Απολυτίκια των καθημερινών στους παρακλητικούς κανόνες αντί των κατανυκτικών τροπαρίων

[nik1999]

Για ποιο λόγο προβλέπονται τα κατανυκτικά τροπάρια στο τέλος των παρακλητικών κανόνων για τις 2 και 3 Αυγούστου, όταν τελούνται συναπτώς με τον εσπερινό, αντί των απολυτικίων της εβδομάδος;

 

[dkalpakidis]

Η ερώτηση είναι γιατί προβλέπονται α) από τα ΔΙΠΤΥΧΑ 2021 (και άλλα ετήσια τυπικά) ή β) από το ΤΜΕ;

 

[MTheodorakis]

Διότι ἀποτελοῦν κύριο μέρος τῆς ἱκετήριας ἀκολουθίας τοῦ παρακλητικοῦ κανόνα, μαζὶ μὲ τὴν τελευταία μεγάλη ἐκτενῆ, καί ἐπίσης, ἀνέκαθεν, ὅλων τῶν συναφῶν λιτῶν-παννυχίδων γιὰ διάφορες περιστάσεις, καὶ ὀρθὰ προβλέπονται ἀπὸ τὸ ΤΜΕ, ἀντὶ ἀπολυτικίων, ποὺ δὲν ὑπάρχουν.

 

[nik1999]

Ενδεχομένως να μην ήταν σαφής η ερώτησή μου. Στο ΤΜΕ (και κατ' επέκταση στα δίπτυχα) για τις δύο αυτές μέρες προβλέπονται τα κατανυκτικά τροπάρια, επειδή οι ακολουθίες στερούνται δοξαστικών. Αν όμως κάποια από αυτές τις μέρες είναι Παρασκευή προβλέπεται να ψαλλούν τα απολυτίκια του Σαββάτου. Το ερώτημά μου είναι για ποιό λόγο σε άλλη μέρα της εβδομάδος δεν προβλέπονται τα αντίστοιχα απολυτίκια (π.χ. των Αρχαγγέλων, του Σταυρού κλπ.). Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

[π. Μάξιμος]

... αντί των απολυτικίων της εβδομάδος;

... σε άλλη μέρα της εβδομάδος δεν προβλέπονται τα αντίστοιχα απολυτίκια (π.χ. των Αρχαγγέλων, του Σταυρού κλπ.)

Μπορεῖς νά μᾶς παραπέμψεις, ποῦ τό ΤΜΕ ἀναφέρει/προβλέπει «ἀπολυτίκια ἑβδομάδος» (ἐκτός τά τοῦ Σαββάτου) ;;;;;;;;;;

 

[MTheodorakis]

Ἀπὸ τὸ τρισάγιο καὶ ἐξῆς ὁ ἑσπερινὸς συμπορεύεται μὲ τὴν παράκληση. Ὀρθῶς κρίνεται νὰ ὑπερισχύσει ἡ παράκληση καὶ νὰ ψαλλοῦν τὰ ἱλαστικὰ τροπάρια πρὸ τῆς μεγάλης ἐκτενοῦς (ἔντονης ἱκεσίας), ἀπὸ τὴν ψαλμώδηση ἄσχετων ἀναπληρωματικῶν ὕμνων.

 

[MTheodorakis]

Ψάλλονται τὰ κατανυκτικά, ἐκτὸς τῶν ἀπαραίτητων ἑβδομαδιαίων νεκρωσίμων, τὰ ὁποῖα θὰ ψαλλοῦν καὶ στὸν ὄρθρο μαζὶ μὲ τὴν νεκρώσιμη ἐκτενῆ καὶ τὸν νεκρώσιμο κανόνα. Ἀρχικὰ κάθε Παρασκευὴ ἑσπέρας στὸ ἀπόδειπνο ψαλλόταν ὀ νεκρώσιμος κανόνας τοῦ ἐπόμενου ἤχου, βλ. Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. πα'. Αὐτὸ σίγουρα ἐπηρέασε καὶ τὴν παράκληση τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς Παρασκευῆς.

 

[nik1999]

Μπορεῖς νά μᾶς παραπέμψεις, ποῦ τό ΤΜΕ ἀναφέρει/προβλέπει «ἀπολυτίκια ἑβδομάδος» (ἐκτός τά τοῦ Σαββάτου) ;;;;;;;;;;

Πράγματι δεν προβλέπονται τα απολυτίκια αυτά από το ΤΜΕ, αλλά είναι οξύμωρο να προβλέπει τα απολυτίκια αγίων (χωρίς να έχουν δοξαστικό) σε όλους τους εσπερινούς, ενώ σε αυτούς τους δύο όχι για τον ίδιο λόγο.

 

[π. Μάξιμος]

Πράγματι δεν προβλέπονται τα απολυτίκια αυτά από το ΤΜΕ, αλλά είναι οξύμωρο να προβλέπει τα απολυτίκια αγίων (χωρίς να έχουν δοξαστικό) σε όλους τους εσπερινούς, ενώ σε αυτούς τους δύο όχι για τον ίδιο λόγο.

Δέν εἶναι ἀκριβῶς ὀξύμωρο, ἀλλά διατηρεῖ τήν ἀρχή τῆς "μή δικαιώσεως ἀπολυτικίου" καί περισσότερο διατηρεῖ τήν τάξη τῆς Παρακλήσεως, ἀφοῦ κατά τά ἄλλα δέν προβλέπει ποτέ ἀπολυτίκιον ἑβδομάδος (ἐκτός Σαββάτου), ἐνῶ προβλέπει "ἀπολυτίκιον ἁγίου" καθημερινά.

Γιά νά μήν κρυβόμαστε, τώρα πλέον λέμε ἀπολυτίκιον ἁγίου ἀπό Ὡρολόγιον καί Ἐνιαύσιον Στέφανον.
Πρβλ.

Νά ληφθοῦν ὑπ᾿ ὄψει: α) τά ἀπολυτίκια τοῦ Ὡρολογίου β) ΤΜΕ σ. 43 γ) ΣΤ σ. 55 ὑποσ. 48 καί δ) τό παλαιό θέμα «Καθημερινές και Ενιαύσιος Στέφανος» (ὅπου ἀναλύονται αὐτά).

Δές καί: http://www.nektarios.gr/fyllades/keimena/vesp-aug

 

[π. Μάξιμος]

Συμπληρωματικῶς, τό Μικρόν Εὐχολόγιον Ἀ. Δ., ἀπό τίς παλαιές ἐκδόσεις μέχρι σήμερα, στήν ἀκολουθία τῆς Παρακλήσεως, ἔχει ποιά ἀπολυτίκια λέμε ὅλες τίς ἡμέρες τοῦ Δεκαπενταυγούστου.