Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
Στο θαυμάσιο κείμενο από τους Αίνους της Πεντηκοστής
«δι' οὗ Πατὴρ γνωρίζεται καὶ Υἱὸς δοξάζεται
καὶ παρὰ πάντων γινώσκεται
μία δύναμις, μία σύνταξις, μία προσκύνησις, τῆς ἁγίας Τριάδος
η φράση παρὰ πάντων γινώσκεται δεν σημαίνει (όπως ίσως φαίνεται εκ πρώτης όψεως) «σε όλους έγινε γνωστό» ή «όλοι πλέον γνωρίζουν». Η λέξη πάντων αναφέρεται στα πρόσωπα της αγίας Τριάδος, όπως φαίνεται αν αναχθούμε στην πηγή του κειμένου, που είναι (όπως και ολόκληρος ο ύμνος) αυτούσιο απόσπασμα από την ομιλία του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου «Εἰς τὴν Πεντηκοστὴν» (ΜΑ, Θ).
δι' οὗ Πατὴρ γινώσκεται, καὶ Υἱὸς δοξάζεται, καὶ παρ' ὧν μόνων γινώσκεται,
μία σύνταξις, λατρεία μία, προσκύνησις, δύναμις, τελειότης, ἁγιασμός.
Τί μοι μακρολογεῖν; Πάντα ὅσα ὁ Πατὴρ, τοῦ Υἱοῦ, πλὴν τῆς ἀγεννησίας.
Πάντα ὅσα ὁ Υἱὸς, τοῦ Πνεύματος, πλὴν τῆς γεννήσεως».
ΥΓ Στην ομιλία βέβαια τονίζεται πιο εμφατικά από ό,τι στον ύμνο ότι η μόνη πρόσβαση του ανθρώπου στη γνώση του Θεού είναι η αποκάλυψη της αγίας Τριάδος.
▶ Η λέξη σύνταξις (μία σύνταξις, λατρεία μία) είναι πιο αφαιρετική διατύπωση της αμέσως προηγούμενης περιγραφής για το άγιο Πνεύμα:
(το ἅγιον Πνεῦμα ἐστίν) ἀεὶ Πατρὶ καὶ Υἱῷ συντεταγμένον, καὶ συναριθμούμενον·
Με τον τρόπο αυτό παρουσιάζεται το ομότιμο των προσώπων της αγίας Τριάδος, θέμα που απασχόλησε ιδιαίτερα τη θεολογία την εποχή του Γρηγορίου του Θεολόγου (δηλαδή αν και «πρώτη αἰτία» της θεότητος είναι ο Πατήρ, όμως τα τρία πρόσωπα «τάσσονται μαζί», χωρίς κάποιο να υπερέχει).
«δι' οὗ Πατὴρ γνωρίζεται καὶ Υἱὸς δοξάζεταικαὶ παρὰ πάντων γινώσκεται
μία δύναμις, μία σύνταξις, μία προσκύνησις, τῆς ἁγίας Τριάδος
η φράση παρὰ πάντων γινώσκεται δεν σημαίνει (όπως ίσως φαίνεται εκ πρώτης όψεως) «σε όλους έγινε γνωστό» ή «όλοι πλέον γνωρίζουν». Η λέξη πάντων αναφέρεται στα πρόσωπα της αγίας Τριάδος, όπως φαίνεται αν αναχθούμε στην πηγή του κειμένου, που είναι (όπως και ολόκληρος ο ύμνος) αυτούσιο απόσπασμα από την ομιλία του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου «Εἰς τὴν Πεντηκοστὴν» (ΜΑ, Θ).
δι' οὗ Πατὴρ γινώσκεται, καὶ Υἱὸς δοξάζεται, καὶ παρ' ὧν μόνων γινώσκεται, μία σύνταξις, λατρεία μία, προσκύνησις, δύναμις, τελειότης, ἁγιασμός.
Τί μοι μακρολογεῖν; Πάντα ὅσα ὁ Πατὴρ, τοῦ Υἱοῦ, πλὴν τῆς ἀγεννησίας.
Πάντα ὅσα ὁ Υἱὸς, τοῦ Πνεύματος, πλὴν τῆς γεννήσεως».
ΥΓ Στην ομιλία βέβαια τονίζεται πιο εμφατικά από ό,τι στον ύμνο ότι η μόνη πρόσβαση του ανθρώπου στη γνώση του Θεού είναι η αποκάλυψη της αγίας Τριάδος.
▶ Η λέξη σύνταξις (μία σύνταξις, λατρεία μία) είναι πιο αφαιρετική διατύπωση της αμέσως προηγούμενης περιγραφής για το άγιο Πνεύμα:
(το ἅγιον Πνεῦμα ἐστίν) ἀεὶ Πατρὶ καὶ Υἱῷ συντεταγμένον, καὶ συναριθμούμενον·Με τον τρόπο αυτό παρουσιάζεται το ομότιμο των προσώπων της αγίας Τριάδος, θέμα που απασχόλησε ιδιαίτερα τη θεολογία την εποχή του Γρηγορίου του Θεολόγου (δηλαδή αν και «πρώτη αἰτία» της θεότητος είναι ο Πατήρ, όμως τα τρία πρόσωπα «τάσσονται μαζί», χωρίς κάποιο να υπερέχει).
Last edited: