Λόγω της μη παραδοχής της συνέχειας της αρχαίας αρμονικής από τον Χρύσανθο κι όσων ακολούθησαν διαιωνίζεται εσφαλμένη η εικόνα του βαρέος ήχου και γενικά του
διατονικού γένους.
Τι πραγματικά λοιπόν συμβαίνει με το μέλος στον βαρύ τον ήχο θα προσπαθήσω να εξηγήσω σε γενικές γραμμές:
1) Ο βαρύς στον ζω όντως δεν συμφωνεί με τον τρίτο ήχο αλλά όχι όπως το νομίζουν οι θεωρητικοί των τελευταίων δύο αιώνων.
Ο βαρύς δεν συμφωνεί με τον εκ φύσεως χαμηλωμένο κύριο τρίτο ήχο Γα στο μαλακό διάτονο. Η θέση του βαρέος είναι ένα δίτονο 24 μόρια κάτω του δωρίου πρώτου τόνου Πα. Ο Γα στο μαλακό διάτονο απέχει 15 μόρια(6+9) από τον πα 24+15=27<>30. Για αυτό δεν τον είπαν πλάγιο τρίτο αλλά βαρύ επειδή ο γα είναι χαμηλωμένος και δεν κάνει τέλειο πεντάχορδο με τον ζω. Δεν είναι λοιπόν ο ζω ψηλά σε σχέση με τον "εναρμόνιο βαρύ" όπως το νομίζετε αλλά ο γα πάει πιο χαμηλά!!!
2) Ο τετράφωνος βαρύς έχει τον γα δίεση αλλά όχι όπως τον λένε. Ο Γα επιστρέφει στην θέση του συντόνου διατόνου και από τρίτος γίνεται κι αυτός βαρύς αανες. Έτσι ουσιαστικά προκύπτουν δύο διαζευγμένα λύδια τετράχορδα μαλακού διατόνου.
3) Ο σήμερα γνωστός ως "βαρύς εναρμόνιος" είναι ο κατ εξοχήν πλάγιος τρίτος και είναι κατά τον τροχό(πεντάχορδο) σύμφωνος με τον γα του μαλακού διατόνου, αυτό σημαίνει ότι είναι ακόμα πιο χαμηλά από τον πρώτο στον πα, έτσι ενώ ο βαρύς ζω είναι δίτονο 24ων μορίων υπό του πα ο πλάγιος τρίτος είναι δίτονο 27 μορίων υπό του πα, μια εναρμόνια δίεση παρακάτω δηλαδή.
Συνοπτικά τα διαγράμματα των άνω περιπτώσεων:
1) βαρύς "διατονικός" (του διαπασών):
ζω9 νη 15 πα 6 βου 9 γα 15δι 12κε 6ζω
μαλακό (λέγετος βαρυς) προέρχεται από
ζω12 νη 12 πα 6 βου 12 γα 12δι 12κε 6ζω
σύντονο (εναλλάσσεται με το μαλακό-λέγετο- βλ καταβασίες Πεντηκοστής όπως τις έχει σώσει ο Θεοδοσόπουλος) [ο βου στο μέλος υψώνεται λόγω του κε άρα γίνεται πα12βου6γα]
2) βαρύς "διατονικός" τετράφωνος (= ο αυτός βαρύς στον ζω επαναλαμβάνεται στην τετραφωνία στον γα)
ζω9 νη 15 πα 6 βου
12 γα 9δι 15 κε 6ζω
3) Ο "βαρύς εναρμόνιος" [σε συμφωνία με τον τρίτο ήχο στο πεντάχορδο σύστημα μαλακού διατόνου].
ζω12 νη 15 πα 6 βου 9 γα 12 δι 15 κε 6ζω
και για να συμφωνήσουν οι βου και άνω ζω με τους κάτω ζω και γα χαμηλώνουν(έλκονται προς τα κάτω) κατά περίπτωση που το μέλος το απαιτεί και γίνονται τρίτοι ήχοι κατά την τριφωνία (που τον αυτόν ήχο ποιεί)
ζω12 νη 15 πα
3 βου 12 γα 12 δι 15 κε
3 ζω
Οι θεωρητικοί δηλαδή της νέας μεθόδου συρρίκνωσαν τρόπον τινά και τον βαρύ και τον τρίτο ήχο κατά μια εναρμόνια δίεση κι έτσι για να συμφωνήσει ο γα με τον ζω πρέπει να τον κάνουν περισσότερη δίεση από ό, τι πραγματικά γίνεται όπως έδειξα με τα παραπάνω, με αποτέλεσμα ο φάλτσος βαρύς που ακούμε από την συντριπτική πλειοψηφία των νέων ψαλτών.
Δηλαδή ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε,
Ο γιαλός δεν είναι στραβός, ο γιαλός είναι η προφορική μας παράδοση και η αρμονική όπως μας παραδόθηκε από τους αρχαίους αρμονικούς στον Γεώργιο Παχυμέρη και Μανουήλ Βρυέννιο, σε αυτήν την αρμονική αναφέρονται οι συντάκτες της θεωρίας της παραλλαγής των ήχων Κουκουζέλης, Πλουσιαδηνός κλπ
Ας σταματήσουμε να αρμενίζουμε στραβά με την εσφαλμένη θεωρία των τελευταίων 200ων χρόνων κι ας εμπιστευθούμε την προφορική μας παράδοση που μόνο αυτή μας οδηγεί στην αρχαία μας μουσική.