«Χριστέ ἀνασχόμενος ἀπειράστως» / «ἀπειράστως θείας οὐσίας» (αναστάσιμος κανόνας πλ. α΄)

[Γιώργος Μ.]

Στην α ωδή του αναστάσιμου κανόνα του πλ.α΄ υπάρχει το τροπάριο (που και άλλη φορά έχει συζητηθεί με αφορμή το ἐπικλυσθείς / ἐπικληθείς).

​

Ἤγειράς με πεσόντα τῷ βόθρῳ ἐπικλυσθείς,​

Ζωοδότα, ἀπτώτως καὶ τῆς ἐμῆς δυσώδους φθορᾶς,​

Χριστὲ, ἀνασχόμενος ἀπειράστως​

θείας οὐσίας μύρῳ με εὐωδίασας.​

Το ρυθμοτονικό πρότυπο δεν είναι σαφές ως προς τον χωρισμό της φράσης: [...] Χριστὲ ἀνασχόμενος / ἀπειράστως θείας οὐσίας [...] || [...] Χριστὲ ἀνασχόμενος ἀπειράστως / θείας οὐσίας [...].

Θα πρέπει λοιπόν η μελοποίηση και η ψαλμώδηση να ακολουθήσει κατά το δυνατόν το νόημα του ποιητή. Στα Αναστασιματάρια Πέτρου-Ιωάννου, Κωνσταντίνου, αλλά και νεότερα (π.χ. Καραμάνη) ο χωρισμός είναι σαφής:

καὶ τῆς ἐμῆς δυσώδους φθορᾶς / Χριστέ ἀνασχόμενος ἀπειράστως​

Το νόημα είναι σαφές στην περίπτωση αυτή: «Δέχτηκες να αναλάβεις τη δυσώδη φθορά μου χωρίς να πειρασθείς (δηλαδή χωρίς η φθορά να σε πειράξει, να σε αλλοιώσει ως προς τη θεία φύση σου) και έτσι με ευωδίασες με το μύρο της θεϊκής σου ουσίας».

Για κάποιο λόγο σε πατριαρχικές ψαλτικές ερμηνείες (πβ. εδώ από τον άρχοντα Θρ. Στανίτσα) έχει επικρατήσει ο χωρισμός «ἀπειράστως θείας οὐσίας» και αυτό, όπως είναι φυσικό, έχει περάσει και αναπαράγεται στις ψαλτικές φυλλάδες που οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε. Πέρα από τη γραπτή παράδοση των παλαιών και νεότερων αναστασιματαρίων, υπάρχουν δυο λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να γίνει έτσι ο χωρισμός.

Α) γλωσσικοί: Το ἀπειράστως δεν είναι ενεργητικό επίρρημα, ώστε να μπορεί να δέχεται συμπλήρωμα (θείας οὐσίας). Είναι ad hoc ποιητικό δημιούργημα, και ο ποιητής δεν θα δημιουργούσε μια τόσο σόλοικη και περίπλοκη σύνταξη σε ένα δογματικά λεπτό τροπάριο. Δεν μπορούμε δηλαδή να πούμε ἀπειράστως θείας οὐσίας εννοώντας «χωρίς να πειρασθεί η θεία ουσία σου».

Β) δομικοί-συμμετρικοί. Η παρακολούθηση της συμμετρίας του τροπαρίου (η οποία δεν είναι απλό αισθητικό μοτίβο, αλλά δομικός κανόνας, γιατί αποτελεί στην πραγματικότητα την αφετηρία της ποιητικής ιδέας, ανοίγοντας τον δρόμο του ποιητή μέσα στον περιορισμένο σε έκταση και ρυθμοτονική άνεση χώρο του τροπαρίου) οδηγεί στην αντιπαραβολή ἀπτώτως - ἀπειράστως.

Το παρόν τροπάριο είναι μια ποιητική σύνοψη της θεολογίας της αντιδόσεως των ιδιωμάτων στο πρόσωπο του σαρκωθέντος Λόγου. Περιγράφει κατ’ αρχήν δύο καταστάσεις πτώσεως:

Α) πτώση στον βόθρο (λάκκο)​

Β) δυσώδη φθορά​

στις οποίες αντιστοιχούν δύο σωτηριώδεις ενέργειες του Θεού Λόγου

Α) ἤγειράς με​

Β) θείας οὐσίας μύρῳ με εὐωδίασας​

Σε αυτές ο Χριστός πάσχει ως άνθρωπος, αντιστοίχως

α) ἐπικλυσθείς τῷ βόθρῳ​

β) ἀνασχόμενος τῆς ἐμῆς δυσώδους φθοράς​

αλλά ως Θεός μένει απαθής, δηλαδή αντιστοίχως

Α) (ἐπικλύεται) ἀπτώτως​

Β) (ἀνέχεται τὴν δυσώδη φθορά) ἀπειράστως​

Σχηματικά, η συμμετρία έχει περίπου την ακόλουθη μορφή.

ΥΓ Αν συμφωνούν με την ανάλυση, μακάρι να την εφαρμόσουν στις μουσικές φυλλάδες των Κυριακών του πλ.α΄ οι ευλογημένοι άνθρωποι που τις ετοιμάζουν.

 

[emakris]

Νομίζω ότι το "απειράστως" πηγαίνει στο ρήμα που φέρει την κύρια ενέργεια, ήτοι το "ευωδίασας". Με ανέχτηκες και με ξεβρόμισες, χωρίς να πειρασθείς (ή χωρίς να με βάλεις σε πειρασμό). Επειδή όμως η φράση από το "απειράστως" μέχρι το τέλος είναι κάπως μεγάλη, γίνεται μια μικρή στάση στο "ουσίας".

 

[domesticus]

Τελικά για να καταλάβουμε τι διαβάζουμε στην εκκλησία, πρέπει ο ναός να μετατραπεί σε ... φροντιστήριο.

Αλί στον απλό κόσμο που αναγκαστικά ... <<ψυχανεμιζεται>> και μόνο, αυτά που ακούει.

Του στυλ, για να τα λένε οι ψαλταδες μέσα στην εκκλησία κάτι καλό θα είναι ...

 

[Παναγιώτης]

Σε αυτές ο Χριστός πάσχει ως άνθρωπος, αντιστοίχως

α) ἐπικλυσθείς τῷ βόθρῳ​

β) ἀνασχόμενος τῆς ἐμῆς δυσώδους φθοράς​

αλλά ως Θεός μένει απαθής, δηλαδή αντιστοίχως

Α) (ἐπικλύεται) ἀπτώτως​

Β) (ἀνέχεται τὴν δυσώδη φθορά) ἀπειράστως​

Σχηματικά, η συμμετρία έχει περίπου την ακόλουθη μορφή.
View attachment 115285

Ταπεινοί ιερείς, και λαϊκοί άνθρωποι του δημοτικού, ποτέ δεν έκαναν ούτε ένα παράπονο κατανόησης των λόγων της Εκκλησίας, γιατί ο Θεός μιλά μυστικώς στην καρδιά τους, και βγαίνουν από την εκκλησία πάντοτε Χαριτωμένοι...


Ως προς την ουσία του θέματος,

Ἤγειράς με πεσόντα τῷ βόθρῳ ἐπικλυσθείς,
Ζωοδότα, ἀπτώτως καὶ τῆς ἐμῆς δυσώδους φθορᾶς,
Χριστὲ, ἀνασχόμενος ἀπειράστως
θείας οὐσίας μύρῳ με εὐωδίασας.

Το επικλυσθείς (=κατακλύστηκα, πλυμμηρίστηκα) αναφέρεται σε εμένα τον αμαρτωλό. Όχι στον Χριστό.

Τι δηλαδή, κατακλύστηκε, πλυμμηρίστηκε ο Χριστός στον βόθρο της αμαρτίας απτώτως; Αυτό είναι τουλάχιστον άτοπο, αν όχι ....

Η σωστή ερμηνεία/σειρά, έχει ως εξής;

Επικλυσθείς, τω βόθρω πεσόντα,
ήγειράς με Ζωοδότα απτώτως,
και της εμής δυσώδους φθοράς (ο βόθρος της αμαρτίας, αφήνει πνευματική δυσώδη φθορά)... κτλ.

Δηλ.

(Ενώ ήμουν) Κατακλυσμένος (πλημμυρισμένος / βουτυγμένος μέχρι το κεφάλι) στον βόθρο της αμαρτίας που έπεσα,
με σήκωσες Ζωοδότα Χριστέ χωρίς να πέσεις (στον βόθρο),
κτλ.

Το "απτώτως" του Ζωοδότου Χριστού, έρχεται σε αντιπαράθεση με εμένα τον "πεσόντα".

φιλικά,
Παναγιώτης

 

[Γιώργος Μ.]

Αγαπητέ Παναγιώτη,
α) δεν στέκει συντακτικά η σύνδεση της ονομαστικής ἐπικλυσθείς με εμένα τον πεσόντα, που είναι αιτιατική. Δεν υπάρχει ποτέ ασυνταξία τέτοιας μορφής στον Ιωάννη Δαμασκηνό.
β) δεν χρειάζεται να μιλάμε για βόθρο αμαρτίας στον οποίο μπαίνει ο Χριστός. "Βόθρος" είναι ο λάκκος (λέξη συνηθέστατη στην Παλαιά Διαθήκη, πβ. Παρ. 26,27: ὁ ὀρύσσων βόθρον τῷ πλησίον ἐμπεσεῖται εἰς αὐτόν), εννοώντας την κατάσταση της πτώσεως, και εκεί εισέρχεται, ἀπτώτως όμως, ο Χριστός, για να σώσει τον πεσόντα. Αυτό είναι όλο το νόημα της κένωσης. Η εκκλησία δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει τέτοιες εκφράσεις, γιατί διστάζουμε εμείς;
γ) τέλος, το ότι ο Θεός μιλάει μυστικώς στην καρδιά των απλών ανθρώπων είναι αλήθεια, δεν σημαίνει όμως ότι δεν χρειάζεται και η ερμηνεία.

 

[Gerasimos monaxos]

Παραθέτω την ερμηνεία του Ιωάννου Ζωναρά από το βιβλίο "Ερμηνεία Αναστασίμων κανόνων Ιω. Δαμασκηνού, παρά Ιω. Ζωναρά".
Να τονίσω εδώ ο,τι ο Ζωναράς στο κείμενο (και στην ερμηνεία του εννοείται), χρησιμοποιεί την λέξη "ἐπικλιθείς" (που κατά την γνώμη μου είναι και η σωστότερη), η οποία έχει τελείως διαφορετική έννοια από την λέξη "ἐπικλυσθείς".

Παραθέτω και το αντίστοιχο μουσικό του π. Κωνστ. Παπαγιάννη.
1ον) Και αυτός, χρησιμοποιεί την λέξη "ἐπικλιθείς".
2ον) θεωρώ ό,τι με τον συγκεκριμένο μουσικό τονισμό, αποδίδει τέλεια την ερμηνεία του τροπαρίου.

 

[Παναγιώτης]

Ἐπικλιθείς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔχει πάρει κλίση, αλλά δεν πέφτει, στέκεται. "Πλαγίως πρὸς τὴν κρήνην ἐπικλιθείς".

Ἐπικλιθείς καί ἀπτώτως νομίζω εἶναι μὴ ἀναγκαῖος πλεονασμός.... ὁ ἐπικλιθείς, ἐξ ὁρισμοῦ κλίνει ἀπτώτως οὕτως ἢ ἄλλως, ἀλλιῶς δὲν εἶναι ἐπικλιθείς.

 

[π. Μάξιμος]

Κι ἐγώ χθές τό ἀπόγευμα, σύντομα διάβασα τό μήνυμα τοῦ @Γιώργος Μ. καί σύντομα κοίταξα τόν Ζωναρά, χωρίς νά δῶ ἐπισταμένως καί τό δικό μου μήνυμα πρό 12ετίας, πού παρέπεμψε, καί μεταχειρίστηκε καί ὁ @Παναγιώτης, ἀρεσκόμενος νά μέ προσβάλλει... (καί μετά ἔπρεπε νά φύγω καί ξαναμπῆκα σήμερα...)
Τότε (καί μέχρι σήμερα νομίζω) δέν γράφω κάτι, χωρίς νά τό ψάξω...
Καί ἐπειδή τίποτε δέν εἶναι ἀπόλυτο, ἐκτός τῶν δογμάτων, θά συνεχίσω σέ ἑπόμενο μήνυμα...

 

[π. Μάξιμος]

Σήμερα, λοιπόν, μέ ἡσυχία διάβασα καί τά ἄλλα μηνύματα, ἀλλά ἀνέτρεξα καί στόν μακαριστό π. Παῦλο Κοσατζῆ, φιλόλογο, πού θεωρῶ ὅτι πρέπει νά τόν ἐμπιστευόμαστε (ὅπως καί σέ ἄλλη περίπτωση φάνηκε) καί ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖ τό «ἐπικληθείς» (ὅπως καί πρό 5ετίας καί ὁ @Γιώργος Μ. κατ᾿ ἀρχήν προτίμησε) καί ἑρμηνεύει:

Μέ σήκωσες, ἐνῷ ἤμουν πεσμένος στό βόθρο τῆς ἁμαρτίας,
ἐπειδή σ’ ἐπικαλέσθηκα, Ζωοδότα, χωρίς νά πέσεις ὁ ἴδιος,
καί ἀνεχόμενος, Χριστέ, τή δική μου δυσώδη (βρωμερή) φθορά,
χωρίς Ἐσύ νά πειραχθεῖς, μέ εὐωδίασες μέ τό μύρο τῆς θεϊκῆς οὐσίας.

Εἶναι μιά ἑρμηνεία, πού δέν προσβάλλει τήν δική μας πτωτική «σεμνοτυφία» ..., ὅπως πολύ ὀρθά ἐξήγησε ὀ @Γιώργος Μ. ...

 

[Παναγιώτης]

Τὸν ἐπίμαχο σύνδεσμο στὴν ἐρμηνεία σας τὸν ἔβγαλα ἀπὸ τὸ παραπάνω μήνυμά μου. Δὲν θεωρῶ ὅτι προσβάλλω κάποιον, ὅταν δὲν συμφωνῶ μὲ τὴν ἐρμηνεία του. Ἐὰν προσβληθήκατε, συγγνώμη, δὲν ἦταν σκοπός μου.

 

[neoklis]

Ταπεινοί ιερείς, και λαϊκοί άνθρωποι του δημοτικού, ποτέ δεν έκαναν ούτε ένα παράπονο κατανόησης των λόγων της Εκκλησίας, γιατί ο Θεός μιλά μυστικώς στην καρδιά τους, και βγαίνουν από την εκκλησία πάντοτε Χαριτωμένοι..

Να κάνουν παράπονο σε ποιον; Για να ακούσουν τι; Ότι δεν χρειάζεται να καταλαβαίνουν και πολλά; Συμβιβάστηκαν με την απαράδεκτη αυτή κατάσταση που γιατρειά δεν έχει (δεν φαίνεται δηλαδή). Και αυτοί μεν μπορεί να μη ζημιώνονται, αφού ο Θεός συμπληρώνει τα ελλείποντα, όμως οι υπόλοιποι όλοι, που καταλαβαίνουν ποιο είναι το πρόβλημα και κάνουν ότι "πέρα βρέχει" και πετάνε μονίμως την μπαλα στην κερκίδα έχουν σοβαρότατη ευθύνη.

Ως προς την ουσία του θέματος,

Μα αυτή είναι η ουσία του θέματος

 

[π. Μάξιμος]

... στὴν ἐρμηνεία σας ...

Δέν εἶναι δική μου ἐρμηνεία !!! Ἔγραψα: Τότε (καί μέχρι σήμερα νομίζω) δέν γράφω κάτι, χωρίς νά τό ψάξω...
Καί τότε διάβασα Ζωναρά...

...δὲν συμφωνῶ μὲ τὴν ἐρμηνεία του....

Καλά, ἐσύ εἶσαι ὑπεράνω...

...δὲν ἦταν σκοπός μου....

Ἄφησε νά τό κρίνω ἐγώ...

 

[Παναγιώτης]

Να κάνουν παράπονο σε ποιον; Για να ακούσουν τι; Ότι δεν χρειάζεται να καταλαβαίνουν και πολλά; Συμβιβάστηκαν με την απαράδεκτη αυτή κατάσταση που γιατρειά δεν έχει (δεν φαίνεται δηλαδή). Και αυτοί μεν μπορεί να μη ζημιώνονται, αφού ο Θεός συμπληρώνει τα ελλείποντα, όμως οι υπόλοιποι όλοι, που καταλαβαίνουν ποιο είναι το πρόβλημα και κάνουν ότι "πέρα βρέχει" και πετάνε μονίμως την μπαλα στην κερκίδα έχουν σοβαρότατη ευθύνη.

Μα αυτή είναι η ουσία του θέματος

Δεν κάνουν παράπονο, γιατί δεν έχουν παράπονο! Δεν είναι θέμα σε ποιον να το πούν το παράπονο. Αφού δεν έχουν παράπονο.

Για μένα είναι μια χαρά. Δόξα τω Θεώ.

Στην Σουηδία, συνήθως πήγαινα σε Σέρβικη εκκλησία (γιατί η πλησιέστερη Ελληνική ήταν στην ...Δανία, και 1 φορά τον μήνα). Δεν μου έλειψε κάτι, που έλεγαν τα λόγια στα Σέρβικα.

Σε ένα μοναστήρι με μεγάλο ναό χωρίς μικρόφωνα που πηγαίνω, το 25% του Όρθρου ακούω... Για 1920 χρόνια που η Εκκλησία δεν είχε μικρόφωνα, είχε παράπονα ο λαός; Κανένα. Τα περισσότερα παράπονα/θέματα τα δημιουργούν αυτοί που υποτίθεται ότι δεν έχουν πρόβλημα για παράπονο λόγω της μόρφωσής τους.

(Λουκ. ιζ' 21)

 

[π. Μάξιμος]

Για κάποιο λόγο σε πατριαρχικές ψαλτικές ερμηνείες (πβ. εδώ από τον άρχοντα Θρ. Στανίτσα) έχει επικρατήσει ο χωρισμός «ἀπειράστως θείας οὐσίας» και αυτό, όπως είναι φυσικό, έχει περάσει και αναπαράγεται στις ψαλτικές φυλλάδες που οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε.

Δέν εἶδα τή μουσική καταγραφή, ἀλλά ἀκούγοντας τόν μακαριστό, ἐπιβεβαιώνεται ὅτι ἦταν πράγματι «μάστορας» !!!
Ὁ μουσικός χωρισμός σύμφωνα μέ τόν εἱρμό εἶναι:
Χριστὲ ἀνασχόμενος, *
ἀπειράστως θείας οὐσίας, *
μύρῳ με εὐωδίασας. *
Ὄμως ὁ μακαριστός, τονίζοντας ἑρμηνευτικά τό «ἀπειράστως» φαίνεται ὅτι θέλει νά τό συνδέσει μέ τό «ἀνασχόμενος» καί μετά, ὡς νά χρησιμοποιεῖ κόμμα, φαίνεται νά ξεχωρίζει τό «θείας οὐσίας, μύρῳ με εὐωδίασας».

Τώρα, τό τί ἀκοῦνε καί τί καταγράφουν... εἶναι μεγάλο θέμα...
Δέν καταγράφεται, πάντοτε, ἡ ἑρμηνεία !!!

 

[Γιώργος Μ.]

Δέν εἶδα τή μουσική καταγραφή, ἀλλά ἀκούγοντας τόν μακαριστό, ἐπιβεβαιώνεται ὅτι ἦταν πράγματι «μάστορας» !!!
Ὁ μουσικός χωρισμός σύμφωνα μέ τόν εἱρμό εἶναι:
Χριστὲ ἀνασχόμενος, *
ἀπειράστως θείας οὐσίας, *
μύρῳ με εὐωδίασας. *
Ὄμως ὁ μακαριστός, τονίζοντας ἑρμηνευτικά τό «ἀπειράστως» φαίνεται ὅτι θέλει νά τό συνδέσει μέ τό «ἀνασχόμενος» καί μετά, ὡς νά χρησιμοποιεῖ κόμμα, φαίνεται νά ξεχωρίζει τό «θείας οὐσίας, μύρῳ με εὐωδίασας».

Τώρα, τό τί ἀκοῦνε καί τί καταγράφουν... εἶναι μεγάλο θέμα...
Δέν καταγράφεται, πάντοτε, ἡ ἑρμηνεία !!!

Όπως το παρουσιάζετε -και δεν το είχα προσέξει- είναι όντως θαυμάσια ψαλμώδηση, γιατί μοιάζει να θέλει να δημιουργήσει μια ερμηνευτική ισορροπία ανάμεσα στα δύο μέρη.

Το ερώτημα για μένα παραμένει γιατί μετακινήθηκαν οι πατριαρχικοί ψάλτες από την γραπτή παράδοση των Αναστασιματαρίων, την οποία νομίζω ότι κατά τ' άλλα ακολουθούν πιστά -δεν είμαι ειδικός βέβαια σε αυτό που λέω, ας με διορθώσουν οι πατριαρχικοί ειδήμονες του Ψ.

 

[Gerasimos monaxos]

Ἐπικλιθείς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔχει πάρει κλίση, αλλά δεν πέφτει, στέκεται. "Πλαγίως πρὸς τὴν κρήνην ἐπικλιθείς".

Ἐπικλιθείς καί ἀπτώτως νομίζω εἶναι μὴ ἀναγκαῖος πλεονασμός.... ὁ ἐπικλιθείς, ἐξ ὁρισμοῦ κλίνει ἀπτώτως οὕτως ἢ ἄλλως, ἀλλιῶς δὲν εἶναι ἐπικλιθείς.

Αγαπητέ μου αδελφέ, γνωρίζεις πολύ καλά ότι όλα τα κείμενα της Εκκλησίας, εκτός από την "κατά γράμμα" ερμηνεία, έχουν και θεολογική ερμηνεία.

Καταρχήν, το επικλιθείς, δεν σημαίνει ότι στο τέλος δεν πέφτει κάποιος. Είμαι σκυμμένος (επικλιθείς λοιπόν) και προσπαθώ να σε βγάλω από το πηγάδι. Αν καταφέρω να σε βγάλω, τότε ήμουν "επικλιθείς" έως τέλους. Αν στην προσπάθειά μου, δεν αντέξω μέχρι το τέλος και πέσω μέσα και εγώ, τι σημαίνει; Ό,τι δεν προσπαθούσα τόση ώρα σκυμμένος;

Όσον αφορά την θεολογική ερμηνεία...
Ο Βασιλιάς ταπεινώθηκε (γενόμενος άνθρωπος) μπροστά στον δούλο και έσκυψε πάνω από τον βόθρο που ήταν πεσμένος (είναι αυτό που γράφει ο Αγ. Χρυσοστομος σε μιά ομιλία του, ό,τι "ο Χριστός έγινε αλήτης διά σε, τι άλλο θέλεις;").
Η ανθρώπινη φύση του Χριστού σκύβει πάνω από βούρκο και με τραβάει εξω αλλά η θεϊκή του φύση δεν μειώνεται, δεν πέφτει (άπτωτη).
Πήγε στον Άδη η ανθρώπινη φύση του (επικλιθείς), αλλά αναστήθηκε λόγω της θεϊκής του (απτώτως).

Ακόμα όμως και αν συμφωνήσω μαζί σου ότι το "Ἐπικλιθείς καί ἀπτώτως" είναι πλεονασμός, δεν το θεωρώ παράδοξο. Οι Πατέρες της Εκκλησίας (και ο Ιω. Δαμασκηνός ανήκει σε αυτούς), συχνά χρησιμοποιούσαν πλεονασμό (έκανε πρόσφατα μιά σχετική ανάρτηση ο κ. Θεοδωράκης γιά διπλές λέξεις-φράσεις στα κείμενα). Ακόμα και στο Ιερό Ευαγγέλιο βλέπουμε αυτόν τον πλεονασμό (Ηλί - Ηλί, Κύριε - Κύριε κ.λπ) τον οποίο και εξηγούν οι Πατέρες της Εκκλησίας για ποιό λόγο γίνεται.

 

[domesticus]

Δεν κάνουν παράπονο, γιατί δεν έχουν παράπονο! Δεν είναι θέμα σε ποιον να το πούν το παράπονο. Αφού δεν έχουν παράπονο.

Για μένα είναι μια χαρά. Δόξα τω Θεώ.

Στην Σουηδία, συνήθως πήγαινα σε Σέρβικη εκκλησία (γιατί η πλησιέστερη Ελληνική ήταν στην ...Δανία, και 1 φορά τον μήνα). Δεν μου έλειψε κάτι, που έλεγαν τα λόγια στα Σέρβικα.

Σε ένα μοναστήρι με μεγάλο ναό χωρίς μικρόφωνα που πηγαίνω, το 25% του Όρθρου ακούω... Για 1920 χρόνια που η Εκκλησία δεν είχε μικρόφωνα, είχε παράπονα ο λαός; Κανένα. Τα περισσότερα παράπονα/θέματα τα δημιουργούν αυτοί που υποτίθεται ότι δεν έχουν πρόβλημα για παράπονο λόγω της μόρφωσής τους.

(Λουκ. ιζ' 21)

Ἄρα ὅτι διαβάζουμε καὶ ψάλλουμε εἶναι γιὰ ποιὸν/ποιοὺς; Τοὺς φιλολόγους; Ἤ μήπως εὐχαριστιέται ὁ Θεὸς τὰ ἀρχαία καὶ τὴν σύνταξή τους κι ἔχει ἰδιαίτερη προτίμηση στὴν ... ἀπαρεμφατικὴ σύνταξη;

Ἄφοῦ λοιπὸν κανεὶς δὲν ἀκούει, δὲν καταλαβαίνει καὶ ΔΕΝ ὑπάρχει πρόβλημα κατὰ τὰ γραφόμενά σου, τότε ἄς μείνουμε στὰ ἁπλὰ λόγια τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ τὰ ἄλλα ὑπὲρ ... πατρίδος. Γι' αὐτὸ ἄλλωστε σὲ πλεῖστες ὅσες ἑνορίες ὁ ὄρθρος πετσοκόβεται ἀλύπητα καὶ βέβαια ΚΑΝΕΙΣ δὲν παραπονεῖται ἐπ'αὐτοῦ, γιατί φυσικὰ δὲν καταλαβαίνει. Καὶ καθόλου κανόνες νὰ μὴ διαβάσεις πολὺ λίγοι θὰ τὸ καταλάβουν. Καὶ τὰ καθίσματα τὸ ἴδιο.
Ἅλλωστε καὶ σένα στὴ σερβική ἐκκλησία δὲν σοῦ λειψε κάτι, ἀφοῦ προφανῶς δὲν γνωρίζεις σλαβονική. Ἁπλὰ περίμενες νὰ ἀρχίσει ἡ Θ. Λειτουργία. Ἄν ἄρχιζε ἀπ'εὐθείας ἡ Θ. Λειτουργία οὕτε γάτα οὕτε ζημιά.

Τελικὰ ἤ στραβὸς εἶν' ὁ γιαλὸς ἤ στραβὰ ἀρμενίζουμε ...

 

[π. Μάξιμος]

Ἄς μή συνεχίσουμε τήν παρεκτροπή ἀπό τό θέμα. Εἶναι ὄντως λυπηρά αὐτά πού διαβάζουμε.

 

[Παναγιώτης]

Ἄφοῦ λοιπὸν κανεὶς δὲν ἀκούει, δὲν καταλαβαίνει καὶ ΔΕΝ ὑπάρχει πρόβλημα κατὰ τὰ γραφόμενά σου

Αυτά είναι υμέτερα λόγια. Μη βάζεις αυθαίρετα συμπεράσματα στα λεγόμενά μου.

 

[neoklis]

Αυτά είναι υμέτερα λόγια. Μη βάζεις αυθαίρετα συμπεράσματα στα λεγόμενά μου.

Δεν είναι αυθαίρετα συμπεράσματα αλλά απλή λογική συνεπαγωγή. Απλώς φαίνεται ότι με την απλή λογική (και την κατανόηση) είμαστε μαλωμένοι στην κατά τα άλλα λογική λατρεία μας.