ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ
Παλαιό Μέλος
Ξέρει κανείς πόθεν η περί Γρηγορίου του Παλαμά φράσις "Θετταλίας το θαύμα", η οποία περιέχεται στο Δόξα των Αποστίχων; Μήπως το ορθό είναι "Θεσσαλονίκης το θαύμα";
Γιατί καλεῖται «Θετταλίας τὸ θαῦμα» Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς;
- Thread starter ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ
- Start date
MTheodorakis
Παλαιό Μέλος
«Θετταλίας» (τριῴδιο ἐκδ. 1586 καὶ Πανθέκτη ἐκδ. 1817 τ. 2 σ. 1353).
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
domesticus
Lupus non curat numerum ovium
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Ἀπό σένα φυσικά περίμενα καί ἀπό ἄλλους. Ἀλλά ὄχι πρόχειρα, θά δεῖς μέ τήν ἡσυχία σου. Ἡ Θετταλονίκεια τί λέει; Γιά ψᾶξε κι αὐτό. Πάντως δέν εἶναι τυχαία ἡ ὑμνογραφική προσφώνηση. Θετταλία τῆς Μακεδονίας (πρβλ. ἐδῶ). Βέβαια ἄλλη ἡ Θετταλία ἡ Λάρισος καί ἄλλη ἡ Θετταλομαγνησία.
Δέν κάνω τόν ἔξυπνο· πραγματικά περιμένω καί ἐνδιαφέρομαι. Εἶχα ὑπόψη μου κατά βάση τή φήμη τοῦ Μητροπολίτου, ἀλλά καί τό ὅτι Θεσσα- εἶναι τό ἴδιο μέ τό Θεττα-.
ΥΓ. Μέ τῆς μέρας τά μάτια. Τώρα εἴμαστε ἀπό Χαιρετισμούς καί τό πρωί Λειτουργία...
Last edited:
domesticus
Lupus non curat numerum ovium
Ἀπὸ τὸ β΄ μισὸ τοῦ 4ου αἰ. η Θεσσαλία ὑπάγεται στὴν μεγάλη διοικητικὴ διαίρεση τῆς ἐπαρχότητας τοῦ Ἰλλυρικοῦ (τὰ σημερινὰ Βαλκάνια περίπου) καὶ ἀποτελεῖ ἐπαρχία τῆς διοίκησης Μακεδονίας. Ἡ ἐπαρχότητα Ἰλλυρικοῦ ἔχει πρωτεύουσα τὴν Θεσσαλονίκη, ἔδρα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καὶ συγχρόνως βικαρίου (=ἐξάρχου) τοῦ Πάπα Ρώμης, μέσω τοῦ ὁποίου ὁ τελευταῖος διοικεῖ ἐκκλησιαστικὰ ὁλόκληρο τὸ Ἱλλυρικὸ.
Τὸν 8ο αἰ. ὅταν τὸ Ἰλλυρικὸ ἀποσπᾶται ἀπὸ τὴν διακαιοδοσία τοῦ Πάπα καὶ μεταφέρεται στὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, ἡ Θεσσαλία ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάγεται στὸν μητροπολίτη Θεσσαλονίκης.
Στὰ τέλη τοῦ 8ου αἰ. καταργεῖται ἡ ἐπαρχότητα τοῦ Ἱλλυρικοῦ καὶ ἰδρύεται ἡ πολιτικο-στρατιωτικὴ περιφέρεια τοῦ θέματος Θεσσαλονίκης μὲ ὅρια ἀπὸ τὴν Πίνδο ὡς τὸν Στρυμόνα καὶ ἀπὸ τὸν μέσο ροῦ τοῦ Ἀξιου στὸν Πηνειό. Ἡ γεωγραφικὴ περιοχὴ κάτω τοῦ Πηνειοῦ ὀνομάστηκε «δευτέρα Θεσσαλία».
Τώρα συνοψίζοντας, ἤδη ἀπὸ τὸν 4ο αἰ. ὑπῆρχε παρετυμολογικὴ σχέση τῶν λέξεων Θεσσαλονίκη καὶ Θεσσαλία. Ἡ περιοχὴ τῆς Θεσσαλίας ἀνῆκε γιὰ πολλοὺς αἰῶνες διοικητικὰ καὶ ἐκκλησιαστικὰ στὴν Θεσσαλονίκη. Τὸ θέμα με τὴν ὀνομασία Μακεδονία διοικητικὰ ἀναφερόταν στὴν περιοχὴ τῆς Θράκης. Τὸ ὄνομα Θεσσαλία δὲν χρησιμοποιόταν πουθενὰ στὴν πολιτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ διοίκηση. Κατόπιν αὐτῶν ἐξηγεῖται πὼς ἡ ἐκκλησιαστικὴ περιφέρεια τοῦ μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ὀνομάστηκε ἀπὸ τὸν 10ο αἰ. Θε(ττ)σσαλία, καὶ ὁ ἴδιος ἀποκαλεῖται πλέον ποιμὴν Θετταλίας, Θετταλῶν ἀρχιθύτης, Θετταλίδος ποιμενάρχης.
Σήμερα ὁ τίτλος ἀκόμη εἶναι Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος πάσης Θετταλίας.
Λίγο περίπλοκο τὸ πράγμα.
ΥΓ. Οἱ πληροφορίες ἀπὸ Ἐλ. Χατζηαντωνίου, Ἡ μητρόπολη Θεσσαλονίκης ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 8ου αἰ. ἕως τὸ 1430, Θεσσαλονίκη 2007.
Τὸν 8ο αἰ. ὅταν τὸ Ἰλλυρικὸ ἀποσπᾶται ἀπὸ τὴν διακαιοδοσία τοῦ Πάπα καὶ μεταφέρεται στὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, ἡ Θεσσαλία ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάγεται στὸν μητροπολίτη Θεσσαλονίκης.
Στὰ τέλη τοῦ 8ου αἰ. καταργεῖται ἡ ἐπαρχότητα τοῦ Ἱλλυρικοῦ καὶ ἰδρύεται ἡ πολιτικο-στρατιωτικὴ περιφέρεια τοῦ θέματος Θεσσαλονίκης μὲ ὅρια ἀπὸ τὴν Πίνδο ὡς τὸν Στρυμόνα καὶ ἀπὸ τὸν μέσο ροῦ τοῦ Ἀξιου στὸν Πηνειό. Ἡ γεωγραφικὴ περιοχὴ κάτω τοῦ Πηνειοῦ ὀνομάστηκε «δευτέρα Θεσσαλία».
Τώρα συνοψίζοντας, ἤδη ἀπὸ τὸν 4ο αἰ. ὑπῆρχε παρετυμολογικὴ σχέση τῶν λέξεων Θεσσαλονίκη καὶ Θεσσαλία. Ἡ περιοχὴ τῆς Θεσσαλίας ἀνῆκε γιὰ πολλοὺς αἰῶνες διοικητικὰ καὶ ἐκκλησιαστικὰ στὴν Θεσσαλονίκη. Τὸ θέμα με τὴν ὀνομασία Μακεδονία διοικητικὰ ἀναφερόταν στὴν περιοχὴ τῆς Θράκης. Τὸ ὄνομα Θεσσαλία δὲν χρησιμοποιόταν πουθενὰ στὴν πολιτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ διοίκηση. Κατόπιν αὐτῶν ἐξηγεῖται πὼς ἡ ἐκκλησιαστικὴ περιφέρεια τοῦ μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ὀνομάστηκε ἀπὸ τὸν 10ο αἰ. Θε(ττ)σσαλία, καὶ ὁ ἴδιος ἀποκαλεῖται πλέον ποιμὴν Θετταλίας, Θετταλῶν ἀρχιθύτης, Θετταλίδος ποιμενάρχης.
Σήμερα ὁ τίτλος ἀκόμη εἶναι Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ὑπέρτιμος καί ἔξαρχος πάσης Θετταλίας.
Λίγο περίπλοκο τὸ πράγμα.
ΥΓ. Οἱ πληροφορίες ἀπὸ Ἐλ. Χατζηαντωνίου, Ἡ μητρόπολη Θεσσαλονίκης ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 8ου αἰ. ἕως τὸ 1430, Θεσσαλονίκη 2007.