Ανάλυση οκταήχου «Θεοτόκε Παρθένε» Πέτρου Μπερεκέτου

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Συμμετέχοντας εδώ και 20 μέρες στο πολύ ωραίο αυτό forum για την βυζαντινή μουσική, παρατηρώ ότι επικεντρώνουμε την κουβέντα μας σε θέματα μουσικολογικά (διαστήματα, ρυθμός, εκτελέσεις), θέματα τυπικού καθώς και συλλογή ηχογραφήσεων και αρχείων κειμένων βυζαντινής μουσικής. Εγώ θα πρότεινα να θέσει ο καθένας ένα αριστούργημα της βυζαντινής μουσικής και να καταθέσει ο καθένας τί προσλαμβάνει από αυτό και πώς το κρίνει (όχι μουσικολογικά, αλλά σαν ύφος και συναίσθημα). Για αρχή θέτω το οκτάηχο "Θεοτόκε Παρθένε" του Πέτρου Μπερεκέτου το οποίο πιστεύω ότι θα γνωρίζουν οι περισσότεροι εδώ μέσα και θα έχουν αποαλύσει είτε ζωντανά (απσπάσματα) είτε σε κασέτα (ολόκληρο πιθανώς). Μπορούμε επίσης να συζήτήσουμε τί μας έβγαλε ο κάθε ψάλτης στην εκτέλεσή του, αν το εκτελεί σωστά (πάλι για ύφος μιλώντας) κ.λ.π. Αναμένω αγωνιωδώς τις δημοσιεύσεις σας!
 

nikosthe

Νίκος Θεοτοκάτος
Φυσικά δεν μπορεί κανείς να μη μνημονεύσει τη φανταστική εκτέλεση του πρώτου στίχου του "Θεοτόκε Παρθένε" από το Στανίτσα και τη χορωδία του. Ειδικά εκεί που μπαίνει η χορωδία, στο τεριρέμ με τρίσημο, είναι αποθέωση... Αν και θα το έχετε οι περισσότεροι, το επισυνάπτω, μήπως κατά λάθος έχει ξεφύγει από κανέναν.
 

Attachments

  • Stanitsas-Horodia_Theotoke Parthene.mp3
    1.6 MB · Views: 468

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Το Θεοτόκε Παρθένε του Μπερεκέτη είναι από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα που έχω ακούσει. Το κράτημα το προτιμώ στην παραδοσιακή του εκτέλεση σε συνεπτυγμένο χρόνο και τετράσημο ρυθμό με εξαιρέσεις (όχι σε τρίσημο που είναι νεώτερο εφεύρημα). Μου αρέσει περισσότερο η μονωδιακή εκτέλεση του Θεοτόκε Παρθένε. Ο Στανίτσας και ο Πρίγγος είναι το κάτι άλλο. Οι Πατριαρχικοί γενικά που έχω ακούσει το λένε πολύ ωραία το Θεοτόκε Παρθένε (αν εξαιρέσουμε τον τρίσημο). Και αρκετοί Αγιορείτες. Ο Δοσίθεος για παράδειγμα, στο Βαρύ... Από τις πρώτες σελίδες με συγκρίσεις στο Αναλόγιον ήταν αυτή του Θεοτόκε Παρθένε. Η σελίδα εμφανίζει κάποιο πρόβλημα στο κάτω μέρος και δεν εμφανίζεται ολόκληρη, θα το διορθώσω σύντομα.
 

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Εγώ το έχω ακούσει από διαφόρους αλλά με συγκινεί πολύ η εκτέλεση του Κετσετζή που έχω σε κασέτα. Πραγματικά δε χορταίνω να το ακούω ολόκληρο! Δε μου άρεσε όμως μια εκτέλεση του "και ευλογημένος" από μοναχούς της Σιμωνόπετρας που έχω σε κασέτα με ακολουθία του Εσπερινού. Χάνει τη μαγεία της μονωδίας του. Οι 3 αγαπημένοι μου στίχοι είναι "και ευλογημένος" (Ήχος πλ. α΄) (πολύ δραματικό και τραγικό, ένα ξέσπασμα συναισθημάτων, μόνο για "καψούρηδες". Στους "δωρικούς" και "απέριττους" μάλλον δε θα τους αρέσει και τόσο!). "Ότι σωτήρα έτεκες" (Ήχος βαρύς) μεγαλοπρεπές και διαπεραστικό, δεν κάνει για "μαλακά" αυτιά, θα το παρομοίαζα (τολμηρά ίσως) με την 5η συμφωνία του Μπετόβεν. Και τέλος νιώθω μια "σεμνή έκσταση" με το "Θεοτόκε Παρθένε", (ήχος α΄). Λιτό, μεγαλόπρεπο "αυτοκρατορικό", συμβολίζει την αγνή προσευχή και δοξολογία.
 

kostaeri

Μπουσδέκης Κώστας
απο τα αγαπημενα μου κομματια είναι το "και ευλογημένος" από Στανίτσα.
Οι Δανιηλαίοι ειδικεύονται στον πρώτο στίχο "θεοτόκε παρθένε" τον οποίο ψάλλουν πολύ κατανυκτικά και με το γνωστό δικό τους ύφος. Αλλά βέβαια, προσφέρεται και το κομμάτι... όλοι οι στίχοι είναι ωραίοι ως προς τη μελοποίηση αλλά περισσότερο μου αρέσουν α, πλ α, δ, πλ β κ βαρύς, δηλαδή σχεδόν όλοι!!
 

Λάμπρος Λιασής

Παλαιό Μέλος
έχω ακούσει το θεοτόκε παρθένε από όλους σχεδόν τους κλασσικούς ερμηνευτές που το έχουν ψάλλει (Κωνσταντινοπολίτες, αγιορείτες, θεσσαλονικείς κτλ) λόγω μίας σχετικής εργασίας που είχα αναλάβει.
Πρόκειται περί μουσικού αριστουργήματος. Προσωπικά προτιμώ τις αγιορείτικες ακτελέσεις, ειδικά από κάποιες προσωπικές ηχογραφήσεις, όπως π.χ Στέφανος Δανιηλαίος στον γ΄ και Δαμασκηνός Νεοσκητιώτης στον βαρύ. θα τα απισυνάψω σε μελλοντική επικοινωνία να τα ακούσετε
 

Λάμπρος Λιασής

Παλαιό Μέλος
Ευχαριστούμε πολύ...πολύ ωραία ηχογράφηση...το ακούω συνεχώς...:)

Ανεβάζω αυτά που υποσχέθηκα. Δαμασκηνό σε βαρύ. Ηχογράφηση σκήτη Αγίας Άννας 1992. και Στέφανο σε τρίτο. Ηχογράφηση Βατοπέδι 2005. Έχω μία καλύτερη από Κατουνάκια αλλά κάπου δεν την βρισκω. Θα την ανεβάσω μόλις την βρω
 

Attachments

  • maria stefanos.mp3
    4 MB · Views: 258
  • otisotira_damaskinos.mp3
    5 MB · Views: 215

kostaeri

Μπουσδέκης Κώστας
ναι αυτός ειναι, εδω κ 10 χρόνια περίπου είναι Νέα σκήτη, κελί Αγ Αναργύρων
 

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Σωστά. Είναι εξαιρετικός ψάλτης και αγιογράφος. Λένε πως όταν έψελνε ο π. Δανιήλ, μετρούσε (προφανώς διήυθηνε τον χορό δηλαδή) ο Δαμασκηνός.
Επίσης θα ήθελα να επισυνάψω για όσους δεν γνωρίζουν αυτές τις ηχογραφήσεις απο Σουρλαντζή με το κομμάτι του Α και Βαρέως ήχου:www.ieropsaltis.com/psalt_Sourlantzis.htm
 

Λάμπρος Λιασής

Παλαιό Μέλος
Ολόκληρο το οκτάηχο μάθημα, όπως αυτό συνηθίζεται να ψάλλεται στις αγιορείτικες αγρυπνίες
 

Attachments

  • 39 Θεοτόκε Παρθένε.mp3
    7.5 MB · Views: 236
  • 40 Χαίρε Κεχαριτωμένη.mp3
    5.5 MB · Views: 170
  • 41 Μαρία.mp3
    6.1 MB · Views: 156
  • 42 Ευλογημένη συ εν γυναιξί.mp3
    7 MB · Views: 172
  • 43 Και ευλογημένος.mp3
    6.3 MB · Views: 187
  • 44 Ο καρπός της κοιλίας σου.mp3
    6.9 MB · Views: 151
  • 45 Ότι Σωτήρα έτεκες.mp3
    7.2 MB · Views: 155
  • 46 Των ψυχών_πλ δ΄.mp3
    8.4 MB · Views: 145
  • 47 Των ψυχών ημών_α΄.mp3
    1.5 MB · Views: 125

Bασίλης

Παλαιό Μέλος
Η απόλυτη ερμηνεία του Θεοτόκε είναι Φιρφιρή και Στανίτσα με διαφορά...!!!
Σας παραπέμπω στα Μνημεία του Χατζηγιακουμή... Οκτάηχα μέλη όπου κάνει μια συγλονιστική 20σέλιδη ανάλυση του μαθηματος αλλά και των ερμηνειών... αξίζει το κόπο να του ρίξουμε μια ματια αν όχι να εντρυφήσουμε!
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Η απόλυτη ερμηνεία του Θεοτόκε είναι Φιρφιρή και Στανίτσα με διαφορά...!!!
Σας παραπέμπω στα Μνημεία του Χατζηγιακουμή... Οκτάηχα μέλη όπου κάνει μια συγλονιστική 20σέλιδη ανάλυση του μαθηματος αλλά και των ερμηνειών... αξίζει το κόπο να του ρίξουμε μια ματια αν όχι να εντρυφήσουμε!

κι εννοείται να αγοράσουμε, στηρίζοντας μια πραγματικά μοναδική προσπάθεια, σε συμβολικό κόστος.

Δ.
 

Λάμπρος Λιασής

Παλαιό Μέλος
Η απόλυτη ερμηνεία του Θεοτόκε είναι Φιρφιρή και Στανίτσα με διαφορά...!!!
Σας παραπέμπω στα Μνημεία του Χατζηγιακουμή... Οκτάηχα μέλη όπου κάνει μια συγλονιστική 20σέλιδη ανάλυση του μαθηματος αλλά και των ερμηνειών... αξίζει το κόπο να του ρίξουμε μια ματια αν όχι να εντρυφήσουμε!

Είναι όπως ξέρεις Βασίλη οι καλύτεροι εκπρόσωποι των δύο σχολών όπου το συγκεκριμμένο μάθημα διατηρήθηκε ζωντανό στη ζώσα παράδοση. Γι αυτό άλλωστε "άλλοι" το διαβάζουν ενώ αυτοί το ερμηνεύουν!!!
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Το Θεοτόκε Παρθένε του Μπερεκέτη είναι από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα που έχω ακούσει. Το κράτημα το προτιμώ στην παραδοσιακή του εκτέλεση σε συνεπτυγμένο χρόνο και τετράσημο ρυθμό με εξαιρέσεις (όχι σε τρίσημο που είναι νεώτερο εφεύρημα). ....

Αρχίζει η κουβέντα και γυρνάει στα περι χρόνου και ρυθμού..ενδιαφέρον :)
Τα κρατήμτα είναι σε χρόνο δακτυλικό που αποτελείται από πυρρίχιους πόδες. Όταν ένα μέλος είναι δεμένο σε αυτό τον χρόνο τότε όπως μας αναφέρει και ο Αγαθάγγελος Κυριαζίδης στον Ρυθμογράφο του οι ψάλτες κρατάνε κατά τι παραπάνω την πρώτη συλαβή του μέτρου με αποτέλεσμα να ακούγεται σαν τρίσημος αλλά δεν είναι τρίσημος!!! Ο χρόνος αυτός (προσοχή δεν είναι ρυθμός!!!) λέγεται τριαδικός και είναι ακόμα άλλο ένα κεφάλαιο άγνωστο στους περισσοτέρους καθηγητές και μη. Αποτέλεσμα να έχει χαθεί η όμορφη αυτή ασυμμετρία των τριαδικών χρόνων η οποία εστιάζει μέσα στην συμμετρία του δακτυλικού πόδα. Έτσι οι μεν "υπερπαριαρχικοί" να το κάνουν βαλς και οι δε "σιμονοκαραϊτες" να το κάνουν μαρς.
 
Last edited:

Λάμπρος Λιασής

Παλαιό Μέλος
Αρχίζει η κουβέντα και γυρνάει στα περι χρόνου και ρυθμού..ενδιαφέρον :)
Τα κρατήμτα είναι σε χρόνο δακτυλικό που αποτελείται από πυρρίχιους πόδες. Όταν ένα μέλος είναι δεμένο σε αυτό τον χρόνο τότε όπως μας αναφέρει και ο Αγαθάγγελος Κυριαζίδης στον Ρυθμογράφο του οι ψάλτες κρατάνε κατά τι παραπάνω την πρώτη συλαβή του μέτρου με αποτέλεσμα να ακούγεται σαν τρίσημος αλλά δεν είναι τρίσημος!!! Ο χρόνος αυτός (προσοχή δεν είναι ρυθμός!!!) λέγεται τριαδικός και είναι ακόμα άλλο ένα κεφάλαιο άγνωστο στους περισσοτέρους καθηγητές και μη. Αποτέλεσμα να έχει χαθεί η όμορφη αυτή ασυμμετρία των τριαδικών χρόνων η οποία εστιάζει μέσα στην συμμετρία του δακτυλικού πόδα. Έτσι οι μεν "υπερπαριαρχικοί" να το κάνουν βαλς και οι δε "σιμονοκαραϊτες" να το κάνουν μαρς.

Πολύ ενδιαφέροντα τα πιο πάνω!!!!
Λογική απορία όμως:
γιατί στο συγκεκριμμένο θέμα υποστηρίζεται την θεωρητική έρευνα έναντι μίας συγκεκριμμένης μουσικής παράδοσης (και καλά κάνετε), ενώ σε άλλα θέματα την απορρίπτετε? :)
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Λάμπρος Λιασής;32229 said:
Πολύ ενδιαφέροντα τα πιο πάνω!!!!
Λογική απορία όμως:
γιατί στο συγκεκριμμένο θέμα υποστηρίζεται την θεωρητική έρευνα έναντι μίας συγκεκριμμένης μουσικής παράδοσης (και καλά κάνετε), ενώ σε άλλα θέματα την απορρίπτετε? :)
Δεν θα έχετε διαβάσει τα μηνύματά μου και τους ατέλειωτους διαλόγους με τον κύριο Κωνσταντίνου για αυτό το λέτε. Το μήνυμα που είδατε προχθές αν και σας φάνηκε ξεκάρφωτο δεν ήταν. Ήταν το αποτέλεσμα και το συμπέρασμα όλων των διαλόγων και της έρευνας που έχουν γίνει προηγουμένως.
Ως αφορά τον τριαδικό χρόνο υπάρχει κι άλλος ένας που γνωρίζει τι θα πεί είναι ο κύριος Μιχαλάκης μαθητής του Στυλιανού Τσολακίδη δομέστικου του Ι Ναυπλιώτη.
Αγαπητέ κύριε Λιασή το να καταλάβεις μερικά απλά πράγματα στη θεωρία της μουσικής δεν χρειάζεται ιδιαίτερη έρευνα και μελέτη χειρογράφων. Δεν καμώνομαι ότι είμαι ερευνητής της αρχαιοελληνικής μουσικής, θέλω όμως πάντα να είμαι ένας καλός μαθητής, πράγμα που δεν το έκαναν αρκετοί διδάσκαλοι του 20ου αιώνα, γεννήθηκαν βλέπετε δάσκαλοι. Χρειάζεται λοιπόν προσεκτική μελέτη των θεωρητικών της μεθόδου των τριών διδασκάλων και λίγα μαθηματικά γυμνασίου. Μετά δεν είναι καθόλου δύσκολο να καταλάβεις τα αυτονόητα.
 
Last edited:
Top