Ίσως ύφος ίσον ήθος........;;;;
Ο Κανόνας ΟΕ' της ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου εμμέσως πλην σαφώς, μας "δίνει κατεύθυνση ύφους και ήθους":
«Τοὺς ἐπὶ τὸ ψάλλειν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις παραγινομένους βουλόμεθα, μήτε βοαῖς ἀτάκτοις κεχρῆσθαι καὶ τὴν φύσιν πρὸς κραυγὴν ἐκβιάζεσθαι, μήτε τι ἐπιλέγειν τῶν μὴ τῇ ἐκκλησίᾳ ἀρμοδίων τε καὶ οἰκείων· ἀλλὰ μετὰ πολλῆς προσοχῆς καὶ κατανύξεως τὰς ψαλμῳδίας προσάγειν τῷ τῶν κρυπτῶν ἐφόρῳ Θεῷ. Εὐλαβεῖς γὰρ ἔσεσθαι τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ τὸ ἱερὸν ἐδίδαξε λόγιον».
Ο Σταμάτης Παπαμανωλάκης στο βιβλίο του, «Οι ψάλτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου», αναφέρει: «Ύφος είναι σεμνότης και μεγαλοπρέπεια ηγεμονική ή μυστικοπαθής εκτέλεσις όπου δει, ο ενδεδειγμένος χρόνος, η ορθή απαγγελία, ο τονισμός των λέξεων και αυτή ακόμη η σωματική στάσις του ψάλλοντος».
Θα 'λεγα, ότι το ύφος, είναι
ο γενικός τρόπος εκτέλεσης των μαθημάτων της ΕΒΜ σε αρμονία με τη στάση και τη συμπεριφορά μας ως ιεροψάλτες, ενώ το ήθος αποτελεί
το ειδικό και συγκεκριμένο ηχητικό κι όχι μόνο, αποτέλεσμα κατά την ερμηνεία και εκτέλεση κάποιας μελωδίας.
Κατά τον αείμνηστο
Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χριστόδουλο αλλά και κατ' άλλους, το ήθος διακρίνεται σε: διασταλτικό, συσταλτικό και ησυχαστικό.
Ανάλογα με το ύφος, που κατά τη γνώμη μου υφίσταται, σε διαφορετικούς χώρους, (Άγιον Όρος, Πατριαρχείο, Επτάνησα, Δωδεκάνησα, Θεσσαλονίκη κ. αλλού), διακρίνουμε και αντίστοιχο ήθος μελωδιών:
Π.χ. "Το Αγιονορείτικο ύφος" προκαλεί ήθος σεµνό, σοβαρό και διασταλτικό. Το ύφος των ψαλτών της Θεσσαλονίκης, είναι μεγαλοπρεπές, πομπώδες και επιβλητικό, προκαλώντας ανάλογο ήθος...............................
Διαβάζουμε κάποιες σκέψεις
για το ήθος γενικότερα του Ιεροψάλτη κι όχι μόνο, του Βασιλείου Π. Καυκόπουλου, Καθηγητή και Πρωτοψάλτη.