοντας ότι αυτό που έχει ο Πρωγάκης με "οδηγήσει" σε βαρύ ελήφθη ως είχε, περίμενα ένα κοινωνικό που θα είχε γραφτεί από τον Π.Λ. με "οδηγήσει" και αυτό έψαχνα να βρω. Αυτό εννοούσα στο (3).

Τελικά όπως είπες επρόκειτο για του Πέτρου Βυζαντίου σε ήχο Α, όμως από ότι φαίνεται Πρωγάκης και Κλάββας θέλανε οπωσδήποτε για την Πεντηκοστή ένα κοινωνικό σε βαρύ ήχο.

Αντίθετα, το κοινωνικό του Δανιήλ με "αντανέλης" που ήταν και σε ήχο α' για τη Δευτέρα μάλλον θεωρήθηκε μουσικά ξεπερασμένο και έτσι έγραψε ένα νέο ο Κλάββας, στο οποίο όπως επισήμανες το μισό είναι αντιγραφή από τον Π. Βυζάντιο, πράγμα που ο Πρωγάκης δεν αναφέρει.


Από ότι φαίνεται στον καιρό του Πέτρου - Δανιήλ στην Πεντηκοστή λεγόταν το "αντανέλης" και ειδικότερα στον καιρό του Δανιήλ το έλεγαν σε α' ήχο (σαν Χριστούγεννα και Πάσχα) και αργότερα στον καιρό του Πέτρου επικράτησε ο βαρύς που είναι και η σειρά του. Λίγο αργότερα, στον καιρό του Πέτρου Βυζαντίου φαίνεται πως επανήλθε και το "οδηγήσει" (ως ορθότερο;) αλλά εισήχθη μόνο τη Δευτέρα και έμεινε εκεί τουλάχιστον μέχρι το 1824 που έφτιαξε τη συλλογή του ο Χουρμούζιος, ώσπου τελικά τον καιρό του Βιολάκη καθιερώθηκε για την Κυριακή και το "αντανέλης" στη Δευτέρα (πιθανώς για να υπάρχει κι αυτό). Για να διατηρηθεί όμως η επιλογή των ήχων σε βαρύ και α' αντίστοιχα ο Κλάββας έκανε τις διασκευές και τις εξέδωσε ο Πρωγάκης το 1910. Παρατηρούμε επίσης ότι ο Π. Βυζάντιος αντίθετα με τους δύο προκατόχους του, δε συμπεριέλαβε κράτημα.
 
Top