Αναβαθμοί (αργοί), ήχος πλ. α', Πέτρου Πελοποννησίου.

Π. Σ.

Σπυρίδων
Περιέχονται στο "Ειρμολόγιο Πέτρου Πελοποννησίου και Πέτρου Βυζαντίου".

Ηχητικό mp3, στο οποίο ψάλλει ο Νικόδημος Βαλληνδράς, έχει ανέβει εδώ.
 

Attachments

  • Αναβαθμοί (αργοί), ήχος πλ. α', Πέτρου Πελοποννησίου.pdf
    64.7 KB · Views: 212
Last edited:
Μιὰ ἐρώτησι:
Γιατὶ στὸ Εἱρμολόγιον ὑπάρχει τὸ ἀντίφωνο τοῦ πλ. α' μετὰ ἀπὸ τὸ "Ἐκ νεότητός μου" τοῦ τετάρτου ἤχου;
Μήπως ὑπήρχε στιγμὴ ποὺ ἔψαλλαν καὶ τὸ τοῦ πρώτου ἀντιφώνου τοῦ πλ. α΄ ἀντὶ τοῦ τετάρτου εἰς ἑορτάς;
 
Οκ. Ίσως, αν ο κύριος Θεοδωράκης είχε δεί κάτι στα χειρόγραφα ή παλιά τυπικά, θα μπορούσε να διευκρινισθεί το θέμα.
Μπορεί να δημιουργηθεί, όπως είπατε, η απορία γιατί έγραψε ο μακαριστός Πέτρος μόνο στον πλ. Α.
 
Νομίζω ότι κάπου έχω δεί (ή σε χφ ή σε γραπτό του Σ. Καρά) ότι είναι αντί του Δ΄ ήχου σε μνήμες Οσίων.
Δάσκαλε, ευχαριστούμε. Κάνουμε μια επιλογή άρα ενδεχομένως -έξι ίσως κατ'αντιστοιχίαν με τα του Δ'- από τους εννέα στίχους της μελοποίησης του Πέτρου;
(ο κος Θεοδωράκης μήπως όντως έχει δει κάτι σχετικώς; )
Ευχαριστώ πολύ ξανά.
 
Ἐν ἀναμονῇ τῆς ἀπαντήσεως τῶν πηγῶν, φαίνεται ὅτι ὁ τρόπος ποὺ παρουσιάζονται οἱ Ἀναβαθμοὶ αὐτοὶ στὸ Εἱρμολόγιον δὲν ἔχουν τὴν συνέπεια αὐτῶν τοῦ δ΄ ἤχου· ἀναφορὰ ὅλων τῶν Ἀντιφώνων καὶ ὄχι μόνον τοῦ Α΄ μὲ τὴν συμπλήρωση ἐκ τοῦ δοξαστικοῦ τοῦ Β΄, καθὼς καὶ ἀπουσία τῶν στίχων Δόξα, καὶ νῦν. Ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνονται περισσότερο ὡς πρόσθετο ὑλικὸ δίχως κάποια συγκεκριμένη χρήση τὴν ἐποχὴ ποὺ γράφονται, ἀλλὰ ἂς μὴν προτρέχω...
 
Το μέλος αυτό ουσιαστικά συμπίπτει με τους Αναβαθμούς του πλ. Α΄ που επιγράφονται ως του Μανουήλ Πρωτοψάλτου (βλ. Πανδέκτη, Ταμείον Ανθολογίας Φωκαέως, Ανθολογία Π. Εφεσίου).
Το να προορίζονται για μνήμες Οσίων το έχω δεί τελικά στο Ειρμολόγιο του Πέτρου, εξηγημένο από τον Σ. Καρά και αντιγραμμένο από τον Ν. Κλέντο. Δεν ξέρω πού μπορεί να βρήκε ο Καράς τέτοια πληροφορία. Ίσως σε κάποιο από τα χφφ της βιβλιοθήκης του;
 
Αν το έψαλλαν σε μνήμες οσίων, τότε γιατί δίνονται και τα 3 αντίφωνα και όχι μόνο το α´ όπως στην περίπτωση του «Ἐκ νεότητός μου»; :unsure:

Παρεμπιπτόντως, οι Σλάβοι δεν κάνουν επιλογές με τα τροπάρια του «Ἐκ νεότητός μου», αλλά ψάλλουν απλά το α´ αντίφωνο.
 
Αν το έψαλλαν σε μνήμες οσίων, τότε γιατί δίνονται και τα 3 αντίφωνα και όχι μόνο το α´ όπως στην περίπτωση του «Ἐκ νεότητός μου»; :unsure:

Παρεμπιπτόντως, οι Σλάβοι δεν κάνουν επιλογές με τα τροπάρια του «Ἐκ νεότητός μου», αλλά ψάλλουν απλά το α´ αντίφωνο.
Δηλ. Δόξα ... Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται... Και νυν... Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται...

Σχετικό θέμα: https://analogion.com/forum/index.php?threads/Περί-της-ψαλμωδίας-του-α΄-αντιφώνου-του-δ΄-ήχου.22617/
 
Δηλ. Δόξα ... Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται... Και νυν... Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται...

Σχετικό θέμα: https://analogion.com/forum/index.php?threads/Περί-της-ψαλμωδίας-του-α΄-αντιφώνου-του-δ΄-ήχου.22617/
Όμως ο πατήρ Δαβίδ γράφει στο θέμα «Περί της ψαλμωδίας του α΄ αντιφώνου του δ΄ ήχου» τα εξής:
Στη σύγχρονη Ρωσική λειτουργική πράξη, το α΄ αντίφωνον του δ΄ ήχου ψάλλεται άνευ διπλασιασμού τροπαρίων και με το δικό του περί αγ. Πνεύματος τροπάριον μόνον. βλ. πρόχειρα http://kliros.ru/noty/otjunosti_markaich.pdf
Οπότε εννοεί:
Ἐκ νεότητός μου... (ἅπαξ)
Οἱ μισοῦντες Σιών… (ἅπαξ)
Δόξα, καὶ νῦν. Ἁγίῳ Πνεύματι, πᾶσα ψυχὴ ζωοῦται… (ἅπαξ).
 
Δυστυχώς η μελέτη είναι γραμμένη στην ρωσική και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι γράφει.
Οι Ρώσοι ερευνητές διαφωνούν σε θέμα ορθής ερμηνείας των διατάξεων του Στουδιτικού τυπικού.
Πώς ερμηνεύουν τις διατάξεις του Στουδιτικού Τυπικού σχετικά με τους Αναβαθμούς;
 
Δυστυχώς η μελέτη είναι γραμμένη στην ρωσική και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι γράφει.

Πώς ερμηνεύουν τις διατάξεις του Στουδιτικού Τυπικού σχετικά με τους Αναβαθμούς;

Η κύρια πηγή είναι η Σλαβονική μετάφραση του Τυπικού του πατριάρχη Αλεξίου Στουδίτου. Όμως το κείμενο δεν είναι ξεκάθαρο. Σύμφωνα με την ερμηνεία του Shchepyotkin κάθε τροπάριο εψάλλετο 6 φορές• 2 φορές χωρίς στίχο και 4 φορές με ψαλμικούς στίχους. Οι ψαλμικοί στίχοι είχαν ως εφύμνιο αλληλούια, το οποίο έπαιζε το ρόλο του κρατήματος (περιλαμβάνει πολλές συλλαβές νε βε) όπως φαίνεται από τα μουσικά χφφ. Το δοξαστικό 5 φορές• 2 φορές χωρίς στίχο, 2 φορές με Δόξα… Και νυν… (που τελειώνουν και πάλι με αλληλούια) και ακόμη μια φορά σαν περισσή.

Η Vladyshevskaya δίνει καποιά άλλη ερμηνεία, η οποία είναι λιγότερο πιθανή κατά την εκτίμηση μου.
 
Δείγμα γραφής από το Tipografskij τυπικόν. Σε κάθε περίπτωση πρώτα δίνεται το τροπάριο, μετά ακολουθούν 4 ψαλμικοί στίχοι, εκ των οποίων μόνο το α´ φέρει τα μουσικά σημάδια• οι υπόλοιποι στίχοι είχαν προφανώς τη ίδια μουσική μορφή. Ο α´ τελειώνει με αλληλούια με ενσωματωμένο κράτημα (κάτι σαν αλενεβενεβενεβενελουια).
 

Attachments

  • 4CFCC3BE-78B3-4CF4-8C94-B81977D8915D.jpeg
    4CFCC3BE-78B3-4CF4-8C94-B81977D8915D.jpeg
    614.6 KB · Views: 20
Δείγμα γραφής από τον κώδικα Γ 67 της Μεγίστης Λαύρας. Οι στίχοι είναι μόνο 2 (και μάλλον χωρίς αλληλούια). Αυτή είναι κάποια άλλη μελωδική παράδοση των αναβαθμών όπου οι αναβαθμοί δεν είχαν τον ίδιο κεντρικό ρόλο στον όρθρο όπως στο Στουδιτικό τυπικό.
 

Attachments

  • A1853F06-2305-47FF-85C9-DF1050CBDE67.jpeg
    A1853F06-2305-47FF-85C9-DF1050CBDE67.jpeg
    548.4 KB · Views: 36
Εδώ από το 2.49 αλληλούια του προοιμιακού με ενσωματωμένο κράτημα ανενα από την (μεικτή ;) ) χορωδία τους Ρώσους παλαιοπιστούς.

 
Το μέλος αυτό ουσιαστικά συμπίπτει με τους Αναβαθμούς του πλ. Α΄ που επιγράφονται ως του Μανουήλ Πρωτοψάλτου (βλ. Πανδέκτη, Ταμείον Ανθολογίας Φωκαέως, Ανθολογία Π. Εφεσίου).
Το να προορίζονται για μνήμες Οσίων το έχω δεί τελικά στο Ειρμολόγιο του Πέτρου, εξηγημένο από τον Σ. Καρά και αντιγραμμένο από τον Ν. Κλέντο. Δεν ξέρω πού μπορεί να βρήκε ο Καράς τέτοια πληροφορία. Ίσως σε κάποιο από τα χφφ της βιβλιοθήκης του;
Βλέποντας το μέλος σε σύγκριση και με τα υπόλοιπα μέλη τα οποία επιγράφονται ως «Μανουήλ Πρωτοψάλτου» και δεδομένης της διαφοράς φιλοσοφίας και Πέτρου και Μανουήλ (ο δεύτερος ακολουθεί την «κατ' έννοιαν» λογική του Ιακώβου), η αίσθησή μου είναι ότι το συγκεκριμένο μέλος, όπως και αυτό του Λεγέτου που υπάρχει στο Ειρμολόγιο του 1820, είναι του Μανουήλ και όχι του Πέτρου. Το ύφος είναι ενιαίο με τις υπόλοιπες συνθέσεις του Μανουήλ στους άλλους ήχους.
 
Back
Top