Αριθμός των κανόνων και των τροπαρίων αυτών σύμφωνα με το ισχύον τυπικόν ΤΜΕ

Παναγιώτης

σκολιοὶ γὰρ λογισμοί, χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ
Χριστὸς ἀνέστη,

τὰ παρακάτω εἶναι ἀπὸ ἐργασία ποὺ ἔκανα παλαιά, καὶ ἀποτελεῖ παράγραφο τοῦ βιβλίου Τυπικὸν Ὄρθρου Ἐνοριῶν, σ. 60.

«Κανὼν δὲ λέγεται ἡ πήχη, τὴν ὁποίαν μεταχειρίζονται οἱ τεχνῖται εἰς τὰς ἐργασίας των. Κανόνες λέγονται καὶ αἱ ἀποφάσεις τῶν Ἀποστόλων· ὁμοίως καὶ τὰ ᾄσματα τὰ πρὸς Δοξολογίαν Θεοῦ συντεθειμένα», [ΤΚΠ, σ. 214].

«Ἐννέα δὲ εἶναι αἱ ᾨδαί. Δηλοῦσι δὲ τὰ ἐννέα τάγματα τῶν Ἀγγέλων, τὰ ἐν τῇ Οὐρανίῳ Ἱεραρχίᾳ· καὶ κάθε τάγμα, ὕμνον ἀναφέρει εἰς τὸν Θεόν· οὕτω καὶ ἐν τῇ κάτω Ἱεραρχίᾳ, ἐννέα τάγματα εἶναι, Ἀρχιερεῖς, Ἱερεῖς, Διάκονοι, Ὑποδιάκονοι, Ἀναγνῶσται, Ψάλται, Κληρικοί, Μοναχοί, καὶ Λαϊκοί· καὶ κάθε τάγμα ὑμνεῖ τὸν Θεόν, ὡς εἶναι γεγραμμένον. Ἐν τῷ Ναῷ αὐτοῦ πᾶς τις λέγει Δόξαν», [ΤΚΠ, σ. 215].

Τὸ ἀρχαῖον Τυπικόν, ἔχει νὰ ψάλλονται οἱ κανόνες εἰς ιδ’ (ἐκτὸς τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς καὶ τῶν μεθεόρτων).



Τό ΤΜΕ (τὸ ἰσχῦον τυπικὸν τῆς Ἐκκλησίας μας), σ. 20-21, λιγόστευσε ὡς εἴπαμε καὶ τρόπον τινὰ στρογγύλευσε τὸν ἀριθμὸν τῶν τροπαρίων εἰς δ’ γιὰ κάθε ᾠδὴν ἑκάστου κανόνος (ἐκτὸς περιπτώσεων Δεσποτικῶν/Θεομητορικῶν Ἑορτῶν).

Σύμφωνα μὲ τὸ ΤΜΕ ἐὰν π.χ. εἶναι Κυριακὴ καὶ συμπέσῃ Θεομητορικὴ Ἑορτὴ ἔχουσα δύο κανόνας, λέγονται καὶ οἱ τρεῖς κανόνες εἰς ιβ’ (ἐν μεθεόρτῳ Κυριακῇ λέγεται ὁ Ἀναστάσιμος καὶ ὁ εἷς ἐκ τῶν δύο τῆς Ἑορτῆς).

Εἰς τὰς ἀναλυτικὰς τυπικὰς διατάξεις τοῦ ΤΜΕ βλέπουμε:

-τοῦ Ἁγίου Δημητρίου (ἐν καθημερινῇ): ὁ Ἅγιος ἔχει δύο κανόνας, ὅμως τό ΤΜΕ φαίνεται ὅτι καταλιμπάνει τὸν ἕναν, καὶ ἔτσι ψάλλονται μόνον ὁ τοῦ σεισμοῦ εἰς δ’, καὶ ὁ εἷς τοῦ Ἁγίου εἰς δ’.

-τῶν Ἁγίων Ἀρχαγγέλων (ἐν καθημερινῇ): ἡ ἑορτὴ ἔχει δύο κανόνας, ὅμως τό ΤΜΕ φαίνεται ὅτι καταλιμπάνει τὸν ἕναν, καὶ ἔτσι ψάλλονται μόνον ὁ τῆς Θεοτόκου εἰς δ’, καὶ ὁ εἷς τῶν Ἀρχαγγέλων εἰς δ’.

-τῇ ις’, τῇ κ’ Σεπτεμβρίου, τῇ ζ’ Ἰανουαρίου (ἐν Κυριακῇ): ἔχει τρεῖς κανόνας, τὸν Ἀναστάσιμον, τῆς Ἑορτῆς καὶ τοῦ Ἁγίου [ΤΜΕ, σ. 78, 78, 148].

-τὸ Σάββατον τῆς Α’ Ἑβδομάδος (τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς) [ΤΜΕ, σ. 335], δὲν καταλιμπάνει κανέναν κανόνα, καὶ λέγονται καὶ οἱ τρεῖς.

-εἰς τὴν καθ’ ἡμέραν ἀκολουθίαν [ΤΜΕ, σ. 45-46]: ἔχει καὶ τοὺς δύο Κανόνας τῆς Παρακλητικῆς, καὶ τὸν τοῦ Μηναίου (τρεῖς συνολικά).

Ἀπὸ αὐτὴν τὴν δειγματοληψία τοῦ ΤΜΕ, βλέπουμε ὅτι κάποιες φορὲς, ποὺ ὑπάρχουν τρεῖς κανόνες, καταλιμπάνει ἕναν κανόνα.

Ας σημειωθεί και τούτο: Όταν προβλέπεται από το τυπικόν να ψαλλεί η ακολουθία ενός Αγίου μια ημέρα, σε καμία περίπτωση δεν καταλιμπάνεται ο κανόνας του. Διότι ο κανόνας είναι ένα εκ των δύο απαραιτήτων στοιχείων μιας Ακολουθίας Αγίου (το άλλο είναι τα τρία στιχηρά (εσπέρια) προσόμοια).
 
Last edited:
Top