Κανόνες Κυριακής μετά τα Χριστούγεννα

[dkalpakidis]

Παρότι τα δύο θέματα Τυπικού που άνοιξα (Αναγνώσματα Εσπερινού Χριστουγέννων και Αναγνώσματα Θ. Λειτουργίας 30ης Δεκεμβρίου) δεν απαντήθηκαν εντούτοις ανοίγω και το θέμα των κανόνων της Κυριακής που έρχεται. Υπάρχουν τρίς προσεγγίσεις στα τυπικά που είδα:
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), της εορτής εις 4 και του Μνήστορος εις 4.
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), της εορτής εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), του Μνήστορος εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Το ΤΜΕ έχει πάντως Αναστάσιμον και του Μνήστορος μόνον...

 

[V_Zacharis]

Πες και τι είναι η κάθε αναφορά.
Η τελευταία από τις προσεγγίσεις αποκλείεται πάντως... Χωρίς κανόνα της εορτής; (και του ΤΜΕ...)

 

[dkalpakidis]

Πες και τι είναι η κάθε αναφορά.
Η τελευταία από τις προσεγγίσεις αποκλείεται πάντως... Χωρίς κανόνα της εορτής; (και του ΤΜΕ...)

Εννοείς Βασίλη από ποιά Τυπικά;
Τα ΤΑΣ και ΤΡήγα έχει κανόνες: Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), της εορτής εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Τα ΤΔιονυσίου, ΤΠαύλου, ΤΞηροποτάμου, ΤΜεθοδίου ορίζουν: (σύμφωνα με το Σύστημα Τυπικού)
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), της εορτής εις 4 και του Μνήστορος εις 4.
Το της Ελλαδικής Εκκλησίας Τυπικόν (Δίπτυχα) και ο μέχρι πέρσυ συντάκτης του Τυπικού της Ελλαδικής Εκκλησίας (κ. Παπαχρήστου) έχουν:
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), του Μνήστορος εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Τοποθετώ εντός παρανθέσεων τα συνήθως εν ταις ενορίες παραλλειπόμενα.

 

[vagelis]

Επισυναπτω τι λεει σχετικα το ''Μικρον Τυπικον'' (γνωστο ως του Μπεκατωρου) . Ουτε εδω αναφερεται κανωνας της εορτης .
Νομιζω οτι αφου λεγονται της εορτης , απολυτικια , καθισματα (εις το ''και νυν'') , αινοι κλπ , θα επρεπε να λεγεται και κανωνας της εορτης . Αλλα ποιος κανωνας ; Και οι δυο (μηπως ειναι πολυ 4 κανωνες) ; Μονο ο ιαμβικος (λογω καταβασιων) ; Αντε βγαλε ακρη !!

 

[dkalpakidis]

Επισυναπτω τι λεει σχετικα το ''Μικρον Τυπικον'' (γνωστο ως του Μπεκατωρου) . Ουτε εδω αναφερεται κανωνας της εορτης .
Νομιζω οτι αφου λεγονται της εορτης , απολυτικια , καθισματα (εις το ''και νυν'') , αινοι κλπ , θα επρεπε να λεγεται και κανωνας της εορτης . Αλλα ποιος κανωνας ; Και οι δυο (μηπως ειναι πολυ 4 κανωνες) ; Μονο ο ιαμβικος (λογω καταβασιων) ; Αντε βγαλε ακρη !!

Κύριε Λιναρδάκη. Κανόνες ψάλλονται κατά την ακρίβεια της τάξεως την οποία ακολουθούν (ελπίζω Βασίλη!) οι μονές: Συνήθως στιχολογούνται και τα "Άσωμεν τω Κυρίω" (μια επιτομή δέκα στίχων, 12 με το Δόξα Και νύν). Ο ειρμός λέγεται άνευ στίχου. Το α' αναστάσιμον τροπάριον άνευ στίχου αλλά μετά προϋμνίου "Δόξα τη αγία αναστάσει σου Κύριε" και τα υπόλοιπα 12 τροπάρια μετά των Στίχων. Οπότε ο αριθμός των τροπαρίων είναι καθορισμενος για 14+1 (Καταβασία) σε κάθε ωδή.
Πολλές φορές - επειδή δεν "χωρεί" έτερος κανόνας- παραλείπεται ο της εορτής. Έχουμε τέτοια παραδείγματα λ.χ. όταν την μεθέορτη Κυριακή της μεσοπεντηκοστής συμπίπτει μνήμη εορταζομένου αγίου λ.χ. Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. Το θέμα εδώ είναι εάν ψαλλεί ο εις κανών της εορτής και ένας εκ των δύο (οπότε υπάρχει και θέμα με πιον κανόνα θα προτιμήσουμε) ή εάν δεν ψαλλεί ο της εορτής και πούμε -μετά από τον αναστάσιμο- τους δύο των Αγίων (Μνήστορος και των Αγίων Δαυίδ και Ιακώβου).
Πάντως εντύπωση προκαλεί και η παράλληψη (σε αντίθεση με άλλα αρχαία Τυπικά) του απολυτικίου του Αγίου Ιακώβου του αδελφοθέου.
Στο απολυτίκιο μνημονεύονται ο Μνήστωρ και ο προφήτης Δαυίδ.
Ελπίζω να μη σας μπέρδεψα - πολύ!

 

[dkalpakidis]

Προσωπικά θα ψάλλω κανόνες αναστάσιμος 4, (της θεοτόκου2,) της εορτής 4 και του μνήστορος 4.
Κι αυτό λόγω του ΤΜΕ που θέλει τον κανόνα του μνήστορος.
Οπότε θα παραλειφθεί ο κανών των Αγίων.

 

[V_Zacharis]

Προσωπικά θα ψάλλω κανόνες αναστάσιμος 4, (της θεοτόκου2,) της εορτής 4 και του μνήστορος 4.
Κι αυτό λόγω του ΤΜΕ που θέλει τον κανόνα του μνήστορος.
Οπότε θα παραλειφθεί ο κανών των Αγίων.

Εγώ πάλι θα παραλείψω του Μνήστορος και θα ψάλλω των Αγίων. Τα υπόλοιπα ίδια.

 

[dkalpakidis]

Παρότι τα δύο θέματα Τυπικού που άνοιξα (Αναγνώσματα Εσπερινού Χριστουγέννων και Αναγνώσματα Θ. Λειτουργίας 30ης Δεκεμβρίου) δεν απαντήθηκαν εντούτοις ανοίγω και το θέμα των κανόνων της Κυριακής που έρχεται. Υπάρχουν τρίς προσεγγίσεις στα τυπικά που είδα:
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), της εορτής εις 4 και του Μνήστορος εις 4.
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), της εορτής εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), του Μνήστορος εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Το ΤΜΕ έχει πάντως Αναστάσιμον και του Μνήστορος μόνον...

Την παρακάτω διάταξη έχουν τα Δίπτυχα 2008:
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4,
του Μνήστορος εις 4
και των Δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.

Δεν βρίσκω άστοχη την παράλειψη του Κανόνος της εορτής πάντως.
Ούτως ή άλλως υπάρχουν τροπάρια της εορτής στου δύο αυτούς Κανόνες.

 

[π. Μάξιμος]

Την παρακάτω διάταξη έχουν τα Δίπτυχα 2008:
Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4,
του Μνήστορος εις 4
και των Δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.
Δεν βρίσκω άστοχη την παράλειψη του Κανόνος της εορτής πάντως.
Ούτως ή άλλως υπάρχουν τροπάρια της εορτής στου δύο αυτούς Κανόνες.

Τά Δίπτυχα 2008 (σελ. 284, ὑποσημ. 225) ἐξηγοῦν τόν λόγο γιά τόν ὁποῖον προσθέτουν καί τόν κανόνα τῶν ἁγίων (Δαυίδ καί Ἰακώβου) στήν διάταξη. Αὐτό δέν ἀποτελεῖ καταστρατήγηση τοῦ ΤΜΕ ἀλλά περαιτέρω ἑρμηνεία, ὅπως πολλάκις συμβαίνει καί σέ ἄλλες περιπτώσεις καί ὑπό τοῦ ΗΟΠ.
Τό ΣΤ ὁρίζει τόν προβλεπόμενο διά τήν ἀνάλογον ἡμερομηνίαν κανόνα τῆς ἐορτῆς καί τοῦ μνήστορος μόνον, καί αὐτό περισσότερο διά τήν περίπτωσιν πού ἡ Κυριακή μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν ἤθελε συμπέσει τήν 26ην (καθ᾿ ἥν εἰς τήν θ΄ προβλέπονται οἱ κανόνες τῆς ἐορτῆς μετά τῶν μεγαλυναρίων). Ἀλλά εἰς τήν σελ. 264 ὑποσημ. 476 ἐξηγεῖ ὅτι προτιμότερον θά ἦτο νά ψάλλωνται ὁ ἀναστάσιμος καί οἱ δύο τῆς Κυριακῆς.

 

[MTheodorakis]

Κανόνες, ο αναστάσιμος εις 4, (της Θεοτόκου εις 2), του Μνήστορος εις 4 και των δικαίων (Δαυίδ και Ιακώβου) εις 4.

Συμφωνῶ, καθὼς ὁ τῶν ἁγίων εἶναι 75% τῆς ἑορτῆς.

 

[dkalpakidis]

Τό ΣΤ ὁρίζει τόν προβλεπόμενο διά τήν ἀνάλογον ἡμερομηνίαν κανόνα τῆς ἐορτῆς καί τοῦ μνήστορος μόνον, καί αὐτό περισσότερο διά τήν περίπτωσιν πού ἡ Κυριακή μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν ἤθελε συμπέσει τήν 26ην (καθ᾿ ἥν εἰς τήν θ΄ προβλέπονται οἱ κανόνες τῆς ἐορτῆς μετά τῶν μεγαλυναρίων). Ἀλλά εἰς τήν σελ. 264 ὑποσημ. 476 ἐξηγεῖ ὅτι προτιμότερον θά ἦτο νά ψάλλωνται ὁ ἀναστάσιμος καί οἱ δύο τῆς Κυριακῆς.

Τελικά πόσα έχουν γραφεί στο ΨΑΛΤΟΛΟΓΙΟΝ και πόσα θυμόμαστε και πόσο έχουμε ευεργετηθεί από αυτό...
Ίσως -ειδικά για σήμερα- (2η ημέρα της εορτής) να μήν είναι άστοχη η παρεμβολή του κανόνος της εορτής ενώ από της 27 έως της 30 να ισχύει άλλη διάταξη εφόσον αυτές οι ημέρες συμπέσουν Κυριακή.

 

[π. Μάξιμος]

Πολύ ὡραῖο παλαιό θέμα.
Πάντως ὁ κανὼν τῶν ἁγίων Δαυῒδ καὶ Ιακώβου (μή προβλεπόμενος ἀπό τό ΤΜΕ) κατ᾿ οὐσίαν ἀναφέρεται στήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων καί μόνον τά δύο τελευταῖα τροπάρια ἀνήκουν στούς ἁγίους. Ἀπορῶ πῶς ἰδιωτικό τυπικό τόν προβλέπει μέ στῖχο «Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ...».
Μιά ἄλλη πληροφορία εἶναι ὅτι τό ΤΑΣ ἀγνοεῖ τόν τοῦ Μνήστορος.

Σημ.: Ἡ ὑπό τοῦ μακαριστοῦ κυρ-Βαγγέλη ἐπισύναψη γιά τό «Μικρόν Τυπικόν» δέν ἰσχύει στό τοῦ 2012, ὅπου προβλέπει καί τόν α΄ τῆς ἑορτῆς (ἐνῶ τῆς σειρᾶς γιά 30/12 εἶναι ὁ β΄).

 

[π. Μάξιμος]

Θά ἐπιμείνω λίγο στήν προβληματικότητα τοῦ (ἐπιγραφομένου) κανόνος τῶν «ἁγίων Δαυῒδ καὶ Ιακώβου» (μή προβλεπομένου ἀπό τό ΤΜΕ), ἀρχαιοτέρου πάντως ὑπάρχοντος ἀπό τοῦ Ἰωσήφ, ἄν καί τοῦ Ἰωσήφ τέθηκε στό Μηναῖο πρό τοῦ κανόνος τῶν «ἁγίων Δαυῒδ καὶ Ιακώβου» (πού εἶναι βασικά τῆς ἑορτῆς, ὅπως προγράψαμε).
Πάντως, θεωρῶ, ὅτι ἡ ἐπιλογή τῆς ψαλμωδίας του θά πρέπει νά τεθεῖ μετά τόν ἀναστάσιμο καί τρίτος νά ὁρισθεῖ ὁ τοῦ Μνήστορος.
Ἐπίσης ἡ ψαλμωδία αὐτοῦ τοῦ κανόνος θά πρέπει νά γίνει μέ κάποια διάκριση ἐπιλογῆς 4 τροπαρίων. Διότι τά τροπάριά του δέν εἶναι σταθερά στίς ᾠδές (5 ἤ 6) καί ὅλες οἱ ᾠδές δέν ἔχουν θεοτοκίο (πού οὔτως ἤ ἄλλως σέ ἐπιλογή 4 τροπαρίων θά πρέπει νά ἀφαιρεῖται τό θεοτοκίον, ὅπου ὑπάρχει).
Αὐτά εἶναι καί ὑμνογραφικά προβλήματα, ὑπάρχουν καί ἑρμηνευτικά, καί θά ἤθελα νά ἀνοίξω ἕνα θέμα γι᾿ αὐτόν τόν κανόνα στά Ερμηνευτικά - Ιστορικά Υμνολογίας, ὅταν θά εὐκαιρήσω.