Αναστάσιος Ραψανιώτης Λαρισαίος

[Firfiris]

...ο Αναστάσιος Ραψανιώτης φέρεται συνήθως ως πρωτοψάλτης Λαρίσης, δρα στο β' μισό του ΙΗ' αιώνα και κυρίως μετά το 1770 (σύχρονος του Πέτρου Λαμπαδαρίου). Κυριότερο έργο του είναι ο καλλωπισμός του Οικηματαρίου.

Ανοίγω αυτό το θέμα για τον πολύ σπουδαίο αυτό μελουργό του ΙΗ' αιώνος, παραθέτοντας σε πρώτη φάση ορισμένες από τις συνθέσεις του που ευρίσκονται στον κώδικα Ξηροποτάμου 277 (Γ.Θ.Στάθη "Τα Χειρόγραφα Βυζαντινής Μουσικής"). Στον κώδικα αυτόν ο Ραψανιώτης αναφέρεται ως "Λαρισαίος" ή "Λαρσέος"

φύλλο ............μάθημα
14r ..................Δοξολογία (πλ. β')
35r ..................Οι τα χερουβίμ (α')
36r ..................Οι τα χερουβίμ (βαρύς)
39v .......... ......Νυν αι δυνάμεις (πλ β')
40v .................Νυν αι δυνάμεις (δ')
41r ..................Γεύσασθε (βαρύς)
41v .................Τη υπερμάχω (βαρύς) Δίχορον, μετά κρατημάτων από του 3ου στίχου
69r ............ .....Εις μνημόσυνον (δ')
71r ..................Ποτήριον Σωτηρίου (πλ α')

Εντύπωση προκαλεί η μελοποίηση του δίχορου μαθήματος "Τη Υπερμάχω" σε ήχο βαρύ.

 

[Π. Δαβίδ]

[/B]Στον κώδικα αυτόν ο Ραψανιώτης αναφέρεται ως "Λαρισαίος" ή "Λαρσέος"

Λαρσέος είναι το σωστό!

 

[MISTIS]

και σε πρώτο ήχο έχει γράψει ο Παρθένιος ο Μετεωρίτης.Το οποίο το μετέφερε στη νέα παρασημαντική ο κ.Γ.Στάθης.

 

[Firfiris]

...Εντύπωση προκαλεί η μελοποίηση του δίχορου μαθήματος "Τη Υπερμάχω" σε ήχο βαρύ.

και σε πρώτο ήχο έχει γράψει ο Παρθένιος ο Μετεωρίτης.Το οποίο το μετέφερε στη νέα παρασημαντική ο κ.Γ.Στάθης.

Επίσης ο Γεώργιος Ραιδεστηνός σε ήχο πλ. α' και σε α' (Μονή Λειμώνος 459 και 238, Ανθολογίες της Παπαδικής) και ομοίως ο Μπαλάσιος σε ήχο πλ. α' και σε α' (ίδια χφ).

 

[Π. Δαβίδ]

Στην εκκλησιαστική σλαβονική (με τη βουλγαρική της προφορά) υπάρχουν δύο έργα του Αναστασίου Ραψανιώτη στο δίτομο έργο του Ιερομονάχου Καλλιστράτου Ζωγραφιώτου το οποίο εξεδόθη αρχές του 20ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη:
1) μια αργή δοξολογία σε ήχο πλ.β΄ "νενανώ"
2) μια Καταβασία "Ο άγγελος εβόα... Φωτίζου...".

Το δεύτερο έχει πιθανότατα υποστεί επεξεργασία δεδομένου ότι το κείμενο του μεγαλυναρίου "Ο άγγελος εβόα" έχει στο τέλος την επιπρόσθετη φράση "και τους νεκρούς ήγειρε λαοί αγαλλιάσθε".

Στην ως άνω ανθολογία υπάρχουν και έργα άλλων παλαιών συνθετών (Ματθαίου Βατοπαιδινού, Συνεσίου Ιβηρίτου κλπ.)

 

[Hristakis]

Στην εκκλησιαστική σλαβονική (με τη βουλγαρική της προφορά) υπάρχουν δύο έργα του Αναστασίου Ραψανιώτη στο δίτομο έργο του Ιερομονάχου Καλλιστράτου Ζωγραφιώτου το οποίο εξεδόθη αρχές του 20ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη:
1) μια αργή δοξολογία σε ήχο πλ.β΄ "νενανώ"
2) μια Καταβασία "Ο άγγελος εβόα... Φωτίζου...".

Το δεύτερο έχει πιθανότατα υποστεί επεξεργασία δεδομένου ότι το κείμενο του μεγαλυναρίου "Ο άγγελος εβόα" έχει στο τέλος την επιπρόσθετη φράση "και τους νεκρούς ήγειρε λαοί αγαλλιάσθε".

Στην ως άνω ανθολογία υπάρχουν και έργα άλλων παλαιών συνθετών (Ματθαίου Βατοπαιδινού, Συνεσίου Ιβηρίτου κλπ.)

Παναγιώτη γίνεται να ανεβάσεις κάτι απ όλα αυτά?

 

[Firfiris]

Παναγιώτη γίνεται να ανεβάσεις κάτι απ όλα αυτά?

Για Ραψανιώτη (και λοιπούς "αγνώστους") λίγο υπομονή, κάτι έρχεται...

 

[Emmanouil Giannopoulos]

Το δεύτερο έχει πιθανότατα υποστεί επεξεργασία δεδομένου ότι το κείμενο του μεγαλυναρίου "Ο άγγελος εβόα" έχει στο τέλος την επιπρόσθετη φράση "και τους νεκρούς ήγειρε λαοί αγαλλιάσθε".

Σ' όλα τα παλιά μουσικά χειρόγραφα υπάρχει αυτή η φράση στο τέλος του στίχου Ὁ Ἄγγελος ἐβόα.

 

[Firfiris]

Σ' όλα τα παλιά μουσικά χειρόγραφα...

Από πότε περίπου και έπειτα αρχίζει να μην συμπεριλαμβάνεται; Αν προ του β΄μισού του ΙΗ' αιώνος, τότε ίσως αποτελεί προσθήκη του εκδότου στον εν λόγω μέλος. Αν αργότερα, μάλλον είναι έτσι στο πρωτότυπο του Ραψανιώτη (πιθανότερη εκδοχή ().

Αν όμως αφαιρέθηκε κατόπιν της εποχής του Ραψανιώτου, πότε και γιατί;

 

[Firfiris]

Και πάλι χειρόγραφα...

Ο Αναστάσιος Ραψανιώτης είναι η δεύτερη περίπτωση μετά τον Πέτρο Μπερεκέτη του οποίου τα άπαντα υπάρχουν ως αυτοτελείς κώδικες ή ως ειδική ενότητα μέσα σε άλλους κώδικες.

Παράδειγμα της δεύτερης περίπτωσης ο χειρόγραφος μουσικός κώδικας της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Μεγάλου Μετεώρου με αρίθμηση Ι.Μ.Μεταμορφώσεως 295, όπου οι σελίδες 429-457 περιέχουν αποκλειστικά μέλη του Αναστασίου.

Δεν κατέχει ο Μπερεκέτης λοιπόν την αποκλειστικότητα αλλά τα πρωτεία.

 

[Emmanouil Giannopoulos]

Σ' όλα τα παλιά μουσικά χειρόγραφα υπάρχει αυτή η φράση στο τέλος του στίχου Ὁ Ἄγγελος ἐβόα.

Συγγνώμη, μια διόρθωση: η φράση που υπάρχει στα παλιά μουσικά (τουλάχιστον) χειρόγραφα, είναι καὶ νεκροὺς ἐγείρας, λαοὶ ἀγαλλιᾶσθε.
Μπορείτε να δείτε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις στο βιβλίο μου Η άνθηση της ψαλτικής.... στο πρώτο παράρτημα, όπου υπάρχουν πολλές περιγραφές χειρογράφων.
Παράδειγμα:
[ἦχος] πλ. α΄ κὺρ Δημητρίου καὶ α΄ ψάλτου Χαῖρε Παρθένε, χαῖρε καὶ πάλιν ἐρῶ χαῖρε, ὁ σὸς Υἱὸς ἀνέστη τριήμερος ἐκ τάφου καὶ νεκροὺς ἐγείρας λαοὶ ἀγαλλιᾶσθε, τέρπου Θεοτόκε, τέρπου Θεοτόκε, ἀγάλλου, τέρπου, χόρευε καὶ χαῖρε Θεοτόκε, τετεριρε...
Ε.Γ.

 

[Firfiris]

...[ἦχος] πλ. α΄ κὺρ Δημητρίου καὶ α΄ ψάλτου...

Αναφέρεστε στον Δοκειανό;

 

[Emmanouil Giannopoulos]

Αναφέρεστε στον Δοκειανό;

Δημήτριος Ταμίας, πρωτοψάλτης Κρήτης από το 1610 κ.ε.

 

[apostoloskalpakidis]

Αν καποιος συνάδελφος εχει στην κατοχή του ή μπορεί να μας παραπέμψει , ψαχνω οποιοδήποτε μαθημα, μουσικό κείμενο ή έργο του Ραψανιώτη

 

[Π. Δαβίδ]

Στην ελληνική δεν έχω, έχω διασκευές στη Σλαβονική.

 

[apostoloskalpakidis]

Στην ελληνική δεν έχω, έχω διασκευές στη Σλαβονική.

Οτιδηποτε Παναγιωτη, ευχαριστώ προκαταβολικά

​

 

[neoklis]

Δοξολογία Αναστασίου Ραψανιώτου, Λέγετος, εξήγησις Ιω. Αρβανίτη

 

[Shota]

Αν καποιος συνάδελφος εχει στην κατοχή του ή μπορεί να μας παραπέμψει , ψαχνω οποιοδήποτε μαθημα, μουσικό κείμενο ή έργο του Ραψανιώτη

Βλ. εδω.

Επισης η Ρουμανικη προσαρμογη της καταβασιας "Ο αγγελος εβοα" απο τον Νεκταριο Βλαχο (δεν ξερω εαν και η εξηγησις ειναι του Νεκταριου. Ισως ναι). Τα χφφ εχουν μικρα λαθη, αλλα οχι στα ιδια σημεια.

 

[Ηλίας Παπαδόπουλος]

Τι ευχάριστη έκπληξη!!!!!!
Καλώς επανήλθες. 2 χρόνια απουσίας

 

[Shota]

Ενα αλλο μελος του Ραψανιωτου το οποιο υπαρχει στα Ρουμανικα χφφ ειναι το Δουλοι Κυριον σε Λεγετο. Η προσαρμογη ειναι παλι του Νεκταριου Βλαχου. Παραθετω μικρο δειγμα (βλ. εδω, σελ. 81 του pdf).