Η παράδοση των καλοφωνικών ειρμών

[ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ]

Αν μπορει καποιος να μας πει σε ποιες περιπτωσεις και εορτες ψαλλεται ο καθε καλοφωνικος ειρμος απο το καλοφωνικο ειρμολογιο του Γρηγοριου.Ευχαριστω εκ των προτερων

 

[Γεώργιος Καραγιαννάκης]

Αν μπορει καποιος να μας πει σε ποιες περιπτωσεις και εορτες ψαλλεται ο καθε καλοφωνικος ειρμος απο το καλοφωνικο ειρμολογιο του Γρηγοριου.Ευχαριστω εκ των προτερων

... Δεν υπάρχει θέση στη λατρεία για τον καλοφωνικό ειρμό, δηλαδή δεν προβλέπεται από το Τυπικό να ψαλλεί κάποιος ειρμός με καλοφωνικό μέλος. Άρα όσοι καλοφωνικοί γράφτηκαν δεν έχουν άμεση λατρευτική χρήση, και συνεπώς γράφτηκαν είτε ως αποκύημα του μελοποιητικού οίστρου των μεγάλων συνθετών, είτε για διδακτικούς σκοπούς, είτε για ψαλμώδησή τους εκτός ναού (θα λέγαμε σήμερα: ή στο αντίδωρο ή σε συναυλία).

...

 

[ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ]

..και η διηγηση που θελει τον Πριγγο και το Στανιτσα (αν δεν λανθανω) στο περας εσπερινου να ψαλλουν εναλλαξ καλοφωνικους με τον κοσμο να βγαινει απο την μια πορτα και να ξαναμπαινει απο την αλλη?συμφωνω πως δεν ειναι για επισημη λατρευτικη χρηση....αλλα λεγονται και τα ανοιξανταρια του Φωκαεως κατα κορον, και τα οκταηχα θεοτοκε παρθενε...και ποσοι εχουν την ικανοτητα-δυνατοτητα να εκτελεσουν καλοφωνικο...για μελετη και γνωση εθεσα το ερωτημα. για ποιες περιπτωσεις ειχαν κατα νου αυτοι που τους εγραψαν

 

[Ηλίας Παπαδόπουλος]

..και η διηγηση που θελει τον Πριγγο και το Στανιτσα (αν δεν λανθανω) στο περας εσπερινου να ψαλλουν εναλλαξ καλοφωνικους με τον κοσμο να βγαινει απο την μια πορτα και να ξαναμπαινει απο την αλλη?συμφωνω πως δεν ειναι για επισημη λατρευτικη χρηση....αλλα λεγονται και τα ανοιξανταρια του Φωκαεως κατα κορον, και τα οκταηχα θεοτοκε παρθενε...και ποσοι εχουν την ικανοτητα-δυνατοτητα να εκτελεσουν καλοφωνικο...για μελετη και γνωση εθεσα το ερωτημα. για ποιες περιπτωσεις ειχαν κατα νου αυτοι που τους εγραψαν

Μερικοί Καλοφωνικοί, μέσω του κειμένου τους, μας φανερώνουν το πότε λέγονται.πχ
Ω θείας, ω φίλης, το Πάσχα.
Άστρον ήδη ανατέταλκαι, τα Χριστούγεννα.
Εν τη βροντώση καμίνω, την Κυρ. προ των Χριστουγέννων.
Παντάνασσα, πανύμνητε, στις θεομητορικές εορτές.
Έφριξε γη, του Σταυρού.

Έναν ακόμη που θυμάμαι ένα επίγραμμά του: Λίθον ον απεδοκίμασαν, τις Κυριακές.

Περισσότερα, χρησιμότερα και πιο έγκυρα θα βρείτε στις διδακτορικές διατριβές του Γραμμένου Καράνου "Το Καλοφωνικόν Ειρμολόγιον", του π. Σπυρίδωνος Αντωνίου "Το Ειρμολόγιον και η παράδοση του μέλους του",
καθώς και σε διάφορες άλλες πηγές.

Δεν γνωρίζω εάν και ο Φαράσογλου έχει κάποιες πληροφορίες για το πότε και εάν ψάλλονται στην Μεγάλη Εκκλησία κάποιοι Καλοφωνικοί.

 

[ybulbu]

Εν τη βροντώση καμίνω, την Κυρ. προ των Χριστουγέννων.

Γιατί; Αφού είναι για τους Τρεις Παίδας εν καμίνω. Εγώ το Μ. Σάββατο τον έχω ακούσει να τον ψάλλουνε!

Έφριξε γη, του Σταυρού.

Μα, γιατί; Επειδή λέει «διὰ Σταυροῦ γὰρ ᾖρται ὁ δίκαιος»; Περιγράφει μεν τα γεγονότα όταν ο Κύριος αφήκε το πνεύμα του στο Σταυρό, είναι όμως τροπάριο της Ζ' Ωδής του Αναστασίμου Κανόνος του Όρθρου των Κυριακών του α' ήχου και μπορεί να ειπωθεί σε Κυριακές που ψάλλεται ο ήχος αυτός ή ο πλ. α' (όπου συνήθως εντάσσεται η σύνθεση του Χαλάτζογλου).

 

[Ηλίας Παπαδόπουλος]

Έστω. Πάντως το νόημά μου ήταν αυτό. Ότι το κείμενο πολλές φορές μας καθοδηγεί.

 

[Γεώργιος Καραγιαννάκης]

Κάποια στιγμή στο παρελθόν, τα είχα κατατάξει ανάλογα με τις γιορτές για γρήγορη εύρεση. Πιστεύω να φανεί χρήσιμη σε πολλούς.
Τα γράμματα δείχνουν τον ήχο και ο αριθμός την ωδή από τον εβδομαδιαίο κύκλο. Οι ημερομηνίες δείχνουν τον ετήσιο κύκλο με την ωδή.

 

[lagoudakis]

Κάποια στιγμή στο παρελθόν, τα είχα κατατάξει ανάλογα με τις γιορτές για γρήγορη εύρεση. Πιστεύω να φανεί χρήσιμη σε πολλούς.
Τα γράμματα δείχνουν τον ήχο και ο αριθμός την ωδή από τον εβδομαδιαίο κύκλο. Οι ημερομηνίες δείχνουν τον ετήσιο κύκλο με την ωδή.

Χρήσιμη όντως αυτή η κατάταξη, οπότε ας την έχουμε και σε πιο βολική μορφή. Ευχαριστούμε!

 

[ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ]

θερμες ευχαριστιες προς ολους

 

[giorgosgoudi]

Στο βίο του Μανουήλ Χρυσάφη αναφέρεται ότι καλοφωνικά μέλη ψάλλονταν στα αυτοκρατορικά γεύματα.

 

[Ἐρασιτέχνης]

Στο βίο του Μανουήλ Χρυσάφη αναφέρεται ότι καλοφωνικά μέλη ψάλλονταν στα αυτοκρατορικά γεύματα.

Εικάζω όμως πως πρόκειται περί καλοφωνικών στίχων, όπως το Ίνα τι εφρύαξαν έθνη του Κουκουζέλη κ.α. και όχι καλοφωνικοί ειρμοί, οι οποίοι αναπτύσσονται από τον 17ο αιώνα και μετά, αν δεν απατώμαι

 

[giorgosgoudi]

Μπορεί, δεν το εξειδίκευσα τόσο.