Ισοκράτημα όταν ο Πλ.Α' κάνει στάση στο ΒΟΥ

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Όταν ο Πλ. Α' ήχος κάνει στάση στο ΒΟΥ (πχ. σε θέσεις παρόμοιες με την αρχή του κλασσικού Πασαπνοαρίου του Ιωάννη [2] και ιδιαίτερα όταν έχει δύο ή περισσότερες απλές στο ΒΟΥ) έχω ακούσει τρείς επιλογές ισοκρατήματος:

α) ΒΟΥ (συμψαλμωδία, σαν να είχε "Μ" μαζί σε εκείνο το σημείο)
β) ΠΑ (συνέχιση του ισοκρατήματος της βάσης του ήχου)
γ) Κάτω ΚΕ (θεώρηση οτι αλλάζει ο ήχος για να αποφευχθεί η διαφωνία. -Υποθέτω- αλλάζει σε πλάγιο του πλαγίου πρώτου από το κάτω ΚΕ κατά το τετράχορδο σύστημα [1] (με δίεση 2 μορίων για να γίνει το ΠΑ-ΒΟΥ 12 και το κάτω ΚΕ-ΒΟΥ τέλειο πεντάχορδο)

Προσωπικά προτιμώ το β) συνεχίζω δηλαδή το ίσον ΠΑ σε τέτοιες θέσεις δηλαδή θεωρώ οτι δεν αλλάζει ο ήχος. Παράδειγμα του πώς ακούγεται το β) υπάρχει στην αρχή του Πεντηκοστού από το Χατζημάρκο [mp3] που ανέβηκε πρόσφατα. Το κάτω ΚΕ δεν το προτιμώ γενικά γιατί ακούγεται κάπως ευρωπαϊκό στα αυτιά μου (κάθετη αρμονία) αν και έχει θεωρητική τεκμηρίωση. Το ΒΟΥ νομίζω οτι περιπλέκει τα πράγματα χωρίς να προσθέτει σημαντικό αποτέλεσμα (η διαφωνία ΠΑ-ΒΟΥ είναι περαστική και εάν το ίσον είναι διακριτικό δεν "χτυπάει") και δεν βλέπω πώς μπορεί να υποστηριχθεί θεωρητικά. Τέλος όπως είχε πεί και ο Βασίλης Ζάχαρης παλαιότερα το ΒΟΥ μπορεί να "σπάει" με λαρυγγισμό και διαλύεται η όποια διαφωνία.

Ίσως να υπάρχουν και κάποιοι που κάνουν ΝΗ (διφωνία) σε τέτοιες θέσεις αλλά δεν θυμάμαι να έχω ακούσει.

[1] Καράς, τόμος Α', σελ. 296
[2] Η θέση είναι και στο Αναστασιματάριο του Εφεσίου αλλά στην εκτύπωση λείπει η απλή στο ΒΟΥ από το δικό μου.
 
Last edited:

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Κοίτα κι εδώ (το κομμάτι) για θέσεις με στάση στον Βου (με πολλούς χρόνους).
 

kaelthas

Νεκτάριος Ρ.
Το γ) ακούγεται πολύ όμορφο και όντως έχει και θεωρητική εξήγηση (τέλειο πεντάχορδο). Καλό θα ήταν να χρησιμοποιηθεί σε μία ή δύο θέσεις στις υπολοιπες ας κρατηθεί το β).

Παν μέτρον αριστον...
 

Μιχάλης Τζωρτζής

Παλαιό Μέλος
Κι εγώ θα προτιμούσα την γ περίπτωση. Δεν θα μπορούσα π.χ. να φανταστώ άλλο ισοκράτημα από τον κε στην περίπτωση αυτή (τέταρτη γραμμή) από το cmkon.org ή σε αυτή (πρώτη γραμμή) από το Χορωδιακόν Χερουβικόν Κ. Πρίγγου σε πλ. α΄.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Κι εγώ θα προτιμούσα την γ περίπτωση. Δεν θα μπορούσα π.χ. να φανταστώ άλλο ισοκράτημα από τον κε στην περίπτωση αυτή (τέταρτη γραμμή) από το cmkon.org ή σε αυτή (πρώτη γραμμή) από το Χορωδιακόν Χερουβικόν Κ. Πρίγγου σε πλ. α΄.

Και εγώ σε αυτή την περίπτωση. Αλλά το κομμάτι αυτό είναι ήδη ευρωπαϊζον οπότε ταιριάζει εκεί.
 

Μιχάλης Τζωρτζής

Παλαιό Μέλος
Έχεις δίκιο σ’ αυτό που λες Δημήτρη. Το κομμάτι αυτό δεν είναι και το χαρακτηριστικότερο, μάλλον δεν είναι καθόλου. Αυτό βέβαια παραπέμπει και σ’ ένα άλλο θέμα που θα μπορούσε να ξεκινήσει από το ειδικότερο αν "Είναι ο κλασικός και απλός σε μουσικές γραμμές Κ. Πρίγγος ευρωπαϊζων εξαιτίας ενός κομματιού που έγραψε;" στο γενικότερο "Τι κάνει ένα συνθέτη να χαρακτηρίζεται ως κλασικός, νεότερος, ευρωπαϊζων κτλ." Νομίζω ξανασυζητήθηκε κάπου όμως. Νομίζω δεν ύπάρχει μια συγκεκριμένη απάντηση στο τι είναι σωστό ή καλύτερο. Εδώ για παράδειγμα (Ε Εωθινόν Στανίτσα) πάλι από το cmkon.org στο "Λουκά δε" το ισοκράτημα μένει στον ΝΗ και κανείς από μας δεν σκέφτεται (πιστεύω) να βάλει ισοκράτημα στον κάτω ΚΕ. Θα μπορούσε βέβαια να ήταν και συνήχηση Μ.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Ιδού και ηχογράφηση που μου συνέστησε ο Shota Gugushvili με τον Άρχοντα Λαμπαδάριο της ΜΧΕ κυρ-Βασιλάκη Εμμανουηλίδη [rm από το cmkon.org]. Προσέξτε στην αρχή περίπου που κάνει στάση στο ΒΟΥ αλλά το (διακριτικό) ίσον μένει ΠΑ. Απλό και ωραίο.

Μιχάλη, στη θέση εκείνη του Στανίτσα που αναφέρεις εγώ θα κρατούσα ΠΑ συνέχεια. Το ΝΗ δεν κολλάει, το βάζει μόνο και μόνο για να κάνει διφωνία με το ΒΟΥ (αποφεύγοντας το διάστημα δευτέρας). Μπορεί να πεί κάποιος οτι κάνει Πλ. Δ' εκεί;
 

vagelis

Antonia Xristoforaki Linardaki.
Το συγκεκριμενο θεμα απτεται του γενικωτερου θεματος του ισοκρατηματος ,
που οπως εχουμε πει και αλλου αν θυμαμαι καλα , ειναι θεμα φιλοσοφιας της καθε ''σχολης'' . Οι μεν ετσι , οι αλλοι γιουβετσι , οι παραλλοι κοκορετσι κλπ .
Εγω παντως θελω (και κανω) κατω κε .
 

Μιχάλης Τζωρτζής

Παλαιό Μέλος
Μιχάλη, στη θέση εκείνη του Στανίτσα που αναφέρεις εγώ θα κρατούσα ΠΑ συνέχεια. Το ΝΗ δεν κολλάει, το βάζει μόνο και μόνο για να κάνει διφωνία με το ΒΟΥ (αποφεύγοντας το διάστημα δευτέρας). Μπορεί να πεί κάποιος οτι κάνει Πλ. Δ' εκεί;

Στο "Οι εστώτες" από τον Πολυέλεο "Δούλοι Κύριον" Πέτρου Λαμπαδαρίου τι θα έβαζες για ισοκράτημα στο "ημώωωωωωωων" που γίνεται στάση του μέλους στον βου; Θα κράταγες διακριτικά πα; Δεν ακούγεται διάφωνο; Τελικά μάλλον έχει δίκαιο ο κ. Βαγγέλης για το κοκορέτσι. :D:D
 

Attachments

  • GKM_037_Mousike_Pandekti_vol_02_1850_Constantinople_0101.png
    42.9 KB · Views: 90

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Στο "Οι εστώτες" από τον Πολυέλεο "Δούλοι Κύριον" Πέτρου Λαμπαδαρίου τι θα έβαζες για ισοκράτημα στο "ημώωωωωωωων" που γίνεται στάση του μέλους στον βου; Θα κράταγες διακριτικά πα; Δεν ακούγεται διάφωνο;
Εκεί ακόμα κι εγώ Πα θα βάσταγα και στην στάση στον βου απλά θα έκανα ένα ποίκιλμα και δεν θα ακουγόταν διαφωνία. Το πρόβλημα δεν είναι σε αυτές τις θέσεις αλλά σε θέσεις όπως αυτή. Το έδωσα και πριν αλλά δεν το σχολίασε κανείς.

Μπορείς να κρατήσεις Πα εκεί; (Εν τη Ερυθρά) :wink:
 

Μιχάλης Τζωρτζής

Παλαιό Μέλος
Μπορείς να κρατήσεις Πα εκεί; (Εν τη Ερυθρά) :wink:

Ή εδώ! (και θεωρήσας στην τελευταία γραμμή). Με το δικό μου αυτί μάλλον ΝΗ θα έβαζα και στις δύο περιπτώσεις αντί ΚΕ. Γούστα.
 

Attachments

  • GKM_009_Pandekti_Vol_01_1850_0341.png
    135.9 KB · Views: 57

Hristakis

Παμπάλαιο φθορικό μέλος
Το πρόβλημα δεν είναι σε αυτές τις θέσεις αλλά σε θέσεις όπως αυτή. Το έδωσα και πριν αλλά δεν το σχολίασε κανείς.

Μπορείς να κρατήσεις Πα εκεί; (Εν τη Ερυθρά) :wink:
Με ένα "σπάσιμο" της φωνής καλό ακούγεται και με τον ΠΑ...τώρα αν θέλεις να είσαι πιο "εντάξει" με την θεωρία οπωσδήποτε ΒΟΥ...συγνώμη κάτω ΚΕ εννοούσα...:rolleyes:
 

vagelis

Antonia Xristoforaki Linardaki.
Εκεί ακόμα κι εγώ Πα θα βάσταγα και στην στάση στον βου απλά θα έκανα ένα ποίκιλμα και δεν θα ακουγόταν διαφωνία. Το πρόβλημα δεν είναι σε αυτές τις θέσεις αλλά σε θέσεις όπως αυτή. Το έδωσα και πριν αλλά δεν το σχολίασε κανείς.

Μπορείς να κρατήσεις Πα εκεί; (Εν τη Ερυθρά) :wink:

Στην συγκεκριμενη θεση , εγω θα εκανα ΝΗ .
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
μεγαλη ψαλτικη σχολη στην Αθήνα προτείνει ΒΟΥ...θα το δειτε σε πατριτουρες της σχολης κ θα το ακουσετε σε ηχογραφησεις.
εγω ειμαι υπερ του ΚΕ όταν το μελος πορευεται προς τον ανω ΚΕ
 

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Τέτοια διλλήματα είναι λογικό να προκύπτουν στο σημερινό βυζαντινό σολφέζ. Θεωρείτε ότι όταν οι παλαιοί έβλεπαν μία τριπλή κάτω από τον Βου (ή όποιον φθόγγο), μετρούσαν 4 χρόνους κατά μίμησιν μίζας αυτοκινήτου όπως εμείς σήμερα, ή την έψαλαν, όπως σε κάποια σημεία μας το δείχνουν οι εξηγητές; Επίσης, όταν έβλεπαν ένα ολίγον με κλάσμα, το εκτελούσαν όπως θα το πατούσαμε στο πιάνο, ή έκαναν την ενέργεια του ολίγου (είτε με το λεγόμενο ισάκι, ή παίρνοντας τον φθόγγο από πάνω), ανάλογα με το τι προηγείται, τι ακολουθεί και πάνω σε τι συλλαβή μπαίνει;
Υπάρχει δεσπόζων Βου στον πλάγιο του πρώτου; Στο εν τη Ερυθρά που αναφέρει ο Βασίλης, στο ημών του Πολυελέου, καθώς και στο Θεωρήσας του Μιχάλη, ο στόχος είναι ο Βου στις θέσεις που υπάρχει; Ακόμη και αν οι χρόνοι είναι περισότεροι του ενός, δεν θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει ο στόχος της μουσικής φράσης; Στην εισήγηση του Λυκούργου Αγγελόπουλου για το ισοκράτημα, αλλά κυρίως στη μελέτη του κ. Δεσπότη, φαίνεται ο ρόλος του ισοκρατήματος από τους πρώτους που το έγραψαν στα μουσικά κείμενα και ούτε γιουβέτσι, ούτε κοτέτσι, ούτε κοκορέτσι είναι. Το να κάνουμε Νη, παραπέμπει σε άλλο ήχο. Το να κάνουμε κάτω κε, παραπέμπει σε άλλη μουσική...

Χωρίς δογματισμό, απλά η γνώμη μου...
 
Last edited:
Top