Κανόνες Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών: πόσες φορές ψάλλονται τα τροπάρια και πού Δόξα, Και νυν.

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Λέω να γράψω τις Καταβασίες των Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών με βάση τα κλασικά κείμενα και ακούσματα από Στανίτσα, Τσαμκιράνη, Εμμανουηλίδη, Νικολαΐδη και Αστέρη. Η προσεχής έκδοση, όταν συν Θεώ ολοκληρωθεί, δεν έρχεται να καλύψει, φυσικά, και κάποιο μεγάλο κενό. Εκείνο που θα ήθελα από κάποιους ειδήμονες είναι το εξής: Επειδή, μετά τους Ειρμούς των Καταβασιών, προσθέτω και τις ωδές Α΄, Γ΄ και Θ΄, οι οποίες ψάλλονται κατά την κυριώνυμη ημέρα (βλ. το επισυνημμένο δείγμα), θα παρακαλούσα να μου πει κάποιος πόσες φορές ψάλλονται τα τροπάρια και πού μπαίνει το Δόξα και το Και νυν. Δεν γνωρίζω, φυσικά, εάν διαφέρουν από εορτή σε εορτή.

 

[π. Μάξιμος]

Επειδή, μετά τους Ειρμούς των Καταβασιών, προσθέτω και τις ωδές Α΄, Γ΄ και Θ΄, οι οποίες ψάλλονται κατά την κυριώνυμη ημέρα (βλ. το επισυνημμένο δείγμα), θα παρακαλούσα να μου πει κάποιος πόσες φορές ψάλλονται τα τροπάρια και πού μπαίνει το Δόξα και το Και νυν. Δεν γνωρίζω, φυσικά, εάν διαφέρουν από εορτή σε εορτή.

Έγώ λέω νά γράψεις τά τροπάρια καί θά χρησιμοποιηθοῦν ἀναλόγως τῶν τηρουμένων.
Πάντως σύμφωνα μέ τό ΤΜΕ ψάλλονται ἀνά 4 τροπάρια μετά τῶν εἱρμῶν σέ δύο κανόνες (συνήθως ὑπάρχοντες) μιᾶς ᾠδῆς καί τά Δόξα... Καὶ νῦν... τίθενται στά δύο τελευταῖα τροπάρια τοῦ δευτέρου κανόνος τῆς ᾠδῆς. Τό αὐτό καί πρό τῶν μεγαλυναρίων τοῦ δευτέρου κανόνος τῆς θ΄ ᾠδῆς.

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Έγώ λέω νά γράψεις τά τροπάρια καί θά χρησιμοποιηθοῦν ἀναλόγως τῶν τηρουμένων.

Ευχαριστώ πολύ, πάτερ, και χρόνια πολλά! Τι εννοείτε, όμως, με την φράση "θα χρησιμοποιηθούν αναλόγως των τηρουμένων"; Επίσης, ήθελα να ρωτήσω, εάν, επί παραδείγματι, στην γ΄ ωδή της εορτής του Τιμίου Σταυρού υπάρχουν τρία τροπάρια, ποιο επαναλαμβάνεται, το πρώτο ή το τρίτο;

 

[π. Μάξιμος]

Ευχαριστώ πολύ, πάτερ, και χρόνια πολλά! Τι εννοείτε, όμως, με την φράση "θα χρησιμοποιηθούν αναλόγως των τηρουμένων";

Χρόνια πολλά καί σέ σένα!

Ἐννοῶ ὅ,τι τηρεῖται σέ κάθε Ναό ἤ Μονή. Κατά τό ΤΑΣ προβλέπονται εἰς 14 (ἤ ὀρθότερα εἰς 16) τά τροπάρια μετά τῶν εἱρμῶν σέ κάθε ᾠδή. Ἀλλοῦ ψάλλουν μόνον ὅσα ὑπάρχουν. Δηλ. λιγότερα καί ἀπό ἀνά 4 ...

 

[π. Μάξιμος]

Επίσης, ήθελα να ρωτήσω, εάν, επί παραδείγματι, στην γ΄ ωδή της εορτής του Τιμίου Σταυρού υπάρχουν τρία τροπάρια, ποιο επαναλαμβάνεται, το πρώτο ή το τρίτο;

Σ᾿ αὐτή τήν περίπτωση τό ΤΜΕ προβλέπει εἰς 6 καί ἐπαναλαμβάνονται καί τά τρία, δηλ. ὁ εἱρμός Ῥάβδος εἰς τύπον δίς, τό α΄ τροπάριον δίς καί τό β΄ δίς, ὅπου τή μία φορά μπαίνει τό Δόξα... καί τήν ἄλλη τό Καὶ νῦν... . Ἄν ὅμως τηρεῖται τό εἰς 4 κατά τήν δόξαν τοῦ προεστῶτος, τότε ἐπαναλαμβάνεται ὁ εἱρμός μόνον καί στό ἕνα τροπάριο τό Δόξα... καί στό ἄλλο τό Καὶ νῦν... .

ΥΓ. Διαβᾶστε τήν ἐργασία τοῦ π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, Κανόνες και Τάξη Ψαλμώδησης

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Πότε (ακριβέστερον: από πότε μέχρι πότε) ψάλλονται στις καταβασίες της Θεοτόκου οι φράσεις "ταύτης την Κοίμησιν", "ταύτης την Είσοδον", "ταύτης την Σύλληψιν" (α΄ωδή), "καν τη σεπτή Εισόδω σου", "καν τη σεπτή Συλλήψει σου" (γ΄ωδή), "εν τη σεπτή Εισόδω σου", "εν τη σεπτή Κοιμήσει σου" (ε΄ωδή) και "την ιεράν Μετάστασιν" και "τα ιερά Εισόδια" (θ΄ωδή);

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Και κάτι ακόμη: Στην ε΄ ωδή η κατάληξη είναι "σωτηρίαν βραβεύοντα" "σωτηρίαν βραβεύουσα" ή "τὴν εἰρήνην βραβεύουσα".

 

[giorgos052]

Σύμφωνα με το εγκόλπιον του Αναγνώστου στην νέα έκδοση που έχει εκδόσει η Αποστολική Διακονία του π.Κωνσταντίνου Παπαγιάννη ''σωτηρίαν βραβεύοντα λέμε.

 

[neoklis]

βλ. σχετικά :
http://analogion.com/forum/showpost.php?p=88591&postcount=4

 

[giorgos052]

Για κοίταξε αυτό ελπίζω να σε βοήθησα.

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Σημείωσις: Εἰς τὴν α´ ᾠδὴν ἡ φράσις «ταύτης τὰ θαύματα» ἀντικαθίσταται διὰ τῆς φράσεως «ταύτης τὴν Εἴσοδον» _________ διὰ τῆς φράσεως «ταύτης τὴν Σύλληψιν» _____________καὶ διὰ τῆς φράσεως «ταύτης τὴν Κοίμησιν» ________________.
Εἰς τὴν γ´ ᾠδὴν ἡ φράσις «καὶ ἐν τῇ θείᾳ δόξῃ σου» ἀντικαθίσταται διὰ τῆς φράσεως «κἂν τῇ σεπτῇ Εἰσόδῳ σου» ______________, διὰ τῆς φράσεως «κἂν τῇ σεπτῇ Συλλήψει σου» __________________ καὶ διὰ τῆς φράσεως «κἂν τῇ σεπτῇ Κοιμήσει σου___________________________.
Εἰς τὴν ε´ ᾠδὴν ἡ φράσις «ἐπὶ τῇ θεία δόξῃ σου» ἀντικαθίσταται διὰ τῆς φράσεως «ἐν τῇ σεπτῇ Εἰσόδῳ σου_________________, διὰ τῆς φράσεως «; ; ;» τὴν ἡμέραν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου ( καὶ διὰ τῆς φράσεως «ἐν τῇ σεπτῇ Κοιμήσει σου_____________________.
Εἰς τὴν θ´ ᾠδὴν ἡ φράσις «τὰ ἱερὰ θαυμάσια» ἀντικαθίσταται διὰ τῆς φράσεως «τὰ ἱερὰ Εἰσόδια» _____________, διὰ τῆς φράσεως «; ; ;» τὴν ἡμέραν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου ( καὶ διὰ τῆς φράσεως «τὴν ἱερὰν Μετάστασιν» ________________.

Θα μπορούσε κάποιος να συμπληρώσει τις ημερομηνίες (από πότε μέχρι πότε) ή να επιφέρει κάποια διόρθωση, όπου χρειάζεται; Ευχαριστώ.

 

[giorgos052]

ΑΥΤΟ ΝΟΜΙΖΩ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΤΟ

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Ανεβάζω ως δείγμα τις καταβασίες του Τιμίου Σταυρού και της Θεοτόκου, τις ωδές Α΄, Γ΄ και Θ΄ του Τιμίου Σταυρού, την Α΄ και μέρος της Γ΄ ωδής της εορτής του Γενεσίου της Θεοτόκου και τους ειρμούς των ωδών Δ΄, Ε΄, Στ΄ και Η΄ όπως ψάλλονται τις εορτές των Εισοδίων και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όσον αφορά στις ωδές Α΄ και Γ΄, όπου υπάρχουν τρία τροπάρια θα γίνονται τέσσερα, ενώ όπου υπάρχουν περισσότερα, μελοποιούνται όλα και αναλόγως ψάλλει ο καθένας. Σημειώνω και τους ψαλλόμενους στίχους (Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς κ.λπ.). Θα παρακαλούσα να ρίξει κάποιος μια πρόχειρη ματιά και αν προσέξει κάποια λάθη είτε περί το τυπικόν είτε περί τα μουσικά ή τα λόγια, να μου το αναφέρει. Ακόμη, θα ήθελα να ερωτήσω κατά πόσον στέκει στους κανόνες του πλ. δ΄ ήχου το "Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς" ή το Δόξα να καταλήγουν στον Δι.

 

[MTheodorakis]

Οἱ εἱρμοὶ ψάλλονται χωρὶς προΰμνια.

 

[MTheodorakis]

Οἱ εἱρμοὶ ψάλλονται χωρὶς προΰμνια, ἀκόμα καὶ ἄν δευτερώνονται.
«Ἅπας γηγενής...τὴν ἱερὰν πανήγυρην», ὄχι «τὰ ἱερὰ θαυμάσια».
Οἱ ἰδικὲς ᾠδὲς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ εἶναι τῶν εἰσοδίων.
Τὰ προΰμνια πρέπει νὰ καταλήγουν στὴν βάση τοῦ ἤχου.

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ]

Αγαπητέ κ. Θεοδωράκη, σας ευχαριστώ πολύ για τις παρατηρήσεις σας και χρόνια σας πολλά! Ως προς τις καταλήξεις των προϋμνίων και του Δόξα στον Δι, αυτό με προβλημάτισε, αλλά διερωτώμαι: Γιατί στο ειρμολόγιον του Ιωάννου έχουμε αυτές τις καταλήξεις στον Δι και γιατί ο Στανίτσας κάνει παρόμοιες καταλήξεις σε δύο ωδές του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος;

 

[giorgos052]

Στο συγκεκριμένο που είναι του πλ.δ ήχου ο Δι είναι ατελής κατάληξη, οπότε ξεκινάμε από τον φθόγγο Νη φτάνουμε στην τετραφωνία του ήχου δηλ. στον φθόγγο Δι και κάνουμε τελική κατάληξη στην βάση του ήχου.

 

[MTheodorakis]

Αγαπητέ κ. Θεοδωράκη, σας ευχαριστώ πολύ για τις παρατηρήσεις σας και χρόνια σας πολλά! Ως προς τις καταλήξεις των προϋμνίων και του Δόξα στον Δι, αυτό με προβλημάτισε, αλλά διερωτώμαι: Γιατί στο ειρμολόγιον του Ιωάννου έχουμε αυτές τις καταλήξεις στον Δι και γιατί ο Στανίτσας κάνει παρόμοιες καταλήξεις σε δύο ωδές του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος;

Διότι εἶναι ζεσταμένη ἡ φωνὴ κατὰ τὶς ζ' καὶ η' ᾠδὲς, καὶ γενικὰ κατὰ τὶς ἡμέρες τῶν παρακλήσεων.