Γιατί, η εγκύκλιος μοιάζει να μην είναι οριστική λύση; Απλά και μόνο επειδή κάποιοι θέλουν να μην την υπακούσουν;
Ανακοίνωση του Πατριαρχείου για την εκκλησιαστική μουσική
- Thread starter dimiandr
- Start date
S
Sotres
Guest
Κύριε Μπουλμπουτζή,
δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που να αδιαφορήσει για τις θέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Εγώ θα θέσω το ερώτημα και σε άλλη βάση. Ποιος θα ψάλλει όμως βάσει της εγκυκλίου; Ποιος δεν θα διασκευάσει ή δεν θα ψάλλει από διασκευασθέντα μέλη την προσεχή Κυριακή; Αφήστε τι κάνει ο Νεοχωρίτης, ο Χασανίδης και ο δάσκαλός σας κ. Μίλτος Παππάς, Άρχων Δομέστιχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Λιάκος, ο Μανούσης, και λίγοι ακόμη μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Οι υπόλοιποι; Θα ακολουθήσουν τις απόψεις του Πατριαρχείου; Μην μιλάτε λοιπόν μόνο για το Θεωρητικό. Δώστε την όλη διάσταση του γεγονότος.
Προσωπικά, επαναλαμβάνομαι και σας κουράζω, ζητώ συγγνώμη, πιστεύω ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο διδασκαλίας. Νομίζω από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε. Με τον τρόπο αυτό δεν θα φαγωνόμαστε ούτε θα κάνουμε τα αναλόγια τζαμιά και πάλκο. Θα πρέπει λοιπόν να επαναπροσδιορίσουμε τις βάσεις και τα προγράμματα σπουδών. Αλλά...
Συμπληρώνω το μήνυμά μου γράφοντας τα ακόλουθα. Δεν θα ξαναδιδάξω με το θεωρητικό του Καρά! Αλλά θα διδάσκω με κάτι που δίδασκα μέχρι τώρα: Θεωρητικό Χρυσάνθου (Εισαγωγή, Παρίσι 1821//Μέγα,Τεργέστη 1832), Αγαθοκλέους (1855 )πόνημα Μουσικής Επιτροπής, (1888), Ευθυμιάδη (έχω την Δ΄ έκδοση Θεσσαλονίκη 1997) , και Γιαννέλου (2009). Στη συνέχεια στους μαθητές μου, θα τους μιλήσω και θα τους παρουσιάσω δύο ακόμη θεωρητικά: τη σπουδή του Γαβριήλ Ιερομονάχου ( όπως εκδόθηκε στη σειρά Corpus scriptorum de re musica Vol I, Wien 1985) και τη σπουδή του Μανουήλ Χρυσάφη (όπως εκδόθηκε στη σειρά corpus scriptorum de re musica Vol. II, Wien 1985). Λέτε μέσα από τα προαναφερθέντα θεωρητικά να μην καλύπτω την ύλη που είχε το Θεωρητικό του Καρά; Σας θέτω αυτό το ερώτημα. Εάν θέλετε μου λέτε την άποψή σας. Εγώ όμως σας πληροφορώ ότι: τις βασικότερες θέσεις του Καρά θα τις διδαχτούν οι μαθητές μου μέσα από τα Θεωρητικά που προανέφερα, διότι ο αείμνηστος αυτός Δάσκαλος δεν απαρνήθηκε τους προγόνους του, αλλά βασίστηκε σε αυτούς. Τώρα περί ερμηνείας, είναι άλλο θέμα το οποίο ας ανοίξουμε ξεχωριστό ζήτημα. Είμαι όμως σίγουρος ότι την Κυριακή εάν γινόταν μία έρευνα τι ψάλθηκε στις εκκλησίες μόνο η εγκύκλιος δεν θα είχε ακολουθηθεί...Λάβαμε μία γεύση από το υλικό που μας χάρισε φίλος του Ψαλτολογίου από εκκλησίες της Θεσσαλονίκης παρακαλώ...
Last edited:
ilias nektarios
Παλιο-μέλος... και μισό!
Μπορει να μην ειχα τον Στανιτσα,ομως ειχα αξιους Δασκαλους,οι οποιοι ηταν μαθητες μεγαλων Αρχωντων Πρωτοψαλτων....
Αυτο σημαινει,οτι,μου μεταλαμπαδευσαν και συνεχιζουν να μου μεταδιδουν τα στοιχεια εκεινα,που χρειαζομαι να γινω ενας καλος ψαλτης,ανταξιος των Μεγαλων,οπως φανταζομαι γινεται το ιδιο με ολους τους συναδελφους,οι οποιοι αναλωνουν τη ζωη τους πανω στ'αναλογιο.
Καλο ειναι και το ψαξιμο,δε λεω... Ομως,μη χανουμε και την ουσια...:wink:
...να ξέρεις να αμφισβητείς και να ψάχνεις....
Μπορειτε να μου εξηγησετε εδω,τι εννοειτε;...
.. αλλά μην ασχολείσαι με θεωρητικές συζητήσεις γιατί εκτίθεσαι!
Με συγχωρειτε,αλλα αν ψαξετε στο forum,θα βρειτε τοποθετησεις μου...
Ομως,εσεις εκτιθεστε,που συνεχως ζητατε,να ''ανακαλυψετε'', ποια;...
Την παραδοση!... Ενω ειναι μπροστα σας και ολοφανερη,μεσα απο τις ηχογραφησεις!...:wink:
dimskrekas
Δημήτρης Σκρέκας
Last edited:
Δεν είναι ανάγκη να διδάξετε από κανένα απ' αυτά τα θεωρητικά. Αν οι μαθητές διδαχθούν σωστή μουσική, του Μαργαζιώτη ή του Ηλιόπουλου είναι υπεραρκετά. Τώρα, για το αν ο Καράς "καλύπτει" όλους τους υπολοίπους, μήπως -λέω μήπως-, εκτός των βασικών, έχει και πράγματα ξένα προς την παράδοσή μας, που δεν υπάρχουν πουθενά; Όπως το μέγεθος των έλξεων, η πραγμάτευση των ήχων κατά χωριστούς κλάδους, σημάδια των οποίων η ερμηνεία δεν υπάρχει πουθενά κατ' αυτό τον τρόπο, διαστήματα ήχων που δεν υπάρχουν σε κανένα άλλο θεωρητικό και άλλα πολλά, ων ουκ έστιν αριθμός; Έχουμε αναλωθεί σε τόσες συζητήσεις εδώ μέσα γι' αυτά, που είναι πλέον κουραστικό να εμφανίζεται κάθε φορά ο ένας κι ο άλλος για να μας πείσουν τί;; Ότι ο Καράς ήταν συνέχεια αυτών, που ακόμα και λεκτικά κατηγορεί στο θεωρητικό του (όπως το Χρύσανθο και την Επιτροπή)...
Το δε περί ερμηνείας κεφάλαιο ΚΑΘΟΛΟΥ δεν είναι άλλοι πράγμα: έχω τονίσει επανειλημμένα ότι ο Καράς, τη μουσική που ήθελε να διδάξει με το θεωρητικό του, την ηχογράφησε στους δίσκους του και πλέον έχουμε ιδίαν αντίληψη του πώς ήθελε να εκτελούνται ο έλξεις, πώς να λέγονται τα σημεία ποιότητος κλπ. Είναι λοιπόν απλά τα πράγματα: οι ψάλλοντες κατά τον καραϊκό τρόπο, έχουν διάθεση να αποβάλλουν τις καραϊκές υπερβολές, ναι ή όχι; Αν ναι, έχει καλώς και γι' αυτούς και για τη μουσική μας. Αν όχι, και πάλι έχει καλώς γι' αυτούς (όχι βέβαια για τη μουσική μας): δεν θα υποχρεώσουμε κανέναν ν' αλλάξει τρόπο ψαλσίματος. Αφού άλλος ψάλει τετράφωνα, άλλος σκυλάδικα άλλος δεν ξέρω κι εγώ πώς, δικαιούται κι αυτός να ψάλει καραϊκά! Αλλά ας μη λέει πλέον κι ότι υπηρετεί την παράδοση και να καυχιέται κιόλας γι' αυτό, τη στιγμή που υπάρχει αυτή η ξεκάθαρη θέση του Πατριαρχείου.
Συνάδελφε, δεν νομίζεις ότι έχεις γράψει πολύ λίγα πράγματα ως τώρα στο forum (ούτε 10 μηνύματα...) για να τη λες στον άλλον για τα θεωρητικά; Εσύ δηλαδή θεωρείς τον εαυτό σου καλό γνώστη των θεωρητικών; Γιατί αν ήσουν, θα γνώριζες και για τα τόσα σφάλματα του Καρά στο θεωρητικό του και θα μιλούσες κάπως πιο συγκρατημένα...
domesticus
Lupus non curat numerum ovium
Σὲ ποιοὺς προγόνους ἀκριβῶς βασίστηκε;
Γιατὶ ὁ Ναυπλιώτης ποὺ εἶχε τοὺς ἴδιους προγόνους ἄλλα ἔψαλλε.
Ἑκτὸς ἄν ὁ Σ. Καρᾶς ἀνέτρεξε στοὺς πολὺ μακρινοὺς προγόνους ...
Ἐπίσης τὰ δικολαβίστικα ἐπιχειρήματα τύπου τὶ κάνουν οἱ ὑπόλοιποι ἄς τὰ ἀφήσουμε καλύτερα. Πρὸς τὸ παρον διαπιστώθηκε ἡ πολὺ μεγάλη ἀπόκλιση τῆς γνωστῆς Σχολῆς ἀπὸ τὴν ψαλτικὴ μας παράδοση καὶ μάλιστα ἀπὸ ἁρμόδιο ὄργανο, εἶνια μιὰ καλὴ ἀρχὴ.
Ὅσοι ἔχουν διάθεση γιὰ ἔρευνα ἄς ἄφήσουν τὶς φανατικὲς προσκολλήσεις, ἄς ἀναλωθοῦν σὲ ἔρευνα χωρὶς στράτευση καὶ σίγουρα θὰ δρέψουν ἀποτελέσματα.
Ὅταν ἡ ἔρευνα στρατεύεται μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ δώσει στὸ Θεωρητικὸ τοῦ Σ. Καρᾶ «'επιστημονικὴ» ἐπίφαση καὶ μόνο τεντώνοντας στοιχεία σὰ λάστιχο γιὰ νὰ χωρέσουν στὴν ἐπιθυμητὴ κλειδαρότρυπα, τότε ... Εὐτυχῶς ἡ κρίση δίνει καὶ λύσεις ...
E
emakris
Guest
...βράσε όρυζα!
S
Sotres
Guest
Αξιότιμε κ. Καθηγητά,
στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, του οποίου τυγχάνω απόφοιτος και γνωρίζω τα γεγονότα από πρώτο χέρι, μήπως τα ίδια θεωρητικά χρησιμοποιείτε;
Το βιβλίο του κ. Γιαννέλου ουσιαστικά αποτελεί ένα εγχειρίδιο το οποίο περιλαμβάνει ύλη που διδασκόταν από το 1999. Τα θεωρητικά (εισαγωγή και Μέγα) του Χρύσανθου καθώς και το πόνημα της Επιτροπής είναι η προτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Το θεωρητικό του Αγαθοκλέους το χρησιμοποιώ για να συγκριθούν θεωρητικές θέσεις του θεωρητικού του Χρυσάνθου. Τώρα για λόγους ιστορικής συνέχειας χρησιμοποιώ και τα άλλα δύο θεωρητικά για να γνωρίσουν οι μαθητές μου πως φτάσαμε στο σήμερα. (Κάτι που κάνετε και εσείς στο Πανεπιστήμιο). Τώρα ποιο είναι το πρόβλημα; Το θεωρητικό του Ευθυμιάδη;. Με συγχωρείς αγαπητέ φίλο Νίκο αλλά το προτιμώ από του Μαργαζιώτη. (Το θεωρητικό του Ηλιόπουλου θεωρώ ότι ακολουθεί τα βήματα του Μαργαζιώτη οπότε όποτε χρειαστώ κάποια βιβλιογραφική βοήθεια καταφεύγω στον Μαργαζιώτη).
Τώρα κ. Καθηγητά να με συγχωρείτε αλλά αν γράψατε κάτι και εσείς με χαρά μου να το παρουσιάσω. Δεν έχω κάτι υπόψιν μου.
Τελειώνοντας επειδή πρέπει να ενημερωνόμαστε για νέα βιβλία, προτείνω να ανοιχτεί θέμα στο ψαλτολόγιο το οποίο να μας παρουσιάζει νέες κυκλοφορίες βιβλίων και ηχητικού υλικού. Για παράδειγμα πριν μήνες διάβασα το θεωρητικό του Ηλία Παπαδόπουλου, μέλος του Ψαλτολογίου και το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον. Ξεκινώ λοιπόν να διαβάζω και από αυτό.
Ακολουθώ όπως βλέπετε τα του Πατριαρχείου διότι αυτό που μου έμαθε ο Δάσκαλός μου είναι ΣΕΒΑΣΜΟΣ στη Μητέρα Εκκλησία.
Τι σας ενόχλησε λοιπόν κύριοι; Το Θεωρητικό του Καρά θα υπάρχει όμως στη βιβλιοθήκη μου. Έστω και για τα λίγα σωστά που είπε, για κάποιους...
Last edited:
S
Sotres
Guest
28 Ιουνίου και 29 έχουμε πανηγύρι Πέτρου και Παύλου στην Περαία. Μετά στις 30 στο θέατρο Κάππα αφιέρωμα στο τραγούδι της Σμύρνης. Έλα να ακούσεις και ψάλλε όπως θέλεις. Ελά να μας ακούσεις και είμαστε ανοιχτοί σε διορθώσεις.
Σε κάποιο μνμ ο κύριος Καθηγητής κάτι έγραψε ότι το Πατριαρχείο δεν θα μπορούσε να μιλήσει για τον τρόπο ψαλσίματος; ή εγώ κάνω λάθος; Δομέστικε ας φτιάξουμε τα του σπιτιού μας και ας μπούμε και στα σπίτια των άλλων...άκουσες χτες Θεσσαλονίκη ψαλτομάνα...από την προσφορά του κ. Σαλίβερου. Έχει δίκιο ο κύριος που έκανε το σχόλιο αυτό. Αλλά σκεφθείτε τώρα ο συγκεκριμένος ψάλτης του video να κάνει και κριτική σε μαθητές του Αγγελόπουλου...γελάς ή δεν γελάς μετά;
Last edited:
S
Sotres
Guest
Πολύ ωραία η τοποθέτησή σου. Σε ευχαριστώ πολύ. Αλλά νομίζω ότι αν ακολουθείται το πρόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού και η ύλη που ορίζει δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα. Το περισσότερο δεν βλάπτει. Το λιγότερο όμως είναι προβληματικό.
Το περισσότερο βλάπτει, όταν είναι αντίθετο με την προβλεπόμενη ύλη (λ.χ. περισσότερα σημάδια...), πόσο μάλλον τώρα, που είναι και επισήμως, πλέον, αναγνωρισμένο ως οθνείο από το Πατριαρχείο...
π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
[Σημ. συντ.] Μια υποσυζήτηση μεταφέρθηκε σε υπάρχον θέμα: Περί θεωρητικών βιβλίων Βασιλείου Κατσιφή.
Η εγκύκλιος αναφέρεται σε κάτι σαφές. Οι συνθέσεις νεοτέρων ορίζονται από άλλη παλαιότερη εγκύκλιο, όμως δεν πιστεύω να υποστηρίζει κανείς ότι σταμάτησε το μελοποιητικό έργο και οι καλλωπισμοί στα πονήματα του Πέτρου.
Όσο για τα αρχαία θεωρητικά, δεν πιστεύω πως μπορούμε να τα κατανοήσουμε με απόλυτη σαφήνεια διότι δε νομίζω κανένα να μας αφήνει σαφέστατη ανάλυση της ενεργείας των σημαδιών ώστε να τα κατανοούμε 100% στη νέα γραφή... Φυσικά, δεν περιέχονται στην ύλη του ΦΕΚ και δεν ξέρω αν και κατά πόσο είναι χρήσιμα για κάποιον που δε θέλει να ασχοληθεί με εις βάθος έρευνα...
S
Sotres
Guest
Κύριε Μπουλμπουτζή, αναφέρομαι σε μελοποιητικές δραστηριότητες οι οποίες μετατρέπουν το αναλόγιο σε πάλκο ή σε μελοποιητικές δραστηριότητες που δεν σέβονται χειρόγραφη και προφορική παράδοση της ελληνικής ψαλτικής τέχνης. Σχετικά με το δεύτερο θέμα, εννοείται ότι θεωρητικά προ της μεταρρύθμισης των τριών Δασκάλων παρουσιάζονται για συγκεκριμένο σκοπό και συνοδεύουν διδακτικές καταθέσεις που χρειάζονται σχετική τεκμηρίωση. Σας λέω ότι στο τελευταίο έτος του διπλώματος παρουσιάζω στους ενδιαφερόμενους μέλη από διάφορες εποχές προσπαθώντας να δούμε στυλιστικά τα εν λόγω μέλη.
Σας ευχαριστώ για την απάντησή σας.
Να ονοματιστούν οι δραστηριότητες αυτές! Εμπίπτει σ' αυτές, λ.χ., και "μετατρέπει το αναλόγιο σε πάλκο" (!) το Τριώδιο του Στανίτσα; Ή η λειτουργία του Καραμάνη;
Περί πάλκων συμφωνώ για τις εκτελέσεις κάποιων. Βέβαια, δεν ξέρω πολλούς ψάλτες που να έχουν τέτοιο μελοποιητικό έργο, όχι ότι δεν υπάρχουν... Πχ, τα βιβλία του Καραμάνη ή του Χρυσάνθου μπορούν να θεωρηθούν ότι εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή; Εν τούτοις, δεν είναι το θέμα που εξετάζεται εδώ, δεν είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει τώρα το Πατριαρχείο με την εγκύκλιό του.
Όσο για τα αρχαία μέλη, κι εγώ έχω διδαχθεί κάποια από τον γ' τόμο της Πανδέκτης, καλοφωνικούς ειρμούς, μέλη ανθολογιών εκτός του Πρωγάκη κλπ και έχω στο παρελθόν καταπιαστεί, εκτός σπουδών, με αρχαία κοινωνικά...
Σχετικά με την τεκμηρίωση των διδακτικών σας καταθέσεων, θέλετε να μας δώσετε κάποιο παράδειγμα;
Last edited:
S
Sotres
Guest
K Θεοτοκάτε μπείτε στο διαδύκτιο πληκτρολογείστε για παράδειγμα Ευάγγελος Γκίκας (καταπληκτική φωνή! αλλά όχι ύφος εκκλησιαστικό, σε πολλά μέλη που έχει ερμηνεύσει).
Αυτό εννοώ πάλκο.
ΥΓ Αγαπητέ ψάλλω από Τριώδιο Στανίτσα (νομίζω κάτι μου χρωστάς...ή κάνω λάθος
και το Πεντηκοστάριο του μεγάλου Θεοδοσόπουλου το έχω πάντα στη βιβλιοθήκη του αναλογίου μου. Δεν κάνω λόγο για γίγαντες...Μην πας πάλι να μου την μπεις! Κάτσε, μόλις τώρα ήρθαμε από την εκκλησία...ας περάσει η Κυριακή και ξανα-τσακωνόμαστε...
Last edited:
(Συγγνώμη για το καθυστερημένο της απάντησης, αλλά πολλά θέματα σταματάω να τα παρακολουθώ από κάποια φάση και πέρα και μετά βρίσκω τη συνέχειά τους, όπως το παρόν) : ΟΚ για τον ορισμό του "πάλκου", συμφωνώ απόλυτα. Όμως στο εν λόγω μήνυμά σας δεν γράφετε μόνο αυτό, αλλά, μειώνετε, κατά κάποιον τρόπο, τη σημασία της εγκυκλίου λέγοντας ότι δεν πρόκειται να τηρηθεί, γιατί υπάρχουν "μελοποιητικές δραστηριότητες που δεν σέβονται χειρόγραφη και προφορική παράδοση της ελληνικής ψαλτικής τέχνης". Ερωτώ λοιπόν και πάλι: το Τριώδιο του Στανίτσα και η λειτουργία του Καραμάνη καταλέγονται σ' αυτές; (δεν ρώτησα αν τα ψάλετε ή πόσο σωστά τα αποδίδετε)
Κάνετε λάθος. Δεν σας "χρωστάω" (!) τίποτα. Το αν ψάλετε από το Τριώδιο του Στανίτσα, δε λέει τίποτα. Το θέμα δεν είναι τι ψάλεις, αλλά ΠΩΣ το ψάλεις... Αν κάποιος το ψάλει π.χ. με ύφος καραϊκό (όπως άκουσα πρόσφατα ένα γνωστό μάθημα του Στανίτσα και καράφλιασα...), τότε, το ότι ψάλει Στανίτσα δεν σημαίνει τίποτα, μάλλον θα έλεγα ότι ρεζιλεύει τα κείμενα του Άρχοντα.ΥΓ Αγαπητέ ψάλλω από Τριώδιο Στανίτσα (νομίζω κάτι μου χρωστάς...ή κάνω λάθος
Εγώ το βγάζω και έξω απ' αυτήν, αυτή είναι η διαφορά μας.
Εγώ όμως κάνω! Αν δεν ήταν γίγαντες ψαλτικής ο Στανίτσας κι ο Χρύσανθος, τότε ποιοι είναι; Μήπως κανένας ψαλτικός εκπρόσωπος της γνωστής σχολής;;
(ξαναεκφράζω την απορία μου: είναι άραγε τυχαίο που η σχολή αυτή, τόσα χρόνια που δραστηριοποιείται, δεν έχει βγάλει ούτε έναν ΜΕΓΑΛΟ ψάλτη; -και όχι απλώς καλό ή καλλίφωνο-).
S
Sotres
Guest
(Συγγνώμη για το καθυστερημένο της απάντησης, αλλά πολλά θέματα σταματάω να τα παρακολουθώ από κάποια φάση και πέρα και μετά βρίσκω τη συνέχειά τους, όπως το παρόν) : ΟΚ για τον ορισμό του "πάλκου", συμφωνώ απόλυτα. Όμως στο εν λόγω μήνυμά σας δεν γράφετε μόνο αυτό, αλλά, μειώνετε, κατά κάποιον τρόπο, τη σημασία της εγκυκλίου λέγοντας ότι δεν πρόκειται να τηρηθεί, γιατί υπάρχουν "μελοποιητικές δραστηριότητες που δεν σέβονται χειρόγραφη και προφορική παράδοση της ελληνικής ψαλτικής τέχνης". Ερωτώ λοιπόν και πάλι: το Τριώδιο του Στανίτσα και η λειτουργία του Καραμάνη καταλέγονται σ' αυτές; (δεν ρώτησα αν τα ψάλετε ή πόσο σωστά τα αποδίδετε)
Κάνετε λάθος. Δεν σας "χρωστάω" (!) τίποτα. Το αν ψάλετε από το Τριώδιο του Στανίτσα, δε λέει τίποτα. Το θέμα δεν είναι τι ψάλεις, αλλά ΠΩΣ το ψάλεις... Αν κάποιος το ψάλει π.χ. με ύφος καραϊκό (όπως άκουσα πρόσφατα ένα γνωστό μάθημα του Στανίτσα και καράφλιασα...), τότε, το ότι ψάλει Στανίτσα δεν σημαίνει τίποτα, μάλλον θα έλεγα ότι ρεζιλεύει τα κείμενα του Άρχοντα.
Εγώ το βγάζω και έξω απ' αυτήν, αυτή είναι η διαφορά μας.
Εγώ όμως κάνω! Αν δεν ήταν γίγαντες ψαλτικής ο Στανίτσας κι ο Χρύσανθος, τότε ποιοι είναι; Μήπως κανένας ψαλτικός εκπρόσωπος της γνωστής σχολής;;
Κύριε Θεοτοκάτε, έστω και καθυστερημένα έτη πολλά, καλά και ευλογημένα. Δεν έχω σκοπό να ξαναγράψω στο Ψαλτολόγιο περί ψαλτικής ερμηνείας. Κουράστηκα να γράφω και να διαβάζω. Το μόνο που καταφέραμε είναι να λογομαχούμε και να παρουσιάζουμε ένα άλλο πρόσωπο από ότι, πιστεύω, είμαστε. Τις θέσεις μου για την ερμηνεία τις έχω καταθέσει από το 2007 σε άρθρο μου που υπάρχει και στο Ψαλτολόγιο (Τίτλος της εργασίας: Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στο μουσικό υλικό της ελληνικής ψαλτικής τέχνης, δημοσιεύτηκε στο τ. 818 και 819 του περιοδικού Γρηγόριος ο Παλαμάς το 2007). Εύχομαι καλές αναζητήσεις σε εσάς και σε εμένα. Ούτε μικροί στην ηλικία είμαστε, ούτε ανώριμοι, ούτε, θέλω να πιστεύω, περιορισμένων νοητικών ικανοτήτων. Ο καθένας μας ψάχνει και ανάλογα βρίσκει. Νομίζω ότι ο σάλος μεγάλος και το θέμα μικρό. Στο Ψαλτολόγιο γίνεται μία σημαντική προσπάθεια και κάποιες συμπεριφορές την αδικούν.
Κάναμε θέμα εδώ και χρόνια μία ψαλτική κατάθεση. Δεν βγήκε όμως κάτι το οποίο να πάει ένα βήμα μπροστά τα ψαλτικά μας. Και να σας καταθέσω και κάτι τελευταίο. Κουράστηκα να ακούω μεγάλους Άρχοντες, σε συζητήσεις που ήμουν παρών, να συγχαίρουν τον κ. Αγγελόπουλο και οι ίδιοι μετά από λίγη ώρα να εκφράζουν εντελώς διαφορετικές απόψεις! Χάθηκε το μέτρο; Χάθηκε η αυθεντική αρχοντιά; Στο ναό που ψάλλω πέρασα από ακρόαση και έλαβα τη θέση. Δεν μου τη χάρισαν. Δεν παρακάλεσα κανέναν μαθητή να γραφεί στην τάξη μου. Δεν έλαβα δεκάρα τσακιστή χωρίς προσωπικό ιδρώτα. Αυτά μου φτάνουν. Όπως μου φτάνει και με γεμίζει το γεγονός ότι βλέπω κάποιες ψευτοεργασίες μου να χρησιμοποιούνται από κάποιους συναδέλφους μου. Νομίζω λοιπόν ότι τα λόγια είναι εύκολα και οι συζητήσεις ευκολότερες. Ας δούμε πλέον τι θα γράψουμε και τι θα ψάλλουμε. Ας δούμε πως θα βάλουμε και εμείς ένα λιθαράκι σε αυτό που λέμε ψαλτική τέχνη. Ψάλλει ο Δεσπότης λάθος και εκτός παραδόσεως εισάγοντας νέα στοιχεία; Βγάλε κάτι εσύ. Παραδοσιακό, με ιστορική συνέχεια και τελείωσε η υπόθεση. Εξάλλου είναι καλό να υπάρχει πολυ-μορφία απόψεων. Δες και στη Δύση σχετικά με την ερμηνεία των δικών τους εκκλησιαστικών μελών. Δεν κάνει κακό η πολυμορφία. Μην φοβάσαι. Στο τέλος, κάθε παραμυθιού, όπως έγραψε και ο κ. Μακρής, νικάει ο καλός...και ο κακός τιμωρείται. Τι άγχεστε λοιπόν;
Κάθε καλό σε ότι κάνετε.