«Χερουβ[ί/εί]μ καί Σεραφ[ί/εί]μ»

Μέσα στά λειτουργικά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας συναντῶνται πάρα πολλές φορές οἱ λέξεις οἱ ἑβραικές λέξεις Χερουβίμ καί Σεραφίμ, ἤ Χερουβείμ καί Σεραφείμ.
Ποιά εἶναι ἠ σωστή ὀρθογραφία τῶν λέξεων αὐτῶν. Μήπως εἶναι καί οἱ δύο περιπτώσεις σωστές.

Εὐχαριστῶ.

Π
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Νομίζω ὅτι στά λειτουργικά κείμενα συναντᾶται μόνον μέ τό γιῶτα (τά), τό ὁποῖον εἶναι καί τό ὀρθόν.
Στά κύρια ὀνόματα προσώπων συνηθίστηκε μέ τό ἔψιλον γιῶτα (ὁ).

 
Last edited:
Π. Μάξιμε, σήμερα είδα στον παρακλητικό κανόνα (στο Άξιόν εστιν), ο οποίος υπάρχει στην φυλλάδα του Αγίου και Αποστόλου Λουκά, που έχετε εσείς εκδώσει το 2005 και έχει μελοποιήσει ο Υμνογράφος κ. Μπούσιας, να είναι γραμμένες οι δύο αυτές λέξεις με ει. Με αφορμή λοιπόν αυτό μου γεννήθηκε η απορία και έθεσα το ερώτημα.

Ευχαριστώ.
 
Γ

Γεώργιος Κ. Σιαπερόπουλος

Guest
Την ίδια απορία είχα και εγώ προ ημερών γράφοντας το Μικρό Απόδειπνον στην εργασία μου Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ που θα κυκλοφορήσει εντός των ημερών.
Απευθύνθηκα σε αρκετούς γνωστούς και φίλους κληρικούς και η απάντηση που πήρα χωρίς και αυτοί να είναι σίγουροι 100% ήταν ότι το σωστό είναι με ει.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Π. Μάξιμε, σήμερα είδα στον παρακλητικό κανόνα (στο Άξιόν εστιν), ο οποίος υπάρχει στην φυλλάδα του Αγίου και Αποστόλου Λουκά, που έχετε εσείς εκδώσει το 2005 και έχει μελοποιήσει ο Υμνογράφος κ. Μπούσιας, να είναι γραμμένες οι δύο αυτές λέξεις με ει. Με αφορμή λοιπόν αυτό μου γεννήθηκε η απορία και έθεσα το ερώτημα.

Ευχαριστώ.
Εὐχαριστῶ. Εἶναι λάθος. Καί γιά νά μήν πάρουμε στό λαιμό μας τόν κ. Μπούσια, εἶδα τό πρωτότυπο, πού μᾶς εἶχε στείλει, καί ἔχει μόνον τίς ἀρχικές λέξεις. Ἐμεῖς τό συμπληρώσαμε ὁλόκληρο γιά τήν ἔκδοση. Προφανῶς τό ἀντέγραψα ἀπό τά κείμενα τῆς παρακλήσεως τοῦ π. Λέοντος καί δέν τό πρόσεξα. Ἔτσι βέβαια τό ἔχει καί τό Ὡρολόγιον. Ἀλλά πρόκειται γιά τόν εἱρμό τῆς θ΄ τῆς ἀκολουθίας τῶν Παθῶν, πού τό Τριῴδιον τό ἔχει μέ γιῶτα. Τό ἴδιο θά δεῖτε καί σέ ἄλλες περιπτώσεις τῶν λειτουργικῶν βιβλίων καί στό Ἐγκόλπιον Ἀναγνώστου καί Ψάλτου γιά τό χερουβικό τό σύνηθες καί τοῦ Μ. Σαββάτου. Πέρα ἀπ᾿ ὅλα γνωρίζω ὅτι εἶναι λάθος μέ ἔψιλον γιῶτα γιά τά ἀγγελικά τάγματα, ἐνῶ ἔχει ἐπικρατήσει γιά τά κύρια ὀνόματα (ὁ Χερουβείμ, ὁ Σεραφείμ).


 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Οι λέξεις είναι η απόδοση εβραϊκών λέξεων, των kerūbīm, śerāphīm, οπότε από καθαρά ετυμολογική άποψη μάλλον δεν τίθεται επιχείρημα ορθότητας ειδικά για έναν από τους δύο τύπους.

Ενώ στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα απαντούν οι τύποι χερουβίμ και (μόλις σε 2 σημεία) σεραφίν, στη συνέχεια οι λέξεις αυτές αποδόθηκαν και με τους δύο τρόπους (είτε ως σεραφείμ / σεραφίμ, είτε ως χερουβείμ / χερουβίμ) - όπου το ει προφανώς αποτελεί απόπειρα να αποδοθεί η μακρότητα του εβραϊκού i.
Έκτοτε οι λέξεις γράφτηκαν και με τους δύο τρόπους, αλλά η αλήθεια είναι ότι στατιστικά η εμφάνιση του τύπου με ι στα λειτουργικά κείμενα είναι πολύ μεγαλύτερη (το λέω κατόπιν δειγματοληπτικής και όχι εξαντλητικής έρευνας).
Είναι όμως πολύ ενδιαφέρον ότι (με βάση τα κείμενα του π. Leo) ειδικά στα Μηναία απαντά μόνο ο τύπος με ι, ενώ στο Ωρολόγιο μόνο ο τύπος με ει. Αυτό σημαίνει ότι παρά τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης του τύπου με ι, ο τύπος με ει είναι ο καθιερωμένος σε ύμνους και αναγνώσματα καθημερινής λειτουργικής χρήσης με κυριότερο το μεγαλυνάριο της Θεοτόκου "Τήν Τιμιωτέραν τών Χερουβείμ". Εϊναι με άλλα λόγια οι τύποι με τους οποίους είμαστε περισσότερο εξοικειωμένοι.

Ενώ λοιπόν το επιχείρημα της "συχνότητας" παραπέμπει στους τύπους Χερουβίμ / Σεραφίμ, το επιχείρημα της "οικείας γραφής" παραπέμπει στους τύπους Χερουβείμ / Σεραφείμ.

ΥΓ Για τη σύγχρονη ορθογράφηση των λέξεων αυτών, που όμως δεν (πρέπει να) επηρεάζει νομίζω την έκδοση λειτουργικών κειμένων προτείνονται στο (ορθογραφικό) λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη οι τύποι με ει, με την εμπειρική αιτιολόγηση ότι σήμερα έχει επικρατήσει η γραφή αυτἠ, και στο Λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη παρατίθενται χωρίς δεύτερη γραφή μόνο οι τύποι με –ει. Αυτά νομίζω ανταποκρίνονται και στην αίσθηση του π. Μαξίμου (και μάλλον των περισσότερων από μας) σχετικά με τα (σύγχρονα) κύρια ονόματα.
 
Top