Η μαρτυρία του χαμηλού ΖΩ

zoslen

Βύρων Αναγνωστόπουλος
Ο ΔΗ έχει ιδια μαρτυρία με τον ΝΗ, ο ΚΕ με τον ΠΑ, ο ΒΟΥ με τον άνω ΖΩ κλπ.

Ο χαμηλός ΖΩ γιατί έχει δική του ξεχωριστή μαρτυρία η οποία δεν επαναλαμβάνεται πουθενά;
 

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
Στην παλαιά γραφή, ο χαμηλός Ζω γραφόταν ως Βαρύς, ενώ ο άνω Ζω ως Β΄ Η διάκριση αυτή διατηρήθηκε και στη Νέα γραφή. Κι αφού ο ο Βου, που είναι κι αυτός Β΄ και γραφόταν ως Β΄ ή ως Λέγετος στην παλαιά, αλλά γράφτηκε πλέον ως Λέγετος στη νέα, γράφτηκε με το ίδιο σημάδι, ως Λέγετος, και ο άνω Ζω.
Η μαρτυρία του Βαρέως χρησιμοποιήθηκε στην αρχή και γιά το Γα φυσικό του Βαρέως εκ του Γα (βλ. π.χ. Αναστασιματάριο έκδοσης Βουκουρεστίου), κατόπιν όμως αυτό καταργήθηκε.
Επίσης, σε παλαιότερα κείμενα νέας γραφής ή και σε εκδόσεις (π.χ. νομίζω στου Νικ. Σμύρνης) μπορεί να βρεί κανείς τα άνω Ζω και Νη να έχουν πάνω από το Λέγετος ή το Ννανα δύο μικρές Αποστρόφους ή κάτι τέτοιο, διαφοροποιούμενα έτσι από τα Βου και Γα.
 

emakris

Μέλος
Οπότε, για να απαντήσουμε απλά στην απορία του συναδέλφου, πρόκειται για επιλογή των Τριών Δασκάλων (κυρίως του Χρυσάνθου, πιστεύω), που έχει να κάνει προφανώς με το ότι ο Γα δεν συμφωνεί κατά πεντάχορδο με τον χαμηλό διατονικό Ζω. Παλαιότερα δεν υπήρχε αυτός ο προβληματισμός, οπότε χρησιμοποιείτο η ίδια μαρτυρία για τη βάση τόσο του βαρέος "διατονικού", όσο και του βαρέος "εναρμονίου", όπως επεσήμανε και ο ορθώς προλαλήσας.
 
Last edited:

haris1963

παλαιότατο μέλος
πρόκειται για επιλογή των Τριών Δασκάλων (κυρίως του Χρυσάνθου, πιστεύω).
Έχετε κάποια ένδειξη για αυτό (υπογράμμιση δική μου);
Ευχαριστώ!
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Ο ΔΗ έχει ιδια μαρτυρία με τον ΝΗ, ο ΚΕ με τον ΠΑ, ο ΒΟΥ με τον άνω ΖΩ κλπ.

Ο χαμηλός ΖΩ γιατί έχει δική του ξεχωριστή μαρτυρία η οποία δεν επαναλαμβάνεται πουθενά;
Η μαρτυρία αυτή του ζω είναι από τις διπλές μαρτυρίες που έχουν σωθεί είναι μείξη της μαρτυρίας του δευτέρου και του τρίτου (δες μέγα θεωρητικό Χρυσάνθου περί τινών ιδιωμάτων του τροχού) . Ο ζω ήταν αρχικά ήχος δεύτερος με πρώτον τον Κε. Με την προσθήκη της προσλαμβανομένης ο πρώτος γίνεται ο δι κι ο ζω γίνεται τρίτος. Κατἀ την παραλλαγή- στο πεντάχορδο σύστημα -στον κάτω ζω έχεις τρίτο ενώ στον άνω ζω έχεις δεύτερο. Ο ζω έτσι είναι και δεύτερος και τρίτος στο διαπασών σύστημα , δευτερότριτο τον ονομάζει ο Δαμασκηνός. Έχει άκουσμα πότε δευτέρου(μαλακό διάτονο με χαμήλωμα της λιχανού νη) και πότε τρίτου(σύντονο διάτονο με τον λιχανό νη ψηλά) και πότε μείξη αυτών, βρίσκεται ένα δίτονο κάτω του πα και είναι ο αυτός ο λύδιος τόνος των αρχαίων. Πλείστα παραδείγματα και σε παλαιά μαθήματα όπως το Δόξα εν υψίστοις του Κουκουζέλη όπως το ψάλλει ο κ Αθανάσιος Βουγιουκλήςκαι σε νέα όπως το ανέκδοτο κοινωνικό του Πέτρου και άλλα που έχουν βασιστεί σε αυτές τις γραμμές όπως αυτό το χερουβικό του Αγαθαγγέλου Κυριαζίδουπου το ψάλλω, ακούστε μετά το "προσάδοντες" όπου ο τρίτος ήχος συνυπάρχει σε αρμονία με τον λέγετο βαρύ.
Αυτή η μείξη γίνεται σε όλους τους πλαγίους, αυτό σημαίνει πλάγιος ήχος μετακίνηση του κυρίου ώστε να συμφωνεί και με την τριφωνία του έτσι ο πλάγιος πρώτος έχει και άκουσμα τετάρτου είχε επίσης διπλή μαρτυρία τετάρτου και πρώτου(βλ επισυναπτόμενο).
Ο (σωστός) πλάγιος δεύτερος έχει και άκουσμα πρώτου αφού χρησιμοποιεί τρίτη μικρή κι όχι τρίτη μεγάλη όπως νομίζουν τα τελευταία 200 χρόνια λόγω της εναλλαγής του με τον μέσο δεύτερο, μόνο έτσι μπορεί και ψάλλεται το Παλατινό Χερουβικό του Κουκουζέλη(αν γίνεται να ψαλλεί κι αλλιώς δοκιμάστε). Ο πλάγιος τέταρτος τέλος έχει άκουσμα και τρίτου μαζί με του τετάρτου.
martyries_diploparallagi.jpg
 
Last edited:

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Στον καλοφωνικό ειρμό "Γόνυ Κάμπτει" του Πέτρου (βρίσκεται εξηγημένο στο καλοφωνικό ειρμολόγιο του Γρηγορίου πρωτοψάλτου) βλέπουμε την διπλή μαρτυρία τόσο του βαρέος ως μείξη δευτέρου με τρίτο καθώς και επαγωγικά του πλαγίου πρώτου ως μείξη του πρώτου με τον τέταρτο στην παλαιά γραφή. Επίσης βλέπουμε την μαρτυρία του λεγέτου στον βου να την έχει το χειρόγραφο με μαρτυρία βαρέος(7η σειρά χειρογράφου) κι όχι δευτέρου ή λεγέτου όπως την έχει η εξήγηση του Γρηγορίου!Αυτό σημαίνει ότι ο λέγετος σε αυτό το σημείο θα είναι βαρύς(χαμηλός) σε συμφωνία με τον τρίφωνο του βαρύ στον ζω(επίσης χαμηλός σε απόσταση δίτονο υπό του πρώτου Πα). Αντιθέτως ο βου πιο πάνω είναι ψηλότερος(γίνεται πλάγιος β=δεύτερος+πρώτος όπως ο κε που πάει να συμφωνήσει) αφού έλκεται στον γα λόγω του διτόνου γα κε, υψώνεται για να συμπληρώσει τετράχορδο βου-κε αλλιώς αν δεν σηκωθεί είναι φάλτσο. Αυτό το παράδειγμα είναι πολύ καλό για να δούμε και την κίνηση του βου όπως εξετάσαμε και σε πρόσφατο σχετικό θέμα.
gony_kamptei_nea_palia_martyries.jpg

Το ψάλλω εδώμε φυσικό γα και τον βαρύ στην σωστή θέση του σύμφωνα με την αρμονική των αρχαίων που παραλάβαμε από τον Βρυέννιο και Παχυμέρη δηλαδή ένα δίτονο κάτω του δωρίου πρώτου τόνου, χωρίς "γα δίεση" όπως κακώς εννοούν οι σημερινοί θεωρητικοί όλων των σχολών και όλα αυτά τα μέλη τους φαντάζουν δύστροπα ενώ είναι πολύ απλά!
 

Attachments

  • Gony_kamptei.jpg
    Gony_kamptei.jpg
    2.9 MB · Views: 32
Last edited:

emakris

Μέλος
Έχετε κάποια ένδειξη για αυτό (υπογράμμιση δική μου);
Ευχαριστώ!
Όχι κάτι ιδιαίτερο, απλώς ο Χρύσανθος ήταν ο θεωρητικός νους της μεταρρύθμισης και αυτός που απέδωσε γραπτώς ολόκληρο το θεωρητικό οικοδόμημα της Νέας Μεθόδου ήδη από το 1816, το αργότερο. Από κει και πέρα, δεν αποκλείεται η συμβολή και των άλλων δύο σε κάποια επί μέρους ζητήματα.
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Λόγω της μη παραδοχής της συνέχειας της αρχαίας αρμονικής από τον Χρύσανθο κι όσων ακολούθησαν διαιωνίζεται εσφαλμένη η εικόνα του βαρέος ήχου και γενικά του διατονικού γένους.

Τι πραγματικά λοιπόν συμβαίνει με το μέλος στον βαρύ τον ήχο θα προσπαθήσω να εξηγήσω σε γενικές γραμμές:

1) Ο βαρύς στον ζω όντως δεν συμφωνεί με τον τρίτο ήχο αλλά όχι όπως το νομίζουν οι θεωρητικοί των τελευταίων δύο αιώνων. Ο βαρύς δεν συμφωνεί με τον εκ φύσεως χαμηλωμένο κύριο τρίτο ήχο Γα στο μαλακό διάτονο. Η θέση του βαρέος είναι ένα δίτονο 24 μόρια κάτω του δωρίου πρώτου τόνου Πα. Ο Γα στο μαλακό διάτονο απέχει 15 μόρια(6+9) από τον πα 24+15=27<>30. Για αυτό δεν τον είπαν πλάγιο τρίτο αλλά βαρύ επειδή ο γα είναι χαμηλωμένος και δεν κάνει τέλειο πεντάχορδο με τον ζω. Δεν είναι λοιπόν ο ζω ψηλά σε σχέση με τον "εναρμόνιο βαρύ" όπως το νομίζετε αλλά ο γα πάει πιο χαμηλά!!!

2) Ο τετράφωνος βαρύς έχει τον γα δίεση αλλά όχι όπως τον λένε. Ο Γα επιστρέφει στην θέση του συντόνου διατόνου και από τρίτος γίνεται κι αυτός βαρύς αανες. Έτσι ουσιαστικά προκύπτουν δύο διαζευγμένα λύδια τετράχορδα μαλακού διατόνου.

3) Ο σήμερα γνωστός ως "βαρύς εναρμόνιος" είναι ο κατ εξοχήν πλάγιος τρίτος και είναι κατά τον τροχό(πεντάχορδο) σύμφωνος με τον γα του μαλακού διατόνου, αυτό σημαίνει ότι είναι ακόμα πιο χαμηλά από τον πρώτο στον πα, έτσι ενώ ο βαρύς ζω είναι δίτονο 24ων μορίων υπό του πα ο πλάγιος τρίτος είναι δίτονο 27 μορίων υπό του πα, μια εναρμόνια δίεση παρακάτω δηλαδή.

Συνοπτικά τα διαγράμματα των άνω περιπτώσεων:

1) βαρύς "διατονικός" (του διαπασών):
ζω9 νη 15 πα 6 βου 9 γα 15δι 12κε 6ζω μαλακό (λέγετος βαρυς) προέρχεται από
ζω12 νη 12 πα 6 βου 12 γα 12δι 12κε 6ζω σύντονο (εναλλάσσεται με το μαλακό-λέγετο- βλ καταβασίες Πεντηκοστής όπως τις έχει σώσει ο Θεοδοσόπουλος) [ο βου στο μέλος υψώνεται λόγω του κε άρα γίνεται πα12βου6γα]

2) βαρύς "διατονικός" τετράφωνος (= ο αυτός βαρύς στον ζω επαναλαμβάνεται στην τετραφωνία στον γα)
ζω9 νη 15 πα 6 βου 12 γα 9δι 15 κε 6ζω

3) Ο "βαρύς εναρμόνιος" [σε συμφωνία με τον τρίτο ήχο στο πεντάχορδο σύστημα μαλακού διατόνου].
ζω12 νη 15 πα 6 βου 9 γα 12 δι 15 κε 6ζω
και για να συμφωνήσουν οι βου και άνω ζω με τους κάτω ζω και γα χαμηλώνουν(έλκονται προς τα κάτω) κατά περίπτωση που το μέλος το απαιτεί και γίνονται τρίτοι ήχοι κατά την τριφωνία (που τον αυτόν ήχο ποιεί)
ζω12 νη 15 πα 3 βου 12 γα 12 δι 15 κε 3 ζω

Οι θεωρητικοί δηλαδή της νέας μεθόδου συρρίκνωσαν τρόπον τινά και τον βαρύ και τον τρίτο ήχο κατά μια εναρμόνια δίεση κι έτσι για να συμφωνήσει ο γα με τον ζω πρέπει να τον κάνουν περισσότερη δίεση από ό, τι πραγματικά γίνεται όπως έδειξα με τα παραπάνω, με αποτέλεσμα ο φάλτσος βαρύς που ακούμε από την συντριπτική πλειοψηφία των νέων ψαλτών.

Δηλαδή ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε,

Ο γιαλός δεν είναι στραβός, ο γιαλός είναι η προφορική μας παράδοση και η αρμονική όπως μας παραδόθηκε από τους αρχαίους αρμονικούς στον Γεώργιο Παχυμέρη και Μανουήλ Βρυέννιο, σε αυτήν την αρμονική αναφέρονται οι συντάκτες της θεωρίας της παραλλαγής των ήχων Κουκουζέλης, Πλουσιαδηνός κλπ
Ας σταματήσουμε να αρμενίζουμε στραβά με την εσφαλμένη θεωρία των τελευταίων 200ων χρόνων κι ας εμπιστευθούμε την προφορική μας παράδοση που μόνο αυτή μας οδηγεί στην αρχαία μας μουσική.
 
Top