Ήχος δ' και εορτές του Σταυρού

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Θα μπορούσε κάποιος να μας πληροφορήσει για το από πότε συναντάται η σύνδεση ήχου δ΄ ( δοξολογία Άγια- Ασματικόν Σταυρού, Χερουβικό, συνήθως Κοινωνικόν δ') και εορτών σχετιζόμενων με τον Σταυρό ( 14ης Σεπτεμβρίου, Γ΄Νηστειών και 1ης Αυγούστου); Υποδηλώνει κάτι μια τέτοια σύνδεση; Είναι λάθος να μην ψαλεί η Δοξολογία σε δ' ήχο μια τέτοια ημέρα, και μάλιστα ως Άγια; Γιατί; Τί ενδείξεις μας παρέχει η χειρόγραφη παράδοση;

Ευχαριστώ,
Δημήτρης
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Θα μπορούσε κάποιος να μας πληροφορήσει για το από πότε συναντάται η σύνδεση ήχου δ΄ ( δοξολογία Άγια- Ασματικόν Σταυρού, Χερουβικό, συνήθως Κοινωνικόν δ') και εορτών σχετιζόμενων με τον Σταυρό ( 14ης Σεπτεμβρίου, Γ΄Νηστειών και 1ης Αυγούστου); Υποδηλώνει κάτι μια τέτοια σύνδεση; Είναι λάθος να μην ψαλεί η Δοξολογία σε δ' ήχο μια τέτοια ημέρα, και μάλιστα ως Άγια; Γιατί; Τί ενδείξεις μας παρέχει η χειρόγραφη παράδοση;

Ευχαριστώ,
Δημήτρης

Το παλαιότερο που βρήκα πρόχειρα είναι του Μανουήλ Χρυσάφου, πχ αυτό:

Συλλογή Μουσικής Βιβλιοθήκης Kωνσταντίνου A. Ψάχου - Αρχείο Γρηγορίου Πρωτοψάλτου - Ανθολογία (Λειτουργία)

Αναγραφή: Ασματικόν του Τιμίου Σταυρού μελοποιηθέν παρα του λαμπαδαρίου [Μανουήλ] Χρυσάφου, ήχος δ΄ Δι Άγιος ο Θεός
Αριθμός φύλλου: 104β- 105α
Μελουργοί: Μανουήλ Χρυσάφης
Αρκτικά: Άγιος ο Θεός

Αν κάποιος βρει παλαιότερο ας το αναδείξει.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Διὰ τὸν τετραμερῆ Σταυρόν, ὅπως καὶ κατὰ τὴν μνήμη τῶν ἀποστόλων, ποὺ κήρυξαν «εἰς τὰ» τέσσερα «πέρατα τῆς οἰκουμένης» προκρίνεται ὁ δ' ἦχος, εἰς τὴν μνήμην τοῦ πρωτοκλήτου Ἀνδρέου ὁ α' καὶ εἰς τὰ ἀπόστιχα τῆς γονυκλισίας, διὰ τὸ κήρυγμα τῆς Τριάδος, ὁ γ'.
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Το παλαιότερο που βρήκα πρόχειρα είναι του Μανουήλ Χρυσάφου, πχ αυτό:

Συλλογή Μουσικής Βιβλιοθήκης Kωνσταντίνου A. Ψάχου - Αρχείο Γρηγορίου Πρωτοψάλτου - Ανθολογία (Λειτουργία)

Αναγραφή: Ασματικόν του Τιμίου Σταυρού μελοποιηθέν παρα του λαμπαδαρίου [Μανουήλ] Χρυσάφου, ήχος δ΄ Δι Άγιος ο Θεός
Αριθμός φύλλου: 104β- 105α
Μελουργοί: Μανουήλ Χρυσάφης
Αρκτικά: Άγιος ο Θεός

Αν κάποιος βρει παλαιότερο ας το αναδείξει.

Ακόμα ένα:

Γιωβάσκος ο Βλάχος, εμέλισε διάφορα άσματα και κυρίως δοξολογίες από τις οποίες διακρίνεται η εις την Ύψωσιν του Τιμίου Σταυρού πανηγυρική και χαρμόσυνος εις ήχον Δ΄ μετά δύο ασματικών εις τον αυτόν ήχον (ένα εκτενέστερον και ένα συντομότερον).

Αυτά :)
 
Last edited:

Hristakis

Παμπάλαιο φθορικό μέλος
Ακόμα πιο παλιά:

Γιωβάσκος ο Βλάχος, 13ος αιώνας, εμέλισε διάφορα άσματα και κυρίως δοξολογίες από τις οποίες διακρίνεται η εις την Ύψωσιν του Τιμίου Σταυρού πανηγυρική και χαρμόσυνος εις ήχον Δ΄ μετά δύο ασματικών εις τον αυτόν ήχον (ένα εκτενέστερον και ένα συντομότερον).

Άρα από τον 13ο αιώνα ΥΠΑΡΧΕΙ αυτή η παράδοσις.

Αυτά :)
Ευθύμιε ο Γιοβάσκος ο Βλάχος δεν έζησε τον 13ο αιώνα, αλλά πολύ αργότερα τον 18ο αιώνα και ήταν μαθητής στην ψαλτική του του Νέου Πατρών, στην δε εξωτερική του περίφημου Μυρώνη....
Επίσης τόοοοοοσο παλιά δεν υπάρχουν αργές δοξολογίες, η πρώτη εμφανίζεται μόλις στις αρχές του 17ου αιώνα...

Υ.Γ.πολύ Γεώργιο Παπαδόπουλο διαβάζεις και δεν μας τα λες καλά...(αυτά παθαίνουν όσοι δεν πίνουν καφέδες με φίλους..."πληρώνουν αμαρτίες":D:D:D).
 

Attachments

  • σάρωση0002.jpg
    871.6 KB · Views: 48

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Ευθύμιε ο Γιοβάσκος ο Βλάχος δεν έζησε τον 13ο αιώνα, αλλά πολύ αργότερα τον 18ο αιώνα και ήταν μαθητής στην ψαλτική του του Νέου Πατρών, στην δε εξωτερική του περίφημου Μυρώνη....
Επίσης τόοοοοοσο παλιά δεν υπάρχουν αργές δοξολογίες, η πρώτη εμφανίζεται μόλις στις αρχές του 17ου αιώνα...

Υ.Γ.πολύ Γεώργιο Παπαδόπουλο διαβάζεις και δεν μας τα λες καλά...(αυτά παθαίνουν όσοι δεν πίνουν καφέδες με φίλους..."πληρώνουν αμαρτίες":D:D:D).

Η παράθεση που έκανα ήταν βάσει του Παπαδοπούλου, τον τοποθετεί (λανθασμένα τελικά) στον ΙΓ΄ αιώνα. Σωστός... Το διόρθωσα.
 
Last edited:

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
...Επίσης τόοοοοοσο παλιά δεν υπάρχουν αργές δοξολογίες, η πρώτη εμφανίζεται μόλις στις αρχές του 17ου αιώνα...

Η πρώτη χρονικά αργή Δοξολογία αποδίδεται στον Μελχισεδέκ Ραιδεστού, σε ήχο πλάγιο του πρώτου (πλ α΄).
Η δεύτερη χρονικά γνωστή αργή Δοξολογία αποδίδεται στον Ιάκωβο μητροπολίτη Γάνου και Χώρας σε ήχο δεύτερο (β΄).

Και οι δύο στο α΄ μισό του 17ου αιώνα.
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
...Είναι λάθος να μην ψαλεί η Δοξολογία σε δ' ήχο μια τέτοια ημέρα, και μάλιστα ως Άγια; Γιατί; Τί ενδείξεις μας παρέχει η χειρόγραφη παράδοση;

Έχουμε και λέμε.

Ως παλαιόν χαρακτηρίζεται από τον Χουρμούζιο χαρτοφύλακα ἀσματικὸν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ σε ήχο πλάγιο του τετάρτου (πλ δ΄).
Βλέπε ΕΒΕ-ΜΠΤ 704.

Στον ίδιο επίσης ήχο (πλ δ΄) υπάρχει του Γεωργίου Λαλούτζου (περίπου 1600 μ.Χ.) στα φύλλα 259r-260r του ΕΒΕ-ΜΠΤ 704.

Τέλος, υπάρχει και άλλο ασματικό του Τιμίου Σταυρού σε ήχο τρίτο (γ΄) μελοποιηθέν υπό του Μανουήλ του μεγάλου ρήτορος (Κορίνθιος, α΄ μισό 16ου αιώνος) στα φύλλα 256r-257r του ΕΒΕ-ΜΠΤ 704.

Τα τρία (3) προαναφερθέντα ασματικά χαρακτηρίζονται ως Ασματικά του Τιμίου Σταυρού από τον Χουρμούζιο και παρατίθενται στο οικείο μέρος του κώδικα.

Ο Χουρμούζιος παραθέτει επίσης άλλα τρία (3) σε ήχο Άγια (δ΄Δι), 2 του Μανουήλ Χρυσάφη και 1 του Γενναδίου (μάλλον Γεννάδιος μοναχός εξ Αγχιάλου, αρχές 17ου αιώνος).

Αυτά παραθέτει ο Χουρμούζιος ως Ασματικά του Τιμίου Σταυρού στον κώδικα ΕΒΕ-ΜΠΤ 704.

Ώρα για ύπνο, καληνύκτα σε όλους :)
 
Top