Απολυτίκια Δεσποτικών εορτών

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Τα απολυτίκια των Δεσποτικών εορτών ψάλλονται εκ γ' στο "Θεός Κύριος" συνήθως χωρίς το "Δόξα, Και νυν" στις επαναλήψεις των απολυτικίων.
Από που προέρχεται η πράξη αυτή;
Και είναι τόσο "σφάλμα" αν επισφραγίσουμε τους ύμνους με την τριαδική δοξολογία;
Σε παλαιότερα Τυπικά έχω δεί ενδείξεις που μαρτυρούν ότι το "Δόξα, Και νυν" λέγεται πάντοτε.
Το ΤΜΕ πάντως δεν γνωρίζω αν λέει σαφώς ότι δεν ψάλλεται.
Ίσως ο κ. Ανατολικιώτης θα μπορούσε να μας διαφωτίσει περισσότερο.
 
Last edited:

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Οι δεσποτικές εορτές δεν έχουν θεοτοκία, και ως εκ τούτου αφού το Και νυν προτάσσεται των θεοτοκίων, μοιάζει άστοχο να ψαλεί πριν από ένα τροπάριο δεσποτικής εορτής που δεν είναι Θεοτοκίο.

ΥΓ Η απάντηση του π. Μαξίμου είναι αρκετά κατατοπιστική, και οι εξηγήσεις του εύλογες. Ευχαριστώ πολύ, και αναμένω την τοποθέτηση του κ. Ανατολικιώτου.



Τα απολυτίκια των Δεσποτικών εορτών ψάλλονται εκ γ' στο "Θεός Κύριος" συνήθως χωρίς το "Δόξα, Και νυν" στις επαναλήψεις των απολυτικίων.
Από που προέρχεται η πράξη αυτή;
Και είναι τόσο "σφάλμα" αν επισφραγίσουμε τους ύμνους με την τριδική δοξολογία;
Σε παλαιότερα Τυπικά έχω δεί ενδείξεις που μαρτυρούν ότι το "Δόξα, Και νυν" λέγεται πάντοτε.
Το ΤΜΕ πάντως δεν γνωρίζω αν λέει σαφώς ότι δεν ψάλλεται.
Ίσως ο κ. Ανατολικιώτης θα μπορούσε να μας διαφωτίσει περρισότερο.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μέχρι νά μπορέσει ὁ κ. Ἀνατολικιώτης νά ἀπαντήσει, ἐπιτρέψτε μου νά καταχωρήσω (ἐκτενῆ) ἐρώτηση πού μοῦ ἐτέθη γι᾿ αὐτό τό θέμα στό mail τοῦ ναοῦ πρό ἔτους ἀπό εὐλαβῆ ἱερέα τῆς Μεσσηνίας (π.Θ.Π.) καθώς καί τήν τότε (σύντομη) ἀπάντησή μου.
Ἐρώτηση: Αφού πρωτίστως ζητήσω συγγνώμη για την ενόχληση που προκαλώ θα ήθελα να σας θέσω ένα ερώτημα επί του Τυπικού με έναν αφελή δικό μου προβληματισμό.
Κατά τις Δεσποτικές Εορτές το Απολυτίκιον ψάλλεται τρίς, χωρίς το Δόξα. Και νυν.
Από ότι έχω παρατηρήσει η παράλειψη του «Δόξα.» και του «Και νυν.» είναι μεν συνήθης αλλά όχι απόλυτη. Αναφέρω επί παραδείγματι την περίπτωση των χορών του μητροπολιτικού ναού των Αθηνών όπου κατά την Μ. Εβδομάδα άκουσα να ψάλλουν το «Ιδού ο Νυμφίος.» και το «Ότε οι ένδοξοι μαθηταί.» των όρθρων της Μ. Εβδομάδος μετά του «Δόξα.» και του «Και νυν.». Το ίδιο δε έπραξαν και με το «Το προσταχθέν μυστικώς.» της ακολουθίας του Ακαθίστου Ύμνου.
Έχω δε τη γνώμη ότι τούτο είναι και το ορθότερο καθότι το Δόξα. Και νυν ουδέποτε άλλοτε παραλείπεται είτε λέγεται απολυτίκιο και θεοτοκίο είτε λέγονται δύο απολυτίκια και θεοτοκίο είτε εν μεθεόρτω Κυριακή οπότε λέγεται απολυτίκιο αναστάσιμο και ακολουθεί το της εορτής μετά του Δόξα. Και νυν. Οι μόνες περιπτώσεις όπου δεν λέγεται το Δόξα. Και νυν. είναι κατά τις δεσποτικές και θεομητορικές εορτές και κατά τις Κυριακές που συμπίπτουν με θεομητορικές εορτές ή απόδοση δεσποτικής ή θεομητορικής εορτής. Με ποιο σκεπτικό όμως; Το ερώτημα μένει ανοικτό και αναπάντητο.
- Ίσως επειδή δεν ψάλλεται θεοτοκίο. Το επιχείρημα όμως καταρρίπτεται από την περίπτωση της μεθεόρτου Κυριακής όπου δεν ψάλλεται θεοτοκίο αλλά λέγεται το Δόξα. Και νυν.
- Ίσως επειδή το Δόξα. Και νυν. συνδέεται προς τα αναστάσιμα απολυτίκια. Δεν έχει βάση ως επιχείρημα. Εξάλλου εν μνήμη αγίου εκτός Κυριακής λέγεται το Δόξα. Και νυν προ του θεοτοκίου.
- Ίσως επειδή το Δόξα. Και νυν δεν συνδέεται προς τα απολυτίκια των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών. Ομοίως δεν έχει βάση ως επιχείρημα. Εξάλλου εν μεθεόρτω Κυριακή το Δόξα. Και νυν λέγεται κανονικά προ του απολυτικίου της εορτής.
Πώς εξηγείται η παράληψις του «Δόξα, Και νυν.» κατά τις δεσποτικές και θεομητορικές εορτές;

Ἀπάντηση: Δεν δικαιολογείται η παράλειψη του Δόξα, Και νυν.
Το Τυπικόν της Ευεργέτιδος (ια΄-ιβ᾿ αι.) το προβλέπει.
Του Αγίου Σάββα και τα Αγιορείτικα Τυπικά όχι.
Το απολυτίκιο είναι τροπάριο που εψάλλετο με στίχους ψαλμού σαν το Χριστός Ανέστη.
Την ονομασία του την πήρε μάλλον από το «Νῦν ἀπολύεις» καί εψάλλετο με τους αγιογραφικούς αυτούς στίχους.
Ισως εκει υπάρχει η εξήγηση, καθ΄όσον τίς Δεσποτικές εορτές τα τροπάρια ψάλλονται «άνευ στίχων».
Αλλά και πάλι δεν κατακλείονται με «Δόξα», «Καὶ νῦν» ὑποχρεωτικά;

Πρβλ. ΣΥΜΒΟΛΗ, τ.15, σελ.11.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Η απάντηση του π. Μαξίμου είναι αρκετά κατατοπιστική, και οι εξηγήσεις του εύλογες. Ευχαριστώ πολύ, και αναμένω την τοποθέτηση του κ. Ανατολικιώτου.

Ἐπιτρέψατε μου κ. Δημήτρη Σκρέκα νά κατεβάσω ἐδῶ τήν μεταγενέστερη ἀπό τό προηγούμενο μήνυμά μου συμπλήρωση σας, γιά νά τήν δεῖ καί ὁ κ. Ἀνατολικιώτης καί νά ἐξηγήσω ὅτι καί ἡ ἀπάντησή μου στόν παπούλη τότε, ὅπως κι ἐδῶ φαίνεται δέν εἶναι ἀπόλυτη καί δογματική. Πού σημαίνει ὅτι ἀφήνει περιθώρια γιά ὅλα τά ἐνδεχόμενα. Σέ ὡρισμένα θέματα δέν ὑπάρχει μία μόνο ἀπάντηση. Καί ὁ μακαριστός Φουντούλης (δέν κάνω σύγκριση, ἀλλά εἶναι μιά πραγματικότητα) σέ πολλά θέματα ἔδινε διφορούμενες ἀπαντήσεις ἤ τό ἄφηνε ἀνοικτό.
Ἐδῶ, ὅπως καί ἀλλοῦ γράφτηκε, θά καταθέτουμε ἀπόψεις τεκμηριωμένες ἤ ὄχι, γιά νά μαθαίνουμε, γιά νά ἐρευνοῦμε, γιά νά ξέρουμε πῶς ἐξηγεῖται κάτι πού γίνεται σήμερα ἤ πῶς ἦταν παλιά, χωρίς νά σημαίνει ὅτι δέν θά κάνουμε αὐτά πού ἰσχύουν σήμερα, ἤ ὅπως καθιερώθηκαν ἤ ὅπως τροποποιήθηκαν, ἤ ὅπως "δόξῃ τῷ" συνετῷ ἤ ἀσυνέτῳ, διακριτικῷ ἤ ἀδιακρίτῳ "προεστῶτι".
Ἐπειδή ἀκόμη ἴσως καθυστερήσει νά ἀπαντήσει ὁ Διονύσιος (εἴπαμε νά κάνουμε μιά ἀνάπαυλα τό τριήμερο, ἀλλά δέν γίνεται δυστυχῶς...) καί ἐπειδή στήν Συμβολή πού παραπέμπω ἔχει τοποθετηθεῖ διατυπώνοντας διαφορετική ἄποψη ἀπό τόν καλό του φίλο καί στενό του συνεργάτη Μανόλη Θεοδωράκη (παρομοίως καί ἐμοῦ) συμπληρώνω αὐτά τά ὀλίγα.
Ὁ Διονύσιος πιστεύει ὅτι τό ΤΑΣ καί τά Ἁγιορείτικα Τυπικά ἔχουν δίκιο, προσάγοντας καί τήν ἐξήγηση "περί τοῦ Χριστός ἀνέστη" καί ὅτι τό Τυπικό τῆς Εὐεργέτιδος πού ἐπικαλεῖται ὁ Μανόλης "δείχνει μεταβατική ἐποχή".
Αὐτές οἱ διαφορετικές καταθέσεις ἀπόψεων εἶναι πολύ ὡραῖα πράγματα καί προάγουν τήν μάθηση καί τήν ἔρευνα. Αὐτά θέλουμε! γιά νά μαθαίνουμε...
Ὅσο ἀφορᾶ ἐμένα ὑποστηρίζω τά παραπάνω αὐτοῦ τοῦ μηνύματος. Δηλαδή, ξέρω ἴσως γιατί γίνεται κάτι, ξέρω ἴσως ἄν καλῶς ἤ κακῶς γίνεται, ἀλλά, μέ τήν κατά περίπτωση διάκριση, ἐφαρμόζω αὐτό πού ἡ θέση μου (τοῦ καθενός μας) ἐπιβάλλει χωρίς ἐμμονές καί τυπολατρεῖες.
Ὁ κ. Ἀνατολικιώτης σέ εἰσήγησή του στό Η΄ Λειτουργικό Συνέδριο ἔχει πεῖ ὅτι ὅσο μαθαίνουμε τυπικό, τόσο ἀπομακρυνόμεθα ἀπό τήν τυπολατρεία. Αὐτό τό ἔχω ἀκούσει καί ἀπό ἕνα σοφό Γέροντα καί τό ἐπαναλαμβάνω κι ἐγώ συνέχεια...
Ἀλλά ἄς περιμένουμε καί τόν κ. Ἀνατολικιώτη.
 
Last edited:

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
...Ίσως ο κ. Ανατολικιώτης θα μπορούσε να μας διαφωτίσει περρισότερο.

... και αναμένω την τοποθέτηση του κ. Ανατολικιώτου.

π. Μάξιμος;8871 said:

Ἐπειδή ἀκόμη ἴσως καθυστερήσει νά ἀπαντήσει ὁ Διονύσιος...
Ὁ Διονύσιος πιστεύει ὅτι...
Ἀλλά ἄς περιμένουμε καί τόν κ. Ἀνατολικιώτη.

Σεβαστοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί, σᾶς εὐχαριστῶ πολύ...
http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=31&t=148#p546
http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=143&t=222#p547
 
Last edited:

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Στη Σλαβική λειτουργική πράξη και τα απολυτίκια δεσποτικών/θεομητορικών εορτών ψάλλονται με "δόξα και νυν", όπως (και αυτό μου είχε φανεί παράξενο) τα εξαποστειλάρια (δηλ. προηγείται "δόξα και νυν" του Θεοτοκίου κλπ.)
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
Στη Σλαβική λειτουργική πράξη και τα απολυτίκια δεσποτικών/θεομητορικών εορτών ψάλλονται με "δόξα και νυν", όπως (και αυτό μου είχε φανεί παράξενο) τα εξαποστειλάρια (δηλ. προηγείται "δόξα και νυν" του Θεοτοκίου κλπ.)

᾿Αγαπητὲ Παναγιώτη, αὐτὴ εἶναι μία καλὴ καὶ ἐνδιαφέρουσα πληροφορία. http://www.symbole.gr/forum/viewtopic.php?f=31&t=183#p556
 
Last edited:

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Μια και ανεφέρθη το "Πληρωθήτω" να πω ότι στη μεν Βουλγαρία ψάλλεται σε β΄ ήχο (προφανώς λόγω και του προηγηθέντος "Είδομεν το φως" ) στη δε Ρουμανία αναγινώσκεται εμμελώς αλλά λίαν γοργώς (δεν ξέρω εάν ο χαρακτηρισμός είναι σωστός, αυτό που λέμε στην ευρωπαϊκή ρετσιτατίβο!).

Στη Σερβία ψάλλονται και τα δύο-όσο για τον ήχο αυτό είναι άλλο θέμα! :rolleyes:
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Συγχαρητήρια γιὰ τὴν ὁμάδα συζήτησης καὶ τὰ ἐνδιαφέροντά της γιὰ τὰ θέματα τοῦ τυπικοῦ.
«Μεσούσης τῆς ἑορτῆς, ἐκ γ' μετὰ τοῦ Δόξα καὶ νῦν»(Τυπικὸν Μονῆς Εὐεργέτιδος, ιβ' αἰ.,Dmitrievskij τ.1, σ.575), «τὸ τροπάριον τῆς ἑορτῆς ἐκ γ' μετὰ τοῦ Δόξα καὶ νῦν» (ὅπ. πρ. σ. 576). «Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταὶ, δὶς μὲν ἀργῶς ἅπαξ δὲ ἀργοσυντόμως· τὰ δύο τελευταία λέγονται σύν τῷ Δόξα καὶ νῦν» (Τ. Βιολάκη σ. 402). «τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς ἐκ γ'· εἰς τὸ δεύτερον μετὰ Δόξα, εἰς τὸ τελευταῖον μετὰ καὶ νῦν» (Χρονικὰ Τυπικὰ Ἀ.Βουδούρη σσ.75,169,238,257,324). Πρβλ. Ἀπορούμενα Τ.Α.Σ. κεφ. οε'.
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«...τὸ ἀπολυτίκιον δὲ ψάλλεται εἴτε συνοδευόμενον μετὰ τοῦ Θεοτοκίου εἴτε ἐπαναλαμβανόμενον τρὶς μετὰ τοῦ Δόξα, Καὶ νῦν, καθ' ὅν τύπον καὶ τὰ ἐπακολουθοῦντα εἰς τὰ ἐκ τοῦ ψαλτῆρος ἀντίφωνα καθίσματα» (Π. Τρεμπέλα Ἐκλογὴ Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Ὑμνογραφίας ἔκδ. δ' 2007 σ.15).
 

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Κατ' αρχήν, πέρα από τα thanks, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους για τις πολύ ενδιαφέρουσες μαρτυρίες.
Μόνο μία τελευταία επεξήγηση από τον π. Μάξιμο. Αναφέρατε ότι Του Αγίου Σάββα και τα Αγιορείτικα Τυπικά δεν προβλέπουν το Δόξα και νυν, εννοείτε ότι το απαγορεύουν για τις συγκεκριμμένες περιπτώσεις ή ότι δεν αναφέρουν τίποτε γιαυτό;
Και πάλι ευχαριστώ.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Κατ' αρχήν, πέρα από τα thanks, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους για τις πολύ ενδιαφέρουσες μαρτυρίες.
Μόνο μία τελευταία επεξήγηση από τον π. Μάξιμο. Αναφέρατε ότι Του Αγίου Σάββα και τα Αγιορείτικα Τυπικά δεν προβλέπουν το Δόξα και νυν, εννοείτε ότι το απαγορεύουν για τις συγκεκριμμένες περιπτώσεις ή ότι δεν αναφέρουν τίποτε γιαυτό;
Και πάλι ευχαριστώ.
Κύριε Τσακίρογλου, συντοπίτη τοῦ κ. Λιναρδάκη μας,
Πιστεύω ὅτι γι᾿ αὐτό τό θέμα γράφτηκαν πολλά. Τό θέμα ἔχει καλυφθεῖ πλήρως. Πληρέστερα δέν γίνεται.
Ἄν διαβάσετε μέ προσοχή θά πάρετε τίς ἀπαντήσεις πού θέλετε.


 
Last edited:

Τσακιτζής

Παλαιό Μέλος
Τα απολυτίκια των Δεσποτικών εορτών ψάλλονται εκ γ' στο "Θεός Κύριος" συνήθως χωρίς το "Δόξα, Και νυν" στις επαναλήψεις των απολυτικίων.
Από που προέρχεται η πράξη αυτή;
Και είναι τόσο "σφάλμα" αν επισφραγίσουμε τους ύμνους με την τριδική δοξολογία;
Σε παλαιότερα Τυπικά έχω δεί ενδείξεις που μαρτυρούν ότι το "Δόξα, Και νυν" λέγεται πάντοτε.
Το ΤΜΕ πάντως δεν γνωρίζω αν λέει σαφώς ότι δεν ψάλλεται.
Ίσως ο κ. Ανατολικιώτης θα μπορούσε να μας διαφωτίσει περρισότερο.

Εάν πάρουμε ως απόλυτα δεδομένο, ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μας διδάσκει τα των Ιερών Ακολουθιών, και δεδομένου ότι ανήκουμε εκεί που βρισκόμαστε και όχι σε άλλες Εκκλησίες, τότε θα πρέπει να προτάσσεται το" Δόξα. Και νύν" στα Απολυτίκια, Ιδού ο Νυμφίος και Ότε οι ένδοξοι ( όπως γίνοται από παλαιοτάτων χρόνων, από τους Πατριαρχικούς Χορούς ). Σε σχετική συζήτηση με τον μακαριστό Θρασύβουλο Στανίτσα για το θέμα αυτό, ήταν απόλυτος. "ΛΕΓΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ" μου είπε.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς ἐκ γ'...εἰς δὲ τὸ καὶ νῦν, ἤτοι τὸ τελευταῖον...» (τυπικὸν Μ. Φιλοθέου τοῦ ἐτους 1813 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3 σσ. 543-544).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Διαβάζοντας αὐτόν τόν καιρό (ὅπως ἔχω πεῖ) τήν διατριβή τῆς Σπυράκου ἀντιλήφθηκα αὐτά πού εἶχε γράψει ὁ Διονύσιος σχετικά μέ τό θέμα καί ἐξήγησα τήν παρατήρησή του στήν ΣΥΜΒΟΛΗ, τ.15, σελ.11, ὅπου φέρνει τό παράδειγμα τοῦ Χριστός ἀνέστη.
Εἶδα, λοιπόν, πολλές περιπτώσεις, ὅπου τροπάρια πού ἐλέγοντο μέ στιχολογία (ὑπό στίχους) παλαιότερα καί κατέληγαν στό Δόξα, Καὶ νῦν, στήν ἀρχή προηγεῖτο τριπλή ἐκτέλεση ἄνευ στίχων ἤ καί ἀκόμη μία τριπλή ἐπανάληψη (πολλάκις) πρίν ἀρχίσει ἡ ψαλμώδηση τῶν στίχων, μέ ἐφύμνια τά ἴδια τά τροπάρια ἤ τά ἀκροτελεύτια αὐτῶν.
Αὐτό ἀκριβῶς γίνεται μέ τό Χριστός ἀνέστη, ὅπου σήμερα τρισσεύεται πρό τῶν στίχων (ἄνευ στίχων) ἤ σύμφωνα μέ τό ΤΑΣ καί τό Πεντηκοστάριον λέγεται ἑξάκις (3 + 3) ἄνευ στίχων καί μετά ἀκολουθεῖ μετά τῶν στίχων κατακλειόμενο μέ τό Δόξα, Καὶ νῦν. Οἱ ἐπαΐοντες ἀντιλαμβάνονται καί ἄλλες τέτοιες περιπτώσεις.
Ἔτσι, λοιπόν, ἐννόησα τά γραφόμενα τοῦ Διονυσίου τά ὁποῖα καί παραθέτω καί μέ τά ὀποῖα συμφωνῶ. Συμφωνῶ δέ περισσότερον μέ τήν ἔρευναν καί ἐξακρίβωσιν τῶν βαθύτερων αἰτίων γιά κάτι πού συμβαίνει σήμερα, πού ὁπωσδήποτε κάπου θά βασίζεται, ὅσο κι ἄν μᾶς φαίνεται παράξενο ἤ ὑπάρχουν ἄλλες μαρτυρίες πού τό ἀναιροῦν.


Σχετικῶς μὲ τὴν ἀπουσία τοῦ Δόξα, Καὶ νῦν, ὅταν τρισσεύεται ἕνα καὶ μόνον ἀπολυτίκιον (δεσποτικῆς ἢ θεομητορικῆς) ἑορτῆς. τὸ θέμα τὸ ἐξέταζα πάλιν πρὸ καιροῦ μαζὶ μὲ ἕναν φίλον, γνώστην καὶ ἐρευνητὴν τοῦ τυπικοῦ. ἐπεκτείναμε ἀρκετὰ τὴν ἔρευνά μας, καὶ ἂν βρῶ εὐκαιρίαν, κάποια στιγμὴ θὰ παρουσιάσω λεπτομέρειες στὴν «Συμβολή». ὑπάρχουν πράγματι μαρτυρίες καὶ ἐνδείξεις ὅτι καὶ στὶς δεσποτικὲς καὶ θεομητορικὲς ἑορτὲς τὸ τρὶς ἐπαναλαμβανόμενον «ἀπολυτίκιον κάθισμα» ἐλέγετο μὲ Δόξα, Καὶ νῦν· ὑπάρχουν ὅμως καὶ μαρτυρίες περὶ τοῦ ἀντιθέτου (χωρὶς Δόξα, Καὶ νῦν)· ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν ἑκάστοτε τρόπο ψαλμῳδήσεως καὶ στιχολογίας τοῦ ἀπολυτικίου. ἐπὶ παραδείγματι σύμφωνα μὲ κάποια ἀρχαία τάξι στὸν ἀρχαῖον ὄρθρο τὸ ἀπολυτίκιον ἐπανελαμβάνετο πολλάκις μὲ στιχολογίαν, ἀλλὰ ὡς Δόξα, Καὶ νῦν δὲν ψάλλετο οὔτε τὸ ἀπολυτίκιον οὔτε τὸ θεοτοκίον αὐτοῦ, ἀλλὰ δύο σταθερὰ τροπάρια τοῦ ὄρθρου. μποροῦμε νὰ ὑποθέσωμε ὅτι, ὅταν ἐξέπεσεν ἡ στιχολογία καὶ κατὰ συνέπειαν ἔπαυσεν ἡ πολλαπλῆ ἐπανάληψις τοῦ ἀπολυτικίου καὶ ὅταν τὰ δύο σταθερὰ τροπάρια τοῦ ὄρθρου μετεφέρθησαν σὲ ἄλλην θέσιν, ἔμεινεν ἡ τριπλῆ ἐπανάληψις τοῦ ἀπολυτικίου ἄνευ Δόξα, Καὶ νῦν. ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα τὸ τμῆμα αὐτὸ (τῶν ἀπολυτικίων) τῆς πάλαι ποτὲ ἑνιαίας ἀκολουθίας (ἑσπερινοῦ καὶ ὄρθρου) ὑπέστη πολλαπλὲς μεταβολὲς καὶ ἐπιδράσεις. δὲν θὰ τὶς ἀπαριθμήσω ἐδῶ γιὰ λόγους συντομίας. ἀλλὰ ἡ ἐξέλιξις εἶναι ἡ σημερινὴ πρᾶξις, δηλαδὴ τριπλῆ ἐπανάληψις χωρὶς Δόξα, Καὶ νῦν.
Δὲν εἶναι ἡ μοναδικὴ τέτοια περίπτωσις, ὅπου ἐκπίπτει τὸ Δόξα, Καὶ νῦν. τὸ τρισάγιον μετὰ τὸ «Νῦν ἀπολύεις» καὶ τὸ «᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τὸ (ἀναντιρρήτως τρισσευόμενον) «῞Αγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν» τῶν Κυριακῶν, τὰ ἐξαποστειλάρια εἰς κάθε ὄρθρον, τὸ «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον» τῆς λειτουργίας εἶναι ὡρισμένες τέτοιες περιπτώσεις, ποὺ κάποτε εἶχαν Δόξα, Καὶ νῦν, διότι ἐπανελαμβάνοντο ὡς ἐφύμνια κάποιας στιχολογίας. ἡ στιχολογία αὐτὴ σήμερον ἔχει ἐκπέσει, καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις δὲν γνωρίζομεν οὔτε κἂν ποιά ἦταν.
 

Kostas Tsig

Μαθητευόμενος Ιεροψάλτης
Τελικά λέμε "Δοξα.Και νυν" ??? ή όχι...ποιο είναι το ορθό??
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Τελικά λέμε "Δοξα.Και νυν" ??? ή όχι...ποιο είναι το ορθό??
Καλό είναι να διαβάσετε τα προηγούμενα μηνύματα για να μή αναλύουμε τα ίδια. Ιδίως το παρακάτω:
Ἐδῶ, ὅπως καί ἀλλοῦ γράφτηκε, θά καταθέτουμε ἀπόψεις τεκμηριωμένες ἤ ὄχι, γιά νά μαθαίνουμε, γιά νά ἐρευνοῦμε, γιά νά ξέρουμε πῶς ἐξηγεῖται κάτι πού γίνεται σήμερα ἤ πῶς ἦταν παλιά, χωρίς νά σημαίνει ὅτι δέν θά κάνουμε αὐτά πού ἰσχύουν σήμερα, ἤ ὅπως καθιερώθηκαν ἤ ὅπως τροποποιήθηκαν, ἤ ὅπως "δόξῃ τῷ" συνετῷ ἤ ἀσυνέτῳ, διακριτικῷ ἤ ἀδιακρίτῳ "προεστῶτι".
Ὁ κ. Ἀνατολικιώτης σέ εἰσήγησή του στό Η΄ Λειτουργικό Συνέδριο ἔχει πεῖ ὅτι ὅσο μαθαίνουμε τυπικό, τόσο ἀπομακρυνόμεθα ἀπό τήν τυπολατρεία. Αὐτό τό ἔχω ἀκούσει καί ἀπό ἕνα σοφό Γέροντα καί τό ἐπαναλαμβάνω κι ἐγώ συνέχεια...
 
Last edited:
Top