Απήχημα Τετάρτου Στιχηραρικού

[Dimitri]

http://www.analogion.com/forum/showthread.php?t=76Μα δεν έχει βάση τον Βου ο Δ' του στιχηραρίου...

Όχι, έχει το ΠΑ. Από εκεί ξεκινάει και το ΠΑ-ΒΟΥ αλλά καταλήγει στο ΒΟΥ συνδέοντας με το μέλος που πρόκειται να ακολουθήσει [1] λειτουργώντας σαν «ενήχημα» όπως είχε πεί ο Ι. Αρβανίτης αν θυμάμαι καλά στο Αγγλόφωνο byzantinechant forum παλαιότερα (αναφορά και εδώ).

[1] όταν αρχίζει με φράση περί του ΒΟΥ.

 

[Dimitri]

Εδώ είναι η συζήτηση. (από σελίδα 3 και μετά)

Ευχαριστώ. Καλά θυμόμουνα και με γλύτωσες και το ψάξιμο. Μετέφερα τα σχετικά μηνύματα εδώ καθότι εκτός θέματος εκεί.

 

[V_Zacharis]

Συμφωνώ, όπως και ο κύριος Γιανόπουλος, με την άποψη του Χουρμουζίου όπως την εξηγεί στην "Εισαγωγή" του.
Το παλαιό απήχημα δεν συνηθίζεται πλέον στο στιχηράριο και έχει συνδιαστεί ο όρος "άγια" με την πορεία που ακολουθεί ο ήχος στην παπαδική.
Δεν είναι λάθος φυσικά το απήχημα που δείχνει την τετραφωνία του ήχου από τον αντίφωνό του (κάτω Δι) αλλά αφού για 200 χρόνια δεν ψάλλεται και αφού μεγάλοι μουσικοί και ευεργέτες του πολιτισμού μας όπως ο Χουρμούζιος μας προτείνουν απλό νε το αποδέχομαι.

Μα δεν είναι ότι δεν αποδέχομαι το μονοσύλλαβο απήχημα. Το έχω γράψει και νωρίτερα.

Απλά με την ίδια ευκολία και ελευθερία μπορώ να κάνω αντί του μονοσυλλάβου το πολυσύλλαβο και το αντίθετο, εφ’ όσον τηρώ κάποιους κοινούς κανόνες, όπως ας πούμε η επιβολή του ήχου κατά το γένος της μελοποιείας. Αυτό λέω.

 

[V_Zacharis]

Εντάξει, αλλά και αυτά τα πολυσύλλαβα απηχήματα πολλές φορές δείχνουν την πορεία της παραγωγής κάποιων κλάδων των ήχων. Θυμάμαι ένα "νεχέανες" που κατέληγε τον Κε για να μπει το "Αι Αγγελικαί..." Τώρα αν ξεκινάς από την κάτω αντιφωνία του Δι για να δείξεις την τετραφωνία του, από τον Δι του Άγια παραμεσάζεις.

Ναι αν ήταν ένας εξαρτώμενος ήχος από αυτόν που βρίσκεται στο Δι (της Παπαδικής).

Ο.Κ. αλλά κάπως πρέπει να συνεννοηθούμε έτσι; Πως να το γράψω; Τετράφωνος της κάτω αντιφωνίας του Άγια στη βάση του Άνανες; Ο Κώνστας ας πούμε τον ονομάζει (μάλλον λανθασμένα) πλ Α' Μονόφωνο.

Δεν έχω μαζί μου τον Κώνστα, δεν μπορώ να σου απαντήσω…

Τι εννοείς, είναι γραμμένο σε θεωρητικά; γιατί με το που έχει τη μαρτυρία του Άγια δεν έχει γίνει και Άγια κύριος.

Η λέξη «Άγια» είναι μια ονοματοδοσία μέσω…απηχήματος. Άρα με το που έχει μαρτυρία του Άγια-άρα και απήχημα (κοίτα και την προθεωρία της παπαδικής που έβαλα) άγια-είναι και άγια «κύριος» (αν και δεν υπάρχει άγια μη κύριος), τέταρτος δηλαδή είτε της παπαδικής, είτε του στιχηραρίου. Αυτά πάντα κατά τους παλαιούς.

Αλλά και σ’ εμάς είναι ξεκάθαρος ο τρόπος που τον παρουσιάζει ο Χρύσανθος. Ως αυτόνομο ήχο:

View attachment Xrysanthos_Agia.pdf

Και φυσικά είναι κι οι εξηγήσεις των κομματιών το επιβεβαιώνουν. Τόσο όσον αφορά τις βάσεις, όσο και όσον αφορά την μελωδική πορεία του ήχου. Ο τέταρτος του στιχηραρίου δεν είναι ούτε ο άγια της παπαδικής, ούτε ο λέγετος, όσο κι μοιάζουν μελωδικά στις νεώτερες συνθέσεις. (στις παλαιότερες δεν μοιάζουν τόσο)

Το πότε έκαναν απήχημα παπαδικής ή στιχηραρίου (και τι βάση έπαιρναν φυσικά!), είχε να κάνει με το τι κομμάτι είχαν να ψάλλουν μπροστά τους.

...εννοώ με την παλαιά θεωρία σε ποιό κανόνιο υπάγεται και προκύπτει Άγια; Γιατί σαν κύριος ήχος όπως λες και όχι κλάδος του Άγια, όπως λέω, πρέπει να βρεθεί σε κάποιο κανόνιο έτσι;

Κοίτα αυτό που έβαλα από τον Χρύσανθο. Κάνει δύο διαφορετικούς υπολογισμούς για την βάση από το Πα. Ένα στο αυτόγραφο (με την σωστή λογική της ανάβασης) κι ένα άλλο διαφορετικό στο έντυπο (με άλλη λογική όμως-του Πελοπίδου ίσως

Το ξέρεις οτι πάντα κάτι γίνεται (τώρα μάλιστα που δεν αρπαζόμαστε)

Ποτέ δεν είναι αργά...

 

[evangelos]

Εντάξει, αλλά και αυτά τα πολυσύλλαβα απηχήματα πολλές φορές δείχνουν την πορεία της παραγωγής κάποιων κλάδων των ήχων. Θυμάμαι ένα "νεχέανες" που κατέληγε τον Κε για να μπει το "Αι Αγγελικαί..." Τώρα αν ξεκινάς από την κάτω αντιφωνία του Δι για να δείξεις την τετραφωνία του, από τον Δι του Άγια παραμεσάζεις.....

Αυτό το απήχημα δεν νομίζω ότι στέκει γιατί πρόκειται για πλάγιο ήχο και ως γνωστόν πλαγίους βρίσκουμε από το οξύ προς το βαρύ. Νεχεανες και να ανεβαίνει;; μάλλον εφεύρημα του Καρά είναι.. δεν το έχω συναντήσει πουθενά, ούτε ο ίδιος ο Καράς παραπέμπει κάπου. Αντιθέτως ο τέταρτος είναι κύριος ήχος και όρθά το απήχημά του είναι με αυτόν τον τρόπο. Ας μην ξεχνάμε και τους κλασικούς θεωρητικούς που λένε ότι τα σύντομα μέλη του πλ β έχουν ποιότητα νεανες.

"Εις δε τα ειρμολογικά σώζει χαρακτήρα ηδωνικόν, όπου πλεονάζει η ποιότης του νεανες" §361 Μ Θεωρητικό Χρυσάνθου, Τεργέστη 1832

Είναι λάθος το νεχεανες και κατ' επέκταση το σκληρό χρώμα που μας παρουσιάζει ο Καράς στο θεωρητικό του. Κανένας δεν ψάλλει Κύματι θαλάσσης με σκληρά διαστήματα.

ΥΓ Συγνώμη που έφυγα εκτώς θέματος αλλά θεώρησα κάτι τέτοια είναι καλό να τα επισημαίνουμε.

 

[Dimitri]

Ο Χατζημάρκος στον Ψαθόπυργο της Πεντηκοστής 1975 κάνει απήχημα ΓΑ-ΒΟΥ στο Πάσα πνοή του Τετάρτου ήχου.


[Εκτός θέματος: Επίσης ενδιαφέρον το «Κέλευσον δέσποτα άγιε, κέλευσον ήχος Τέταρτος» και το χαμηλό ΚΕ στο «Τον Δεσπότην».]

 

[π. Μάξιμος]

[Σημ. συντ.] Συζήτηση γενικά περί απηχημάτων πού παρεξέκλινε του παρόντος θέματος μεταφέρθηκε σε ένα από τα προϋπάρχοντα «Περί απηχημάτων» της ενότητας «Απηχήματα».