Καθίσματα Μ. Εβδομάδος

Το εσπέρας της Κυριακής των Βαΐων, της Μ. Δευτέρας και της Μ. Τρίτης κανονικώς προβλέπονται τα δύο πρώτα καθίσματα άπαξ και το τρίτο δις. Η πρακτική που ακολουθείται, όμως, νομίζω πως είναι να ψάλλονται συνολικώς τρεις φορές τα καθίσματα, π.χ. Τα πάθη τα σεπτά, Αόρατε Κριτά, Των παθών του Κυρίου. Το Δόξα και το Και νυν πάει μόνο στο τρίτο κάθισμα, στο δεύτερο και στο τρίτο ή Δόξα στο δεύτερο και Και νυν στο τρίτο;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἄν ψαλοῦν ἀπό μία φορά, πουθενά δέν πάει Δόξα, Καὶ νῦν.
Ἄν (σύμφωνα μέ τό ΤΜΕ) ἐπαναληφθεῖ τό τρίτο, τότε Δόξα, Καὶ νῦν, πρό τῆς ἐπαναλήψεως.


 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τα καθίσματα της Μ. Τρίτης "Η πόρνη εν κλαυθμώ", και της Μ. Παρασκευής "Εξέστησαν χοροί" ψάλλονται μετά καταλήξεως;

Τό πρῶτο στήν ἐπανάληψή του, ἀφοῦ ἀκολουθεῖ εὐαγγέλιο, καί στό δεύτερο ἀκολουθεῖ ὁ Ν΄ ἀπό τόν ἀναγνώστη. Δέν ξέρω πόσο «κανονική» πρέπει νά εἶναι ἡ κατάληξη τοῦ δευτέρου.


 

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Μία ερώτηση επ' αυτού: Πως είναι δυνατόν να ορίζεται από το ΤΜΕ να ολοκληρώνεται η στιχολογία του ψαλτηρίου με κάθισμα άνευ του Δόξα και νύν, όπως γίνεται με όλους τους Όρθρους όλου του χρόνου, εορτάσιμους και μη; Λίγο (ας μου επιτραπεί η έκφραση) "τσουβάλιασμα" δεν είναι αυτό; Το ΤΚ προέβλεπε την ορθή ψαλμώδηση των καθισμάτων δις, εννοώντας (;) το δεύτερο μετά του Δόξα και νυν.

Βέβαια είναι πολύ σημαντική η υποσημείωση του ΤΜΕ περί του ψαλτηρίου, όπου δικαιολογεί την στάση του αυτή.
 

Attachments

  • ΤΜΕ Βιολάκη.JPG
    107.6 KB · Views: 40

Παναγιώτης

σκολιοὶ γὰρ λογισμοί, χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ
Το εσπέρας της Κυριακής των Βαΐων, της Μ. Δευτέρας και της Μ. Τρίτης κανονικώς προβλέπονται τα δύο πρώτα καθίσματα άπαξ και το τρίτο δις. Η πρακτική που ακολουθείται, όμως, νομίζω πως είναι να ψάλλονται συνολικώς τρεις φορές τα καθίσματα, π.χ. Τα πάθη τα σεπτά, Αόρατε Κριτά, Των παθών του Κυρίου. Το Δόξα και το Και νυν πάει μόνο στο τρίτο κάθισμα, στο δεύτερο και στο τρίτο ή Δόξα στο δεύτερο και Και νυν στο τρίτο;

Σημειωτέον ὅτι τὸ ΤΜΕ τὰ ἔχει ἀνὰ ἕνα τὰ 2 πρώτα, μὲ τὴν προϋπόθεση νὰ ψαλλοῦν ἁργῶς, καὶ τὸ τρῖτον δίς.
Ἂν ὅμως ψαλλοῦν σύντομα; (τότε πρέπει νὰ διπλασιαστοῦν).

Ἡ ἐπανάληψις εἶναι ἡ μήτηρ τῆς μαθήσεως, καὶ γιὰ αὐτὸ εἰς πεῖσμα τοῦ ὀρθολογισμοῦ τῶν ἡμερῶν μας, ὑπάρχει πολλάκις «τὸ αὐτό» τροπάριον νὰ λέγεται στὶς ἀκολουθίες τῆς ἐκκλησίας μας.

Ἡ ὀρθὴ τάξη εὐτυχῶς βρίσκεται ἀκόμη στὸ βιβλίο τοῦ Τριῳδίου. Ἤτοι:

π.χ. Μ. Δευτέρα Ὄρθρος:

Τὰ πάθη τὰ σεπτά....
Δόξα, καὶ νῦν, τὸ αὐτό.

όρατε Κριτά....
Δόξα, καὶ νῦν, τὸ αὐτό.

Τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου...
Δόξα, καὶ νῦν, τὸ αὐτό.

Τόσα ἔπαθε ὁ Χριστός μας γιὰ ἐμᾶς. Νὰ μὴν κουρασθοῦμε καὶ ἐμεῖς λίγο στὶς Ἀκολουθίες Του (ἔστω καὶ νὰ νυστάξουμε λίγο ἀπὸ τὴν κούραση) νὰ πάρουμε λίγη Χάρη;

Ἄρα ἐκ δευτέρου τὰ Καθίσματα.

Σημειωτέον ὅτι τὸ Ψαλτήριον ὡς εἶπε ὁ Χρῆστος, σύμφωνα μὲ τὸν Βιολάκη, ὑποσ. 39, σελ. 354-355: ἀναγινώσκεται ἰδιαιτέρως τὸ πρωΐ ὑπὸ τοῦ ἱερέως, ἀλλ' εὐχῆς ἔργον ἐστὶν ἵνα ἀναγινώσκηται μέρος του Ψαλτηρίου τοὐλάχιστον, εἰς ἀκρόασιν καὶ τοῦ λαοῦ.

Καλὴ Ἀνάσταση!
Παναγιώτης

------------------------------
Ὡς πρὸς τὸ ΤΚ:

Καὶ γιὰ τὸ προηγούμενο τυπικὸν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἤτοι τοῦ Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτου (1777-1862), ποὺ ἀνέφερε εὐστόχαστα ὁ Χρήστος:

Ἔκδοση (ἐν Κωνσταντινουπόλει) 1838· σ. 181: «Εἶτα τὰ γ'. Καθίσματα ἐκ β'. ἁργῶς».

Ἔκδοση (ἐν Ἀθήναις) 1842· σ. 152: «Εἶτα τὰ γ'. Καθίσματα ἐκ β'. ἁργῶς».

Ἔκδοση (ἐν Κωνσταντινουπόλει) 1851· σ. 181: «Εἶτα ψάλλονται ἁργῶς τὰ δύο Καθίσματα ἀνὰ μίαν (!), τὸ γ' ψάλλεται ἐκ β'».

Ἔκδοση (ἐν Ἀθήναις) 1862 · σ. 230: «Εἶτα ψάλλονται ἁργῶς τὰ δύο Καθίσματα ἀνὰ μίαν (!), τὸ γ' ψάλλεται ἐκ β'».

Ἔκδοση (Ναύπλιον) 1889 · σ. 196: «Εἶτα ψάλλονται ἁργῶς τὰ δύο Καθίσματα ἀνὰ μίαν (!), τὸ γ' ψάλλεται ἐκ β'».
 
Last edited:
Top