Ευχή (προ) του Ευαγγελίου «Έλλαμψον εν ταις καρδίαις ημών»

[Καραογλάν βασίλειος]

Το ότι η ευχή είναι «μεταφυτευμένη», νομίζω ότι φαίνεται και από το γεγονός ότι δεν έχει εκφώνηση ,ενώ δεν αφορά αποκλειστικά τον Ιερέα , όπως η «Ουδείς άξιος….».

 

[π. Μάξιμος]

... καί ἀναφέρεται στόν ΚΗΙΧ, ὅπως ἡ «μεταφυτευμένη» Πρόσχες, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν ...

(ἄν καί στήν Ἰακώβου ἀναφέρεται στόν Θεόν Πατέρα)

 

[Shota]

Ευχολόγιον Βενετίας, 1602.

https://books.google.nl/books?id=KupIAAAAcAAJ&hl=nl&pg=PP53#v=onepage&q&f=false

 

[Shota]

@Shota ἢ ὅποιος ἄλλος γνωρίζει, τί γίνεται στὰ Γεωργιανά, Ῥώσσικα, Σέρβικα Ἱερατικά; Ὑπάρχει σήμερα Εὐχὴ (πρὸ) τοῦ Εὐαγγελίου στὴν Λειτουργία τοῦ Χρυσοστόμου (καὶ ἀπὸ πόσο παλαιά) ; Εὐχαριστῶ ἐκ τῶν προτέρων.

Ναι, υπάρχει στα έντυπα. Στα γεωργιανά χφφ. σε μερικά υπάρχει και σε άλλα όχι.

 

[Shota]

Πάντως δεν υπάρχει στη γεωργιανή μετάφραση της Λειτουργίας του Αγ. Ιακώβου. Έχει μια άλλη ευχή, την οποία διασώζει και ο ελληνικός κώδικας Μεσσήνης. Η εκφώνηση είναι ίδια με αυτή του «Έλλαμψεν».

 

[Παναγιώτης]

Ναι, υπάρχει στα έντυπα. Στα γεωργιανά χφφ. σε μερικά υπάρχει και σε άλλα όχι.

Εὐχαριστῶ Shota. Ἂρα στὴν Ἑλληνικὴ Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν (ἐννοῶ ἐλληνόφωνη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου) ἐμφανίζεται πρώτη φορὰ τό 1602 (σύμφωνα μὲ τὰ μέχρι σήμερα δεδομένα). Ἂν ἔχεις (καὶ ἔχεις χρόνο) τὴν ἡμερομηνία γιὰ τὸ παλαιότερο Γεωργιανὸ χφ ποὺ ἔχει τὴν Εὐχὴ στὴν Λειτουργία τοῦ Χρυσοστόμου.

 

[Shota]

Η Νεστοριανή λειτουργία έχει όχι μόνο την ευχή του Ευαγγελίου, αλλά και την ευχή προ της Αποστολικής περικοπής. Ενδιαφέρον πως μερικές λέξεις (φως, φωτισμός, διάνοια, εντολές) είναι κοινές με το «Έλλαμψεν».

 

[Shota]

Εὐχαριστῶ Shota. Ἂρα στὴν Ἑλληνικὴ Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν (ἐννοῶ ἐλληνόφωνη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου) ἐμφανίζεται πρώτη φορὰ τό 1602 (σύμφωνα μὲ τὰ μέχρι σήμερα δεδομένα).

Υπάρχει μάλλον και σε παλιότερα έντυπα Βενετίας, δεν έψαξα προσεκτικά.

Ἂν ἔχεις (καὶ ἔχεις χρόνο) τὴν ἡμερομηνία γιὰ τὸ παλαιότερο Γεωργιανὸ χφ ποὺ ἔχει τὴν Εὐχὴ στὴν Λειτουργία τοῦ Χρυσοστόμου.

12ο και 13ο αι.

 

[MTheodorakis]

Μαρτυρεῖται καὶ στὰ χφφ. Σινὰ 894 διάταξη λειτουργίας ιδ' αἰ. φ. 150v, Σινὰ 986 διάταξη λειτουργίας ιε' αἰ. (Dmitrievskij τ. 2 σ. 608), Σινὰ 984 εὐχολόγιο ιε' αἰ. φ. 109v, ΑΠΘ 42 λειτουργίες ιε' αἰ. φ. 10v.

 

[π. Μάξιμος]

Μαρτυρεῖται καὶ στὰ χφφ. Σινὰ 894 διάταξη λειτουργίας ιδ' αἰ. φ. 150v, Σινὰ 986 διάταξη λειτουργίας ιε' αἰ. (Dmitrievskij τ. 2 σ. 608), Σινὰ 984 εὐχολόγιο ιε' αἰ. φ. 109v, ΑΠΘ 42 λειτουργίες ιε' αἰ. φ. 10v.

καί στό

χφ. ἁγ. Σάβα 607 ιδ’-ιε’ αἰ., ποὺ τὸ ἐπανέκδοσε ὁ Dmitrievskij στὸ Opisanie τ. 2 (1901) σσ. 301-319.

πού εἶναι ἡ
«Διάταξις της του Πατριάρχου Λειτουργίας πως γίνεται εν τη Μεγάλη Εκκλησία» (πρβλ.)

Κατ᾿ αὐτήν, τήν λέει μυστικῶς στό σύνθρονο ἐνῶ ὁ διάκονος ἀπαγγέλει στόν ἄμβωνα τό Εὐαγγέλιον.

Τώρα πού μποροῦμε νά παρακολουθοῦμε λειτουργίες στή Ρωσία, Οὐκρανία (καί τῶν τριῶν δικαιοδοσιῶν), καί ἀκόμη ἐκεῖ ὅπου γίνεται κάποια εἰς ἐπήκοον ἀπαγγελία εὐχῶν, αὐτή πουθενά δέν βλέπω νά τή λένε. Αὐτό πού ἐκφωνεῖται μετά τό ἀλληλουιάριο εἶναι ὁ διάλογος (ἀρχι)ἱερέως - διακόνου: Εὐλόγησον, Δέσποτα, τὸν εὐαγγελιστήν ... Ὁ Θεός, διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου, ἐνδόξου, ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ ... καί μετά Σοφία. Ὀρθοί. Ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου κλπ..

 

[Shota]

Στα αρχαιότερα ρωσικά χφφ, όπως λένε οι ειδικοί, δεν υπάρχει. Όμως την βλέπω στο έντυπο Ιερατικό του 1651 (προ του πατρ. Νίκωνος). Αν το καταλαβαίνω καλά, την λέει ο ιερέας κατά την διάρκεια του Αλληλουιαρίου από το σύνθρονο και βλέπων προς ανατολάς. Το περίεργο όμως είναι πως μετά το τέλος της ευχής ακολουθεί η ρουμπρίκα «Είτα λέει ο ιερεύς μυστικώς την ευχή του Αγίου Ευαγγελίου» και κάποια άλλη ευχή του Ευαγγελίου.

 

[π. Μάξιμος]

Αν το καταλαβαίνω καλά, την λέει ο ιερέας κατά την διάρκεια του Αλληλουιαρίου από το σύνθρονο και βλέπων προς ανατολάς. Το περίεργο όμως είναι πως μετά το τέλος της ευχής ακολουθεί η ρουμπρίκα «Είτα λέει ο ιερεύς μυστικώς την ευχή του Αγίου Ευαγγελίου» και κάποια άλλη ευχή του Ευαγγελίου.

Ναί, αὐτό λέει καί ἡ «Διάταξις της του Πατριάρχου Λειτουργίας πως γίνεται εν τη Μεγάλη Εκκλησία» (κατά τή διάρκεια τοῦ εὐαγγελίου ὅπως ἔγραψα) καί γιά νά βοηθήσω, μήπως και κάποια άλλη ευχή ἀναφέρει τόν Ψαλμό «Κλῖνον, Κύριε, τὸ οὖς σου» ;

 

[Shota]

Ναί, αὐτό λέει καί ἡ «Διάταξις της του Πατριάρχου Λειτουργίας πως γίνεται εν τη Μεγάλη Εκκλησία» (κατά τή διάρκεια τοῦ εὐαγγελίου ὅπως ἔγραψα) καί γιά νά βοηθήσω, μήπως και κάποια άλλη ευχή ἀναφέρει τόν Ψαλμό «Κλῖνον, Κύριε, τὸ οὖς σου» ;

«Κύριε ο Θεός ημών, κλίνον τας καρδίας ημών...».

 

[Shota]

Το «Έλλαμψον» υπάρχει και στο μεταγενέστερο αντίγραφο του αραβικού κώδικα του 13ου αι. (η μετάφραση είναι του 11; αι.). Βλ. εδώ, σελ. 452•

https://archive.org/details/chrysostomikast00crisgoog/page/n461/mode/2up

 

[Παναγιώτης]

Ευχολόγιον Βενετίας, 1602.

https://books.google.nl/books?id=KupIAAAAcAAJ&hl=nl&pg=PP53#v=onepage&q&f=false

Εὐχαριστῶ Shota. Ἂρα στὴν Ἑλληνικὴ Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν (ἐννοῶ ἐλληνόφωνη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου) ἐμφανίζεται πρώτη φορὰ τό 1602 (σύμφωνα μὲ τὰ μέχρι σήμερα δεδομένα).

Ὑπάρχει καὶ στὸ Εὐχολόγιον τοῦ 1622 ἐπιμ. Ἱερομονάχου Νικηφόρου Πασχαλέως, τοῦ ἀλληλούϊα ψαλλομένου.

 

[π. Μάξιμος]

Ἀπό Κυριακά Αλληλουιάρια του Ευαγγελίου
στό Ψ Αλληλουϊάρια Γρηγορίου Στάθη (καί ἐδῶ σέ pdf)
ἐσώφυλλον