Ο μεγαλύτερος Ρωμηός λυράρης,ο Βασιλάκης
Βίος:Ο πιο γνωστός μουσικός την εποχή μεταξύ 19ου αι. και 20ου αι. είναι ο Βασιλάκης ο λυράρης(ή Kemençeci Vasilaki).Γεννήθηκε το 1845 στην κωμόπολη της Λίτρος,δίπλα στα γενέτειρα των περισσοτέρων Ρωμηών συνθετών-μουσικών της Πόλης,την Σηλυβρία.Ο πατέρας του ονομαζόταν Γιώργος.Μέχρι τα 25 του γυρνούσε με έναν φίλο του που έπαιζε κρουστά και έπαιζαν στα πανηγύρια και τις γιορτές.Τότε όμως δεν έπαιζε λύρα αλλά κλαρίνο.
Στα 1870,και αφού είχε μάθει λύρα από τον Γιώργη τον λυράρη από το Φανάρι ,ο οποίος βρισκόταν στον Γαλατά και έπαιζε λύρα στους καφενέδες.Εκεί κοντά στην περιοχή του Γαλατά Σεράι,το συγκρότημα του Αντώνη χρειαζόταν μια ακόμη λύρα μετά τον Νικολάκη που έπαιζε τότε.Ήταν περίοδος καρναβαλιού και έτσι ο Βασιλάκης αμέσως μετά από μία ακρόαση μπήκε σε αυτό το σύνολο ως 2η λύρα.Εκεί άρχισε να παίρνει τα πρώτα μαθήματα πραγματικά υψηλού επιπέδου.Μάλιστα λέγεται πως ο Τζιβάνης(Γιάννης Κυριαζής)έλεγε:''...Αυτά εγώ τα έμαθα σε 20 χρόνια αυτός τα έμαθε σε 2 μόνο...''.Ο Βασιλάκης με τον καιρό ανέπτυξε τεχνική υψηλού επιπέδου,ώστε η λύρα να γίνει,χάρη σ'αυτόν,ένα πολύ βασικό όργανο στην λόγια μουσική της Πόλης.Μέχρι εκείνη την εποχή η λύρα παιζόταν μόνο στις ταβέρνες,ενώ στο παλάτι χρησιμοποιούταν μόνο από τις ορχήστρες kabasaz στις εκτελέσεις kocekce.Μάλιστα όταν ο Βασίλης έπαιζε σε kocekce χρησιμοποιούσε μια πολύ μεγάλη λύρα,τον kaba kemence.Μόνος του έφτιαχνε λύρες και μάλιστα την δική του την ονόμαζε ξανθιά κοπέλα.Αυτήν χρησιμοποιούσε κυρίως γιατί ήταν πολύ ελαφριά.Όταν κάποτε ρώτησαν τον αγαπημένο του μαθητή Cemil Bey πώς έπαιζε λύρα ο Βασιλάκης αυτός είπε ότι:''τραβούσε έξι οκάδες δοξάρι''.Ο Βασίλης γνώρισε τον Cemil Bey το 1893,όταν ήταν 48 χρονων, στο κονάκι του φιλόμουσου Ridvan Pasa.Εκεί έπαιζαν μαζί με άλλους μια παρτίδα κομματιών σε Kürdîlihicâzkâr.Στο τέλος άρχιζαν να παίζουν το semai του Βασίλη.Σε κάθε teslim,μια ο ένας και μια άλλος έκανε μια ωραία παραλλαγή και όλοι οι υπόλοιποι μουσικοί κατέβαζαν την ένταση για να ακούσουν.Στο τέλος έπαιξαν το longa του Kemani Sebuh μαζί μ'ένα ταξίμι,ο Cemil άρχισε σε Kürdîlihicâzkâr,πήγε σε Sûz-Nâk κι'απο 'κει μαζί επέστρεψα σε Kürdîlihicâzkâr.Κάπως έτσι ξεκίνησε η φιλία τους και τελείωσε όταν πέθανε ο Βασίλης ακούγοντας τον Cemil να του παίζει για πρώτη φορά λύρα.Ακούγοντας τον ο Cemil άρχισε να μαθαίνει λύρα και,με το μεγάλο ταλέντο που είχε έφτασε αργότερα τον δάσκαλό του τον Βασιλάκη,έχοντας φυσικά όπως κάθε μεγάλος μουσικός τις ιδιαιτερότητές του.Σ'αυτές τις ιδιαιτερότητες και στη σχέση τους γενικότερα αναφέρεται ο Mesut Cemil Bey:
''Ο Βασίλης ήταν ευαίσθητος και αρχοντικός άνθρωπος.Από μικρή ηλικία άρχιζε να παίζει στο σχημα Αντώνης-Γιάννης(Τζιβάνης)-Χρήστος,όπου έμαθε τον τρόπο παιξίματός τους.Αγαπούσε πάρα πολύ το όργανο του.Δεν αναμειγνυόταν σε κουτσομπολιά και δεν κατηγορούσε κανέναν.Ποτέ δεν έχω ακούσει ούτε από τον Cemil ούτε από τον Βασίλη να κατηγορεί ο ένας τον άλλο.Μάλιστα ο δε Cemil τον άκουγε με σεβασμό και σιωπηλό θαυμασμό.Ο Βασιλάκης δεν απομάκρυνε ποτέ τα μάτια του από το δοξάρι καθώς έπαιζε''.
Μια άλλη πηγή μας επιβεβαιώνει ότι ο Cemil Bey επωφελήθηκε πάρα πολύ από τον τρόπο παιξίματος του Βασιλάκη,ιδίως στα pesrev και στα ταξίμια που αποτελούσαν την βάση μιας νέας εκτελεστικής άποψης για τον ίδιο.Περπατούσε στα χνάρια του Βασίλη και όσο εξελισσόταν και έπαιζε το ταμπούρ,χάρη στη χαρισματική προσωπικότητά του δημιούργησε πολλές ιδιοφυείς καινοτομίες.Αποτέλεσμα αυτής της σχέσης των δυο μεγάλων αυτών μουσικών ήταν η δημιουργια μεγάλων συνθέσεων.O Cemil αναφέρει πάντα με ευγνωμοσύνη αυτά τα οποία έμαθε από τον Βασίλη.Ο Cemil εκτιμούσε πάρα πολύ την συνεισφορά του Βασιλάκη με το Kürdîlihicâzkâr Pesrev καθώς και το εξαιρετικό Şevk-Efzâ Pesrev που δεν παίζεται τόσο συχνά
Έργο:
Kürdîlihicâzkâr Pesrev
Kürdîlihicâzkâr Saz Semai
Βίος:Ο πιο γνωστός μουσικός την εποχή μεταξύ 19ου αι. και 20ου αι. είναι ο Βασιλάκης ο λυράρης(ή Kemençeci Vasilaki).Γεννήθηκε το 1845 στην κωμόπολη της Λίτρος,δίπλα στα γενέτειρα των περισσοτέρων Ρωμηών συνθετών-μουσικών της Πόλης,την Σηλυβρία.Ο πατέρας του ονομαζόταν Γιώργος.Μέχρι τα 25 του γυρνούσε με έναν φίλο του που έπαιζε κρουστά και έπαιζαν στα πανηγύρια και τις γιορτές.Τότε όμως δεν έπαιζε λύρα αλλά κλαρίνο.
Στα 1870,και αφού είχε μάθει λύρα από τον Γιώργη τον λυράρη από το Φανάρι ,ο οποίος βρισκόταν στον Γαλατά και έπαιζε λύρα στους καφενέδες.Εκεί κοντά στην περιοχή του Γαλατά Σεράι,το συγκρότημα του Αντώνη χρειαζόταν μια ακόμη λύρα μετά τον Νικολάκη που έπαιζε τότε.Ήταν περίοδος καρναβαλιού και έτσι ο Βασιλάκης αμέσως μετά από μία ακρόαση μπήκε σε αυτό το σύνολο ως 2η λύρα.Εκεί άρχισε να παίρνει τα πρώτα μαθήματα πραγματικά υψηλού επιπέδου.Μάλιστα λέγεται πως ο Τζιβάνης(Γιάννης Κυριαζής)έλεγε:''...Αυτά εγώ τα έμαθα σε 20 χρόνια αυτός τα έμαθε σε 2 μόνο...''.Ο Βασιλάκης με τον καιρό ανέπτυξε τεχνική υψηλού επιπέδου,ώστε η λύρα να γίνει,χάρη σ'αυτόν,ένα πολύ βασικό όργανο στην λόγια μουσική της Πόλης.Μέχρι εκείνη την εποχή η λύρα παιζόταν μόνο στις ταβέρνες,ενώ στο παλάτι χρησιμοποιούταν μόνο από τις ορχήστρες kabasaz στις εκτελέσεις kocekce.Μάλιστα όταν ο Βασίλης έπαιζε σε kocekce χρησιμοποιούσε μια πολύ μεγάλη λύρα,τον kaba kemence.Μόνος του έφτιαχνε λύρες και μάλιστα την δική του την ονόμαζε ξανθιά κοπέλα.Αυτήν χρησιμοποιούσε κυρίως γιατί ήταν πολύ ελαφριά.Όταν κάποτε ρώτησαν τον αγαπημένο του μαθητή Cemil Bey πώς έπαιζε λύρα ο Βασιλάκης αυτός είπε ότι:''τραβούσε έξι οκάδες δοξάρι''.Ο Βασίλης γνώρισε τον Cemil Bey το 1893,όταν ήταν 48 χρονων, στο κονάκι του φιλόμουσου Ridvan Pasa.Εκεί έπαιζαν μαζί με άλλους μια παρτίδα κομματιών σε Kürdîlihicâzkâr.Στο τέλος άρχιζαν να παίζουν το semai του Βασίλη.Σε κάθε teslim,μια ο ένας και μια άλλος έκανε μια ωραία παραλλαγή και όλοι οι υπόλοιποι μουσικοί κατέβαζαν την ένταση για να ακούσουν.Στο τέλος έπαιξαν το longa του Kemani Sebuh μαζί μ'ένα ταξίμι,ο Cemil άρχισε σε Kürdîlihicâzkâr,πήγε σε Sûz-Nâk κι'απο 'κει μαζί επέστρεψα σε Kürdîlihicâzkâr.Κάπως έτσι ξεκίνησε η φιλία τους και τελείωσε όταν πέθανε ο Βασίλης ακούγοντας τον Cemil να του παίζει για πρώτη φορά λύρα.Ακούγοντας τον ο Cemil άρχισε να μαθαίνει λύρα και,με το μεγάλο ταλέντο που είχε έφτασε αργότερα τον δάσκαλό του τον Βασιλάκη,έχοντας φυσικά όπως κάθε μεγάλος μουσικός τις ιδιαιτερότητές του.Σ'αυτές τις ιδιαιτερότητες και στη σχέση τους γενικότερα αναφέρεται ο Mesut Cemil Bey:
''Ο Βασίλης ήταν ευαίσθητος και αρχοντικός άνθρωπος.Από μικρή ηλικία άρχιζε να παίζει στο σχημα Αντώνης-Γιάννης(Τζιβάνης)-Χρήστος,όπου έμαθε τον τρόπο παιξίματός τους.Αγαπούσε πάρα πολύ το όργανο του.Δεν αναμειγνυόταν σε κουτσομπολιά και δεν κατηγορούσε κανέναν.Ποτέ δεν έχω ακούσει ούτε από τον Cemil ούτε από τον Βασίλη να κατηγορεί ο ένας τον άλλο.Μάλιστα ο δε Cemil τον άκουγε με σεβασμό και σιωπηλό θαυμασμό.Ο Βασιλάκης δεν απομάκρυνε ποτέ τα μάτια του από το δοξάρι καθώς έπαιζε''.
Μια άλλη πηγή μας επιβεβαιώνει ότι ο Cemil Bey επωφελήθηκε πάρα πολύ από τον τρόπο παιξίματος του Βασιλάκη,ιδίως στα pesrev και στα ταξίμια που αποτελούσαν την βάση μιας νέας εκτελεστικής άποψης για τον ίδιο.Περπατούσε στα χνάρια του Βασίλη και όσο εξελισσόταν και έπαιζε το ταμπούρ,χάρη στη χαρισματική προσωπικότητά του δημιούργησε πολλές ιδιοφυείς καινοτομίες.Αποτέλεσμα αυτής της σχέσης των δυο μεγάλων αυτών μουσικών ήταν η δημιουργια μεγάλων συνθέσεων.O Cemil αναφέρει πάντα με ευγνωμοσύνη αυτά τα οποία έμαθε από τον Βασίλη.Ο Cemil εκτιμούσε πάρα πολύ την συνεισφορά του Βασιλάκη με το Kürdîlihicâzkâr Pesrev καθώς και το εξαιρετικό Şevk-Efzâ Pesrev που δεν παίζεται τόσο συχνά
Έργο:
Kürdîlihicâzkâr Pesrev
Kürdîlihicâzkâr Saz Semai
Last edited:
