Κανονάρχης και «επείσακτα μέλη»

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Σε περίπτωση των λεγομένων «επεισάκτων μελών» τί ήχο ανακοινώνει ο κανονάρχης πρίν την έναρξη του μέλους; Π.χ. για το «Τον Τάφον Σου Σωτήρ» θα πεί ... «Ήχος Πρώτος» και μετά θα [γίνει απήχημα Β' ήχου (εάν γίνει) και θα] πούμε Δεύτερο ήχο;

Ευχαριστώ.
 

tb---

τσοπάνης
Δεν κατέω την απάντηση, αλλά και στο "Κέλευσον" πάντα το ίδιο δεν το λένε οι κανόναρχοι , ανεξαρτήτως ήχου αίνων ?
 
Last edited:

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Ίσως να μην υπάρχει ούτε κανονάρχης ούτε απήχημα; :rolleyes:

Ξέρω, ξέρω είμαι κακός και 100% Αθηναίος! :D:D
 

tb---

τσοπάνης
Είμαστε ωραίοι γιατ είμαστε Αθηναίοι .....

απήχημα ( γκου χου γκου χου, διιιιιιιιιιιιιι σφηριχτράκι ):D
 
Αν θα πεί ο κανονάρχης ήχο πρώτο δεν θα πρέπει να ειπωθεί αναλόγως και το "Τον Τάφον σου Σωτήρ" σε Α' παθητικό;
 

tb---

τσοπάνης
Σημασία έχει το τί θα πεί ο κανόναρχος ή πως έχει περάσει το μέλος στην παράδοση και πώς ψάλετε ?
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Αὐτὸ ποὺ γράφει τὸ βιβλίο ἔχει σημασία γιὰ τὸν κανόναρχο, ἡ μουσικὴ ἀπόδοση ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν ψάλτη. Ἀλλωστε τὰ κεκραγάρια καὶ τὰ πασαπνοάρια εἶναι στὸν ἦχο. Μετὰ μπορεῖ νὰ ἀλλάξει ὁ χαβάς κατὰ τὴν μουσικὴ ἀπαίτηση.
 

haris1963

παλαιότατο μέλος
Στο Άγιο Όρος (ακούτε 100% Αθηναίοι;;; :D), όπου κανοναρχούνται τα πάντα, στα επείσακτα μέλη, ο κανονάρχης αναγγέλει τον ήχο που γράφει το βιβλίο που κρατάει (Μηναίο, Παρακλητική κ.λ.π.). Στα προσόμοια λέει και τον πρώτο στίχο, όλα σε κλιτόν, σχεδον χύμα. Οι ψάλτες ψάλλουν κατόπιν το τροπάριο στην κλίμακα που χρησιμοποιεί το μάθημα. Το συγκεκριμένο ("Τον τάφον Σου Σωτήρ") λέγεται παντού σε μαλακή χρωματική, ως είθισται. Στο Βατοπέδι δεν πρόσεξα, μπορεί να το λένε και σε Νάο.

ΧΣ

ΥΓ Απήχημα συνήθως δεν γίνεται, παρά μόνον σε παπαδικά μέλη, σπάνια δε (σε Αγρυπνίες) γίνεται και σε Δοξαστικά και Δοξολογίες.
 
Last edited:

karandreas lazaros

Π. Λάζαρος καρανδρέας
Στο Άγιο Όρος (ακούτε 100% Αθηναίοι;;; :D), όπου κανοναρχούνται τα πάντα, στα επείσακτα μέλη, ο κανονάρχης αναγγέλει τον ήχο που γράφει το βιβλίο που κρατάει (Μηναίο, Παρακλητική κ.λ.π.). Στα προσόμοια λέει και τον πρώτο στίχο, όλα σε κλιτόν, σχεδον χύμα. Οι ψάλτες ψάλλουν κατόπιν το τροπάριο στην κλίμακα που χρησιμοποιεί το μάθημα. Το συγκεκριμένο ("Τον τάφον Σου Σωτήρ") λέγεται παντού σε μαλακή χρωματική, ως είθισται. Στο Βατοπέδι δεν πρόσεξα, μπορεί να το λένε και σε Νάο.
Ο κανονάρχης απαγγέλει εμμελώς και φυσικά χωρίς χρήση μουσικού κειμένου. Ο ψάλτης απ' την άλλη, καθ' υπόδειξιν βέβαια του κανονάρχου, θα ψάλλει από μουσικό κειμενο και κανένα πρόβλημα δεν δημιουργείται. Όσον αφορά τα επείσακτα, ας τολμήσει κάποιος να μην τα ψάλλει όπως πρέπει και το πιθανότερο που θα συμβεί είναι να δεχθεί καμιά μαγκούρα στα μαλακά από γέροντα που όλοι είχαν την εντύπωση πως κοιμάται στο στασίδι, ροχάλιζε κιολας. Ειλικρινά το έχω δει. Μιλάω για το Όρος.
 
Last edited by a moderator:
............................να δεχθεί καμιά μαγκούρα στα μαλακά από γέροντα που όλοι είχαν την εντύπωση πως κοιμάται στο στασίδι, ροχάλιζε κιολας. Ειλικρινά το έχω δει. Μιλάω για το Όρος.

:) Τήν ἔχουμε πᾶθει πολλάκις! Μιά φορά π.χ. ψάλλαμε κάτι λίγο πιό... "ἔντεχνα" ἀπό τήν πεπατημένη καί δεχθήκαμε τήν, στεντορεῖᾳ φωνῇ, παρατήρηση ἀπό τόν παρακαθήμενο γέροντα:"Σεμνάααααα...!":)
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Αγαπητοί, δεν ρώτησα πώς θα ψάλλουμε το τροπάριο. Εννόησα την περίπτωση που το ψάλλουμε κατά παράδοση χρωματικά σαν Β'. Η ερώτηση μου απευθύνθηκε από κανονάρχο που αναρωτιόταν εάν πρέπει να πεί «ήχος πρώτος» πχ. στο τον Τάφον Σου Σωτήρ τη στιγμή που δεν θα ψαλλόταν ήχος Πρώτος αλλά Δεύτερος (φυσικά γνωρίζω οτι Πρώτος εστί και Δεύτερος) αλλά το ερώτημα ήταν μάλλον πρακτικό. Φαίνεται οτι όλοι συμφωνούν οτι θα απαγγείλει ήχος Πρώτος όπως αναγράφεται στο λειτουργικό κείμενο. Ευχαριστώ για τις απαντήσεις.
 

agrippas

Μέλος
Δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί αυτό διότι δεν είναι στιχηρό το "Τον τάφον σου σωτήρ" άρα δεν είναι σε κεκραγάρια/αίνους.

Μόνο σε σύντομα ειρμολογικά του χρωματικού γένους μπορεί να συμβεί και στην περίπτωση αυτή ανακοινώνεται ο ήχος στον οποίο τυπικά ανήκει το κομμάτι.
 

Βεροιεύς

Παλαιό Μέλος
Δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί αυτό διότι δεν είναι στιχηρό το "Τον τάφον σου σωτήρ" άρα δεν είναι σε κεκραγάρια/αίνους.

Μόνο σε σύντομα ειρμολογικά του χρωματικού γένους μπορεί να συμβεί και στην περίπτωση αυτή ανακοινώνεται ο ήχος στον οποίο τυπικά ανήκει το κομμάτι.

Σωστός ο παίχτης!
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Ο ήχος του τροπαριου "Τον Τάφον σου Σωτήρ" είναι πρώτος τετράφωνος, ο πρώτος στην τετραφωνια ακούγεται δεύτερος, με την άνω τριτη Κε Νη μικρή και την κάτω Κε γα μεγάλη , όπως το ψάλλει ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης,
Όλα τα άλλα είναι πλάνες, το χρωματικό σαν σαμπαχ που το λέει νάο ο Σ. Καράς είναι λάθος κι έχει αποδειχτεί. Ο νάος είναι τρίτος ήχος όχι πρώτος, περισσότερα στο σχετικό θέμα εδώ : https://analogion.com/forum/index.php?threads/Περί-του-ήχου-του-«Τον-Τάφον-Σου-Σωτήρ».20/page-8
 

Κουτεντής

Νέο μέλος
Ὁ ἦχος ἀπὸ τὸν κανονάρχη ἐκφωνεῖται μόνον στὴν ἀρχὴ τῶν ἰδιομέλων. Στὰ προσόμοια δὲν ἐκφωνεῖται ἦχος, ἀλλὰ ὁ πρόλογος τοῦ αὐτομέλου. π.χ. ἐὰν ἕνα προσόμοιο α΄ ἤχου ἀκολουθεῖ τὸ "Τὸν τάφον σου, Σωτήρ", ὁ κανονάρχης θὰ ἐκφωνήσει "Τὸν τάφον σου, Σωτήρ" καὶ ἀμέσως τὴν πρώτη φράση τοῦ προσομοίου, π.χ. "Τὰ πάθη τὰ σεπτά". Στὴν ἀρχὴ τῶν ἀποστίχων τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἐπὶ παραδείγματι θὰ ἐκφωνήσει "Χαίροις ἀσκητικῶν ἀληθῶν! Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός..." καὶ τὰ ἑπόμενα τοῦ τροπαρίου. Μόνη ἐξαίρεση ὁπου ἐκφωνεῖται ἦχος πρὶν ἀπὸ προσόμοιο εἶναι στὰ προσόμοια "Ὦ τοῦ παραδόξου θαύματος", τὰ ὁποῖα μπορεῖ νὰ εἶναι εἶτε α΄ εἶτε πλ.δ΄. Σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση ἐκφωνεῖ τὸν ἦχο, τὸν πρόλογο καὶ τὴν ἀρχὴ τοῦ προσομοίου.
Ἐλπίζω νὰ βοήθησα στὸ ἀρχικὸ ἐρώτημα.
 

John31

Member
Ο ήχος του τροπαριου "Τον Τάφον σου Σωτήρ" είναι πρώτος τετράφωνος, ο πρώτος στην τετραφωνια ακούγεται δεύτερος, με την άνω τριτη Κε Νη μικρή και την κάτω Κε γα μεγάλη , όπως το ψάλλει ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης,
Όλα τα άλλα είναι πλάνες, το χρωματικό σαν σαμπαχ που το λέει νάο ο Σ. Καράς είναι λάθος κι έχει αποδειχτεί. Ο νάος είναι τρίτος ήχος όχι πρώτος, περισσότερα στο σχετικό θέμα εδώ : https://analogion.com/forum/index.php?threads/Περί-του-ήχου-του-«Τον-Τάφον-Σου-Σωτήρ».20/page-8
Καλησπέρα. Με βάση αυτή την αναφορά υπάρχει κάτι τέτοιο;;Στιγμιότυπο οθόνης 2020-12-21 201630.png
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Καλησπέρα. Με βάση αυτή την αναφορά υπάρχει κάτι τέτοιο;;View attachment 108526
Ο νάος είναι ο τρίτος ήχος και δεν χρησιμοποιούμε αυτό το σύμβολο, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με αυτά που γράφει ο Σ. Καράς στο θεωρητικό του. Υπάρχουν όπως γράφουν τα παλαιά θεωρητικά ο τετράφωνος τρίτος από τον βαρύ και ο τρίτος κατά τριφωνία από τον πλάγιο τέταρτο. Ακριβώς την διαφορά δεν μπορώ να την προσδιορίσω . Βάσει της λογικής μου θεωρώ ότι ο κατά τριφωνία από τον πλάγιο τέταρτο είναι κατά μία εναρ. δίεση χαμηλότερος ώστε να συμφωνεί με τον χαμηλωμένο του μαλακού διατόνου νη-λιχανός(βλ περί διαστήματος Νη-Πα). Στον τετράφωνο δεν είναι χαμηλός αλλά σε συμφωνία με τον βαρύ ζω[ ο οποίος είναι ένα μείζον δίτονο υπό του πρώτου πα(χαμηλότερα από εκεί που τον νομίζουν σήμερα)]. Στην περίπτωση του από τον ζω τετραφώνου ο γα είναι κι αυτός βαρύς(πεντάχορδο-τροχός), συνεπάγεται να έχει τάση να χαμηλώνει ο δι όπως ο νη. Στην νέα μέθοδο συνήθως με την σπάθη (σπάθη.jpg) το σημαίνουν ή με μαρτυρία βαρέος αναλόγως το μέλος και την κάθε περίπτωση.
Η γραμμή που αναρτήσατε γράφεται έτσι:

varys.jpg

Δεν έχει καμία απολύτως σχέση ο πρώτος ήχος και το τροπάριο "Τον τάφον σου Σωτήρ" με διφωνία πρώτου ή πλαγίου πρώτου ως σπάθιον μέλος ήτοι σαμπαχ. Είναι πρώτος τετράφωνος και αν βάλεις φθορά βάζεις την του δευτέρου (έσω θεματισμός εσω θεματισμος.jpg), αυτήν έχουν κι όλα τα χειρόγραφα.
Βάζεις του β ήχου γιατί ο πρώτος ήχος ταυτίζεται με τον δεύτερο στο διά πέντε σύστημα(ο α ήχος του αρχικού τετραχόρδου της αρχαίας λύρας μετονομάζεται β ήχος αν λάβεις υπ' όψη τον προσλαμβανόμενο-διαζευκτικό που είναι στο πεντάχορδο)
 

John31

Member
Ο νάος είναι ο τρίτος ήχος και δεν χρησιμοποιούμε αυτό το σύμβολο, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με αυτά που γράφει ο Σ. Καράς στο θεωρητικό του. Υπάρχουν όπως γράφουν τα παλαιά θεωρητικά ο τετράφωνος τρίτος από τον βαρύ και ο τρίτος κατά τριφωνία από τον πλάγιο τέταρτο. Ακριβώς την διαφορά δεν μπορώ να την προσδιορίσω . Βάσει της λογικής μου θεωρώ ότι ο κατά τριφωνία από τον πλάγιο τέταρτο είναι κατά μία εναρ. δίεση χαμηλότερος ώστε να συμφωνεί με τον χαμηλωμένο του μαλακού διατόνου νη-λιχανός(βλ περί διαστήματος Νη-Πα). Στον τετράφωνο δεν είναι χαμηλός αλλά σε συμφωνία με τον βαρύ ζω[ ο οποίος είναι ένα μείζον δίτονο υπό του πρώτου πα(χαμηλότερα από εκεί που τον νομίζουν σήμερα)]. Στην περίπτωση του από τον ζω τετραφώνου ο γα είναι κι αυτός βαρύς(πεντάχορδο-τροχός), συνεπάγεται να έχει τάση να χαμηλώνει ο δι όπως ο νη. Στην νέα μέθοδο συνήθως με την σπάθη (View attachment 108530) το σημαίνουν ή με μαρτυρία βαρέος αναλόγως το μέλος και την κάθε περίπτωση.
Η γραμμή που αναρτήσατε γράφεται έτσι:

View attachment 108529

Δεν έχει καμία απολύτως σχέση ο πρώτος ήχος και το τροπάριο "Τον τάφον σου Σωτήρ" με διφωνία πρώτου ή πλαγίου πρώτου ως σπάθιον μέλος ήτοι σαμπαχ. Είναι πρώτος τετράφωνος και αν βάλεις φθορά βάζεις την του δευτέρου (έσω θεματισμός View attachment 108531), αυτήν έχουν κι όλα τα χειρόγραφα.
Βάζεις του β ήχου γιατί ο πρώτος ήχος ταυτίζεται με τον δεύτερο στο διά πέντε σύστημα(ο α ήχος του αρχικού τετραχόρδου της αρχαίας λύρας μετονομάζεται β ήχος αν λάβεις υπ' όψη τον προσλαμβανόμενο-διαζευκτικό που είναι στο πεντάχορδο)
Ευχαριστώ πολύ!
 
Top