Α´ Κυριακὴ Νηστειῶν, Τὸ Συνοδικὸν τῆς Ὀρθοδοξίας

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Σέ μία μεγάλη προσφορά ἔχει προβεῖ ὁ Διονύσιος Ἀνατολικιώτης καί τοῦ ἀξίζουν θερμότατα συγχαρητήρια καί ἄπειρες εὐχαριστίες.
Πρόκειται γιά τό «Τό Συνοδικόν τῆς ᾿Ορθοδοξίας», πού ἔχει ἀναρτήσει στούς «Διαλόγους τῆς Συμβολῆς» [ἐδῶ].

Ἀφήνω νά μιλήσει ἐκεῖνος, ἀντιγράφοντας ὀλίγα ἀπό τόν Πρόλογον:
Εἰς τὸ διαδίκτυον ὑπάρχουν ἀμέτρητες ἱστοσελίδες ἀπὸ ἐπισήμους φορεῖς ἢ ἰδιῶτες ποὺ ἀνήκουν εἰς τὴν ὀρθόδοξον χριστιανικὴν ἐκκλησίαν, στὶς ὁποῖες ἱστοσελίδες παρουσιάζονται ποικίλα στοιχεῖα ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξον θεολογίαν, τὴν λατρείαν, τὸν πολιτισμὸν καὶ λοιπά. πρὸ ὀλίγων ἐτῶν κάποιος ἀνεζήτει εἰς τὸ διαδίκτυον νὰ εὕρῃ τὸ περίφημον συνοδικὸν τῆς ὀρθοδοξίας, διὰ τὸ ὁποῖον ὅλοι σχεδὸν οἱ ὀρθόδοξοι ἔχουν ἀκούσει, ἀλλὰ ἐλάχιστοι τὸ γνωρίζουν καὶ ἀκόμη ὀλιγώτεροι ἔχουν ἀναγνώσει πλῆρες τὸ κείμενόν του. ἂν ἐνθυμοῦμαι καλῶς, ὁ ἐρευνητὴς ἐκεῖνος διεπίστωσε ὅτι ὑπάρχει τὸ συνοδικὸν τῆς ὀρθοδοξίας εἰς ἀγγλικὴν μετάφρασιν, ἴσως καὶ εἰς ἄλλες γλῶσσες, ἀλλὰ εἰς τὸ πρωτότυπον ἑλληνικὸν κείμενόν του δὲν ὑπῆρχε σὲ καμμίαν ἱστοσελίδα· παρεπονεῖτο δὲ δι᾿ αὐτὴν τὴν ἔλλειψιν καὶ ἐζητοῦσε ἀπὸ ὅσους διατηροῦν χριστιανικὴν ἱστοσελίδα νὰ ἀναρτήσουν τὸ περίφημον συνοδικὸν εἰς κοινὴν θέαν.

῾Ομολογῶ ὅτι τότε ἐσυνειδητοποίησα καὶ ἐγὼ ὅτι δὲν εἶναι σωστὸν αὐτὸ τὸ σπουδαῖον δογματικὸν κείμενον τῆς ἐκκλησίας νὰ ἀπουσιάζῃ ἐκ τοῦ παγκοσμίου διαδικτυακοῦ χώρου καὶ ἠθέλησα νὰ ἀποπειραθῶ νὰ ἀναπληρώσω τὸ κενόν. σήμερον λοιπὸν δημοσιεύω ἐδῶ τὸ συνοδικὸν τῆς ὀρθοδοξίας, ἀφοῦ πρῶτον ἤλεγξα δι᾿ ἄλλην μίαν φορὰν καὶ διεπίστωσα ὅτι ἀκόμη εἰς τὸ διαδίκτυον ὑφίσταται τὸ κενόν. ἂν πάντως ἔχῃ ἤδη ἀναρτηθῆ κάπου ἀλλοῦ καὶ ἁπλῶς ἐγὼ τὸ ἀγνοῶ ἢ δὲν κατώρθωσα νὰ τὸ εὕρω διαδικτυακῶς, αὐτὸ θὰ εἶναι εὐχάριστον δι᾿ ἐμὲ καὶ ἐπωφελὲς διὰ τὴν ἐκκλησίαν.

Εὐχαριστῶ ἐκ βαθέων ὅσους συνεργάστηκαν μαζί μου εἰς τὸν σκοπὸν αὐτόν, διότι καὶ πάλιν ὁμολογῶ ὅτι μόνος μου δὲν θὰ κατώρθωνα νὰ ἑτοιμάσω τὸ κείμενον πρὸς δημοσίευσιν. οἱ κυριώτεροι συνεργάτες μου ἦσαν δύο, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ ἕνας εἶναι ὁ κύριος Χρ. Κονταξῆς, μέλος τῶν «διαλόγων», μὲ νομικὲς σπουδές, ἐκλεκτὸς ἱεροψάλτης καὶ πρόθυμος συνεργάτης, εἰς τὸν ὁποῖον ἰδιαιτέρως πρέπουν εὐχαριστίες, διότι ἐσυμπλήρωσεν ἕνα ἐκτενὲς τμῆμα τοῦ κειμένου καὶ ὑπεβλήθη εἰς τὸν κόπον τῆς διορθώσεως ὁλοκλήρου τοῦ συνοδικοῦ. χωρὶς τὴν ἀμέριστον συνεισφοράν του ἡ ἐκ μέρους μου ἀνάρτησις τοῦ παρόντος κειμένου θὰ καθυστεροῦσεν ἐπὶ πολὺ ἀκόμη.

Τὸ κείμενον ποὺ προσφέρεται εἶναι τὸ «Συνοδικὸν τῆς ᾿Ορθοδοξίας», ποὺ ἐκδίδεται εἰς τὸ λειτουργικὸν βιβλίον τοῦ Τριῳδίου.

᾿Ελπίζω καὶ ἡ παροῦσα προσφορὰ τῆς «Συμβολῆς» νὰ ἀποβῇ χρήσιμος εἰς τοὺς ὀρθοδόξους ἀδελφοὺς καὶ νὰ γίνῃ εὐμενῶς δεκτὴ ὅπως συνέβη καὶ μὲ τὴν ἄλλην προσφορὰν τῆς ἱστοσελίδος μας, τοὺς προλόγους ὅλων τῶν προσομοίων εἰς ὅλους τοὺς ἤχους.

 
Αναρωτιόμουν κι εγώ το ίδιο παλαιότερα και συμπτωματικά το συζητούσα σήμερα με φίλους.

Πιστεύω πως οι εν λόγω οδηγίες έχουν σχέση με την εκφορά του λόγου στα συγκεκριμένα σημεία, δηλ. έξω = πιο δυνατά (η φωνή τοποθετείται ψηλότερα) και χαμαί = με πιο χαμηλή φωνή. Συνδέονται πιθανόν με την παλαιότερη θεωρία της βυζαντινής μουσικής (με ήχους "έξω" και "έσω", δηλ. με ψηλότερη ή χαμηλότερη βάση αντίστοιχα).

Με αυτό τον τρόπο ορισμένα χωρία τονίζονται ιδιαίτερα ("έξω"), ενώ στη συνέχεια η ανάγνωση επανέρχεται σε πιο χαμηλούς τόνους ("χαμαί"). Βέβαια, αυτή η αλληλουχία δεν εμφανίζεται στο σύνολο του κειμένου. Ίσως αυτή η μέθοδος να είχε ατονίσει και με τις αντιγραφές από κώδικα σε κώδικα να έχουν παραλειφθεί κάποιες οδηγίες.
 
Από άρθρο του "Συλλόγου των Ορθοδόξων" (μετέπειτα Κοινότητα των Γ.Ο.Χ.), το οποίο περιλαμβάνει απόσπασμα από το "Συνοδικόν", στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ (8-3-1925)
 

Attachments

  • 8-3-25 ΣΚΡΙΠ.jpg
    119.4 KB · Views: 37

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Κι ἐγώ αὐτό νομίζω, ὁδηγούμενοι ἀπό τό «ἔξω», πού τό ἔχουμε συζητήσει ἀλλοῦ.
«Εἰς τόν ἔξω διπλασμόν» καί «ὅλοι κάτω εἰς τόν ἔσω διπλασμόν», βλέπω ὅρους στό· Εὐαγγελίας Χ. Σπυράκου, Οἱ χοροί ψαλτῶν κατά τήν βυζαντινή παράδοση.


 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ναί, σκεπτόμουν καί τό «γονυκλινῶς», ἀλλά δέν συνάγεται ἀπό τήν ἔννοια τῶν κειμένων.
Ἄν πρόκειται μόνον γιά τίς ψαλμωδίες «Τίς Θεὸς μέγας», «αἰωνία ἡ μνήμη» καί «ἀνάθεμα», βλέπουμε ὅτι μόνον κάποιες φορές τό «αἰωνία ἡ μνήμη» εἶναι «ἔξω». Ἀλλιῶς «αἰωνία ἡ μνήμη» καί «ἀνάθεμα», «χαμαί».


 
Top