Εγκυκλοπαίδεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής

επισυναφή, η σύνδεση τριών συνημμένων τετραχόρδων, δηλ. όταν τρία τετράχορδα συνδέονται το ένα με το άλλο με μια συναφή . Ο Βακχείος ο Γέρων γράφει (Εισ. 21 Mb): "επισύναψη δε εστιν, όταν τρία τετράχορδα κατά συναφήν εξής μελωδηθή· οίον υπατών, μέσων, συνημμένων" (επισυναφή είναι όταν τρία τετράχορδα τραγουδιούνται με συναφή το ένα μετά το άλλο, όπως λ.χ. τα τετράχορδα υπατών, μέσων και συνημμένων).

Βλ. επίσης Μαν. Βρυέν. Αρμον. ΧΙ (Wallis III, 506)

http://www.musipedia.gr/
 
επίτασις, τέντωμα χορδής· επομένως, η κίνηση από ένα χαμηλότερο φθόγγο σε έναν ψηλότερο· ο όρος αυτός εφαρμοζόταν μεταφορικά και σε πνευστά και στη φωνή ακόμα. Αντίθ. άνεσις

Ο Αριστόξενος (Αρμ. I, Mb 10, 24-25) καθορίζει: "η μεν ουν επίτασις εστι κίνησις της φωνής συνεχής εκ βαρυτέρου τόπου εις οξύτερον" (επίταση είναι η συνεχής κίνηση της φωνής από μια χαμηλότερη θέση σε μια ψηλότερη). Ο Βακχείος ο Γέρων (Εισ. 45) λέει: "επίτασις εστι κίνησις μελών από του βαρύτερου επί το οξύτερον" (επίταση είναι κίνηση μελωδιών από μια χαμηλότερη νότα σε μια ψηλότερη). Και ο Αριστείδης (Περί μουσικής, 8 Mb, 7 R.P.W.-I.) καθορίζει την επίταση κατά παρόμοιο τρόπο.
Ο Αριστόξενος (Ι, 10, 35) λέει πως πολλοί ταυτίζουν (κατά λάθος) την επίταση με το ύψος (την οξύτητα) και την άνεση με το βάθος (βαρύτητα) του ήχου.
Στον Ανώνυμο (Bell. 22, 4) και στον Βρυέννιο (Wallis III, 479) η επίταση εξηγείται όπως η ανάδοσις και ονομάζεται από μερικούς "υφέν από μέσα" ("επίτασις, ήτοι ανάδοσις· ην τίνες καλούσιν υφ' έν έσωθεν"· Ανών.).
Πρβ. λ. έκκρουσις .

http://www.musipedia.gr/
 
[''Ο Αριστόξενος (Αρμ. I, Mb 10, 24-25) καθορίζει: "η μεν ουν επίτασις εστι κίνησις της φωνής συνεχής εκ βαρυτέρου τόπου εις οξύτερον" (επίταση είναι η συνεχής κίνηση της φωνής από μια χαμηλότερη θέση σε μια ψηλότερη)'']

Αρμονικά στοιχεία
Αριστόξενος, Αρμ. I, Mb 10, 24-25

ἡ μὲν οὖν ἐπίτασίς ἐστι
κίνησις τῆς φωνῆς συνεχὴς ἐκ βαρυτέρου τόπου εἰς ὀξύτε-
ρον, ἡ δ᾽ ἄνεσις ἐξ ὀξυτέρου τόπου εἰς βαρύτερον· ὀξύτης
δὲ τὸ γενόμενον διὰ τῆς ἐπιτάσεως, βαρύτης δὲ τὸ γενό-
μενον διὰ τῆς ἀνέσεως. τάχα οὖν παράδοξον ἂν φαίνοιτο
τοῖς ἐλαφροτέρως τὰ τοιαῦτα ἐπισκοπουμένοις τὸ τιθέναι
τέτταρα ταῦτα καὶ μὴ δύο· σχεδὸν γὰρ οἵ γε πολλοὶ ἐπί-
τασιν μὲν ὀξύτητι ταὐτὸ λέγουσιν ἄνεσιν δὲ βαρύτητι.
ἴσως οὖν οὐ χεῖρον καταμαθεῖν ὅτι συγκεχυμένως πως δο-
ξάζουσι περὶ αὐτῶν. δεῖ δὲ πειρᾶσθαι κατανοεῖν εἰς αὐτὸ
ἀποβλέποντας τὸ γιγνόμενον τί ποτ᾽ ἐστὶν ὃ ποιοῦμεν ὅταν
ἁρμοττόμενοι τῶν χορδῶν ἑκάστην ἀνιῶμεν ἢ ἐπιτείνωμεν.
 
[''Στον Ανώνυμο (Bell. 22, 4) και στον Βρυέννιο (Wallis III, 479) η επίταση εξηγείται όπως η ανάδοσις και ονομάζεται από μερικούς "υφέν από μέσα" ("επίτασις, ήτοι ανάδοσις· ην τίνες καλούσιν υφ' έν έσωθεν"· Ανών.).'']

ΑΝΟΝΥΜΕ

MANUEL DE L'ART MUSICAL,
Traduction française : M. J.-H. VINCENT.

Ανώνυμο (Bell. 22, 4)

53 Κεφον ις'. ΠΕΡÌ ΤΩΝ ΤΟΫ MÉΛOΥΣ ΣΧΗΜÁΤΩΝ.

Τὰ δὲ τοῦ μέλους ὀνάματά τε καὶ σημεῖα καὶ σχήματα οὕτω τέτακτα· πρόσληψις, ἔκληψις, πρόσκρουσις, ἔκκρουσις, προσκρορσμὸς, ἐκκρουσμὸς, μελισμὸς, κομπισμὸς, τερετισμός.

Πρόσληψίς ἐστιν ἐκ τοῦ βαρύτερου φθόγγου ἐπὶ τὸν ὀξύτερον κατὰ μέλος ἐπίτασις ἤτοι ἀνάδοσις, ἣν τίνες καλοῦσιν ὑφὲν ἔσωθεν. Τοῦτο δὲ γίνεται ποικίλως, ἀμέσως τε καὶ διαμέσου· ἀμέσως μὲν, ἐκ τοῦ ἐγγὺς φθόγγου, οἷον·

http://webcache.googleusercontent.c...ις+μελών+από+του+βαρύτερου&cd=4&hl=en&ct=clnk
 
επιτόνιον, (α) "κλειδί" με το οποίο κουρδίζονταν οι χορδές· στριφτάρι, κόλλαβος
(β) επιστόμιο αυλού
(γ) μικρός αυλός (αυλίσκος) που χρησίμευε στο κούρδισμα των οργάνων και ως "τονοδότης" για το χορό (χορωδία).

http://www.musipedia.gr/
 
επίτριτος, γενικά, εκείνος που αποτελείται από ένα ολόκληρο και ένα τρίτο του όλου.
επίτριτος πους, στην αρχαία μετρική, ο πους που αποτελούνταν από τρεις μακρές και μια βραχεία συλλαβή. Η βραχεία συλλαβή μπορούσε να τοποθετηθεί στην αρχή, στο μέσο ή στο τέλος: (α) U - - - , (β)- U - -, (γ) - - U -, (δ) - - - U.
επίτριτος λόγος· ο λόγος 4:3, με τον οποίο εκφράζεται η δια τεσσάρων , δηλ. το διάστημα 4ης.

http://www.musipedia.gr/
 
επίφαλλος, είδος αύλησης με χορό.
O επίφαλλος περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Ονομασιών των αυλήσεων του Τρύφωνα· βλ. Αθήν. ΙΔ', 618C, 9.

Βλ. τον κατάλογο στο λ. αύλησις .

http://www.musipedia.gr/
 
[''O επίφαλλος περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Ονομασιών των αυλήσεων του Τρύφωνα· βλ. Αθήν. ΙΔ', 618C, 9.'']

Athénée de Naucratis, les Deipnosophistes, livre XIV

Αθήν. ΙΔ', 618C, 9.

‘ ’αὐλήσεων δ΄ εἰσὶν ὀνομασίαι, ὥς φησι Τρύφων ἐν δευτέρῳ Ὀνομασιῶν, αἵδε· κῶμος, βουκολισμός, γίγγρας, τετράκωμος, ἐπίφαλλος, χορεῖος, καλλίνικος, πολεμικόν, ἡδύκωμος, σικιννοτύρβη, θυροκοπικόν (τὸ δ΄ αὐτὸ καὶ κρουσίθυρον), κνισμός, μόθων. ταῦτα δὲ πάντα μετ΄ ὀρχήσεως ηὐλεῖτο.‘

http://hodoi.fltr.ucl.ac.be/concordances/athenee_deipnosophistes_14/texte.htm
 
επιψαλμός, συνοδεία με έγχορδο όργανο που παιζόταν με τα δάχτυλα (χωρίς πλήκτρον ).

Βλ. Πτολ. Αρμ. ΙΙ, 12, και τα λ. ψαλμός και ψάλλω.

http://www.musipedia.gr/
 
επόγδοος, γενικά, εκείνος που αποτελείται από ένα ολόκληρο και ένα όγδοο του όλου. Επόγδοος λόγος στη μουσική ήταν ο λόγος 9:8, ο "μείζων" τόνος, το διάστημα με το οποίο η 5η ξεπερνά την 4η (Νικόμ. Εγχειρ. 6, Mb 12: "ώ υπερέχει η δια πέντε της δια τεσσάρων , εβεβαιούτο εν επογδόω λόγω ύπαρχειν"). Επομένως, επόγδοος ήταν το διάστημα ενός τόνου. Ησ.: "επόγδοον· τόνος μουσικός".

http://www.musipedia.gr/
 
επτάγλωσσος, επίθετο της φόρμιγγας ή της λύρας · που έχει επτά χορδές. Συνώνυμο του επτάφθογγος .
Πίνδαρος (PLG Ι, 207, 5ος Νεμεόνικος, 24): "εν δε μέσας φόρμιγγ' Απόλλων επτάγλωσσον χρυσέω πλήκτρω διώκων" (στη μέση [του χορού των Μουσών] ο Απόλλων παίζοντας με χρυσό πλήκτρο την επτάχορδη φόρμιγγα).

http://www.musipedia.gr/
 
[''Πίνδαρος (PLG Ι, 207, 5ος Νεμεόνικος, 24): "εν δε μέσας φόρμιγγ' Απόλλων επτάγλωσσον χρυσέω πλήκτρω διώκων" (στη μέση [του χορού των Μουσών] ο Απόλλων παίζοντας με χρυσό πλήκτρο την επτάχορδη φόρμιγγα).'']

Pindar, Nemean
Nemean 5
ΠΥΘΕΑι ΑΙΓΙΝΗΤΗι ΑΓΕΝΕΙΩι ΠΑΓΚΡΑΤΙΑΣΤΗι

Pind. N. 5

Πίνδαρος, PLG Ι, 207, 5ος Νεμεόνικος, 24

πρόφρων δὲ καὶ κείνοις ἄειδ᾽ ἐν Παλίῳ
Μοισᾶν ὁ κάλλιστος χορός, ἐν δὲ μέσαις
φόρμιγγ᾽ Ἀπόλλων ἑπτάγλωσσον χρυσέῳ πλάκτρῳ διώκων
25ἁγεῖτο παντοίων νόμων: αἱ δὲ πρώτιστον μὲν ὕμνησαν Διὸς ἀρχόμεναι σεμνὰν Θέτιν
Πηλέα θ᾽, ὥς τέ νιν ἁβρὰ Κρηθεῒς Ἱππολύτα δόλῳ πεδᾶσαι
[50] ἤθελε ξυνᾶνα Μαγνήτων σκοπὸν
πείσαισ᾽ ἀκοίταν ποικίλοις βουλεύμασιν,
ψεύσταν δὲ ποιητὸν συνέπαξε λόγον,
30ὡς ἆρα νυμφείας ἐπείρα κεῖνος ἐν λέκτροις Ἀκάστου
εὐνᾶς.

The most beautiful chorus of Muses sang gladly for the Aeacids on Mt. Pelion, and among them Apollo, sweeping the seven-tongued lyre with a golden plectrum, [25] led all types of strains. And the Muses began with a prelude to Zeus, then sang first of divine Thetis and of Peleus;

Pindar. The Odes of Pindar including the Principal Fragments with an Introduction and an English Translation by Sir John Sandys, Litt.D., FBA. Cambridge, MA., Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1937.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Pind.+N.+5&fromdoc=Perseus:text:1999.01.0161
 
επτάχορδος, που έχει επτά χορδές, λ.χ. επτάχορδος λύρα · επτάχορδον (το)· κλίμακα με επτά νότες. Επτάχορδον σύστημα ·
βλ. λ. λύρα .

Επτάχορδον (ουσ.) ήταν ένα μουσικό όργανο με επτά χορδές (Δημ.).

http://www.musipedia.gr/
 
Ερατοκλής, (5ος αι. π.Χ.)· θεωρητικός της μουσικής, ένας από τους πρόδρομους του Αριστόξενου . Αυτός και η Σχολή του αναφέρονται από τον Αριστόξενο ανάμεσα στους "Αρμονικούς" που προηγήθηκαν από αυτόν· συζητεί και αποκρούει τις απόψεις τους (βλ. Αρμ. I, Mb 5, 9-10 και 6, 13 και 21-22).

http://www.musipedia.gr/
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top