Είναι γνωστή η ποιητική αδεία συμπλοκή των λέξεων στο τροπάριο της Η' Ωδής του Κανόνος του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης:
«Δάκρυσι πλύνει, τους πόδας υπεύθυνος, αμαρτίαις του πλάσαντος, και εκμάσσει θριξί· διό των εν βίω ου διήμαρτε, πεπραγμένων της απολυτρώσεως, αλλ' εβόα· Πάντα τα έργα Κυρίου, τον Κύριον υμνείτε, και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας.»
Μάλιστα, αυτή τη νοηματική σύγχιση χρησιμοποιεί και ο κ. Νεραντζής για να αντιστρατευτεί στην απολύτως κατ' έννοιαν μελοποίηση.
Φέτος άκουσα σε μια εκπομπή τη Μεγάλη Τρίτη με ύμνους της ημέρας αυτής να αντιμετατίθενται οι λέξεις ως εξής, προφανώς χάριν της νοηματικής αποκαταστάσεως του ύμνου:
«Δάκρυσι πλύνει, τους πόδας του πλάσαντος, αμαρτίαις υπεύθυνος, και εκμάσσει θριξί· διό των εν βίω ου διήμαρτε, πεπραγμένων της απολυτρώσεως, αλλ' εβόα· Πάντα τα έργα Κυρίου, τον Κύριον υμνείτε, και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας.»
Αναζητώντας το αντίστοιχο μέλος στη Μεγάλη Εβδομάδα του Λυκούργου Πετρίδη, καθώς σε αυτόν έχει τις καταβολές του ο εν λόγω χορός, είδα ότι η διόρθωση αυτή υιοθετείται εκεί:
αλλά και στη Μεγάλη Εβδομάδα του Χρυσάνθου Θεοδοσοπούλου, όπως έψαξα μετά:
Μάλιστα, με μια πρόχειρη αναζήτηση, είδα πως ο Σεβασμιώτατος Καστορίας Σεραφείμ χρησιμοποιεί διορθωμένο το στίχο για να ονοματίσει το άρθρο του εδώ.
Όσο καλά και αν κουμπώνει έτσι το νόημα, χωρίς να επηρεάζεται στο ελάχιστο το μέτρο του ύμνου, δεν υποστηρίζω πως πρέπει να αλλάξουμε το πρωτότυπο κείμενο. Το θέμα είναι, μαρτυρείται σε κάποια αρχαία πηγή αυτή η μορφή του τροπαρίου ή προέρχεται από τον υπερβάλλοντα ζήλο κάποιων συγχρόνων εκδοτών/μελοποιών; (Πάντως, στο Τριώδιο του 1586 που κοίταξα, είναι όπως το ξέρουμε).
«Δάκρυσι πλύνει, τους πόδας υπεύθυνος, αμαρτίαις του πλάσαντος, και εκμάσσει θριξί· διό των εν βίω ου διήμαρτε, πεπραγμένων της απολυτρώσεως, αλλ' εβόα· Πάντα τα έργα Κυρίου, τον Κύριον υμνείτε, και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας.»
Μάλιστα, αυτή τη νοηματική σύγχιση χρησιμοποιεί και ο κ. Νεραντζής για να αντιστρατευτεί στην απολύτως κατ' έννοιαν μελοποίηση.
Φέτος άκουσα σε μια εκπομπή τη Μεγάλη Τρίτη με ύμνους της ημέρας αυτής να αντιμετατίθενται οι λέξεις ως εξής, προφανώς χάριν της νοηματικής αποκαταστάσεως του ύμνου:
«Δάκρυσι πλύνει, τους πόδας του πλάσαντος, αμαρτίαις υπεύθυνος, και εκμάσσει θριξί· διό των εν βίω ου διήμαρτε, πεπραγμένων της απολυτρώσεως, αλλ' εβόα· Πάντα τα έργα Κυρίου, τον Κύριον υμνείτε, και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας.»
Αναζητώντας το αντίστοιχο μέλος στη Μεγάλη Εβδομάδα του Λυκούργου Πετρίδη, καθώς σε αυτόν έχει τις καταβολές του ο εν λόγω χορός, είδα ότι η διόρθωση αυτή υιοθετείται εκεί:
αλλά και στη Μεγάλη Εβδομάδα του Χρυσάνθου Θεοδοσοπούλου, όπως έψαξα μετά:
Μάλιστα, με μια πρόχειρη αναζήτηση, είδα πως ο Σεβασμιώτατος Καστορίας Σεραφείμ χρησιμοποιεί διορθωμένο το στίχο για να ονοματίσει το άρθρο του εδώ.
Όσο καλά και αν κουμπώνει έτσι το νόημα, χωρίς να επηρεάζεται στο ελάχιστο το μέτρο του ύμνου, δεν υποστηρίζω πως πρέπει να αλλάξουμε το πρωτότυπο κείμενο. Το θέμα είναι, μαρτυρείται σε κάποια αρχαία πηγή αυτή η μορφή του τροπαρίου ή προέρχεται από τον υπερβάλλοντα ζήλο κάποιων συγχρόνων εκδοτών/μελοποιών; (Πάντως, στο Τριώδιο του 1586 που κοίταξα, είναι όπως το ξέρουμε).
Last edited: