Θεοτόκε Παρθένε Ιακώβου Πρωτοψάλτου (παλαιά γραφή και εξήγηση)

[Nikolaos]

Εκτός από το αργό οκτάηχο, μετά κρατήματος, "Θεοτόκε Παρθένε" του Πέτρου Μπερεκέτη, που συνήθως το ψάλλουμε σε πανηγυρικούς εσπερινούς ή αγρυπνίες, υπάρχει και το κλασικό σύντομο σε ήχο πλάγιο του πρώτου, το επονομαζόμενο "Πολίτικον".
Σε ένα παλιό Δοξαστάριο βρήκα και το πιο κάτω σύντομο Ιακώβου Πρωτοψάλτου σε ήχο τέταρτο χρωματικό και σε γραφή του κωδικογράφου Ζησίδη Αναγνώστου (1822).

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Σε ένα παλιό Δοξαστάριο βρήκα και το πιο κάτω σύντομο Ιακώβου Πρωτοψάλτου σε ήχο τέταρτο χρωματικό και σε γραφή του κωδικογράφου Ζησίδη Αναγνώστου (1822).

Φίλε Βασίλη Ζάχαρη, το είδες αυτό;
Ουδέν καινόν υπό τον ήλιον. .............

 

[Shota]

Εκτός από το αργό οκτάηχο, μετά κρατήματος, "Θεοτόκε Παρθένε" του Πέτρου Μπερεκέτη, που συνήθως το ψάλλουμε σε πανηγυρικούς εσπερινούς ή αγρυπνίες, υπάρχει και το κλασικό σύντομο σε ήχο πλάγιο του πρώτου, το επονομαζόμενο "Πολίτικον".
Σε ένα παλιό Δοξαστάριο βρήκα και το πιο κάτω σύντομο Ιακώβου Πρωτοψάλτου σε ήχο τέταρτο χρωματικό και σε γραφή του κωδικογράφου Ζησίδη Αναγνώστου (1822).

Σχετικό θέμα υπάρχει εδώ, αλλα δυστυχώς λείπει το κείμενο του Καρα. Πρόκειται για την ίδια σύνθεση;

 

[V_Zacharis]

Φίλε Βασίλη Ζάχαρη, το είδες αυτό;
Ουδέν καινόν υπό τον ήλιον. .............

Ναι το είδα.
Δεν κατάλαβα όμως γιατί ακριβώς μου το επισημαίνετε.

Υ.Γ.
..."κρυπτόν", γιατί σχετικά "καινόν" είναι η μελοποίηση του Θεοτόκε Παρθένε σε ήχο Δ'.

 

[MTheodorakis]

Βλ. καὶ ἐδῶ.

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Ναι το είδα.
Δεν κατάλαβα όμως γιατί ακριβώς μου το επισημαίνετε.

Για την κουβεντούλα που είχαμε περί της μελοποιήσεως του τρίτου ήχου...
Όσο για το σχετικά "καινόν" είναι 187 ετών, πόσο πρέπει να πάει για να μην είναι καινόν;

 

[V_Zacharis]

Για την κουβεντούλα που είχαμε περί της μελοποιήσεως του τρίτου ήχου...

Ναι είδα το προηγούμενο μήνυμα του κ.Θεοδωράκη και το θυμήθηκα.

Όμως το του Ιακώβου δεν ήταν σε τρίτο ήχο. Σε τέταρτο (χρωματικό) ήταν. Προφανώς μια παλαιοτέρα παράδοση που στην (ελληνική-γιατί στην σλαβονική υπάρχει) πράξη δεν επιβίωσε. Δεν το αμφισβητώ αυτό. Δεν το γνώριζα, να πω και την αλήθεια, πριν από εκείνη την συζήτηση.

Εξακολουθώ να πιστεύω ότι σήμερα δεν υπάρχει (λειτουργικός) λόγος μελοποίησής του σε άλλους ήχους πέραν του πλ.Α'.

Όσο για το σχετικά "καινόν" είναι 187 ετών, πόσο πρέπει να πάει για να μην είναι καινόν;

Κοιτάχτε, "καινό" δεν είναι (το του Δ' ή του Β'-γιατί υποψιάζομαι ότι πρόκειται για το ίδιο μάλλον) από άποψη παλαιότητας (είχε φανεί αυτό), άλλωστε γι αυτό και ο προσδιορισμός "σχετικά". "Καινό" σήμερα επειδή δεν επιβίωσε. Έχει παγιωθεί η σε πλ.Α' ψαλμώδησή του ή η οκτάηχη (σε περιπτώσεις πανηγύρεων).

Εγώ δεν αμφισβήτησα την ποιότητα της μελοποίησής σας (άλλωστε το είχα γράψει και τότε), αμφισβήτησα (κι αμφισβητώ ακόμη) την λειτουργική ανάγκη που υποδεικνύει την μελοποίησή του και σε άλλους ήχους.

Ευχαριστώ.

 

[Nikolaos]

Σχετικό θέμα υπάρχει εδώ, αλλα δυστυχώς λείπει το κείμενο του Καρα. Πρόκειται για την ίδια σύνθεση;

Ευχαριστώ για την παραπομπή, δεν τα είχα δει. Το κείμενο που παρέθεσα, δεν έχει σχέση με τον Καρά. Είναι από το Δοξαστάριο Ιακώβου που περιέχει τα του Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου, καθώς και τα Ένδεκα Εωθινά. Και ως "αντίδωρο" στο τέλος έχει αυτό το "Θεοτόκε Παρθένε". Κωδικογράφος και χρονολογία βλέπε παραπάνω. Ως εξηγητής αναφέρεται ο Χουρμούζιος Χαρτοφύλακας.

 

[Shota]

Ευχαριστώ για την παραπομπή, δεν τα είχα δει. Το κείμενο που παρέθεσα, δεν έχει σχέση με τον Καρά. Είναι από το Δοξαστάριο Ιακώβου που περιέχει τα του Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου, καθώς και τα Ένδεκα Εωθινά. Και ως "αντίδωρο" στο τέλος έχει αυτό το "Θεοτόκε Παρθένε". Κωδικογράφος και χρονολογία βλέπε παραπάνω. Ως εξηγητής αναφέρεται ο Χουρμούζιος Χαρτοφύλακας.

Στο πρόλογο αυτού του βιβλίου ο καθηγητής Αντώνιος Αλυγιζάκης αναφέρει ότι υπάρχει και η εξήγηση του Ιωάσαφ. Δεν ξέρω όμως που...

 

[Τάσος Μπόκος]

Αν έχει κάποιος και τον Εσπερινό του Ιεροθέου Φιλοθεΐτου ας το αντιπαραβαλει. Αν θυμάμαι καλά, είναι το ίδιο με εκείνο.

 

[domesticus]

Αν έχει κάποιος και τον Εσπερινό του Ιεροθέου Φιλοθεΐτου ας το αντιπαραβαλει. Αν θυμάμαι καλά, είναι το ίδιο με εκείνο.

Ἀνεβάζω τὰ σχετικὰ ἀπὸ τὸν Ἐσπερινὸ τοῦ Ἱεροθέου.

 

[ΓΙΑΝΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ]

Όμως το του Ιακώβου δεν ήταν σε τρίτο ήχο. Σε τέταρτο (χρωματικό) ήταν. Προφανώς μια παλαιοτέρα παράδοση που στην (ελληνική-γιατί στην σλαβονική υπάρχει) πράξη δεν επιβίωσε. Δεν το αμφισβητώ αυτό. Δεν το γνώριζα, να πω και την αλήθεια, πριν από εκείνη την συζήτηση.
Κοιτάχτε, "καινό" δεν είναι (το του Δ' ή του Β'-γιατί υποψιάζομαι ότι πρόκειται για το ίδιο μάλλον) από άποψη παλαιότητας (είχε φανεί αυτό), άλλωστε γι αυτό και ο προσδιορισμός "σχετικά". "Καινό" σήμερα επειδή δεν επιβίωσε. Έχει παγιωθεί η σε πλ.Α' ψαλμώδησή τους.
Ευχαριστώ.

Βασίλη,
Ούτε η μελοποίηση του τρίτου ήχου θα ... επιβιώσει αν σκεφτεί κανείς πόσοι κληρικοί διαβάζουν! (όχι ξέρουν) μουσικά...
Θα μου πεις, τότε γιατί γράφτηκε; Ακριβώς γι αυτούς που διαβάζουν!...
Ευχαριστώ
Ν.

 

[Emmanouil Giannopoulos]

Στο πρόσφατο συνέδριο του Ιουνίου μίλησα και για ένα χειρόγραφο το οποίο μεταξύ των άλλων περιέχει και αυτό (ούτε τρίτος, ούτε τέταρτος, και εκ της Ιερουσαλήμ):

 

[Laosynaktis]

Στο πρόσφατο συνέδριο του Ιουνίου μίλησα και για ένα χειρόγραφο το οποίο μεταξύ των άλλων περιέχει και αυτό (ούτε τρίτος, ούτε τέταρτος, και εκ της Ιερουσαλήμ):

Ιδού και η εξήγησή του.
Προφανώς λείπει ένα Ολίγον μετά την Απόστροφο στη συλλαβή -νη- της λ. 'ευλογημένη'. Το συμπλήρωσα.

Γιάννης Αρβ.

 

[Dimitri]

Ευχαριστίες πολλές για τα πολύ ενδιαφέροντα σε αυτό το θέμα.

Τακτοποίησα λιγάκι την ενότητα του «Θεοτόκε Παρθένε» και απέσπασα/μετέφερα/συνέδεσα άλλες μελοποιήσεις από άλλα θέματα εδώ.

 

[Shota]

Εξακολουθώ να πιστεύω ότι σήμερα δεν υπάρχει (λειτουργικός) λόγος μελοποίησής του σε άλλους ήχους πέραν του πλ.Α'.

Κάτι άλλο: στο χφ. ΕΒΕ-ΜΠΤ 722 (μεταγραφή Χουρμουζίου) υπάρχει το "Τη υπερμάχω" του Γεωργίου του Ραιδεστηνού του A' σε ήχο... πλ. α' και το του Μπαλασίου... σε ήχο α'

Τελικά ο Σακελλαρίδης με την μινοράκι του δεν ήταν και τέτοιος μοντερνιστής;

 

[dimskrekas]

Κάτι άλλο: στο χφ. ΕΒΕ-ΜΠΤ 722 (μεταγραφή Χουρμουζίου) υπάρχει το "Τη υπερμάχω" του Γεωργίου του Ραιδεστηνού του A' σε ήχο... πλ. α' και το του Μπαλασίου... σε ήχο α'

Τελικά ο Σακελλαρίδης με την μινοράκι του δεν ήταν και τέτοιος μοντερνιστής;

Πρόσθεσε και τον Παρθένιο Μετεωρίτη για το Τη υπερμάχω Αργόν δίχορον σε ήχο α (νομίζω)!

Δ.

 

[Nikos L.]

Πρόσθεσε και τον Παρθένιο Μετεωρίτη για το Τη υπερμάχω Αργόν δίχορον σε ήχο α (νομίζω)!

Δ.

Εχεις δίκιο......

 

[Π. Δαβίδ]

Κάτι άλλο: στο χφ. ΕΒΕ-ΜΠΤ 722 (μεταγραφή Χουρμουζίου) υπάρχει το "Τη υπερμάχω" του Γεωργίου του Ραιδεστηνού του A' σε ήχο... πλ. α' και το του Μπαλασίου... σε ήχο α'

Τελικά ο Σακελλαρίδης με την μινοράκι του δεν ήταν και τέτοιος μοντερνιστής;

Σότα τόσο φροντιστήριο σου έκανα για τα έργα του Σακελλαρίδη και τις δυο φορές που συναντηθήκαμε και ακόμα δεν ξέρεις ότι δεν έγραψε "μινόρε" "Τη Υπερμάχω;"

 

[dimskrekas]

Σότα τόσο φροντιστήριο σου έκανα για τα έργα του Σακελλαρίδη και τις δυο φορές που συναντηθήκαμε και ακόμα δεν ξέρεις ότι δεν έγραψε "μινόρε" "Τη Υπερμάχω;"

....Τον Μανέα εννοεί...

Δ.