Η ίυγξ, ο λέβης και η μουσική των θεών

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος

Attachments

  • 2-252c2a83dc.jpg
    2-252c2a83dc.jpg
    115.5 KB · Views: 8
  • 5-a5e5c0558c (1).jpg
    5-a5e5c0558c (1).jpg
    87.3 KB · Views: 7
  • 5-a5e5c0558c (3).jpg
    5-a5e5c0558c (3).jpg
    87.3 KB · Views: 5
  • 5-a5e5c0558c (4).jpg
    5-a5e5c0558c (4).jpg
    87.3 KB · Views: 5
  • 7-eb36a1d890.jpg
    7-eb36a1d890.jpg
    119.8 KB · Views: 7
  • 8-5556bdbe08 (1).jpg
    8-5556bdbe08 (1).jpg
    38.2 KB · Views: 6
  • 9-59ba440581 (1).jpg
    9-59ba440581 (1).jpg
    111.7 KB · Views: 7
  • 10-75f02c7ea3.jpg
    10-75f02c7ea3.jpg
    15 KB · Views: 6
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Aristoph. Kn. 1015
ἄκουε δή νυν καὶ πρόσεχε τὸν νοῦν ἐμοί.
1015φράζευ Ἐρεχθεΐδη λογίων ὁδόν, ἥν σοι Ἀπόλλων
ἴαχεν ἐξ ἀδύτοιο διὰ τριπόδων ἐριτίμων.
σῴζεσθαί σ᾽ ἐκέλευσ᾽ ἱερὸν κύνα καρχαρόδοντα,
ὃς πρὸ σέθεν λάσκων καὶ ὑπὲρ σοῦ δεινὰ κεκραγὼς
σοὶ μισθὸν ποριεῖ, κἂν μὴ δρᾷ ταῦτ᾽ ἀπολεῖται.
1020πολλοὶ γὰρ μίσει σφε κατακρώζουσι κολοιοί.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Aristoph.+Kn.+1015&fromdoc=Perseus:text:1999.01.0033
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Eur. Orest. 329
αἰαῖ,
δρομάδες ὦ πτεροφόροι
ποτνιάδες θεαί,
ἀβάκχευτον αἳ θίασον ἐλάχετ᾽ ἐν
320δάκρυσι καὶ γόοις,
μελάγχρωτες εὐμενίδες, αἵτε τὸν
ταναὸν αἰθέρ᾽ ἀμπάλλεσθ᾽, αἵματος
τινύμεναι δίκαν, τινύμεναι φόνον,
καθικετεύομαι καθικετεύομαι,
325τὸν Ἀγαμέμνονος
γόνον ἐάσατ᾽ ἐκλαθέσθαι λύσσας
μανιάδος φοιταλέου. φεῦ μόχθων,
οἵων, ὦ τάλας, ὀρεχθεὶς ἔρρεις,
τρίποδος ἄπο φάτιν, ἃν ὁ Φοῖβος ἔλακε, δε-
330ξάμενος ἀνὰ δάπεδον,
ἵνα μεσόμφαλοι λέγονται μυχοί.


[Α΄ στάσιμον: Στροφή: στ. 322-328, αντιστροφή: στ. 338-344]
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
text Library, book 1, chapter 9: ... ἑαυτῷ προσέτασσε θύειν, καὶ βύρσας μὲν ἐξηραμμένας ἐξ ἅρματος μετὰ λεβήτων
χαλκῶν σύρων ἔλεγε βροντᾶν, βάλλων δὲ εἰς οὐρανὸν αἰθομένας

text Library, book 3, chapter 4: ... ἔλαφον θηρεύσας ἀπέκτεινεν, Ἰνὼ δὲ τὸν Μελικέρτην εἰς πεπυρωμένον λέβητα ῥίψασα, εἶτα βαστάσασα μετὰ νεκροῦ τοῦ παιδὸς ἥλατο κατὰ

Apollodorus, Library and Epitome (ed. Sir James George Frazer)

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/wordfreq?lang=greek&lookup=le/bhs
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
The kings are granted these rights from the Spartan commonwealth while they live; when they die, their rights are as follows: Horsemen proclaim their death in all parts of Laconia, and in the city women go about beating on cauldrons. When this happens, two free persons from each house, a man and a woman, are required to wear mourning, or incur heavy penalties if they fail to do so.





ταῦτα μὲν ζῶσι τοῖσι βασιλεῦσι δέδοται ἐκ τοῦ κοινοῦ τῶν Σπαρτιητέων,ἀποθανοῦσι δὲ τάδε. ἱππέες περιαγγέλλουσι τὸ γεγονὸς κατὰ πᾶσαν τὴν Λακωνικήν, κατὰ δὲ τὴν πόλιν γυναῖκες περιιοῦσαι λέβητα κροτέουσι.ἐπεὰν ὦν τοῦτο γίνηται τοιοῦτο, ἀνάγκη ἐξ οἰκίης ἑκάστης ἐλευθέρους δύοκαταμιαίνεσθαι, ἄνδρα τε καὶ γυναῖκα: μὴ ποιήσασι δὲ τοῦτο ζημίαιμεγάλαι ἐπικέαται.



Herodotus, with an English translation by A. D. Godley. Cambridge. Harvard University Press. 1920.
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0125:book=6:chapter=58:section=1
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''Όμως οι αρχαίες μαρτυρίες για την ηχητική χρήση των λεβήτων είναι πάρα πολλές για να αγνοηθούν. Από τον Ηρόδοτο (6.58) και τον Απολλόδωρο (fr. 27 )γνωρίζουμε ότι στην Σπάρτη την ημέρα του θανάτου ενός βασιλιά έκρουαν έναν λέβητα, κατά την σημερινή συνήθεια της κρούσης της καμπάνας στις κηδείες. Κυρίως
όμως οι λέβητες φαίνεται ότι ηχούσαν στα ιερά και στα μαντεία. Στην Δήλο, στον ναό
του Απόλλωνα, ο Βιργίλιος (Aen. 3.92) μας λέει ότι ο λέβητας έβγαζε ένα βαθύ ήχο
(«cortina mugit»). Ο Ιμέριος (Or. 60; Or. 68) λέει ότι στην Κολοφώνα (στο μαντείο
του Απόλλωνα στην Κλάρο) έκρουαν τρίποδες που ηχούσαν.''
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Πῶς οἱ ἀριθμητικοὶ τῶν φθόγγων λόγοι ηὑρέθησαν.
Τὴν δὲ κατ᾽ ἀριθμὸν ποσότητα ταύτην ἥτε διὰ
τεσσάρων χορδῶν ἀπόστασις ἥτε διὰ πέντε καὶ ἡ
κατ᾽ ἀμφοτέρων σύνοδον διὰ πασῶν λεγομένη καὶ
ὁ προσκείμενος μεταξὺ τῶν δύο τετραχόρδων τόνος
τρόπῳ τινὶ τοιούτῳ ὑπὸ τοῦ Πυθαγόρου καταληφθέντι
ἔχειν ἐβεβαιοῦτο. ἐν φροντίδι ποτὲ καὶ διαλογισμῷ
συντεταμένῳ ὑπάρχων, εἰ ἄρα δύναιτο τῇ ἀκοῇ βοή-
θειάν τινα ὀργανικὴν ἐπινοῆσαι παγίαν καὶ ἀπαρα-
λόγιστον, οἵαν ἡ μὲν ὄψις διὰ τοῦ διαβήτου καὶ διὰ
τοῦ κανόνος ἢ καὶ διὰ τῆς διόπτρας ἔχει, ἡ δ᾽ ἁφὴ
διὰ τοῦ ζυγοῦ ἢ διὰ τῆς τῶν μέτρων ἐπινοίας, παρά
τι χαλκοτυπεῖον περιπατῶν ἔκ τινος δαιμονίου συν-
τυχίας ἐπήκουσε ῥαιστήρων σίδηρον ἐπ᾽ ἄκμονι ῥαιόν-
των καὶ τοὺς ἤχους παραμὶξ πρὸς ἀλλήλους
συμφωνοτάτους ἀποδιδόντων πλὴν μιᾶς συζυγίας· ἐπ-
εγίνωσκε δ᾽ ἐν αὐτοῖς τὴν δὲ διὰ πασῶν καὶ τὴν διὰ
πέντε καὶ τὴν διὰ τεσσάρων συνῳδίαν. τὴν δὲ μετα-
ξύτητα τῆς τε διὰ τεσσάρων καὶ τῆς διὰ πέντε ἀσύμ-
φωνον μὲν ἑώρα αὐτὴν καθ᾽ ἑαυτὴν, συμπληρωτικὴν
δὲ ἄλλως τῆς ἐν αὐτοῖς μείζονος. ἄσμενος δὴ ὡς κατὰ
θεὸν ἀνυομένης αὐτῷ τῆς προθέσεως εἰσέδραμεν εἰς
τὸ χαλκεῖον καὶ ποικίλαις πείραις παρὰ τὸν ἐν τοῖς
ῥαιστῆρσιν ὄγκον εὑρὼν τὴν διαφορὰν τοῦ ἤχου, ἀλλ᾽
οὐ παρὰ τὴν τῶν ῥαιόντων βίαν οὐδὲ παρὰ τὰ σχή-
ματα τῶν σφυρῶν οὐδὲ παρὰ τὴν τοῦ ἐλαυνομένου
σιδήρου μετάθεσιν, σηκώματα ἀκριβῶς ἐκλαβὼν καὶ
ῥοπὰς ἰσαιτάτας τῶν ῥαιστήρων πρὸς ἑαυτὸν ἀπηλλάγη.
καὶ ἀπό τινος ἑνὸς πασσάλου διὰ γώνων ἐμπεπηγότος
τοῖς τοίχοις, ἵνα μὴ κἀκ τούτου διαφορά τις ὑποφαί-
νηται ἢ ὅλως ὑπονοῆται πασσάλων ἰδιαζόντων παραλ-
λαγή, ἀπαρτήσας τέσσαρας χορδὰς ὁμοΰλους καὶ ἰσο-
κώλους, ἰσοπαχεῖς τε καὶ ἰσοστρόφους ἑκάστην ἐφ᾽
ἑκάστης ἐξήρτησεν, ὁλκὴν προσδήσας ἐκ τοῦ κάτωθεν
μέρους. τὰ δὲ μήκη τῶν χορδῶν μηχανησάμενος ἐκ
παντὸς ἰσαίτατα, εἶτα κρούων ἀνὰ δύο ἅμα χορδὰς
ἐναλλὰξ συμφωνίας εὕρισκε τὰς προλεχθείσας, ἄλλην
ἐν ἄλλῃ συζυγίᾳ. τὴν μὲν γὰρ ὑπὸ τοῦ μεγίστου
ἐξαρτήματος τεινομένην πρὸς τὴν ὑπὸ τοῦ μικροτάτου
διὰ πασῶν φθεγγομένην κατελάμβανεν. ἦν δὲ
ἡ μὲν δώδεκά τινων ὁλκῶν, ἡ δὲ ἕξ. ἐν διπλασίῳ δὴ
λόγῳ ἀπέφαινε τὴν διὰ πασῶν, ὅπερ καὶ αὐτὰ τὰ βάρη
ὑπέφαινε. τὴν δ᾽ αὖ μεγίστην πρὸς τὴν παρὰ τὴν
μικροτάτην _οὖσαν ὀκτὼ ὁλκῶν_ διὰ πέντε συμφωνοῦ-
σαν, ἔνθεν ταύτην ἀπέφαινεν ἐν ἡμιολίῳ λόγῳ, ἐν
ᾧπερ καὶ αἱ ὁλκαὶ ὑπῆρχον πρὸς ἀλλήλας· πρὸς δὲ
τὴν μεθ᾽ ἑαυτὴν μὲν τῷ βάρει, τῶν δὲ λοιπῶν μείζονα,
ἐννέα σταθμῶν ὑπάρχουσαν, τὴν διὰ τεσσάρων, ἀνα-
λόγως τοῖς βρίθεσι. καὶ ταύτην δὴ ἐπίτριτον ἄντικρυς
κατελαμβάνετο, ἡμιολίαν τὴν αὐτὴν φύσει ὑπάρχουσαν
τῆς μικροτάτης, _τὰ γὰρ ἐννέα πρὸς τὰ ἓξ οὕτως ἔχει,_
ὅνπερ τρόπον ἡ παρὰ τὴν μικρὰν ἡ ὀκτὼ πρὸς μὲν
τὴν τὰ ἓξ ἔχουσαν ἐν ἐπιτρίτῳ ἦν, πρὸς δὲ τὴν τὰ
δώδεκα ἐν ἡμιολίῳ. τὸ ἄρα μεταξὺ τῆς διὰ πέντε καὶ
τῆς διὰ τεσσάρων τουτέστιν ᾧ ὑπερέχει ἡ διὰ πέντε
τῆς διὰ τεσσάρων, ἐβεβαιοῦτο ἐν ἐπογδόῳ λόγῳ ὑπ-
άρχειν, ἐν ᾧπερ τὰ ἐννέα πρὸς τὰ ὀκτώ. ἑκατέρως τε
ἡ διὰ πασῶν σύστημα ἠλέγχετο τῆς διὰ πέντε καὶ διὰ
τεσσάρων ἐν συναφῇ, ὡς ὁ διπλάσιος λόγος ἤτοι ἡμιο-
λίου τε καὶ ἐπιτρίτου, οἷον δώδεκα ὀκτὼ ἓξ, ἢ ἀνα-
στρόφως τῆς διὰ τεσσάρων καὶ διὰ πέντε, ὡς τὸ δι-
πλάσιον ἐπιτρίτου τε καὶ ἡμιολίου, οἷον δώδεκα
ἐννέα ἓξ ἐν τάξει τοιαύτῃ. τυλώσας δὲ καὶ τὴν χεῖρα
καὶ τὴν ἀκοὴν πρὸς τὰ ἐξαρτήματα καὶ βεβαιώσας πρὸς
αὐτὰ τὸν τῶν σχέσεων λόγον, μετέθηκεν εὐμηχάνως
τὴν μὲν τῶν χορδῶν κοινὴν ἀπόδεσιν τὴν ἐκ τοῦ δια-
γωνίου πασσάλου εἰς τὸν τοῦ ὀργάνου βατῆρα, ὃν
χορδότονον*


*χορδοτόνος, και χορδοτόνιον μια μικρή πλάκα (σανίδα) στο κατώτερο μέρος του ηχείου της λύρας και κιθάρας , πάνω στην οποία οι χορδές στερεώνονταν με κόμπο. Ο Αρτέμων, μιλώντας για το όργανο τρίπους, λέει: "υπερθείς εκάστη [χώρα] πήχυν και κάτω προσαρμόσας χορδοτόνια" (επάνω από κάθε τόπο [θέση] στερέωσε ένα ζυγό και αποκάτω τα χορδοτόνια). Μαν. Βρυέννιος (Αρμον. 417): "η υπό τας χορδάς υποκείμενη σανίς χορδοτόνος ονομάζεται" (η ξύλινη πλάκα [σανίδα] που βρίσκεται κάτω από τις χορδές ονομάζεται χορδοτόνος).

Πρβ. Νικόμ. Εγχειρ. 6.

ὠνόμαζε, τὴν δὲ ποσὴν ἐπίτασιν ἀναλόγως
τοῖς βάρεσιν εἰς τὴν τῶν κολλάβων ἄνωθεν σύμμετρον
περιστροφήν. ἐπιβάθρᾳ τε ταύτῃ χρώμενος καὶ οἷον
ἀνεξαπατήτῳ γνώμονι εἰς ποικίλα ὄργανα τὴν πεῖραν
λοιπὸν ἐξέτεινε, λεκίδων τε κροῦσιν καὶ αὐλοὺς καὶ
σύριγγας καὶ μονόχορδα καὶ τρίγωνα καὶ τὰ παρα-
πλήσια, καὶ σύμφωνον εὕρισκεν ἐν ἅπασι καὶ ἀπαράλ-
λακτον τὴν δι᾽ ἀριθμοῦ κατάληψιν. ὀνομάσας δὲ
ὑπάτην μὲν τὸν τοῦ ἓξ ἀριθμοῦ κοινωνοῦντα φθόγ-
γον, μέσην δὲ τὸν τοῦ ὀκτὼ, ἐπίτριτον αὐτοῦ τυγχά-
νοντα, παραμέσην δὲ τὸν τοῦ ἐννέα, τόνῳ τοῦ μέσου
ὀξύτερον καὶ δὴ καὶ ἐπόγδοον, νήτην δὲ τὸν τοῦ
δώδεκα, καὶ τὴς μεταξύτητας κατὰ τὸ διατονικὸν γένος
συναναπληρώσας φθόγγοις ἀναλόγοις οὕτως τὴν ὀκτά-
χορδον ἀριθμοῖς συμφώνοις ὑπέταξε, διπλασίῳ ἡμιολίῳ
ἐπιτρίτῳ καὶ τῇ τούτων διαφορᾷ ἐπογδόῳ.

http://analogion.com/forum/showthread.php?t=6234


Τα διαστήματα της τετρακτίδος αντιστοιχούν στους λόγους των
τεσσάρων πρώτων αριθμών 1,2,3,4 (1:2 = 8η, 2:3 = 5η, 3:4 = 4η). Τους αριθμητικούς
αυτούς λόγους ο Πυθαγόρας μελέτησε πάνω στο μονόχορδο αφού προηγουμένως είχε
κάνει τις παρατηρήσεις του σε κρουστά χάλκινα αντικείμενα (Νικόμαχος Harmonicum
enchiridion 6.1)30. Ο Πυθαγόρας είχε μαθητεύσει κοντά στους Ιδαίους Δάκτυλους που
εκτός από μάγοι και χαλκουργοί ήταν και εφευρέτες της μουσικής.
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Πῶς οἱ ἀριθμητικοὶ τῶν φθόγγων λόγοι ηὑρέθησαν.
Τὴν δὲ κατ᾽ ἀριθμὸν ποσότητα ταύτην ἥτε διὰ
τεσσάρων χορδῶν ἀπόστασις ἥτε διὰ πέντε καὶ ἡ
κατ᾽ ἀμφοτέρων σύνοδον διὰ πασῶν λεγομένη καὶ
ὁ προσκείμενος μεταξὺ τῶν δύο τετραχόρδων τόνος
τρόπῳ τινὶ τοιούτῳ ὑπὸ τοῦ Πυθαγόρου καταληφθέντι
ἔχειν ἐβεβαιοῦτο. ἐν φροντίδι ποτὲ καὶ διαλογισμῷ
συντεταμένῳ ὑπάρχων, εἰ ἄρα δύναιτο τῇ ἀκοῇ βοή-
θειάν τινα ὀργανικὴν ἐπινοῆσαι παγίαν καὶ ἀπαρα-
λόγιστον, οἵαν ἡ μὲν ὄψις διὰ τοῦ διαβήτου καὶ διὰ
τοῦ κανόνος ἢ καὶ διὰ τῆς διόπτρας ἔχει, ἡ δ᾽ ἁφὴ
διὰ τοῦ ζυγοῦ ἢ διὰ τῆς τῶν μέτρων ἐπινοίας, παρά
τι χαλκοτυπεῖον περιπατῶν ἔκ τινος δαιμονίου συν-
τυχίας ἐπήκουσε ῥαιστήρων σίδηρον ἐπ᾽ ἄκμονι ῥαιόν-
των καὶ τοὺς ἤχους παραμὶξ πρὸς ἀλλήλους
συμφωνοτάτους ἀποδιδόντων πλὴν μιᾶς συζυγίας· ἐπ-
εγίνωσκε δ᾽ ἐν αὐτοῖς τὴν δὲ διὰ πασῶν καὶ τὴν διὰ
πέντε καὶ τὴν διὰ τεσσάρων συνῳδίαν. τὴν δὲ μετα-
ξύτητα τῆς τε διὰ τεσσάρων καὶ τῆς διὰ πέντε ἀσύμ-
φωνον μὲν ἑώρα αὐτὴν καθ᾽ ἑαυτὴν, συμπληρωτικὴν
δὲ ἄλλως τῆς ἐν αὐτοῖς μείζονος. ἄσμενος δὴ ὡς κατὰ
θεὸν ἀνυομένης αὐτῷ τῆς προθέσεως εἰσέδραμεν εἰς
τὸ χαλκεῖον καὶ ποικίλαις πείραις παρὰ τὸν ἐν τοῖς
ῥαιστῆρσιν ὄγκον εὑρὼν τὴν διαφορὰν τοῦ ἤχου, ἀλλ᾽
οὐ παρὰ τὴν τῶν ῥαιόντων βίαν οὐδὲ παρὰ τὰ σχή-
ματα τῶν σφυρῶν οὐδὲ παρὰ τὴν τοῦ ἐλαυνομένου
σιδήρου μετάθεσιν, σηκώματα ἀκριβῶς ἐκλαβὼν καὶ
ῥοπὰς ἰσαιτάτας τῶν ῥαιστήρων πρὸς ἑαυτὸν ἀπηλλάγη.
καὶ ἀπό τινος ἑνὸς πασσάλου διὰ γώνων ἐμπεπηγότος
τοῖς τοίχοις, ἵνα μὴ κἀκ τούτου διαφορά τις ὑποφαί-
νηται ἢ ὅλως ὑπονοῆται πασσάλων ἰδιαζόντων παραλ-
λαγή, ἀπαρτήσας τέσσαρας χορδὰς ὁμοΰλους καὶ ἰσο-
κώλους, ἰσοπαχεῖς τε καὶ ἰσοστρόφους ἑκάστην ἐφ᾽
ἑκάστης ἐξήρτησεν, ὁλκὴν προσδήσας ἐκ τοῦ κάτωθεν
μέρους. τὰ δὲ μήκη τῶν χορδῶν μηχανησάμενος ἐκ
παντὸς ἰσαίτατα, εἶτα κρούων ἀνὰ δύο ἅμα χορδὰς
ἐναλλὰξ συμφωνίας εὕρισκε τὰς προλεχθείσας, ἄλλην
ἐν ἄλλῃ συζυγίᾳ. τὴν μὲν γὰρ ὑπὸ τοῦ μεγίστου
ἐξαρτήματος τεινομένην πρὸς τὴν ὑπὸ τοῦ μικροτάτου
διὰ πασῶν φθεγγομένην κατελάμβανεν. ἦν δὲ
ἡ μὲν δώδεκά τινων ὁλκῶν, ἡ δὲ ἕξ. ἐν διπλασίῳ δὴ
λόγῳ ἀπέφαινε τὴν διὰ πασῶν, ὅπερ καὶ αὐτὰ τὰ βάρη
ὑπέφαινε. τὴν δ᾽ αὖ μεγίστην πρὸς τὴν παρὰ τὴν
μικροτάτην _οὖσαν ὀκτὼ ὁλκῶν_ διὰ πέντε συμφωνοῦ-
σαν, ἔνθεν ταύτην ἀπέφαινεν ἐν ἡμιολίῳ λόγῳ, ἐν
ᾧπερ καὶ αἱ ὁλκαὶ ὑπῆρχον πρὸς ἀλλήλας· πρὸς δὲ
τὴν μεθ᾽ ἑαυτὴν μὲν τῷ βάρει, τῶν δὲ λοιπῶν μείζονα,
ἐννέα σταθμῶν ὑπάρχουσαν, τὴν διὰ τεσσάρων, ἀνα-
λόγως τοῖς βρίθεσι. καὶ ταύτην δὴ ἐπίτριτον ἄντικρυς
κατελαμβάνετο, ἡμιολίαν τὴν αὐτὴν φύσει ὑπάρχουσαν
τῆς μικροτάτης, _τὰ γὰρ ἐννέα πρὸς τὰ ἓξ οὕτως ἔχει,_
ὅνπερ τρόπον ἡ παρὰ τὴν μικρὰν ἡ ὀκτὼ πρὸς μὲν
τὴν τὰ ἓξ ἔχουσαν ἐν ἐπιτρίτῳ ἦν, πρὸς δὲ τὴν τὰ
δώδεκα ἐν ἡμιολίῳ. τὸ ἄρα μεταξὺ τῆς διὰ πέντε καὶ
τῆς διὰ τεσσάρων τουτέστιν ᾧ ὑπερέχει ἡ διὰ πέντε
τῆς διὰ τεσσάρων, ἐβεβαιοῦτο ἐν ἐπογδόῳ λόγῳ ὑπ-
άρχειν, ἐν ᾧπερ τὰ ἐννέα πρὸς τὰ ὀκτώ. ἑκατέρως τε
ἡ διὰ πασῶν σύστημα ἠλέγχετο τῆς διὰ πέντε καὶ διὰ
τεσσάρων ἐν συναφῇ, ὡς ὁ διπλάσιος λόγος ἤτοι ἡμιο-
λίου τε καὶ ἐπιτρίτου, οἷον δώδεκα ὀκτὼ ἓξ, ἢ ἀνα-
στρόφως τῆς διὰ τεσσάρων καὶ διὰ πέντε, ὡς τὸ δι-
πλάσιον ἐπιτρίτου τε καὶ ἡμιολίου, οἷον δώδεκα
ἐννέα ἓξ ἐν τάξει τοιαύτῃ. τυλώσας δὲ καὶ τὴν χεῖρα
καὶ τὴν ἀκοὴν πρὸς τὰ ἐξαρτήματα καὶ βεβαιώσας πρὸς
αὐτὰ τὸν τῶν σχέσεων λόγον, μετέθηκεν εὐμηχάνως
τὴν μὲν τῶν χορδῶν κοινὴν ἀπόδεσιν τὴν ἐκ τοῦ δια-
γωνίου πασσάλου εἰς τὸν τοῦ ὀργάνου βατῆρα, ὃν
χορδότονον*


*χορδοτόνος, και χορδοτόνιον μια μικρή πλάκα (σανίδα) στο κατώτερο μέρος του ηχείου της λύρας και κιθάρας , πάνω στην οποία οι χορδές στερεώνονταν με κόμπο. Ο Αρτέμων, μιλώντας για το όργανο τρίπους, λέει: "υπερθείς εκάστη [χώρα] πήχυν και κάτω προσαρμόσας χορδοτόνια" (επάνω από κάθε τόπο [θέση] στερέωσε ένα ζυγό και αποκάτω τα χορδοτόνια). Μαν. Βρυέννιος (Αρμον. 417): "η υπό τας χορδάς υποκείμενη σανίς χορδοτόνος ονομάζεται" (η ξύλινη πλάκα [σανίδα] που βρίσκεται κάτω από τις χορδές ονομάζεται χορδοτόνος).

Πρβ. Νικόμ. Εγχειρ. 6.

ὠνόμαζε, τὴν δὲ ποσὴν ἐπίτασιν ἀναλόγως
τοῖς βάρεσιν εἰς τὴν τῶν κολλάβων ἄνωθεν σύμμετρον
περιστροφήν. ἐπιβάθρᾳ τε ταύτῃ χρώμενος καὶ οἷον
ἀνεξαπατήτῳ γνώμονι εἰς ποικίλα ὄργανα τὴν πεῖραν
λοιπὸν ἐξέτεινε, λεκίδων τε κροῦσιν καὶ αὐλοὺς καὶ
σύριγγας καὶ μονόχορδα καὶ τρίγωνα καὶ τὰ παρα-
πλήσια, καὶ σύμφωνον εὕρισκεν ἐν ἅπασι καὶ ἀπαράλ-
λακτον τὴν δι᾽ ἀριθμοῦ κατάληψιν. ὀνομάσας δὲ
ὑπάτην μὲν τὸν τοῦ ἓξ ἀριθμοῦ κοινωνοῦντα φθόγ-
γον, μέσην δὲ τὸν τοῦ ὀκτὼ, ἐπίτριτον αὐτοῦ τυγχά-
νοντα, παραμέσην δὲ τὸν τοῦ ἐννέα, τόνῳ τοῦ μέσου
ὀξύτερον καὶ δὴ καὶ ἐπόγδοον, νήτην δὲ τὸν τοῦ
δώδεκα, καὶ τὴς μεταξύτητας κατὰ τὸ διατονικὸν γένος
συναναπληρώσας φθόγγοις ἀναλόγοις οὕτως τὴν ὀκτά-
χορδον ἀριθμοῖς συμφώνοις ὑπέταξε, διπλασίῳ ἡμιολίῳ
ἐπιτρίτῳ καὶ τῇ τούτων διαφορᾷ ἐπογδόῳ.

http://analogion.com/forum/showthread.php?t=6234


Τα διαστήματα της τετρακτίδος αντιστοιχούν στους λόγους των
τεσσάρων πρώτων αριθμών 1,2,3,4 (1:2 = 8η, 2:3 = 5η, 3:4 = 4η). Τους αριθμητικούς
αυτούς λόγους ο Πυθαγόρας μελέτησε πάνω στο μονόχορδο αφού προηγουμένως είχε
κάνει τις παρατηρήσεις του σε κρουστά χάλκινα αντικείμενα (Νικόμαχος Harmonicum
enchiridion 6.1)30. Ο Πυθαγόρας είχε μαθητεύσει κοντά στους Ιδαίους Δάκτυλους που
εκτός από μάγοι και χαλκουργοί ήταν και εφευρέτες της μουσικής.
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Ο Νόννος (Dion. 4) μιλάει για τον «ἀσιγήτοιο ἄξονα»
και τον «κύκλον τον αυτοβόητον»25 και των «τριπόδων θυιάδα φωνήν» των Δελφών




ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΩΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ.

290 Δελφὸν ἀσιγήτοιο μεσόμφαλον ἄξονα Πυθοῦς
291 μαντοσύνην ἐρέεινε, καὶ ἔμπνοα Πύθιος ἄξων
292 κύκλον ἐπ΄ αὐτοβόητον ἐθέσπισε κοιλάδι φωνῇ·

http://remacle.org/bloodwolf/poetes/nonnos/diony4.htm
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
"Στην Δωδώνη ο μακρόσυρτος ήχος του λέβητα, του λεγόμενου «Δωδωναίου
χαλκείου» μαρτυρούμενου ήδη τον 4ο αι. π.Χ από τον Μένανδρο (fr. Kock 66), έγινε
παροιμιώδης φράση για αυτούς που μιλούν ακατάπαυστα (Σούδα s.v «Δωδωναίον
χαλκείον»''
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Phokis is a territory in Greece, in which [is] the city called Delphi; and in this city there was a shrine of Apollo, which was called Pytho. In this [place] a bronze tripod was set up and on top of it a bowl which held the oracular tokens, the ones which used to leap about when those consulting the oracle were asking their questions. And the Pythia, being inspired, indeed in a state of enthusiasm, used to tell whatever Apollo made to come out.[1]
That the shrine of Apollo was called Delphi because the dragon Delphyne, whom Apollo killed, was located there; and Pytho because it rotted there.[2]

Greek Original:
Πυθώ: Φωκὶς χώρα ἐστὶ τῆς Ἑλλάδος, περὶ ἣν πόλις ἡ καλουμένη Δελφοί: περὶ ἣν πόλιν ἦν ἱερὸν τοῦ Ἀπόλλωνος, ὃ ἐκαλεῖτο Πυθώ: ἐν ᾧ χαλκοῦς τρίπους ἵδρυτο καὶ ὕπερθεν φιάλη, ἣ τὰς μαντικὰς εἶχε ψήφους, αἵτινες ἐρομένων τῶν μαντευομένων ἥλλοντο, καὶ ἡ Πυθία ἐμφορουμένη, ἤτοι ἐνθουσιῶσα, ἔλεγεν ἃ ἐξέφερεν ὁ Ἀπόλλων. ὅτι Δελφοὶ τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀπόλλωνος ἐκλήθη διὰ τὸ τὸν Δελφύνην δράκοντα ἐκεῖ εὑρεθῆναι, ὃν ἀπέκτεινεν ὁ Ἀπόλλων: Πυθὼ δὲ διὰ τὸ ἐκεῖ σαπῆναι.
Notes:
[1] Paraphrased from the commentary by pseudo-Nonnos -- i.e. not the poet mentioned under nu 489 -- on Gregory Nazianzenus' Oration II Against Julian (PG 36 1045a-b). See also pi 3127, pi 3128, pi 3129, pi 3130; and for 'enthusiasm' epsilon 1365, epsilon 1366.
[2] This additional note, omitted from MSS A(F)V, comes from delta 210. For the implied etymology of Pytho see pi 3138.

http://www.stoa.org/sol-bin/search....=1&searchstr=pytho&field=any&num_per_page=100
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''44 Ο ήχος του χαλκού θεωρείτο επίσης καθαρός και «απελαστικός των μιασμάτων» γι αυτό
έκρουαν χάλκινα αντικείμενα στις εκλείψεις της Σελήνης αλλά και σε κάθε περίπτωση που
έχρηζε «αφοσίωσιν και αποκάθαρσιν» (Απολλόδωρος fr. 36a)''

Carmina cum veteribus scholiis ad fidem optimarum editionum recensita ...
Theokritos

http://books.google.gr/books?id=npN...v=onepage&q=αφοσίωσιν και αποκάθαρσιν&f=false
Carmina cum veteribus scholiis ad fidem optimarum editionum recensita ... - Theokritos - Βιβλία Google.htm Carmina cum veteribus scholiis ad fidem optimarum editionum recensita ... - Theokritos - Βιβλία Google.htm
 
Last edited:

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''...φράση «τὰ ἀπὸ τρίποδος» για τα αληθώς λεγόμενα (Ησύχιος s.v. τὰ ἀπὸ τρίποδος;
Σούδα s.v τα εκ του τρίποδος; Αθηναίος 2.38a; Βιργίλιος Aen. 6.347) προέρχεται από
την ταύτιση του ήχου του τριποδικού λέβητα με την φωνή θεού. Γι αυτό και η κλοπή
του λέβητα των Δελφών από τον Ηρακλή απέφερε στον ήρωα μαντικές ικανότητες
(Απολλόδωρος. Bibl. 2(130) 6,2; Πλούταρχος De E ap. Delphos 2, 387d).''
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''44 Ο ήχος του χαλκού θεωρείτο επίσης καθαρός και «απελαστικός των μιασμάτων» γι αυτό
έκρουαν χάλκινα αντικείμενα στις εκλείψεις της Σελήνης αλλά και σε κάθε περίπτωση που
έχρηζε «αφοσίωσιν και αποκάθαρσιν» (Απολλόδωρος fr. 36a)''

Carmina cum veteribus scholiis ad fidem optimarum editionum recensita ...
Theokritos

http://books.google.gr/books?id=npN...v=onepage&q=αφοσίωσιν και αποκάθαρσιν&f=false
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
Οβίδιος (Met. 15.622)45.

45 «cortinaque reddidit imo hanc adyto vocem»

P. Ovidius Naso, Metamorphoses


Dira lues quondam Latias vitiaverat auras,
pallidaque exsangui squalebant corpora morbo.
Funeribus fessi postquam mortalia cernunt
temptamenta nihil, nihil artes posse medentum,
630auxilium caeleste petunt mediamque tenentes
orbis humum Delphos adeunt, oracula Phoebi,
utque salutifera miseris succurrere rebus
sorte velit tantaeque urbis mala finiat, orant:
et locus et laurus et, quas habet ipse, pharetras
635intremuere simul, cortinaque reddidit imo
hanc adyto vocem pavefactaque pectora movit:
“Quod petis hinc, propiore loco, Romane, petisses,
et pete nunc propiore loco! nec Apolline vobis,
qui minuat luctus, opus est, sed Apolline nato.
640Ite bonis avibus prolemque accersite nostram!”

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.02.0029:book=15:card=622
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
''...και ο Νόννος
(4.307-8) μιλάει για την θεϊκή φωνή των τριπόδων''



Nonn. D. 4.307
ἀλλὰ πόθον Τυρίοιο τεοῦ γενετῆρος ἐάσας
μίμνε παρ᾽ ἀλλοδαποῖσι, καὶ Αἰγυπτίης σέο Θήβης
305πατρίδος ἄστυ πόλισσον ἐπώνυμον, ἧχι πεσοῦσα
εὐνήσει βαρύγουνον ἑὸν πόδα δαιμονίη βοῦς.’


ὣς φάμενος τριπόδων ἐπεκοίμισε θυιάδα φωνήν,
καὶ ῥία Παρνησσοῖο τινάσσετο Φοιβάδος ἠχοῦς
γείτονος εἰσαΐοντα, καὶ ὀμφήεντι ῥεέθρῳ
310Κασταλίης πάφλαζε νοήμονος ἔνθεον ὕδωρ.


Nonnus of Panopolis. Dionysiaca, 3 Vols. W.H.D. Rouse. Cambridge, MA., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1940-1942.
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:2008.01.0485:book=4
 
Top