[Ερώτηση] Η απόλυση την Κυριακή προ των Φώτων 5/1

kermeniwts

Νέο μέλος
σήμερα, 5-1 Κυριακή πρό των Φώτων, στην απόλυση έπρεπε να πουμε και "αναστάς εκ νεκρων" ή μόνο το "ο εν Ιορδάνη...";
 

nik1999

Νέο μέλος
Εφόσον τελέστηκε ο Αγιασμός στη Θεία Λειτουργία και εψάλλη το απολυτίκιο της εορτής, το χαρακτηριστικό της απόλυσης πρέπει να είναι διπλό.
 
Εφόσον τελέστηκε ο Αγιασμός στη Θεία Λειτουργία και εψάλλη το απολυτίκιο της εορτής, το χαρακτηριστικό της απόλυσης πρέπει να είναι διπλό.


Ενός «στρεβλού» μύρια έπονται. Όπου στρεβλόν η μεταφορά της τελέσεως του Μεγάλου Αγιασμού εκτός της ημέρας των Θεοφανείων, προ της τελέσεως δηλαδή του Εσπερινού της Εορτής.

Άχρηστη πληροφορία 1. Οι Ρουμάνοι την Κυριακή το πρωί μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας ετέλεσαν τον Εσπερινό των Θεοφανείων μέχρι των αναγνωσμάτων και της επακολουθούσης εκτενούς, πληρωτικών και κεφαλοκλισίας και ευθύς τον Μεγάλο Αγιασμό (
). Σε όσους αντιτείνουν ότι η ακολουθία επιμηκύνεται υπερβολικά, να υπενθυμίσω ότι όταν η παραμονή τύχει εκτός Σαββατοκύριακου τελούνται: 1. Ο όρθρος της 5ης Ιανουαρίου, 2. Οι Μεγάλες Ώρες, 3. Ο Εσπερινός των Θεοφανείων, 4. Η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, και 5. Ο Μέγας Αγιασμός.

Άχρηστη πληροφορία 2. Ετέθη σε γνωστό μου Ιεροψάλτη από γνωστό του ιερέα ορεινής περιοχής της Πατρίδος μας ο οποίος εξυπηρετεί αρκετά χωριά/οικισμούς, αν μπορεί να τελέσει τον Μεγάλο Αγιασμό σ΄ένα από αυτά την Τρίτη του Προδρόμου όπου θα λειτουργήσει. Με την λογική της τελέσεως του Αγιασμού και εκτός της ημέρας των Φώτων , γιατί όχι; Ίσως και λογικότερο.

Άχρηστη πληροφορία 3. Κατά τα παλαιά Τυπικά, νομίζω, ότι ουδέποτε γίνεται συγκερασμός των χαρακτηριστικών της Κυριακής και της Εορτής, ακόμη και στα μεθέορτα , αλλά λέγεται μόνο το «Ο αναστάς εκ νεκρών…».
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
...Οι Ρουμάνοι την Κυριακή το πρωί μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας ετέλεσαν τον Εσπερινό των Θεοφανείων μέχρι των αναγνωσμάτων και της επακολουθούσης εκτενούς, πληρωτικών και κεφαλοκλισίας και ευθύς τον Μεγάλο Αγιασμό....
Η ίδια τάξη τηρήθηκε, απ' ό,τι πληροφορήθηκα, και σε ναό τοπικής μητροπόλεως στην Θεσσαλονίκη.
Σίγουρα περισσότεροι παρακολούθησαν τον εσπερινό από τους πέντε ανθρώπους που είχαμε στο ναό μας την Κυρικακή το απόγευμα.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Γνωστή ἡ διάταξη τοῦ ΤΑΣ καί στό ΤΓΡ... Κι ἐγώ κάποια χρονιά ἔτσι ἔκανα.
(Μάλιστα λέγοντάς το τίς προάλλες ἤδη ξέρω δύο πού τό ἔκαναν ἔτσι)
Τό θέμα ὄμως εἶναι συγκεκριμένο, μᾶλλον ἡ ἐρώτηση τοῦ πατρός.
Καί τοῦτο διότι διεπίστωσα ἀσυμφωνία στίς πηγές καί τά ἐτήσια βοηθήματα, κάτι πού προφανῶς διεπίστωσε ὁ πατήρ, καί δια τοῦτο ἐρωτᾶ.
Τί προβλέπουν ΤΜΕ, ΣΤ, ΔΕΕ, ΕΟΠ, ΤΔΚύπρου, ΜΤ κ.ἄ.;
 
Τί προβλέπουν ΤΜΕ, ΣΤ, ΔΕΕ, ΕΟΠ, ΤΔΚύπρου, ΜΤ κ.ἄ.;

Από μια πρόχειρη ματιά που έριξα (Τυπικό Διονυσίου, Τυπικό Μεθοδίου, Αναφορές στο ΣΤ) φαίνεται ότι μέχρι και Αγιορείτικα Τυπικά του 19ου-20ου αιώνα ηκολουθείτο η Τάξις του ΤΑΣ (Μέγας Αγιασμός μετά τον Εσπερινό), χωρίς να αποκλείεται σε κάποια απ’ αυτά και η επίδραση των Πατριαρχικών Τυπικών του 19ου αιώνα (ΤΚ και ΤΜΕ ), τα οποία μόνον φαίνεται να προβλέπουν την τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού εν Σαββάτω και Κυριακή εις το τέλος της Θείας Λειτουργίας προ της τελέσεως του Εσπερινού, χωρίς να αναφέρουν κάτι περί του χαρακτηριστικού της Απολύσεως υπονοώντας μάλλον την συνήθη εν Σαββάτω « Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν...» και εν Κυριακή «Ὁ ἀναστάς ἐκ νεκρῶν, Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν...».

Το θέμα του χαρακτηριστικού της Απολύσεως νομίζω ανεκίνησε ο αείμνηστος τυπικολόγος Γ. Μπεκατώρος ο οποίος και πρότεινε την μεικτή Απόλυση στην Θεία Λειτουργία της Κυριακής εν Παραμονή ή την αμιγή της Εορτής στην Θεία Λειτουργία του Σαββάτου εν Παραμονή με το αιτιολογικό ότι τελείται ο Μέγας Αγιασμός και ψάλλεται ήδη το Απολυτίκιον της Εορτής προ της Απολύσεως της Θείας Λειτουργίας. Η άποψη του μάλλον επικράτησε. Ούτω:

Ημερολόγιον Οικουμενικού Πατριαρχείου 2020: «Ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπό Ἰωάννου βαπτισθῆναι καταδεξάμενος διά τήν ἡμῶν σωτηρίαν καί ἀναστάς ἐκ νεκρῶν, Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν...».

Δίπτυχα Εκκλησίας της Ελλάδος 2020: «Ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπό Ἰωάννου βαπτισθῆναι καταδεξάμενος διά τήν ἡμῶν σωτηρίαν καί ἀναστάς ἐκ νεκρῶν, Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν...».

Ενώ αδικαιολογήτως : Τυπικαί διατάξεις Εκκλησίας Κύπρου 2020: «Ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπό Ἰωάννου βαπτισθῆναι καταδεξάμενος…». Ίσως λόγω αντιγραφής από το περσινό.

Αυτά εν αναμονή ενδελεχούς διερευνήσεως.


Εκτενή αναφορά στο θέμα κάνουν οι Τυπικαί διατάξεις Εκκλησίας Κύπρου 2014:

Ἑτέρα τάξις τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τῶν Θεοφανείων, ὅστις τελεῖται ἐντὸς τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς. (ΤΥΠΙΚΟΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ 2014)

Ἐν ταῖς ἐνορίαις ἐπεκράτησεν, ὁσάκις τὰ Θεοφάνεια συμπέσουν ἐν Κυριακῇ ἢ Δευτέρᾳ, τῷ πρωῒ τῆς παραμονῆς τῆς ἑορτῆς νὰ τελῆται μετὰ τὴν τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου Λειτουργίαν ὁ Μέγας Ἁγιασμὸς τῶν Θεοφανείων. Ὅμως κρίνομεν ὀρθὸν νὰ σημειώσωμεν ὅτι ἡ λειτουργική μας παράδοσις γνωρίζει καὶ ἄλλην τάξιν, παλαιοτέραν
τῆς ἀνωτέρω ἀναγραφομένης, συμφώνως πρὸς τὴν ὁποίαν ὁ Μέγας Ἁγιασμὸς τελεῖται ἐντὸς τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς. Οὕτως ἀποφεύγονται ἄτοπά τινα εἰς τὸ Τυπικόν, ὅπως π.χ. ἡ τέλεσις τοῦ Ἁγιασμοῦ πρὸ τῆς εἰσόδου τοῦ Ἑσπερινοῦ, διὰ τῆς ὁποίας γίνεται καὶ ἡ εἰσόδευσις εἰς τὴν ἑορτήν, ἡ ψαλμῳδία τοῦ ἀπολυτικίου καὶ τοῦ κοντακίου τῆς ἑορτῆς πρὶν νὰ εἰσέλθωμεν εἰς αὐτὴν καὶ ἡ ἄνευ τελέσεως τοῦ Ἑσπερινοῦ ἀπόλυσις· «Ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπὸ Ἰωάννου βαπτισθῆναι καταδεξάμενος».
Εἰς τοιαύτην περίπτωσιν, μετὰ τὴν ἀπόλυσιν τῆς Λειτουργίας τῆς παραμονῆς, θὰ ψαλῇ ὁ Ἑσπερινὸς τῆς ἑορτῆς μέχρι καὶ τῆς εὐχῆς τῆς κεφαλοκλισίας. Μετὰ τὴν ἐκφώνησιν· «Εἴη τὸ κράτος τῆς βασιλείας σου», ψάλλονται τὰ ἰδιόμελα· «Φωνὴ Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων» καὶ τελεῖται ὁ Μέγας Ἁγιασμὸς ὡς ἀνωτέρω μέχρι καὶ τοῦ ἰδιομέλου· «Ἀνυμνήσωμεν οἱ πιστοί». Εἶτα· «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου» (τρὶς) καὶ γίνεται ἡ ἀπόλυσις τῆς ἑορτῆς.
Τῷ δὲ ἑσπέρας, τελεῖται ἡ ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου χῦμα. Εἰς τὴν αʹ στάσιν αὐτοῦ, ἀντὶ τῶν τροπαρίων· «Φώτισον τοὺς ὀφθαλμούς μου», λέγεται χῦμα τὸ ἀπολυτίκιον· «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου, Κύριε». Εἰς τὴν βʹ στάσιν, ἀντὶ τῶν τροπαρίων· «Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς», λέγομεν, καὶ πάλιν χῦμα, τὸ κοντάκιον· «Ἐπεφάνης σήμερον». Μετὰ δὲ τὴν μικρὰν δοξολογίαν, ψάλλονται τὰ ἰδιόμελα τῆς λιτῆς τῆς ἑορτῆς καὶ τελοῦμεν τὴν δέησιν αὐτῆς. Εἶτα, ψάλλονται τὰ ἰδιόμελα τῶν ἀποστίχων τῆς ἑορτῆς, μεθ᾿ ἅ· «Νῦν ἀπολύεις», τὸ τρισάγιον καὶ τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς· «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου, Κύριε» (τρίς), ἡ εὐλόγησις τῶν ἄρτων, ὡς συνήθως, καὶ ἡ ἀπόλυσις· «Ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπὸ Ἰωάννου».
Ἰστέον ὅτι, ἐὰν τῷ ἑσπέρας δὲν τελεσθῇ τὸ Μέγα Ἀπόδειπνον, ἡ λιτὴ τῆς ἑορτῆς ὡς καὶ τὰ ἀπόστιχα αὐτῆς δέον ὅπως ψαλοῦν τῷ πρωῒ εἰς τὴν ἀκολουθίαν τοῦ Μεσονυκτικοῦ, μετὰ τὸν νʹ ψαλμόν.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Διαφωνώ με την τέλεση του Εσπερινού το πρωί, μετά την Θ. Λειτουργία.
"Εν ειρήνη προέλθωμεν...". Δίνεται η εντύπωση πως η Θεία Λειτουργία είναι κάτι δευτερεύον σε σχέση με τον Εσπερινό και τον Αγιασμό.
Θεωρώ σοφότερες τις, έστω κατ´ οικονομίαν, διατάξεις του ΤΜΕ.
 
Δίνεται η εντύπωση πως η Θεία Λειτουργία είναι κάτι δευτερεύον σε σχέση με τον Εσπερινό και τον Αγιασμό
Δεν έχετε άδικο. Όμως με την τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού συναπτώς με την Θεία Λειτουργία έχει ήδη συντελεσθεί η μετατόπιση του κέντρου βάρους της Συνάξεως από την Θεία λειτουργία στον Μεγάλο Αγιασμό.

Η τέλεση του Εσπερινού και του Μεγάλου Αγιασμού το Εσπέρας είναι ,βέβαια, η ιδανικότερη λύση, αλλά αφ’ ενός ο «φωτισμός» της Ενορίας , που παλαιότερα τελούνταν ανελλιπώς, αφ’ ετέρου το βάρος μιας δεύτερης σύναξης την ίδια ημέρα, μετατόπισε τον αγιασμό την πρωία της Κυριακής με ό,τι αυτό συνεπάγεται: και την μετατόπιση του κέντρου βάρους της Συνάξεως από την Θεία λειτουργία στον Μεγάλο Αγιασμό (σε αρκετές ενορίες ο Μέγας Αγιασμός τελειώνει πολύ νωρίτερα από την συνήθη ώρα απόλυσης των Κυριακών για να προλάβουν να φωτίσουν οι Ιερείς)και την (αθεολόγητη, κατά την ταπεινή μου γνώμη) «έξοδο» του Μεγάλου Αγιασμού από το λειτουργικό πλαίσιο της α΄ ημέρας των Θεοφανείων.
 
Top